آیه ۱ - سوره تکویر

آیه إِذَا الشَّمْسُ كُوِّرَتْ [1]

در آن هنگام كه خورشيد درهم پيچيده شود.

۱
(تکویر/ ۱)

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- إِذَا الشَّمْسُ کُوِّرَتْ قَالَ تَصِیرُ سَوْدَاءَ مُظْلِمَهًْ.

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- إِذَا الشَّمْسُ کُوِّرَتْ، منظور این است که تاریک و تیره می‌شود.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۷، ص۳۹۸
بحارالأنوار، ج۷، ص۱۰۷/ القمی، ج۲، ص۴۰۷/ نورالثقلین/ البرهان؛ «مسودهًْ» زیادهًْ
۲
(تکویر/ ۱)

ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- إِذَا الشَّمْسُ کُوِّرَتْ أیْ ذُهِبَ ضُوؤُهَا وَ نُورُهَا فَأظْلَمَتْ وَ اضْمَحَلَتْ.

ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- إِذَا الشَّمْسُ کُوِّرَتْ یعنی روشنی او برود و تار شود و نابود گردد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۷، ص۳۹۸
بحارالأنوار، ج۵۵، ص۱۳۹
۳
(تکویر/ ۱)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- عَنْ أَبِی‌ذَرٍّ‌الْغِفَارِیِّ قَالَ کُنْتُ آخِذاً بِیَدِ النَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله) وَ نَحْنُ نَتَمَاشَی جَمِیعاً فَمَا زِلْنَا نَنْظُرُ إِلَی الشَّمْسِ حَتَّی غَابَتْ فَقُلْتُ یَا رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) أَیْنَ تَغِیبُ قَالَ فِی السَّمَاءِ ثُمَّ تَرْفَعُ مِنْ سَمَاءٍ إِلَی سَمَاءٍ حَتَّی تَرْفَعَ إِلَی السَّمَاءِ السَّابِعَهًِْ الْعُلْیَا حَتَّی تَکُونَ تَحْتَ الْعَرْشِ فَتَخِرَّ سَاجِدَهًًْ فَتَسْجُدُ مَعَهَا الْمَلَائِکَهًُْ الْمُوَکَّلُونَ بِهَا ثُمَّ تَقُولُ یَا رَبِّ مِنْ أَیْنَ تَأْمُرُنِی أَنْ أَطْلُعَ أَ مِنْ مَغْرِبِی أَمْ مِنْ مَطْلَعِی فَذَلِکَ قَوْلُهُ عَزَّ‌وَ‌جَلَّ وَ الشَّمْسُ تَجْرِی لِمُسْتَقَرٍّ لَها ذلِکَ تَقْدِیرُ الْعَزِیزِ الْعَلِیمِ یَعْنِی بِذَلِکَ صُنْعَ الرَّبِّ الْعَزِیزِ فِی مُلْکِهِ بِخَلْقِهِ قَالَ فَیَأْتِیهَا جَبْرَئِیلُ (علیه السلام) بِحُلَّهًِْ ضَوْءٍ مِنْ نُورِ الْعَرْشِ عَلَی مَقَادِیرِ سَاعَاتِ النَّهَارِ فِی طُولِهِ فِی الصَّیْفِ أَوْ قِصَرِهِ فِی الشِّتَاءِ أَوْ مَا بَیْنَ ذَلِکَ فِی الْخَرِیفِ وَ الرَّبِیعِ قَالَ فَتَلْبَسُ تِلْکَ الْحُلَّهًَْ کَمَا یَلْبَسُ أَحَدُکُمْ ثِیَابَهُ ثُمَّ تَنْطَلِقُ بِهَا فِی جَوِّ السَّمَاءِ حَتَّی تَطْلُعَ مِنْ مَطْلَعِهَا قَالَ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) فَکَأَنِّی بِهَا قَدْ حُبِسَتْ مِقْدَارَ ثَلَاثِ لَیَالٍ ثُمَّ لَا تُکْسَی ضَوْءً وَ تُؤْمَرُ أَنْ تَطْلُعَ مِنْ مَغْرِبِهَا فَذَلِکَ قَوْلُهُ عَزَّ‌وَ‌جَلَّ إِذَا الشَّمْسُ کُوِّرَتْ وَ إِذَا النُّجُومُ انْکَدَرَت.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- ابوذر غفّاری (رحمة الله علیه) نقل می‌کند: درحالی‌که همگی راه می‌رفتیم، دست در دست پیامبر (صلی الله علیه و آله) داشتم و هر دو به آفتاب نگاه می‌کردیم تا اینکه غروب کرد و من عرض کردم: «ای رسول خدا (صلی الله علیه و آله)! کجا غروب می‌کند»؟ فرمود: «در آسمان، سپس از آسمانی به آسمان دیگر بالا برده می‌شود، تا اینکه به آسمان هفتم که زیر عرش است، می‌رسد. آنگاه سجده‌کنان فرود می‌آید، و همه‌ی فرشتگانی که عهده‌دار آن هستند، به سجده می‌روند. سپس می‌گوید: پروردگارا! امر شما چیست، از کجا طلوع کنم؟ آیا از محلّ غروبم طلوع کنم یا از محلّ طلوعم؟ و این همان سخن خداوند عزّوجلّ است: وَ الشَّمْسُ تَجْرِی لِمُسْتَقَرٍّ لَّهَا ذَلِکَ تَقْدِیرُ الْعَزِیزِ الْعَلِیمِ؛ و خورشید [نیز برای آن‌ها آیتی است] که پیوسته به‌سوی قرارگاهش در حرکت است این تقدیر خداوند قادر و داناست. (یس/۳۸) منظور، تدبیر پروردگار عزیز و توانا در آفرینش خویش است؛ خداوندی که از آفریدگان خویش آگاه است». فرمود: «سپس جبرئیل پوششی از نور عرش که به مقدار ساعت‌های روز و به‌اندازه‌ی درازای آن در تابستان و کوتاهی آن در زمستان و مابین اندازه‌های آن در پاییز و بهار است برای آفتاب می‌آورد، پس آفتاب آن‌گونه که انسان لباس خویش را می‌پوشد، آن پوشش را بر تن می‌کند و به فضای آسمان می‌رود و از محلّ طلوع خویش طلوع می‌کند». پیامبر (صلی الله علیه و آله) می‌فرماید: «مانند این است که من اکنون خورشید را میبینم که سه شب محبوس بوده است و نور افشانی نمی‌کند. سپس لباس خورشید را بر او نمیپوشانند و به وی دستور داده می‌شود که از سمت مغرب طلوع کند، و به این دلیل است که خداوند عزّوجلّ می‌فرماید: إِذَا الشَّمْسُ کُوِّرَتْ * وَ إِذَا النُّجُومُ انکَدَرَتْ».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۷، ص۴۰۰
بحارالأنوار، ج۵۵، ص۱۴۴/ الأمالی للصدوق، ص۴۶۳/ التوحید، ص۲۸۰/ نورالثقلین/ البرهان
بیشتر