آیه ۱ - سوره فلق

آیه قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ [1]

بگو: پناه مي‌برم به پروردگار سپيده صبح.

۱
(فلق/ ۱)

الصّادق ( عَنْ مُعَاوِیَهًَْ‌بْنِ‌وَهْبٍ قَالَ: کُنَّا عِنْدَ أَبِی‌عَبْدِاللَّهِ (فَقَرَأَ رَجُلٌ قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ فَقَالَ الرَّجُلُ وَ مَا الْفَلَقُ قَالَ صَدْعٌ فِی النَّارِ فِیهِ سَبْعُونَ أَلْفَ دَارٍ فِی کُلِّ دَارٍ سَبْعُونَ أَلْفَ بَیْتٍ فِی کُلِّ بَیْتٍ سَبْعُونَ أَلْفَ أَسْوَدَ فِی جَوْفِ کُلِّ أَسْوَدَ سَبْعُونَ أَلْفَ جَرَّهًِْ سَمٍّ لَا بُدَّ لِأَهْلِ النَّارِ أَنْ یَمُرُّوا عَلَیْهَا.

امام صادق (علیه السلام)- معاویه‌بن‌وهب گوید: خدمت امام صادق (علیه السلام) بودیم که مردی قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ را خواند و عرض کرد: «فلق چیست»؟ ایشان فرمود: «فلق، شکافی در دوزخ است که هفتاد هزار سرا در آن است و در هر سرا، هفتادهزار خانه است و در هر خانه، هفتاد هزار افعی است و در دل هر افعی، هفتاد هزار خمره‌ی سمّ است و دوزخیان ناگزیرند که بر آن گذر کنند».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۵۰۰
بحارالأنوار، ج۸، ص۲۸۷/ معانی الأخبار، ص۲۲۷/ نورالثقلین؛ «جزء» بدل «جرهًْ»/ البرهان
۲
(فلق/ ۱)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- إِنَّ سِجِّینَ جُبٌّ فِی جَهَنَّمَ مَفْتُوحٌ، وَ الْفَلَقَ جُبٌّ فِی جَهَنَّمَ مُغَطًّی.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- سجّین چاه سربازی است در دوزخ و قلق چاهی سربسته است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۵۰۰
نورالثقلین
۳
(فلق/ ۱)

الحسن (علیه السلام)- فَیُحْشَرُ النَّاسُ عِنْدَ صَخْرَهًِْ بَیْتِ الْمَقْدِسِ فَیُحْشَرُ أَهْلُ الْجَنَّهًِْ عَنْ یَمِینِ الصَّخْرَهًِْ وَ یُزْلَفُ الْمِیعَادُ وَ تَصِیرُ جَهَنَّمُ عَنْ یَسَارِ الصَّخْرَهًِْ فِی تُخُومِ الْأَرَضِینَ السَّابِعَهًِْ وَ فِیهَا الْفَلَقُ وَ السِّجِّینُ.

امام حسن (علیه السلام)- و مردم کنار صخره بیت المقدس محشور می‌شوند؛ هرکه مستوجب بهشت باشد وارد بهشت می‌شود و هرکه مستوجب آتش باشد داخل آن می‌شود: گروهی در بهشتند و گروهی در آتش سوزان!. (شوری/۷)

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۵۰۰
القمی، ج۲، ص۲۷۲/ نورالثقلین
۴
(فلق/ ۱)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- عَنْ عَبْدِ اللَّهِ‌بْنِ‌سَلَامٍ مَوْلَی رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) أَنَّهُ قَالَ: سَأَلْتُ رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) فَقُلْتُ أَخْبِرْنِی أَ یُعَذِّبُ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ خَلْقاً بِلَا حُجَّهًٍْ فَقَالَ مَعَاذَ اللَّهِ قُلْتُ فَأَوْلَادُ الْمُشْرِکِینَ فِی الْجَنَّهًِْ أَمْ فِی النَّارِ فَقَالَ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی أَوْلَی بِهِمْ إِنَّهُ إِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَهًِْ وَ جَمَعَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ الْخَلَائِقَ لِفَصْلِ الْقَضَاءِ یَأْتِی بِأَوْلَادِ الْمُشْرِکِینَ فَیَقُولُ لَهُمْ عَبِیدِی وَ إِمَائِی مَنْ رَبُّکُمْ وَ مَا دِینُکُمْ وَ مَا أَعْمَالُکُمْ قَالَ فَیَقُولُونَ اللَّهُمَّ رَبَّنَا أَنْتَ خَلَقْتَنَا وَ لَمْ نَخْلُقْ شَیْئاً وَ أَنْتَ أَمَتَّنَا وَ لَمْ نُمِتْ شَیْئاً وَ لَمْ تَجْعَلْ لَنَا أَلْسِنَهًًْ نَنْطِقُ بِهَا وَ لَا أَسْمَاعاً نَسْمَعُ بِهَا وَ لَا کِتَاباً نَقْرَؤُهُ وَ لَا رَسُولًا فَنَتَّبِعَهُ وَ لا عِلْمَ لَنا إِلَّا ما عَلَّمْتَنا قَالَ فَیَقُولُ لَهُمْ عَزَّوَجَلَّ عَبِیدِی وَ إِمَائِی إِنْ أَمَرْتُکُمْ بِأَمْرٍ أَ تفعلوه {تَفْعَلُونَهُ} فَیَقُولُونَ السَّمْعَ وَ الطَّاعَهًَْ لَکَ یَا رَبَّنَا قَالَ فَیَأْمُرُ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ نَاراً یُقَالُ لَهَا الْفَلَقُ أَشَدُّ شَیْءٍ فِی جَهَنَّمَ عَذَاباً فَتَخْرُجُ مِنْ مَکَانِهَا سَوْدَاءَ مُظْلِمَهًًْ بِالسَّلَاسِلِ وَ الْأَغْلَالِ فَیَأْمُرُهَا اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ أَنْ تَنْفُخَ فِی وُجُوهِ الْخَلَائِقِ نَفْخَهًًْ فَتَنْفُخُ فَمِنْ شِدَّهًِْ نَفْخَتِهَا تَنْقَطِعُ السَّمَاءُ وَ تَنْطَمِسُ النُّجُومُ وَ تَجْمُدُ الْبِحَارُ وَ تَزُولُ الْجِبَالُ وَ تُظْلِمُ الْأَبْصَارُ وَ تَضَعُ الْحَوَامِلُ حَمْلَهَا وَ یَشِیبُ الْوِلْدَانُ مِنْ هَوْلِهَا یَوْمَ الْقِیَامَهًْ.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- عبدالله‌بن‌سلام گوید: رسول خدا (صلی الله علیه و آله) را سؤال نمودم و عرض کردم: «مرا خبر ده که آیا خدای عزّوجلّ بدون حجّتی آفریده‌ای را عذاب می‌کند»؟ فرمود: «معاذ اللَّه پناه می‌برم به خدا که از او چنین امری سر زند». عرض کردم: «پس فرزندان مشرکان در بهشتند یا در آتش دوزخ»؟ فرمود: «خدای تبارک‌وتعالی به ایشان سزاوارتر است به‌درستی‌که چون روز قیامت شود و خدای عزّوجلّ همه‌ی خلایق را به‌جهت فصل قضاء و حکم حق جمع کند فرزندان مشرکان را می‌آورد و به ایشان می‌فرماید: «که ای بندگان و کنیزان من، پروردگار شما کیست؟ و دین شما چیست و کارهای شما چیست». می‌گویند: «خداوندا! ای پروردگار ما! تو ما را آفریدی و ما چیزی را نیافریدیم و تو ما را می‌راندی و ما چیزی را نمی‌راندیم و برای ما زبان‌ها را قرار ندادی که گویا شود و نه گوش‌ها که بشنود و نه کتابی که ما آن را بخوانیم و نه پیغمبری که ما او را پیروی کنیم و ما را دانشی نیست مگر آنچه به ما تعلیم داده شده». خدای عزّوجلّ به ایشان می‌فرماید: «که ای بندگان و کنیزان من! اگر شما را به امری فرمان دهم آن را انجام می‌دهید. عرض می‌کنند: «ای پروردگار ما! می‌شنویم و تو را اطاعت می‌کنیم». خدای عزّوجلّ آتشی را امر می‌کند که آن را فلق می‌گویند و آن سخت‌تر چیزی است در دوزخ از روی عذاب که عذابش از هر چیزی که در دوزخ است بیشتر باشد پس از جای خود بیرون می‌آید سیاه و تار با زنجیرها و غل‌ها و خدای عزّوجلّ آن را فرمان می‌دهد که در روی‌های خلایق بدمد دمیدنی اندک یا سخت پس از سختی دمیدنش آسمان بریده و پاره شود و ستارگان ناپدید شوند و دریاها فشرده و بسته و کوه‌ها نیست و نابود و دیده‌ها تار گردند و زنان آبستن بار خود را بر زمین گذارند و بچّه را بیندازند و بچّگان از ترس آن پیر شوند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۵۰۰
التوحید، ص۳۹۱/ نورالثقلین
۵
(فلق/ ۱)

الصّادق (علیه السلام)- إِذَا قَرَأْتَ قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ فَقُلْ فِی نَفْسِکَ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَق.

امام صادق (علیه السلام)- هنگامی که می‌خوانی: قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ. بگو: پناه می‌برم به پروردگار سپیده صبح.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۵۰۰
بحارالأنوار، ج۶۰، ص۲۴۶/ نورالثقلین؛ «بتفاوت»
بیشتر