آیه ۱۳۶ - سوره نساء

آیه يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا آمِنُوا بِاللهِ‌ وَ رَسُولِهِ وَ الْكِتابِ الَّذي نَزَّلَ عَلى رَسُولِهِ وَ الْكِتابِ الَّذي أَنْزَلَ مِنْ قَبْلُ وَ مَنْ يَكْفُرْ بِاللهِ‌ وَ مَلائِكَتِهِ وَ كُتُبِهِ وَ رُسُلِهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلالاً بَعيداً [136]

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! به خدا و پيامبرش، و كتابى كه بر او نازل كرده، و كتب آسمانى كه پيش از آن فرستاده است، ايمان [واقعى] بياوريد. كسى كه خدا و فرشتگان او و كتاب‌ها و پيامبرانش و روز واپسين را انكار كند، در گمراهى دورى افتاده است.

۱
(نساء/ ۱۳۶)

الصّادق (علیه السلام)- قَدْ سَمَّاهُمُ اللَّهُ مُؤْمِنِینَ بِإِقْرَارِهِمْ وَ قَوْلُهُ: یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا آمِنُوا بِاللهِ وَ رَسُولِهِ فَقَدْ سَمَّاهُمُ اللَّهُ مُؤْمِنِینَ بِإِقْرَارِهِمْ ثُمَ قَالَ لَهُمْ صَدِّقُوا.

امام صادق (علیه السلام)- و در آیه‌ی دیگر می‌فرماید: یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا آمِنُوا بِاللهِ وَ رَسُولِهِ ابتدا آن‌ها را مؤمن نامیده به همان اقرار زبانی، و سپس می‌فرماید باور کنید و تأیید کنید.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۴۶۶
القمی، ج۱، ص۳۰/ البرهان
۲
(نساء/ ۱۳۶)

علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- وَ الْإِیمَانُ فِی کِتَابِ اللَّهِ عَلَی أَرْبَعَهًِْ أَوْجُهٍ فَمِنْهُ إِقْرَارٌ بِاللِّسَانِ قَدْ سَمَّاهُ اللَّهُ إِیمَاناً وَ مِنْهُ تَصْدِیقٌ بِالْقَلْبِ وَ مِنْهُ الْأَدَاءُ وَ مِنْهُ التَّأْیِیدُ فَأَمَّا الْإِیمَانُ الَّذِی هُوَ إِقْرَارٌ بِاللِّسَانِ وَ قَدْ سَمَّاهُ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی إِیمَاناً وَ نَادَی أَهْلَهُ بِهِ فَقَوْلُهُ یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا خُذُوا حِذْرَکُمْ فَانْفِرُوا ثُباتٍ أَوِ انْفِرُوا جَمِیعاً وَ إِنَّ مِنْکُمْ لَمَنْ لَیُبَطِّئَنَّ فَإِنْ أَصابَتْکُمْ مُصِیبَةٌ قالَ قَدْ أَنْعَمَ اللهُ عَلَیَّ إِذْ لَمْ أَکُنْ مَعَهُمْ شَهِیداً وَ لَئِنْ أَصابَکُمْ فَضْلٌ مِنَ اللهِ لَیَقُولَنَّ کَأَنْ لَمْ تَکُنْ بَیْنَکُمْ وَ بَیْنَهُ مَوَدَّةٌ یا لَیْتَنِی کُنْتُ مَعَهُمْ فَأَفُوزَ فَوْزاً عَظِیماً فَقَالَ الصَّادِقُ (علیه السلام) لَوْ أَنَّ هَذِهِ الْکَلِمَهًَْ قَالَهَا أَهْلُ الشَّرْقِ وَ أَهْلُ الْمَغْرِبِ لَکَانُوا بِهَا خَارِجِینَ مِنَ الْإِیمَانِ وَ لَکِنْ قَدْ سَمَّاهُمُ اللَّهُ مُؤْمِنِینَ بِإِقْرَارِهِمْ وَ قَوْلُهُ یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا آمِنُوا بِاللهِ وَ رَسُولِهِ فَقَدْ سَمَّاهُمْ مُؤْمِنِینَ بِإِقْرَارِ اللِّسَانِ ثُمَّ قَالَ لَهُمْ صَدِّقُوا وَ أَمَّا الْإِیمَانُ الَّذِی هُوَ التَّصْدِیقُ فَقَوْلُهُ الَّذِینَ آمَنُوا وَ کانُوا یَتَّقُونَ لَهُمُ الْبُشْری فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ فِی الْآخِرَةِ یَعْنِی صَدَّقُوا وَ قَوْلُهُ لَنْ نُؤْمِنَ لَکَ حَتَّی نَرَی اللهَ أَیْ لَا نُصَدِّقُکَ وَ قَوْلُهُ یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا آمِنُوا أَیْ یَا أَیُّهَا الَّذِینَ أَقَرُّوا صَدِّقُوا فَالْإِیمَانُ الْخَفِیُّ هُوَ التَّصْدِیقُ وَ لِلتَّصْدِیقِ شُرُوطٌ لَا یَتِمُّ التَّصْدِیقُ إِلَّا بِهَا.

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- ایمان در کتاب خدا چهار معنی دارد، از جمله اقرار به زبان است، که خداوند آن را ایمان نامیده، و نوع دیگر آن به دل باورکردن و اداء و تأیید است. امّا ایمانی که اقرار زبانیست و خداوند تبارک‌وتعالی آن را ایمان نامیده و اهلش را بدان خوانده، این آیه است، یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا خُذُوا حِذْرَکُمْ فَانْفِرُوا ثُباتٍ أَوِ انْفِرُوا جَمِیعاً وَ إِنَّ مِنْکُمْ لَمَنْ لَیُبَطِّئَنَّ فَإِنْ أَصابَتْکُمْ مُصِیبَةٌ قالَ قَدْ أَنْعَمَ اللهُ عَلَیَّ إِذْ لَمْ أَکُنْ مَعَهُمْ شَهِیداً وَ لَئِنْ أَصابَکُمْ فَضْلٌ مِنَ اللهِ لَیَقُولَنَّ کَأَنْ لَمْ تَکُنْ بَیْنَکُمْ وَ بَیْنَهُ مَوَدَّةٌ یا لَیْتَنِی کُنْتُ مَعَهُمْ فَأَفُوزَ فَوْزاً عَظِیماً؛ امام صادق (علیه السلام) فرمود: «اگر این کلمه را مردم شرق و غرب بگویند همه از ایمان بیرونند، ولی خدا به خاطر همان اقرار زبانی آن‌ها را مؤمن نامیده، و در آیه‌ی دیگر می‌فرماید: یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا آمِنُوا بِاللهِ وَ رَسُولِهِ، ابتدا آن‌ها را به خاطر همان اقرار زبانی، مؤمن نامیده، و سپس می‌فرماید باور کنید. و امّا ایمانی که به‌معنای باور دل است، این آیه است یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا آمِنُوا بِاللهِ وَ رَسُولِهِ یعنی آن‌ها که باور کردند، و آیه‌ی دیگر: ما تا خدا را به آشکارا نبینیم به تو ایمان نمی‌آوریم. (بقره/۵۵). یعنی تو را باور نمی‌کنیم، و آیه‌ی دیگر یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا آمِنُوا یعنی ای کسانی که به زبان اقرار کردید، به دل باور کنید، پس ایمان پنهان، همان باور است و تصدیق شرایطی دارد که بدون آن‌ها ایمان صورت نمی‌گیرد، و آن شرایط را در این آیه گرد آورده است».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۴۶۶
بحارالأنوار، ج۶۵، ص۲۷۳/ القمی، ج۱، ص۳۱
بیشتر