آیه ۲۹ - سوره ص

آیه كِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَيْكَ مُبارَكٌ لِيَدَّبَّرُوا آياتِهِ وَ لِيَتَذَكَّرَ أُولُوا الْأَلْبابِ [29]

اين كتابى است پُربركت كه بر تو نازل كرده‌ايم تا در آيات آن تدبّر كنند و خردمندان متذكّر شوند.

۱
(ص/ ۲۹)

الکاظم (علیه السلام)- عَنْ هِشَامِ‌بْنِ‌الْحَکَمِ قَالَ قَالَ لِی أَبُوالْحَسَنِ مُوسَی‌بْنُ‌جَعْفَرٍ (علیه السلام) یَا هِشَامُ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی بَشَّرَ أَهْلَ الْعَقْلِ وَ الْفَهْمِ فِی کِتَابِه ... فذَکَرَ أُولِی الْأَلْبَابِ بِأَحْسَنِ الذِّکْرِ وَ حَلَّاهُمْ بِأَحْسَنِ الْحِلْیَهًِْ فَقَالَ یُؤْتِی الْحِکْمَةَ مَنْ یَشاءُ وَ مَنْ یُؤْتَ الْحِکْمَةَ فَقَدْ أُوتِیَ خَیْراً کَثِیراً وَ ما یَذَّکَّرُ إِلَّا أُولُوا الْأَلْبابِ وَ قَالَ کِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَیْکَ مُبارَکٌ لِیَدَّبَّرُوا آیاتِهِ وَ لِیَتَذَکَّرَ أُولُوا الْأَلْباب.

امام کاظم (علیه السلام)- هشام‌بن‌حکم گوید: امام کاظم (علیه السلام) به من فرمود: ای هشام! خداوند تبارک‌وتعالی در کتاب خود، عاقلان و اهل فهم را مژده داده ... پس، از اولی الالباب به بهترین شکل یاد می‌کند و بهترین پیرایه‌ها را به آن‌ها می‌پوشاند و می‌فرماید: [خدا] دانش و حکمت را به هرکس بخواهد [و شایسته بداند] می‌دهد و به هرکس دانش داده شود، خیر فراوانی داده شده است. و جز خردمندان، [این حقایق را درک نمی‌کنند، و] متذکّر نمی‌گردند. (بقره/۲۶۹) و می‌فرماید: کِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَیْکَ مُبارَکٌ لِیَدَّبَّرُوا آیاتِهِ وَ لِیَتَذَکَّرَ أُولُوا الْأَلْباب.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۳، ص۵۴
الکافی، ج۱، ص۱۵
۲
(ص/ ۲۹)

علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- کِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَیْکَ مُبارَکٌ لِیَدَّبَّرُوا آیاتِهِ أَمِیرُ‌الْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) وَ الْأَئِمَّهًُْ (علیهم السلام) وَ لِیَتَذَکَّرَ أُولُوا الْأَلْبابِ فَهُمْ أَهْلُ الْأَلْبَابِ.

علیّ‌بن‌ابراهیم ( کِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ إِلَیْکَ مُبَارَکٌ لِّیَدَّبَّرُوا آیَاتِهِ یعنی امیرمؤمنان علی (علیه السلام) و امامان (علیهم السلام)، وَ لِیَتَذَکَّرَ أُوْلُوا الْأَلْبَابِ یعنی آنان، دارندگان خردهای غالب و برتر می‌باشند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۳، ص۵۴
بحارالأنوار، ج۲۳، ص۲۰۷
۳
(ص/ ۲۹)

الصّادق (علیه السلام)- قَالَ جَعْفَرُ‌بْنُ‌مُحَمَّدٍ (علیه السلام) فِی قَوْلِهِ تَعَالَی الَّذِینَ آتَیْناهُمُ الْکِتابَ یَتْلُونَهُ حَقَّ تِلاوَتِهِ قَالَ: یُرَتِّلُونَ آیَاتِهِ وَ یَتَفَقَّهُونَ فِیهِ وَ یَعْمَلُونَ بِأَحْکَامِهِ وَ یَرْجُونَ وَعْدَهُ وَ یَخَافُونَ وَعِیدَهُ وَ یَعْتَبِرُونَ بِقِصَصِهِ وَ یَأْتَمِرُونَ بِأَوَامِرِهِ وَ یَتَنَاهَوْنَ عَنْ نَوَاهِیهِ مَا هُوَ وَ اللَّهِ حِفْظَ آیَاتِهِ وَ دَرْسَ حُرُوفِهِ وَ تِلَاوَهًَْ سُوَرِهِ وَ دَرْسَ أَعْشَارِهِ وَ أَخْمَاسِهِ حَفِظُوا حُرُوفَهُ وَ أَضَاعُوا حُدُودَهُ وَ إِنَّمَا تَدَبُّرُ آیَاتِهِ وَ الْعَمَلُ بِأَحْکَامِهِ قَالَ اللَّهُ تَعَالَی کِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَیْکَ مُبارَکٌ لِیَدَّبَّرُوا آیاتِهِ وَ اعْلَمُوا رَحِمَکُمُ اللَّهُ أَنَّ سَبِیلَ اللَّهِ سَبِیلٌ وَاحِدٌ وَ جِمَاعُهَا الْهُدَی وَ مَصِیرُ الْعَالِمِ الْعَامِلِ بِهَا الْجَنَّهًُْ وَ الْمُخَالِفِ لَهَا النَّارُ وَ إِنَّمَا الْإِیمَانُ لَیْسَ بِالتَّمَنِّی وَ لَکِنْ مَا ثَبَتَ فِی الْقَلْبِ وَ عَمِلَتْ بِهِ الْجَوَارِحُ وَ صَدَّقَتْهُ الْأَعْمَالُ الصَّالِحَهًْ.

امام صادق (علیه السلام)- امام صادق (علیه السلام) درباره‌ی کلام خداوند متعال که می‌فرماید: کسانی که کتاب آسمانی به آن‌ها داده‌ایم [یهود و نصاری] آن را چنان‌که شایسته آن است می‌خوانند. (بقره/۱۲۱) فرمود: «آیاتش را می‌خوانند [آیات آن را صحیح می‌خوانند] و تفقّه در آن آیات می‌کنند (در معانی آن دقّت می‌کنند) و به احکامش عمل می‌کنند و امیدوار وعده‌هایش می‌باشند و از وعیدش می‌ترسند و از داستان‌هایش عبرت و اندرز می‌گیرند و فرمان‌هایش را اطاعت می‌کنند و از نواهی‌اش پرهیز می‌کنند. به خدا سوگند! قرآن برای حفظ‌کردن آیات و درس‌دادن حروفش و تلاوت‌کردن سوره‌هایش و درس‌دادن ده جزء و پنج جزئش نیست. حروفش را حفظ کردند ولی حدودش را ضایع کردند جز این نیست که قرآن برای اندیشیدن در آیاتش و عمل‌کردن به احکامش می‌باشد و خدای تعالی فرموده: کِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَیْکَ مُبارَکٌ لِیَدَّبَّرُوا آیاتِهِ. خدا شما را رحمت کند! بدانید که راه خدا یکی است و جمیع آن هدایت است و بازگشت عالمی که به علمش عمل کند بهشت است و مخالف آن در آتش است. همانا ایمان به آرزو نیست لیکن چیزی است که در قلب ثابت باشد و اعضاء و جوارح به آن عمل کند و اعمال صالح آن ایمان قلبی را تصدیق نماید».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۳، ص۵۴
إرشادالقلوب، ج۱، ص۷۸/ مجموعهًْ ورام، ج۲، ص۲۳۶؛ «و اعملوا رحمکم الله... الی آخر» محذوف
بیشتر