آیه ۲۴ - سوره ص

آیه قالَ لَقَدْ ظَلَمَكَ بِسُؤالِ نَعْجَتِكَ إِلى نِعاجِهِ وَ إِنَّ كَثيراً مِنَ الْخُلَطاءِ لَيَبْغي بَعْضُهُمْ عَلى بَعْضٍ إِلاَّ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ قَليلٌ ما هُمْ وَ ظَنَّ داوُدُ أَنَّما فَتَنَّاهُ فَاسْتَغْفَرَ رَبَّهُ وَ خَرَّ راكِعاً وَ أَنابَ [24]

[داود] گفت: «به يقين او با درخواست ميش تو براى افزودن آن به ميش‌هايش، بر تو ستم نموده و بسيارى از شريكان [و دوستان] به يكديگر ستم مى‌كنند، مگر كسانى كه ايمان آورده و اعمال صالح انجام داده‌اند؛ امّا عدّه‌ی آنان كم است». داود دانست كه ما او را [با اين ماجرا] آزموده‌ايم، ازاين‌رو از پروردگارش طلب آمرزش نمود و به سجده افتاد و توبه كرد.

[داود] گفت: «به یقین او با درخواست میش تو برای افزودن آن به میش‌هایش، بر تو ستم نموده و بسیاری از شریکان [و دوستان] به یکدیگر ستم می‌کنند

۱ -۱
(ص/ ۲۴)

الرّضا (علیه السلام)- عَنْ أَبِی‌الصَّلْتِ الْهَرَوِی عَنِ الرِّضَا (علیه السلام) فِی حَدِیثٍ أَنَّ دَاوُدَ (علیه السلام) عَجَّلَ عَلَی الْمُدَّعَی عَلَیْهِ فَقَالَ لَقَدْ ظَلَمَکَ بِسُؤالِ نَعْجَتِکَ إِلی نِعاجِهِ وَ لَمْ یَسْأَلِ الْمُدَّعِیَ الْبَیِّنَهًَْ عَلَی ذَلِکَ وَ لَمْ یُقْبِلْ عَلَی الْمُدَّعَی عَلَیْهِ فَیَقُولَ لَهُ مَا تَقُولُ فَکَانَ هَذَا خَطِیئَهًَْ رَسْمِ الْحُکْمِ لَا مَا ذَهَبْتُمْ إِلَیْهِ.

امام رضا (علیه السلام)- اباصلت هروی در حدیثی از امام رضا (علیه السلام) نقل کرده است که فرمود: قالَ لَقَدْ ظَلَمَکَ بِسُؤالِ نَعْجَتِکَ إِلی نِعاجِهِ وَ إِنَّ کَثیراً مِنَ الخُلَطاءِ لَیَبْغی بَعْضُهُمْ عَلی بَعْض، داود (علیه السلام) عجله کرد و بر علیه مدّعی‌علیه حکم داده، چنین گفت: لَقَدْ ظَلَمَکَ بِسُؤالِ نَعْجَتِکَ إِلی نِعاجِهِ و از مدّعی، بیّنه‌ای [دلیل و شاهدی] نطلبید [و حال آنکه قاضی باید از شخص مدّعی، دلیل و شاهد بخواهد] و حتّی به مدّعی‌علیه هم نگفت: تو چه می‌گویی؟ این خطا، خطای راه و رسم داوری بود، نه آن خطایی که شما معتقد هستید».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۳، ص۴۴
وسایل الشیعهًْ، ج۲۷، ص۲۱۶

مگر کسانی که ایمان آورده و اعمال صالح انجام داده‌اند؛ امّا عدّه‌ی آنان کم است

۲ -۱
(ص/ ۲۴)

الکاظم (علیه السلام)- عَنْ هِشَامِ‌بْنِ‌الْحَکَمِ قَالَ قَالَ لِی أَبُو الْحَسَنِ مُوسَی‌بْنُ‌جَعْفَرٍ (علیه السلام) یَا هِشَامُ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی بَشَّرَ أَهْلَ الْعَقْلِ وَ الْفَهْمِ فِی کِتَابِهِ ... و ذَمَّ الْکَثْرَهًَْ فَقَالَ وَ إِنْ تُطِعْ أَکْثَرَ مَنْ فِی الْأَرْضِ یُضِلُّوکَ عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ ... ثُمَّ مَدَحَ الْقِلَّهًَْ فَقَالَ وَ قَلِیلٌ مِنْ عِبادِیَ الشَّکُورُ وَ قَالَ وَ قَلِیلٌ ما هُمْ وَ قَالَ وَ قالَ رَجُلٌ مُؤْمِنٌ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ یَکْتُمُ إِیمانَهُ أَ تَقْتُلُونَ رَجُلًا أَنْ یَقُولَ رَبِّیَ اللهُ.

امام کاظم (علیه السلام)- هشام‌بن‌حکم گوید: امام کاظم (علیه السلام) به من فرمود: ای هشام! همانا خداوند تبارک‌وتعالی خردمندان و فهمیدگان را در کتابش بشارت داده ... سپس کثرت را سرزنش نموده و فرموده است: اگر از بیشتر کسانی که در روی زمین هستند اطاعت کنی، تو را از راه خدا گمراه می‌کنند [زیرا] آن‌ها تنها از گمان پیروی می‌نمایند، و تخمین و حدس [واهی] می‌زنند. (انعام/۱۱۶) سپس قلّت و گروهی که کم هستند ستوده و فرموده است: ولی عدّه‌ی کمی از بندگان من شکرگزارند!. (سبأ/۱۳) و فرموده: وَ قَلِیلٌ ما هُمْ و فرموده است: و مرد مؤمنی از آل فرعون که ایمان خود را پنهان می‌داشت گفت: «آیا می‌خواهید مردی را بکشید به خاطر اینکه می‌گوید: پروردگار من «الله» است». (غافر/۲۸)».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۳، ص۴۴
الکافی، ج۱، ص۱۵/ بحارالأنوار، ج۱، ص۱۳۵ و تحف العقول، ص۳۸۳

داود دانست که ما او را [با این ماجرا] آزموده‌ایم، ازاین‌رو از پروردگارش طلب آمرزش نمود و به سجده افتاد و توبه کرد

۳ -۱
(ص/ ۲۴)

الباقر (علیه السلام)- فِی رِوَایَهًِْ أَبِی‌الْجَارُود عَنْ أَبِی‌جَعْفَر (علیه السلام) فِی قَوْلِهِ وَ ظَنَّ داوُدُ أَیْ عَلِمَ وَ أَنابَ أَیْ تَابَ.

امام باقر (علیه السلام)- در روایت ابوجارود آمده است: امام باقر (علیه السلام) فرمود: وَ ظَنَّ داوُدُ به معنای دانست و آیه وَ أَنابَ به معنای توبه کرد، می‌باشد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۳، ص۴۴
بحارالأنوار، ج۱۴، ص۲۳/ القمی، ج۲، ص۲۳۴/ نورالثقلین/ البرهان؛ «بتفاوت»
بیشتر