آیه ۱۴۸ - سوره اعراف

امام رضا ( فتح‌بن‌یزید جرجانی گوید امام رضا (فرمود: «به‌درستی که خدای تبارک‌وتعالی می‌فرماید: پس بزرگ است خدایی که بهترین آفرینندگان است!. (مومنون/۱۴) پس به حقیقت که خبر داده است که در میان بندگانش آفرینندگان و غیر آفرینندگانی هستند؛ از جمله‌ی ایشان عیسی (است که به فرمان خدا از گل چون هیئت پرنده را آفرید و در آن دمید و به فرمان خدا پرنده گردید که می‌پرید و سامری برای بنی‌اسرائیل گوساله‌ای را آفرید که مجسّمه‌ای بود که صدایی [همچون صدای گوساله] داشت». عرض کردم: «عیسی (از گل پرنده‌ای را آفرید که دلیل بر پیامبریش می‌باشد و سامری گوساله‌ای را آفرید که مجسّمه می‌باشد برای نقض پیامبری موسی (و خدا خواست که آن همچنین باشد؛ به‌درستی که این عجیب است و امری از این عجیب‌تر نمی‌باشد». حضرت فرمود: «وای بر تو ای فتح! به‌درستی که خدا دارای دو اراده و دو مشیّت است؛ یکی اراده‎ی حتمی که به معنی محتوم است یعنی محکم ساخته و واجب گردانیده و به آن حکم فرموده است. و دیگری اراده‌ی عزمی و مراد از آن این است که اراده نمود که شخص مکلّف، افعال خویش را به اختیار خودش به‌جا بیاورد نه به جبر و زور و گاهی به‌وسیله‌ی این اراده از چیزی نهی و منع می‌فرماید و حال آنکه می‌خواهد که انجام شود. و به چیزی امر می‌فرماید و نمی‌خواهد که انجام شود؛ آیا ندیدی و ندانستی که حق‌تعالی آدم (و زن او را نهی فرمود که از آن درخت معهود بخورند و خدا آن را خواسته بود و اگر نمی‌خواست نمی‌خوردند و اگر می‌خوردند مشیّت و خواست ایشان بر خواست خدای تعالی غالب شده بود؛ و ابراهیم را به سر بریدن فرزندش اسماعیل (امر فرمود و می‌خواست که او را سر نبرد و اگر نمی‌خواست که او را سر نبرد خواست ابراهیم (بر خواست خدای عزّوجلّ غالب گردیده بود؛ عرض کردم: «اندوه مرا بردی خدا اندوه تو را ببرد».

امام صادق ( موسی (گفت: «پروردگارا، چه کسی بت را به صدا درآورد»؟ خداوند متعال فرمود: «ای موسی (من آن را به صدا درآوردم». موسی (گفت: إِنْ هِیَ إِلَّا فِتْنَتُکَ تُضِلُّ بِها مَنْ تَشاءُ وَ تَهْدِی مَنْ تَشاءُ.