آیه ۷ - سوره ماعون

آیه وَ يَمْنَعُونَ الْماعُونَ [7]

و ديگران را از وسايل ضروري زندگي منع مي‌نمايند!

۱
(ماعون/ ۷)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- نَهَی رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) أَنْ یَمْنَعَ أَحَدٌ الْمَاعُونَ جَارَهُ وَ قَالَ مَنْ مَنَعَ الْمَاعُونَ جَارَهُ مَنَعَهُ اللَّهُ خَیْرَهُ یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ وَ وَکَلَهُ إِلَی نَفْسِهِ وَ مَنْ وَکَلَهُ إِلَی نَفْسِهِ فَمَا أَسْوَأَ حَالَه.

امام علی (علیه السلام)- رسول خدا (صلی الله علیه و آله) نهی فرمود از اینکه کسی از عاریه‌دادن اشیایی که همیشه در همه‌ی خانه‌ها لازم نیست و در هر محلّه یکی دو خانوار تهیّه می‌کنند، به همسایه دریغ نماید، و فرمود: «هرکس از عاریه‌دادن این‌گونه چیزها به همسایگانش دریغ کند، خداوند نیز خیر خود را در قیامت از وی دریغ دارد و او را بخود واگذارد، و هرکس را خداوند بخود واگذاشت پس چه حال بسیار بدی پیدا کرده است».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۴۰۴
من لایحضره الفقیه، ج۴، ص۱۴/ نورالثقلین
۲
(ماعون/ ۷)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ أَبِی‌بَصِیرٍ قَال قَوْلَهُ عَزَّوَجَلَّ وَ یَمْنَعُونَ الْماعُونَ قَالَ هُوَ الْقَرْضُ یُقْرِضُهُ وَ الْمَعْرُوفُ یَصْطَنِعُهُ وَ مَتَاعُ الْبَیْتِ یُعِیرُهُ وَ مِنْهُ الزَّکَاهًْ فَقُلْتُ لَهُ إِنَّ لَنَا جِیرَاناً إِذَا أَعَرْنَاهُمْ مَتَاعاً کَسَرُوهُ وَ أَفْسَدُوهُ فَعَلَیْنَا جُنَاحٌ إِنْ نَمْنَعْهُمْ فَقَالَ لَا لَیْسَ عَلَیْکُمْ جُنَاحٌ إِنْ تَمْنَعُوهُمْ إِذَا کَانُوا کَذَلِک.

امام صادق (علیه السلام)- ابوبصیر گوید: امام صادق (علیه السلام) درباره‌ی کلام خداوند عزّوجلّ: وَ یَمْنَعُونَ المَاعُونَ فرمود: «قرض است که به دیگری دهند و احسان است که در حقّ دیگری کنند و اثاث خانه است که به عاریه دهند و زکات هم از جمله آن است». به ایشان عرض کردم: «اگر همسایههایی داشته باشیم که چون کالایی را به ایشان عاریه دهیم، آن را بشکنند و تباه کنند، در صورت دریغ کردن کالا از آنان، گناهی بر ما هست»؟ ایشان فرمود: «نه، اگر چنین باشند، چون از آنان دریغ کنید، گناهی بر شما نیست».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۴۰۴
الکافی، ج۳، ص۴۹۹/ وسایل الشیعهًْ، ج۹، ص۴۷؛ فیه: «فقلت له: ان لنا جیرانا ... الی آخر» محذوف/ نورالثقلین؛ فیه: «یصنعه» بدل «یصطنعه»/ البرهان
۳
(ماعون/ ۷)

الصّادق (علیه السلام)- أَنَّهُ سُئِلَ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ یَمْنَعُونَ الْماعُونَ قَالَ الْقَرْضُ تُقْرِضُهُ وَ الْمَعْرُوفُ تَصْنَعُهُ وَ مَتَاعُ الْبَیْتِ تُعِیرُهُ.

امام صادق (علیه السلام)- یَمْنَعُونَ الْماعُون آن، قرض است که به دیگری دهی و احسان است که در حقّ دیگری کنی و اثاث خانه است که به عاریه دهی.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۴۰۴
مستدرک الوسایل، ج۷، ص۳۵/ مستدرک الوسایل، ج۱۲، ص۴۳۶/ بحارالأنوار، ج۹۳، ص۹۹/ نورالثقلین
۴
(ماعون/ ۷)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- أَنَّ رَجُلًا سَأَلَهُ فَقَالَ یَا رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) قَوْلُ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ وَیْلٌ لِلْمُشْرِکِینَ الَّذِینَ لا یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ کافِرُونَ قَالَ لَا یُعَاتِبُ اللَّهُ الْمُشْرِکِینَ أَ مَا سَمِعْتَ قَوْلَهُ فَوَیْلٌ لِلْمُصَلِّینَ الَّذِینَ هُمْ عَنْ صَلاتِهِمْ ساهُونَ الَّذِینَ هُمْ یُراؤُنَ وَ یَمْنَعُونَ الْماعُونَ أَلَا إِنَّ الْمَاعُونَ الزَّکَاهًُْ ثُمَّ قَالَ وَ الَّذِی نَفْسُ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) بِیَدِهِ مَا خَانَ اللَّهَ أَحَدٌ شَیْئاً مِنْ زَکَاهًِْ مَالِهِ إِلَّا مُشْرِکٌ بِاللَّهِ.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- از پیامبر (صلی الله علیه و آله) نقل شده که شخصی از او در مورد این سخن خداوند: وای بر مشرکان! همان‌ها که زکات را نمی‌پردازند، و آخرت را منکرند!. (فصلت/۷-۶) سؤال کرد. پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: «خدواند مشرکان را سرزنش نمیکند، آیا این سخن پروردگار را نشنیده‌ای که میفرماید: فَوَیْلٌ لِّلْمُصَلِّینَ * الَّذِینَ هُمْ عَن صَلَاتِهِمْ سَاهُونَ * الَّذِینَ هُمْ یُرَاؤُونَ * وَ یَمْنَعُونَ المَاعُونَ، بدانید که «ماعون» همان زکات است. سپس فرمود: «سوگند به کسی که جان محمّد (صلی الله علیه و آله) در دست اوست، جز مشرک به خدا کسی دیگر در ادای زکات مال خویش خیانت نمیکند».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۴۰۴
بحارالأنوار، ج۹۳، ص۲۹/ مستدرک الوسایل، ج۷، ص۲۴/ دعایم الإسلام، ج۱، ص۲۴۷
بیشتر