آیه ۱۴۶ - سوره آل‌عمران

آیه وَكَأَيِّنْ مِنْ نَبِيٍّ قاتَلَ مَعَهُ رِبِّيُّونَ كَثيرٌ فَما وَهَنُوا لِما أَصابَهُمْ في سَبيلِ اللهِ وَ ما ضَعُفُوا وَ مَا اسْتَكانُوا وَ اللهُ يُحِبُّ الصّابِرينَ [146]

چه بسيار پيامبرانى كه مردان الهى فراوانى به همراه آنان جنگ كردند. آن‌ها [هيچ‌گاه] در برابر آنچه در راه خدا به آنان مى‌رسيد، سستى نكردند و ناتوان نشدند و تن به تسليم ندادند؛ و خداوند استقامت كنندگان را دوست دارد.

۱
(آل‌عمران/ ۱۴۶)

علیّ‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- الرِّبِّیُّونَ الْجُمُوعُ الْکَثِیرَهًُْ وَ الرُّبَّهًُْ الْوَاحِدَهًُْ عَشَرَهًُْ آلَافٍ فَما وَهَنُوا لِما أَصابَهُمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ مِنْ قَتْلِ نَبِیِّهِمْ.

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه) الرِّبِّیُّونَ؛ گروه‌های زیاد از مردم است و یک رِبَّة ده‌هزار است. فَما وَهَنُوا لِما أَصابَهُمْ فِی سَبِیلِ الله؛ به خاطر کشته‌شدن پیامبرشان (صلی الله علیه و آله) سست و ناتوان نشدند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۷۸۸
بحارالأنوار، ج۱۴، ص۴۵۴/ القمی ج:۱، ص۱۱۹
۲
(آل‌عمران/ ۱۴۶)

الصّادق (علیه السلام)- إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ الصَّیْرَفِیِّ قَال إِنَّ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) کَتَبَ إِلَی عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْحَسَن (رحمة الله علیه) ... فَلَئِنْ کُنْتَ قَدْ تَفَرَّدْتَ أَنْتَ وَ أَهْلُ بَیْتِکَ مِمَّنْ حُمِلَ مَعَکَ بِمَا أَصَابَکُمْ مَا انْفَرَدْتَ بِالْحُزْنِ وَ الْغَیْظِ وَ الْکَآبَهًِْ وَ أَلِیمِ وَجَعِ الْقَلْبِ دُونِی وَ لَقَدْ نَالَنِی مِنْ ذَلِکَ مِنَ الْجَزَعِ وَ الْقَلَقِ وَ حَرِّ الْمُصِیبَهًِْ مِثْلُ مَا نَالَکَ وَ لَکِنْ رَجَعْتُ إِلَی مَا أَمَرَ اللَّهُ جَلَّ وَ عَزَّ بِهِ الْمُتَّقِینَ مِنَ الصَّبْرِ وَ حُسْنِ الْعَزَاءِ حِینَ یَقُول ... وَکَأَیِّنْ مِنْ نَبِیٍّ قاتَلَ مَعَهُ رِبِّیُّونَ کَثِیرٌ فَما وَهَنُوا لِما أَصابَهُمْ فِی سَبِیلِ اللهِ وَ ما ضَعُفُوا وَ مَا اسْتَکانُوا وَ اللهُ یُحِبُّ الصَّابِرِین أَمْثَالُ ذَلِکَ مِنَ الْقُرْآنِ کَثِیرٌ وَ اعْلَمْ أَیْ عَمِّ وَ ابْنَ عَمِّ أَنَّ اللَّهَ جَلَّ وَ عَزَّ لَمْ یُبَالِ بِضُرِّ الدُّنْیَا لِوَلِیِّهِ سَاعَهًًْ قَطُّ وَ لَا شَیْءَ أَحَبُّ إِلَیْهِ مِنَ الضُّرِّ وَ الْجَهْدِ وَ الْبَلَاءِ مَعَ الصَّبْرِ وَ أَنَّه لَمْ یُبَالِ بِنَعِیمِ الدُّنْیَا لِعَدُوِّهِ سَاعَهًًْ قَطُّ.

امام صادق (علیه السلام) اگر تنها تو و افرادی از خانواده‌ات که با تو به زندان برده شدند مبتلا به این گرفتاری شده‌اید در حزن، خشم، غم، اندوه و ناراحتی شدید قلبی تنها و بدون ما نیستی به خاطر آن گرفتاریِ شما همان مقدار بی‌تابی، ناراحتی و اندوه به من رسیده که به شما رسیده است و لکن به صبر و یبایی نیکویی که خدای عزّوجلّ پرهیزگاران را به آن فرمان داده مراجعه کردم آنگاه که می‌فرماید: ... وَ کَأَیِّنْ مِنْ نَبِیٍّ قاتَلَ مَعَهُ رِبِّیُّونَ کَثِیرٌ فَما وَهَنُوا لِما أَصابَهُمْ فِی سَبِیلِ اللهِ وَ ما ضَعُفُوا وَ مَا اسْتَکانُوا وَ اللهُ یُحِبُّ الصَّابِرِینَ و امثال آن در قرآن زیاد است و ای عموجان و پسر عمو! بدانید که هرگز خداوند به زیان و سختی دنیا برای دوست خود اهمیّت نداده و نزد او چیزی محبوب‌تر از ناراحتی و کوشش و گرفتاری به همراه صبر نیست و هرگز به نعمت‌های دنیا برای دشمن خود اهمیّت نداده است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۷۸۸
بحارالأنوار، ج۴۷، ص۲۹۸/ إقبال الأعمال، ص۵۷۹/ مستدرک الوسایل، ج۲، ص۴۱۵
۳
(آل‌عمران/ ۱۴۶)

الصّادق (علیه السلام)- إِذَا أَتَیْتَ قَبْرَ الْحُسَیْنِ (علیه السلام) ... ثم تَقِفُ بِحِذَاءِ قُبُورِ الشُّهَدَاءِ وَ تُومِئُ إِلَیْهِمْ أَجْمَعِینَ وَ تَقُولُ السَّلَامُ عَلَیْکُمْ أَیُّهَا الرَّبَّانِیُّونَ أَنْتُمْ لَنَا فَرَطٌ وَ نَحْنُ لَکُمْ تَبَعٌ وَ نَحْنُ لَکُمْ خَلَفٌ وَ أَنْصَارٌ أَشْهَدُ أَنَّکُمْ أَنْصَارُ اللَّهِ وَ سَادَهًُْ الشُّهَدَاءِ فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهًِْ فَإِنَّکُمْ أَنْصَارُ اللَّهِ کَمَا قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَکَأَیِّنْ مِنْ نَبِیٍّ قاتَلَ مَعَهُ رِبِّیُّونَ کَثِیرٌ فَما وَهَنُوا لِما أَصابَهُمْ فِی سَبِیلِ اللهِ وَ ما ضَعُفُوا وَ مَا اسْتَکانُوا وَ مَا ضَعُفْتُمْ وَ مَا اسْتَکَنْتُمْ حَتَّی لَقِیتُمُ اللَّهَ عَلَی سَبِیلِ الْحَقِّ وَ نُصْرَهًِْ کَلِمَهًِْ اللَّهِ التَّامَّهًْ.

امام صادق (علیه السلام) هنگامی‌که نزد قبر امام حسین (علیه السلام) آمدی ... سپس روبه‌روی قبرهای شهداء می‌ایستی و به همه‌ی آن‌ها اشاره می‌کنی و می‌گویی: «سلام بر شما ای مردان الهی! شما بر ما سبقت گرفتید و ما پیرو شما هستیم و ما به‌دنبال شما و یاوران شما می‌باشیم. شهادت می‌دهم که شما یاوران خداوند و سرور شهیدان در دنیا و آخرت هستید و شما یاوران خداوند می‌باشید همان‌گونه که خدای عزّوجلّ فرمود: وَ کَأَیِّنْ مِنْ نَبِیٍّ قاتَلَ مَعَهُ رِبِّیُّونَ کَثِیرٌ فَما وَهَنُوا لِما أَصابَهُمْ فِی سَبِیلِ اللهِ وَ ما ضَعُفُوا وَ مَا اسْتَکانُوا و شما سست و ناتوان نشدید و در مقابل دشمن سر تسلیم فرود نیاوردید تا خدا را با راه و روش حقّ و یاری کلمه‌ی کامل خدا (امام حسین (علیه السلام)) ملاقات کردید».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۷۸۸
الکافی، ج۴، ص۵۷۴/ بحارالأنوار، ج۹۸، ص۱۵۹/ بحارالأنوار، ج۹۸، ص۱۸۸/ بحارالأنوار، ج۹۸، ص۳۳۸/ کامل الزیارات، ص۲۴۱
۴
(آل‌عمران/ ۱۴۶)

الصّادق (علیه السلام)- إِذَا أَتَیْتََ قَبْرَ الْحُسَیْن (علیه السلام) تَقُولُ ... یَا ابْنَ رسول‌الله (صلی الله علیه و آله) أَشْهَدُ أَنَّ لَکَ مِنَ اللَّهِ مَا وَعَدَکَ مِنَ النَّصْرِ وَ الْفَتْحِ وَ أَنَّ لَکَ مِنَ اللَّهِ الْوَعْدَ الْحَقَّ فِی هَلَاکِ عَدُوِّکَ وَ تَمَامَ مَوْعِدِهِ إِیَّاکَ أَشْهَدُ أَنَّهُ قَاتَلَ مَعَکَ رِبِّیُّونَ کَثِیرٌ کَمَا قَالَ اللَّهُ وَکَأَیِّنْ مِنْ نَبِیٍّ قاتَلَ مَعَهُ رِبِّیُّونَکَثِیرٌ فَما وَهَنُوا لِما أَصابَهُم.

امام صادق (علیه السلام) هنگامی‌که نزد قبر امام حسین (علیه السلام) آمدی می‌گویی: «... ای فرزند رسول‌خدا (صلی الله علیه و آله)! شهادت می‌دهم که تو صاحب وعده‌ی یاری و پیروزی از طرف خداوند هستی و وعده حقّ خداوند به تو آن است که دشمنانت را نابود کند و وعده‌ای را که به تو داده کامل کند. شهادت می‌دهم که همراه تو مردان الهی فراوانی جنگ کردند، چنانچه خداوند فرمود: وَ کَأَیِّنْ مِنْ نَبِیٍّ قاتَلَ مَعَهُ رِبِّیُّونَ کَثِیرٌ فَما وَهَنُوا لِما أَصابَهُمْ».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۷۹۰
بحارالأنوار، ج۹۸، ص۱۶۸/ کامل الزیارات، ص۲۱۶/ إقبال الأعمال، ص۷۱۳
بیشتر