آیه إِنَّ الَّذينَ آمَنُوا ثُمَّ كَفَرُوا ثُمَّ آمَنُوا ثُمَّ كَفَرُوا ثُمَّ ازْدادُوا كُفْراً لَمْ يَكُنِ اللهُ لِيَغْفِرَ لَهُمْ وَ لا لِيَهْدِيَهُمْ سَبيلاً (137( (النُّزُولُ [137]
كسانى كه ايمان آوردند، سپس كافر شدند، و باز هم ايمان آوردند، و ديگر بار كافر شدند، سپس بر كفر خود افزودند، خدا هرگز آنها را نخواهد بخشيد، و آنها را به راه [راست] هدايت نخواهد كرد. (۱۳۷ ( سبب نزول
علیبنإبراهیم (رحمة الله علیه)- نَزَلَتْ فِی الَّذِینَ آمَنُوا بِرَسُولِ اللَّهُ (صلی الله علیه و آله) إِقْرَاراً لَا تَصْدِیقاً ثُمَّ کَفَرُوا لَمَّا کَتَبُوا الْکِتَابَ فِیمَا بَیْنَهُمْ أَنْ لَا یَرُدُّوا الْأَمْرَ فِی أَهْلِ بَیْتِهِ أَبَداً، فَلَمَّا نَزَلَتِ الْوَلَایَهًُْ وَ أَخَذَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) الْمِیثَاقَ عَلَیْهِمْ لِأَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) آمَنُوا إِقْرَاراً لَا تَصْدِیقاً، فَلَمَّا مَضَی رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) کَفَرُوا فَازْدَادُوا کُفْراً لَمْ یَکُنِ اللهُ لِیَغْفِرَ لَهُمْ وَ لا لِیَهْدِیَهُمْ طَرِیقاً إِلَّا طَرِیقَ جَهَنَّمَ.
علیّبنابراهیم (رحمة الله علیه)- این آیه در مورد افرادی نازل شد که با زبان به محمّد (صلی الله علیه و آله) ایمان آورده و اقرار کردند امّا [در دلشان] آن را تأیید نکردند بعد آن زمانیکه در بین خود پیمانی نوشتند که نگذارند هیچگاه امر ولایت به اهل بیت پیامبر (صلی الله علیه و آله) برسد، کافر شدند امّا وقتی امر ولایت نازل شد و رسول خدا (صلی الله علیه و آله) پیمان پذیرش ولایت امیرالمؤمنین (علیه السلام) را از آنان گرفت، به زبان ایمان آوردند و به آن اقرار کردند امّا [در دل] آن را تأیید نکردند. وقتی رسول خدا (صلی الله علیه و آله) از دنیا رفت کافر شدند و [کفرشان را آشکار کردند و] بر کفرشان افزودند؛ لَمْ یَکُنِ اللهُ لِیَغْفِرَ لَهُمْ وَ لا لِیَهْدِیَهُمْ طَرِیقاً إِلَّا طَرِیقَ جَهَنَّمَ.
الباقر (علیه السلام)- نَزَلَتْ فِی أَبِی عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِی سَرْحٍ الَّذِی بَعَثَهُ عُثْمَانُ إِلَی مِصْرَ.
امام باقر (علیه السلام)- این آیه دربارهی عبداللهبنابیسرح که عثمان وی را به مصر فرستاد، نازل شده است.
الباقر (رحمة الله علیه)- عَنْ أَبِیبَصِیرٍ قَالَ: سَمِعْتُهُ یَقُولُ إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا ثُمَّ کَفَرُوا ثُمَّ آمَنُوا ثُمَّ کَفَرُوا ثُمَّ ازْدادُوا کُفْراً مَنْ زَعَمَ أَنَّ الْخَمْرَ حَرَامٌ ثُمَّ شَرِبَهَا وَ مَنْ زَعَمَ أَنَّ الزِّنَا حَرَامٌ ثُمَّ زَنَی وَ مَنْ زَعَمَ أَنَّ الزَّکَاهًَْ حَقٌّ وَ لَمْ یُؤَدِّهَا.
امام باقر (علیه السلام)- ابوبصیر گوید: شنیدم که [امام باقر (علیه السلام)] میفرماید: إِنَّ الَّذِینَ آمَنُواْ ثُمَّ کَفَرُواْ ثُمَّ آمَنُواْ ثُمَّ کَفَرُواْ ثُمَّ ازْدَادُواْ کُفْرًا لَّمْ یَکُنِ اللّهُ لِیَغْفِرَ لَهُمْ وَ لاَ لِیَهْدِیَهُمْ سَبِیلاً اینان کسانی هستند که باور داشته باشند شراب حرام است ولی شراب بنوشند و باور داشته باشند که زنا حرام است ولی زنا کنند و کسانی که باور داشته باشند که زکات حق است ولی آن را نپردازند».
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- عَنْ أَبِیعَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) عَنْ أَبِیهِ عَنْ آبَائِهِ أَنَّ أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) کَانَ لَا یَزِیدُ الْمُرْتَدَّ عَلَی تَرْکِهِ ثَلَاثاً یَسْتَتِیبُهُ فَإِذَا کَانَ الْیَوْمُ الرَّابِعُ قَتَلَهُ مِنْ غَیْرِ أَنْ یُسْتَتَابَ ثُمَّ یَقْرَأُ إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا ثُمَّ کَفَرُوا ثُمَّ آمَنُوا ثُمَّ کَفَرُوا ... .
امام علی (علیه السلام)- امام صادق (علیه السلام) از پدرانش روایت میکند: امیرالمؤمنین (علیه السلام) از شخص مرتّد، سهبار پیاپی میخواست که توبه کند امّا اگر در مرتبه چهارم باز توبه نمیکرد او را میکشت. سپس این آیه را تلاوت فرمود: إِنَّ الَّذِینَ آمَنُواْ ثُمَّ کَفَرُواْ ثُمَّ آمَنُواْ ثُمَّ کَفَرُواْ ثُمَّ ازْدَادُواْ کُفْرًا لَّمْ یَکُنِ اللّهُ لِیَغْفِرَ لَهُمْ وَ لاَ لِیَهْدِیَهُمْ سَبِیلاً.
الباقر (علیه السلام)- و ازْدادُوا کُفْراً حِینَ لَمْ یَبْقَ فِیهِ مِنَ الْإِیمَانِ شَیْءٌ.
امام باقر (علیه السلام)- ازْدادُوا کُفْراً زمانیکه ذرّهای ایمان در وجودشان باقی نمانده بود، کفرشان افزون گشت.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- فَأَمَّا الرَّدُّ عَلَی مَنْ أَنْکَرَ زِیَادَهًَْ الْکُفْرِ فَمِنْ ذَلِکَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ فِی کِتَابِهِ إِنَّمَا النَّسِیءُ زِیادَةٌ فِی الْکُفْرِ وَ قَوْلُهُ تَعَالَی وَ أَمَّا الَّذِینَ فِی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ فَزادَتْهُمْ رِجْساً إِلَی رِجْسِهِمْ وَ ماتُوا وَ هُمْ کافِرُونَ وَ قَوْلُهُ إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا ثُمَّ کَفَرُوا ثُمَّ آمَنُوا ثُمَّ کَفَرُوا ثُمَّ ازْدادُوا کُفْراً ... وَ غَیْرُ ذَلِکَ فِی کِتَابِ اللَّهِ.
امام علی (علیه السلام)- کسانی که زیادهروی در کفر را انکار میکنند باید متوجّه شوند که خداوند گفتههای آنان را رد کرده و فرموده: به تأخیرافکندن ماههای حرام، افزونی در کفر است. (توبه/۳۷) و یا در جای دیگر میفرماید: امّا آنان که در دلهایشان مرضی است، جز انکاری بر انکارشان نیفزود و همچنان کافر بمُردند. (توبه/۱۲۵) کسانی که دلشان بیمار است پلیدی روی پلیدی میآید و آنها درحال کفر خواهند مرد و در جای دیگر فرمود: إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا ثُمَّ کَفَرُوا ثُمَّ آمَنُوا ثُمَّ کَفَرُوا ثُمَّ ازْدادُوا کُفْراً و امثال این آیات در کتاب خداوند موجود است.