آیه ۴۷ - سوره غافر

آیه وَ إِذْ يَتَحاجُّونَ فِي النَّارِ فَيَقُولُ الضُّعَفاءُ لِلَّذينَ اسْتَكْبَرُوا إِنَّا كُنَّا لَكُمْ تَبَعاً فَهَلْ أَنْتُمْ مُغْنُونَ عَنَّا نَصيباً مِنَ النَّارِ [47]

[به خاطر بياور] هنگامى را كه در آتش دوزخ با هم به گفتگو و ستيزه مى‌پردازند؛ ضعيفان به مستكبران مى‌گويند: «ما پيرو شما بوديم، آيا شما [امروز] سهمى از آتش را به‌جاى ما پذيرا مى‌شويد»؟!

۱
(غافر/ ۴۷)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- وَ قَالَ تَعَالَی وَ إِذْ یَتَحاجُّونَ فِی النَّارِ فَیَقُولُ الضُّعَفاءُ لِلَّذِینَ اسْتَکْبَرُوا إِنَّا کُنَّا لَکُمْ تَبَعاً فَهَلْ أَنْتُمْ مُغْنُونَ عَنَّا مِنْ عَذابِ اللَّهِ مِنْ شَیْءٍ قالُوا لَوْ هَدانَا اللَّهُ لَهَدَیْناکُمْ أَ فَتَدْرُونَ الِاسْتِکْبَارَ مَا هُوَ هُوَ تَرْکُ الطَّاعَهًِْ لِمَنْ أُمِرُوا بِطَاعَتِهِ وَ التَّرَفُّعُ عَلَی مَنْ نُدِبُوا إِلَی مُتَابَعَتِهِ وَ الْقُرْآنُ یَنْطِقُ مِنْ هَذَا عَنْ کَثِیرٍ إِنْ تَدَبَّرَهُ مُتَدَبِّرٌ زَجَرَهُ وَ وَعَظَه.

امام علی (علیه السلام)- خداوند متعال فرماید: وَ إِذْ یَتَحاجُّونَ فِی النَّارِ فَیَقُولُ الضُّعَفاءُ لِلَّذِینَ اسْتَکْبَرُوا إِنَّا کُنَّا لَکُمْ تَبَعاً فَهَلْ أَنْتُمْ مُغْنُونَ عَنَّا. مستکبرین جواب دهند: «اگر خدا ما را هدایت می‌کرد ما هم شما را هدایت می‌نمودیم» سپس فرمود: «آیا می‌دانید استکبار چیست و معنی آن کدام است؟ استکبار یعنی ترک‌نمودن و پیروی‌نکردن از کسی که خدا امر به پیروی او نموده و سرپیچی‌کردن از فرمان کسی که خدا امر به متابعت او کرده و قرآن کریم در بسیاری از موارد گویای این مطلب است اگر تدبیرکننده در قرآن تدبیر کند و دقّت نماید قرآن او را آگاه نموده و نصیحت فرماید».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۳، ص۴۲۶
بحارالأنوار، ج۹۴، ص۱۱۶/ إقبال الأعمال، ص۴۶۳/ المصباح للکفعمی، ص۶۹۸/ مصباح المتهجد، ص۷۵۶/ نورالثقلین
۲
(غافر/ ۴۷)

علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- ثُمَّ ذَکَرَ قَوْلَ أَهْلِ النَّارِ فَقَالَ وَ إِذْ یَتَحاجُّونَ فِی النَّارِ فَیَقُولُ الضُّعَفاءُ لِلَّذِینَ اسْتَکْبَرُوا إِلَی قَوْلِهِ مِنَ النَّارِ فَرَدُّوا عَلَیْهِمْ فَقَالُوا إِنَّا کُلٌّ فِیها إِنَّ اللهَ قَدْ حَکَمَ بَیْنَ الْعِبادِ وَ قَوْلُهُ وَ مَا دُعاءُ الْکَافِرِینَ إِلَّا فِی ضَلالٍ أَیْ بُطْلَانٍ.

علیّ‌ّبن‌ابراهیم ( سپس به ذکر اهل آتش می‌پردازد و می‌فرماید: و إِذْ یَتَحَاجُّونَ فِی النَّارِ فَیَقُول الضُّعَفَاء للذِینَ اسْتَکْبَرُوا إِنَّا کُنَّا لکُمْ تَبَعًا فَهَل أَنتُم مُّغْنُونَ عَنَّا نَصِیبًا مِّنَ النَّارِ آن‌ها پاسخ می‌دهند و می‌گویند: «إِنَّا کُل فِیهَا إِنَّ اللهَ قَدْ حَکَمَ بَیْنَ العِبَادِ همچنین منظور از ضَلال در عبارت و مَا دُعَاء الکَافِرِینَ إِلا فِی ضَلال؛ بطلان است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۳، ص۴۲۶
البرهان
بیشتر