آیه فَلا وَ رَبِّكَ لا يُؤْمِنُونَ حَتَّى يُحَكِّمُوكَ فيما شَجَرَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ لا يَجِدُوا في أَنْفُسِهِمْ حَرَجاً مِمَّا قَضَيْتَ وَ يُسَلِّمُوا تَسْليماً [65]
به پروردگارت سوگند كه آن‌ها ايمان نخواهند آورد، مگر اينكه در اختلافات خود، تو را به داورى طلبند؛ و سپس از داورى تو، در دل خود احساس ناراحتى نكنند؛ و كاملاً تسليم باشند.
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ عَبْدِاللَّهِ الْکَاهِلِیِّ قَالَ قَالَ أَبُوعَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) لَوْ أَنَّ قَوْماً عَبَدُوا اللَّهَ وَحْدَهُ لَا شَرِیکَ لَهُ وَ أَقَامُوا الصَّلَاهًَْ وَ آتَوُا الزَّکَاهًَْ وَ حَجُّوا الْبَیْتَ وَ صَامُوا شَهْرَ رَمَضَانَ ثُمَّ قَالُوا لِشَیْءٍ صَنَعَهُ اللَّهُ أَوْ صَنَعَهُ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) أَلَّا صَنَعَ خِلَافَ الَّذِی صَنَعَ أَوْ وَجَدُوا ذَلِکَ فِی قُلُوبِهِمْ لَکَانُوا بِذَلِکَ مُشْرِکِینَ ثُمَّ تَلَا هَذِهِ الْآیَهًَْ فَلا وَ رَبِّکَ لا یُؤْمِنُونَ حَتَّی یُحَکِّمُوکَ فِیما شَجَرَ بَیْنَهُمْ ثُمَّ لا یَجِدُوا فِی أَنْفُسِهِمْ حَرَجاً مِمَّا قَضَیْتَ وَ یُسَلِّمُوا تَسْلِیماً ثُمَّ قَالَ أَبُوعَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) عَلَیْکُمْ بِالتَّسْلِیمِ.
امام صادق (علیه السلام)- عبدالله کاهلی گوید: امام صادق (علیه السلام) فرمود: «اگر گروهی تنها خدا را بپرستند و برای او شریک نگیرند و نماز برپا داشته و زکات داده و حجّ خانه‌ی خدا را بجا آورند و ماه رمضان را روزه بگیرند، امّا درباره‌ی یکی از افعال خداوند یا رسول خدا (صلی الله علیه و آله) چنین بگویند: ای کاش برخلاف آنچه انجام داده، رفتار می‌کرد یا همین فکر به ذهنشان خطور کند، مشرک می‌شوند». و سپس این آیه را تلاوت فرمود: فَلاَ وَ رَبِّکَ لاَ یُؤْمِنُونَ حَتَّیَ یُحَکِّمُوکَ فِیمَا شَجَرَ بَیْنَهُمْ ثُمَّ لاَ یَجِدُواْ فِی أَنفُسِهِمْ حَرَجًا مِّمَّا قَضَیْتَ وَ یُسَلِّمُواْ تَسْلِیمًا پس از آن امام صادق (علیه السلام) فرمود: «تسلیم باشید».
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ سَعِیدِ‌بْنِ‌غَزْوَانَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) یَقُول: وَ اللَّهِ لَوْ آمَنُوا بِاللَّهِ وَحْدَهُ وَ أَقَامُوا الصَّلَاهًَْ وَ آتَوُا الزَّکَاهًَْ ثُمَّ لَمْ یُسَلِّمُوا لَکَانُوا بِذَلِکَ مُشْرِکِینَ ثُمَّ تَلَا هَذِهِ الْآیَهًَْ فَلا وَ رَبِّکَ لا یُؤْمِنُونَ حَتَّی یُحَکِّمُوکَ فِیما شَجَرَ بَیْنَهُمْ ثُمَّ لا یَجِدُوا فِی أَنْفُسِهِمْ حَرَجاً مِمَّا قَضَیْتَ وَ یُسَلِّمُوا تَسْلِیماً.
امام صادق (علیه السلام)- سعیدبن‌غزوان گوید: شنیدم امام صادق (علیه السلام) می‌فرمود: «به خدا سوگند، اگر به خدای یکتا ایمان بیاورند و نماز به پا دارند و زکات دهند، امّا در برابر خداوند تسلیم نشوند، به خاطر این عمل خود، مشرک خواهند بود». سپس آیه: فَلاَ وَ رَبِّکَ لاَ یُؤْمِنُونَ حَتَّیَ یُحَکِّمُوکَ فِیمَا شَجَرَ بَیْنَهُمْ ثُمَّ لاَ یَجِدُواْ فِی أَنفُسِهِمْ حَرَجًا مِّمَّا قَضَیْتَ وَ یُسَلِّمُواْ تَسْلِیمًا را تلاوت نمود.
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ عَبْدِاللَّهِ‌بْنِ‌النَّجَاشِی سَمِعْتُ أَبَاعَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) یَقُولُ فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلًَّ ... فَلا وَ رَبِّکَ لا یُؤْمِنُونَ حَتَّی یُحَکِّمُوکَ فِیما شَجَرَ بَیْنَهُمْ فَقَالَ أَبُوعَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) هُوَ وَ اللَّهِ عَلِیٌّ (علیه السلام) بِعَیْنِهِ ثُمَّ لایَجِدُوا فِی أَنْفُسِهِمْ حَرَجاً مِمَّا قَضَیْتَ عَلَی لِسَانِکَ یَا رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) یَعْنِی بِهِ مِنْ وَلَایَهًِْ عَلِیٍّ (علیه السلام) وَ یُسَلِّمُوا تَسْلِیماً لِعَلِیٍّ (علیه السلام).
امام صادق (علیه السلام)- عبدالله‌بن‌نجاشی گوید: از امام صادق (علیه السلام) شنیدم که درباره‌ی آیه: ... فَلا وَ رَبِّکَ لا یُؤْمِنُونَ حَتَّی یُحَکِّمُوکَ فِیما شَجَرَ بَیْنَهُمْ فرمود: «مقصود از اختلاف میان آن‌ها و علی (علیه السلام) است. ثُمَّ لا یَجِدُوا فِی أَنْفُسِهِمْ حَرَجاً مِمَّا قَضَیْتَ؛ یعنی درباره‌ی اعلان ولایت علی (علیه السلام) به زبان تو ای پیامبر (صلی الله علیه و آله) [چاره‌ای جز تسلیم نمی‌یابند]، وَ یُسَلِّمُوا تَسْلِیماً، یعنی تسلیم ولایت علی (علیه السلام) شوند».
الباقر (علیه السلام)- قَال ... فَلا وَ رَبِّکَ لایُؤْمِنُونَ حَتَّی یُحَکِّمُوکَ یَا عَلِیُّ (علیه السلام) فِیما شَجَرَ بَیْنَهُمْ یَعْنِی فِیمَا تَعَاهَدُوا وَ تَعَاقَدُوا عَلَیْهِ بَیْنَهُمْ مِنْ خِلَافِکَ وَ غَصْبِکَ ثُمَّ لایَجِدُوا فِی أَنْفُسِهِمْ حَرَجاً مِمَّا قَضَیْتَ عَلَیْهِمْ یَا مُحَمَّدُ (صلی الله علیه و آله) عَلَی لِسَانِکَ مِنْ وَلَایَتِهِ وَ یُسَلِّمُوا تَسْلِیماً لِعَلِیٍّ (علیه السلام).
امام باقر (علیه السلام)- فَلاَ وَ رَبِّکَ لاَ یُؤْمِنُونَ حَتَّیَ یُحَکِّمُوکَ منظور از ضمیر کاف، علی (علیه السلام) است. فِیمَا شَجَرَ بَیْنَهُمْ درباره‌ی مخالفت با تو و غصب خلافت از تو با یکدیگر هم پیمان شده و قرار گذاشته‌اند. ثُمَّ لاَ یَجِدُواْ فِی أَنفُسِهِمْ حَرَجًا مِّمَّا قَضَیْتَ مراد از آنچه حکم کردی، این است که تو ای محمّد (صلی الله علیه و آله)! ولایت علی (علیه السلام) را به زبان آوردی. وَ یُسَلِّمُواْ تَسْلِیمًا یعنی تسلیم علی (علیه السلام) شوند.
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ عَبْدِاللَّهِ‌بْنِ‌النَّجَاشِیِّ، قَال: سَأَلْتُ أَبَاعَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) عَنْ قَوْلِ اللَّهِ تَعَالَی فَلا وَ رَبِّکَ لا یُؤْمِنُونَ حَتَّی یُحَکِّمُوکَ فِیما شَجَرَ بَیْنَهُمْ ثُمَّ لا یَجِدُوا فِی أَنْفُسِهِمْ حَرَجاً مِمَّا قَضَیْتَ وَ یُسَلِّمُوا تَسْلِیماً قَالَ عَنَی بِهَا عَلِیّاً (علیه السلام).
امام صادق (علیه السلام)- عبدالله‌بن‌نجاشی گوید: از امام صادق (علیه السلام) درباره‌ی آیه: فَلاَ وَ رَبِّکَ لاَ یُؤْمِنُونَ حَتَّیَ یُحَکِّمُوکَ فِیمَا شَجَرَ بَیْنَهُمْ ثُمَّ لاَ یَجِدُواْ فِی أَنفُسِهِمْ حَرَجًا مِّمَّا قَضَیْتَ وَ یُسَلِّمُواْ تَسْلِیمًا پرسیدم، فرمود: «در اینجا منظور، علی (علیه السلام) است».
الباقر (علیه السلام)- عَنْ أَیُّوبَ‌بْنِ‌الْحُرِّ أَخِی أُدَیْمٍ قَال: سَمِعْتُ أَبَاجَعْفَرٍ (علیه السلام) یَقُولُ إِنَّ رَجُلًا مِنْ مَوَالِی عُثْمَانَ کَانَ شَتَّاماً لِعَلِیٍّ (علیه السلام) فَحَدَّثَنِی مَوْلًی لَهُمْ یَأْتِینَا وَ یُبَایِعُنَا أَنَّهُ حِینَ أُحْضِرَ قَالَ مَا لِی وَ لَهُمْ قَالَ فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ مَا آمَنَ هَذَا قَالَ فَقَالَ أَ‌مَا تَسْمَعُ قَوْلَ اللَّهِ فَلا وَ رَبِّکَ لا یُؤْمِنُونَ حَتَّی یُحَکِّمُوکَ فِیما شَجَرَ بَیْنَهُمْ إِلَّا أَنَّهُ قَالَ هَیْهَاتَ هَیْهَاتَ لَا وَ اللَّهِ حَتَّی یَکُونَ الشَّکُّ فِی الْقَلْبِ وَ إِنْ صَامَ وَ صَلَّی.
امام باقر (علیه السلام)- ایّوب‌بن‌حرّ گوید: از امام باقر (علیه السلام) شنیدم که فرمود: «یکی از برده‌های عثمان، حضرت علی (علیه السلام) را بسیار ناسزا می‌گفت. یکی از غلامان که از غلامان آن‌ها بود و نزد ما می‌آمد و با ما ألفت داشت، دراین‌مورد با من صحبت کرد و گفت: وقتی این برده درحال مرگ بود، گفت: مرا با آن‌ها چه کار»؟ به امام باقر (علیه السلام) گفتم: «فدایت گردم، این شخص مؤمن به حساب نمی‌آید»؟ حضرت فرمود: «آیا این کلام خداوند را در آیه: فَلاَ وَ رَبِّکَ لاَ یُؤْمِنُونَ حَتَّیَ یُحَکِّمُوکَ فِیمَا شَجَرَ بَیْنَهُمْ نشنیده‌ای؟ بسیار بعید است و امکان ندارد که فردی حتی اگر کسی روزه بگیرد و نماز به پا دارد، بدون باور و یقین قلبی، مؤمن تلقّی شود».
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ أَیُّوبَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَاعَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) یَقُول: ... إِنَّ رَجُلًا مِنْ آلِ‌عُثْمَانَ کَانَ سَبَّابَهًًْ لِعَلِیٍّ (علیه السلام) فَحَدَّثَتْنِی مَوْلَاهًٌْ لَهُ کَانَتْ تَأْتِینَا قَالَتْ لَمَّا احْتُضِرَ قَالَ مَا لِی وَ لَهُمْ قُلْتُ جَعَلَنِیَ اللَّهُ فِدَاکَ مَا لَهُ قَالَ هَذَا فَقَالَ لِمَا أُرِیَ مِنَ الْعَذَابِ أَ‌مَا سَمِعْتَ قَوْلَ اللَّهِ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی فَلا وَ رَبِّکَ لا یُؤْمِنُونَ حَتَّی یُحَکِّمُوکَ فِیما شَجَرَ بَیْنَهُمْ ثُمَّ لا یَجِدُوا فِی أَنْفُسِهِمْ حَرَجاً مِمَّا قَضَیْتَ وَ یُسَلِّمُوا تَسْلِیماً هَیْهَاتَ هَیْهَاتَ لَا وَ اللَّهِ حَتَّی یَکُونَ ثَبَاتُ الشَّیْءِ فِی الْقَلْبِ وَ إِنْ صَلَّی وَ صَامَ.
امام صادق (علیه السلام)- ایوب گوید: شنیدم امام صادق (علیه السلام) می‌فرمود: ... «مردی از خاندان عثمان، به علی (علیه السلام) بسیار ناسزا می‌گفت. کنیزی از آن مرد که نزد ما می‌آمد، با من صحبت کرد و گفت: «وقتی آن مرد درحالت مرگ بود گفت: مرا به آنان چه کار»؟ به حضرت گفتم: «فدایت گردم، دلیل این سخنش، چه بود»؟ حضرت فرمود: «به خاطر عذابی بود که می‌دید. آیا این آیه: فَلاَ وَ رَبِّکَ لاَ یُؤْمِنُونَ حَتَّیَ یُحَکِّمُوکَ فِیمَا شَجَرَ بَیْنَهُمْ ثُمَّ لاَ یَجِدُواْ فِی أَنفُسِهِمْ حَرَجًا مِّمَّا قَضَیْتَ وَ یُسَلِّمُواْ تَسْلِیمًا را نشنیده‌ای؟ به خدا سوگند، اگرچه شخصی نماز بگذارد و روزه بگیرد، بعید است مؤمن باشد، مگر آنکه باور و یقین قلبی پیدا کند».
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ أَیُّوبَ‌بْنِ‌حُرٍّ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) یَقُول: فِی قَوْلِهِ فَلا وَ رَبِّکَ لا یُؤْمِنُونَ حَتَّی یُحَکِّمُوکَ فِیما شَجَرَ بَیْنَهُمْ إِلَی قَوْلِهِ وَ یُسَلِّمُوا تَسْلِیماً فَحَلَفَ ثَلَاثَهًَْ أَیْمَانٍ مُتَتَابِعاً لَایَکُونُ ذَلِکَ حَتَّی یَکُونَ تِلْکَ النُّکْتَهًُْ السَّوْدَاءُ فِی الْقَلْبِ وَ إِنْ صَامَ وَ صَلَّی.
امام صادق (علیه السلام)- ایّوب‌بن‌حرّ گوید: از امام صادق (علیه السلام) شنیدم که در مورد آیه: فَلاَ وَ رَبِّکَ لاَ یُؤْمِنُونَ حَتَّیَ یُحَکِّمُوکَ فِیمَا شَجَرَ بَیْنَهُمْ ثُمَّ لاَ یَجِدُواْ فِی أَنفُسِهِمْ حَرَجًا مِّمَّا قَضَیْتَ وَ یُسَلِّمُواْ تَسْلِیمًا سه بار پشت سر هم قسم یاد کرد: این نمی‌باشد جز اینکه در دل او نقطه سیاهی است، گرچه روزه گیرد و نماز بخواند».
الجواد (علیه السلام)- عَنْ عَلِیِّ‌بْنِ‌أَسْبَاط عَنْ أَبِی‌جَعْفَرٍالثَّانِی (علیه السلام) قَالَ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ إِنَّهُمْ یَقُولُونَ فِی الْحَدَاثَهًِْ قَالَ وَ أَیَّ شَیْءٍ یَقُولُونَ إِنَّ اللَّهَ تَعَالَی یَقُولُ قُلْ هذِهِ سَبِیلِی أَدْعُوا إِلَی اللَّهِ عَلی بَصِیرَهًٍْ أَنَا وَ مَنِ اتَّبَعَنِی فَوَ اللَّهِ مَا کَانَ اتَّبَعَهُ إِلَّا عَلِیٌّ (علیه السلام) وَ هُوَ ابْنُ‌سَبْعِ سِنِینَ وَ مَضَی أَبِی وَ أَنَا ابْنُ‌تِسْعِ سِنِینَ فَمَا عَسَی أَنْ یَقُولُوا إِنَّ اللَّهَ یَقُولُ فَلا وَ رَبِّکَ لا یُؤْمِنُونَ حَتَّی یُحَکِّمُوکَ إِلَی قَوْلِهِ وَ یُسَلِّمُوا تَسْلِیماً.
امام جواد (علیه السلام)- علی‌بن‌اسباط گوید: به امام جواد (علیه السلام) عرض کردم: «مردم در مورد کم‌بودن سنّ [شما] حرف می‌زنند». فرمود: «چه می‌گویند؟ درحالی‌که خداوند می‌فرماید: بگو: این راه من است. من و پیروانم، همگان را در عین بصیرت به سوی خدا می‌خوانیم. (یوسف/۱۰۸) به خدا قسم پیروی پیغمبر (صلی الله علیه و آله) را در آن زمان کسی جز علی (علیه السلام) نکرد با اینکه در آن وقت هفت ساله بود و پدرم وقتی از دنیا رفت من نه ساله بودم چه می‌خواهند بگویند؟! خداوند می‌فرماید: فَلا وَ رَبِّکَ لا یُؤْمِنُونَ حَتَّی یُحَکِّمُوکَ تا وَ یُسَلِّمُوا تَسْلِیماً».
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- وَ لَیْسَ کُلُّ مَنْ أَقَرَّ أَیْضاً مِنْ أَهْلِ الْقِبْلَهًِْ بِالشَّهَادَتَیْنِ کَانَ مُؤْمِناً إِنَّ الْمُنَافِقِینَ کَانُوا یَشْهَدُونَ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ یَدْفَعُونَ عَهْدَ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) بِمَا عَهِدَ بِهِ مِنْ دِینِ اللَّهِ وَ عَزَائِمِهِ وَ بَرَاهِینِ نُبُوَّتِهِ إِلَی وَصِیِّهِ وَ یُضْمِرُونَ مِنَ الْکَرَاهَهًِْ لِذَلِکَ وَ النَّقْضِ لِمَا أَبْرَمَهُ مِنْهُ عِنْدَ إِمْکَانِ الْأَمْرِ لَهُمْ فِیهِ فِیمَا قَدْ بَیَّنَهُ اللَّهُ لِنَبِیِّهِ (صلی الله علیه و آله) بِقَوْلِهِ فَلا وَ رَبِّکَ لا یُؤْمِنُونَ حَتَّی یُحَکِّمُوکَ فِیما شَجَرَ بَیْنَهُمْ ثُمَّ لا یَجِدُوا فِی أَنْفُسِهِمْ حَرَجاً مِمَّا قَضَیْتَ وَ یُسَلِّمُوا تَسْلِیماً وَ بِقَوْلِهِ وَ ما مُحَمَّدٌ إِلَّا رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِ الرُّسُلُ أَ فَإِنْ ماتَ أَوْ قُتِلَ انْقَلَبْتُمْ عَلی أَعْقابِکُمْ وَ هَذَا کَثِیرٌ فِی کِتَابِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ.
امام علی (علیه السلام)- هرکس که اقرار به کلمه‌ی شهادتین أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللهِ نماید هرچند اهل قبله باشد، [لزوماً] مؤمن محسوب نمی‌شود چنانچه منافقان در زمان رسول خدا (صلی الله علیه و آله) اقرار به شهادتین نمودند امّا پیمان رسول خدا (صلی الله علیه و آله) درمورد دین خدا و واجبات و برهان‌های پیامبر برای پذیرش وصایت اوصیاء را نپذیرفتند و رد کردند. امّا این مخالفت را در وجود خود پنهان کردند و علی‌رغم اینکه امر خداوند در مورد آن‌ها به‌صورت روشن و واضح اعلام شده و تأکید شده بود، آن را نقض کردند حال آنکه خداوند فرمود: جز این نیست که محمد پیامبری است که پیش از او پیامبرانی دیگر بوده‌اند. آیا اگر بمیرد یا کشته شود، شما به آیین پیشین خود باز می‌گردید؟. (آل عمران/۱۴۴). و امثال این آیات در قرآن فراوان است».
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ مُحَمَّدٍ الْحَلَبِیِّ قَالَ: قَالَ لِی أَبُوعَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) إِنَّهُ مَنْ عَرَفَ دِینَهُ مِنْ کِتَابِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ زَالَتِ الْجِبَالُ قَبْلَ أَنْ یَزُولَ وَ مَنْ دَخَلَ فِی أَمْرٍ بِجَهْلٍ خَرَجَ مِنْهُ بِجَهْلٍ قُلْتُ وَ مَا هُوَ فِی کِتَابِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ قَالَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ ما آتاکُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ ما نَهاکُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا وَ قَوْلُهُ عَزَّوَجَلَّ مَنْ یُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطاعَ اللهَ وَ قَوْلُهُ عَزَّوَجَلَّ یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ وَ قَوْلُهُ تَبَارَکَ اسْمُهُ إِنَّما وَلِیُّکُمُ اللهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِینَ آمَنُوا الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ راکِعُونَ وَ قَوْلُهُ جَلَّ جَلَالُهُ فَلا وَ رَبِّکَ لا یُؤْمِنُونَ حَتَّی یُحَکِّمُوکَ فِیما شَجَرَ بَیْنَهُمْ ثُمَّ لا یَجِدُوا فِی أَنْفُسِهِمْ حَرَجاً مِمَّا قَضَیْتَ وَ یُسَلِّمُوا تَسْلِیماً.
امام صادق (علیه السلام)- محمّد حلبی گوید: امام صادق (علیه السلام) به من فرمود: «هرکس دین خود را از کتاب خداوند بگیرد از کوه‌های استوار پابرجاتر است و هرکه با نادانی در کاری وارد شود به نادانی خارج می‌شود». گفتم: «این مطلب در کدام آیه قرآن است». فرمود: «این آیه: هرچه پیامبر به شما داد بستانید، و از هرچه شما را منع کرد اجتناب کنید. (حشر/۷). و آیه: مَنْ یُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطاعَ اللهَ؛ و این آیه: یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ؛ و این آیه: جز این نیست که ولیّ شما خداست و رسول او و مؤمنانی که نماز می‌خوانند و همچنان که در رکوعند انفاق می‌کنند. (مائده/۵۵). و این آیه: فَلا وَ رَبِّکَ لا یُؤْمِنُونَ حَتَّی یُحَکِّمُوکَ فِیما شَجَرَ بَیْنَهُمْ ثُمَّ لا یَجِدُوا فِی أَنْفُسِهِمْ حَرَجاً مِمَّا قَضَیْتَ وَ یُسَلِّمُوا تَسْلِیماً».
الصّادق (علیه السلام)- وَ قَوْلُهُ فَلا وَ رَبِّکَ لا یُؤْمِنُونَ حَتَّی یُحَکِّمُوکَ فِیما شَجَرَ بَیْنَهُمْ ثُمَّ لا یَجِدُوا فِی أَنْفُسِهِمْ حَرَجاً مِمَّا قَضَیْتَ وَ یُسَلِّمُوا تَسْلِیماً وَ ذَلِکَ أَنَّهُ لَمَّا أَنْ کَانَ فِی حَجَّهًِْ الْوَدَاعِ دَخَلَ أَرْبَعَهًُْ نَفَرٍ فِی الْکَعْبَهًِْ فَتَحَالَفُوا فِیمَا بَیْنَهُمْ وَ کَتَبُوا کِتَاباً لَئِنْ أَمَاتَ اللَّهُ مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله) لَا یَرُدُّوا هَذَا الْأَمْرَ فِی بَنِی‌هَاشِمٍ فَأَطْلَعَ اللَّهُ رَسُولَهُ (صلی الله علیه و آله) عَلَی ذَلِکَ فَأَنْزَلَ عَلَیْهِ أَمْ أَبْرَمُوا أَمْراً فَإِنَّا مُبْرِمُونَ أَمْ یَحْسَبُونَ ...
امام صادق (علیه السلام)- کلام خدا که می‌فرماید: فَلا وَ رَبِّکَ لا یُؤْمِنُونَ حَتَّی یُحَکِّمُوکَ فِیما شَجَرَ بَیْنَهُمْ ثُمَّ لا یَجِدُوا فِی أَنْفُسِهِمْ حَرَجاً مِمَّا قَضَیْتَ وَ یُسَلِّمُوا تَسْلِیماً مربوط به زمانی است که درحجّهًْ الوداع، چهار نفر داخل کعبه شدند و باهم هم قسم شده و برکاغذی نوشتند که اگر محمّد از دنیا رفت، [پس از مرگ او] نگذارید این امر [امامت و حکومت] بازهم به بنی‌هاشم [و خاندان پیامبر] برگردد. پس خدا پیامبرش (صلی الله علیه و آله) را از این مطلب مطّلع کرد و این آیه را نازل کرد: آیا آن‌ها در اعتقاد خویش پای فشرده‌اند؟ ما هم پای فشرده‌ایم. آیا می‌پندارند. (زخرف/۸۰۷۹)».
الباقر (علیه السلام)- فَلا وَ رَبِّکَ لا یُؤْمِنُونَ حَتَّی یُحَکِّمُوکَ فِیما شَجَرَ بَیْنَهُمْ فِیمَا تَعَاقَدُوا عَلَیْهِ لَئِنْ أَمَاتَ اللَّهُ مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله) أَلَّا یَرُدُّوا هَذَا الْأَمْرَ فِی بَنِی‌هَاشِمٍ ثُمَّ لا یَجِدُوا فِی أَنْفُسِهِمْ حَرَجاً مِمَّا قَضَیْتَ عَلَیْهِمْ مِنَ الْقَتْلِ أَوِ الْعَفْوِ وَ یُسَلِّمُوا تَسْلِیماً.
امام باقر (علیه السلام)- فَلاَ وَ رَبِّکَ لاَ یُؤْمِنُونَ حَتَّیَ یُحَکِّمُوکَ فِیمَا شَجَرَ بَیْنَهُمْ یعنی پیمان بسته بودند که اگر محمّد (صلی الله علیه و آله) از دنیا برود، دیگر امر خلافت را به بنی‌هاشم باز نگردانند. ثُمَّ لاَ یَجِدُواْ فِی أَنفُسِهِمْ حَرَجًا مِّمَّا قَضَیْتَ درباره‌ی آن‌ها به قتل یا بخشش حکم کردی وَ یُسَلِّمُواْ تَسْلِیمًا.
السّجّاد (علیه السلام)- أَنَّ لِلْقَائِمِ (عجل الله تعالی فرجه الشریف) مِنَّا غَیْبَتَیْنِ إِحْدَاهُمَا أَطْوَلُ مِنَ الْأُخْرَی أَمَّا الْأُولَی فَسِتَّهًُْ أَیَّامٍ أَوْ سِتَّهًُْ أَشْهُرٍ أَوْ سِتُّ سِنِینَ وَ أَمَّا الْأُخْرَی فَیَطُولُ أَمَدُهَا حَتَّی یَرْجِع عَنْ هَذَا الْأَمْرِ أَکْثَرُ مَنْ یَقُولُ بِهِ فَلَا یَثْبُتُ عَلَیْهِ إِلَّا مَنْ قَوِیَ یَقِینُهُ وَ صَحَّتْ مَعْرِفَتُهُ وَ لَمْ یَجِدْ فِی نَفْسِهِ حَرَجاً مِمَّا قَضَیْنَا وَ سَلَّمَ لَنَا أَهْلَ الْبَیْتِ وَ قَالَ عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْن (علیه السلام)إِنَّ دِینَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَ لَا یُصَابُ بِالْعُقُولِ النَّاقِصَهًِْ وَ الْآرَاءِ الْبَاطِلَهًِْ وَ الْمَقَایِیسِ الْفَاسِدَهًِْ وَ لَا یُصَابُ إِلَّا بِالتَّسْلِیمِ فَمَنْ سَلَّمَ لَنَا سَلِمَ وَ مَنِ اقْتَدَی بِنَا هُدِیَ وَ مَنْ کَانَ یَعْمَلُ بِالْقِیَاسِ وَ الرَّأْیِ هَلَکَ وَ مَنْ وَجَدَ فِی نَفْسِهِ شَیْئاً مِمَّا نَقُولُهُ أَوْ نَقْضِی بِهِ حَرَجاً کَفَرَ بِالَّذِی أَنْزَلَ السَّبْعَ الْمَثَانِیَ وَ الْقُرْآنَ الْعَظِیمَ وَ هُوَ لَا یَعْلَم.
امام سجّاد (علیه السلام)- امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) دو غیبت دارد که یکی از دیگری طولانی‌تر است امّا اوّلی شش دوره است که یا شش ماه است یا شش سال امّا دیگری آنقدر طول می‌کشد تا آنجا که حتّی خیلی از آنان‌که قائل به این امر (غیبت امام (علیه السلام)) بودند، از آن بر می‌گردند [و منکر آن می‌شوند] و کسی نیست که همچنان به این امر ثابت قدم باشد مگر آنکه دارای یقین قوی باشد و معرفتش [به امام (علیه السلام)] صحیح باشد و در دلش نسبت به حکم ما و فرمان ما، اصلاً احساس دلتنگی نکند و تسلیم فرمان ما، اهل بیت (باشد. دین خدا با عقل‌های ناقص و نظرهای باطل و مقایسه‌های فاسد به دست نمی‌آید؛ بلکه فقط با تسلیم [به امر خدا و ولایت ما] قابل دسترسی است پس هرکس که تسلیم ما شود، در سلامت می‌ماند [و منحرف نمی‌شود] و هرکس که به ما اقتدا کند، هدایت می‌شود. ولی هرکس که براساس قیاس و نظر خود حکم کند، هلاک می‌شود و هرکس که نسبت به آنچه که ما می‌گوییم یا حکم می‌کنیم در دل خودش احساس دلتنگی [و شک] کند. به سبع‌المثانی (سوره حمد) و قرآن قسم که کافرشده درحالی‌که خود نمی‌داند».
الباقر (علیه السلام)- فَلا وَ رَبِّکَ لا یُؤْمِنُونَ حَتَّی یُحَکِّمُوکَ فِیما شَجَرَ بَیْنَهُمْ ثُمَّ لا یَجِدُوا فِی أَنْفُسِهِمْ حَرَجاً مِمَّا قَضَی مُحَمَّدٌ وَ آلُ مُحَمَّدٍ (.
امام باقر (علیه السلام)- فَلاَ وَ رَبِّکَ لاَ یُؤْمِنُونَ حَتَّیَ یُحَکِّمُوکَ فِیمَا شَجَرَ بَیْنَهُمْ ثُمَّ لاَ یَجِدُواْ فِی أَنفُسِهِمْ حَرَجًا یعنی آنچه که محمّد (صلی الله علیه و آله) و خاندان او قضاوت نمودند.
الصّادق (علیه السلام)- ثُمَّ لا یَجِدُوا فِی أَنْفُسِهِمْ حَرَجاً مِمَّا قَضَیْتَ مِنْ أَمْرِ الْوَالِی.
امام صادق (علیه السلام)- ثُمَّ لا یَجِدُوا فِی أَنْفُسِهِمْ حَرَجاً مِمَّا قَضَیْتَ در مورد فرمان امام (علیه السلام) و والی می‌باشد.
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ جَمِیلِ‌بْنِ‌دَرَّاجٍ عَنْ أَبِی‌عَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) فِی قَوْلِ اللَّهِ تَعَالَی وَ یُسَلِّمُوا تَسْلِیماً قَالَ التَّسْلِیمُ فِی الْأَمْرِ.
امام صادق (علیه السلام)- مقصود از عبارت وَ یُسَلِّمُواْ تَسْلِیمًا، تسلیم‌شدن در کار است.
الصّادق (علیه السلام)- عَنِ الْفُضَیْلِ عَنْ أَبِی‌عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) فِی قَوْلِهِ وَ یُسَلِّمُوا تَسْلِیماً قَالَ التَّسْلِیمُ فِی الْأُمُورِ.
امام صادق (علیه السلام)- مقصود از آیه: وَ یُسَلِّمُواْ تَسْلِیمًا این است که در تمامی کارها، تسلیم خدا باشند.
الباقر (علیه السلام)- عَنْ أَبِی‌الْجَارُودِ عَنْ أَبِی‌جَعْفَرٍ (علیه السلام) فِی قَوْلِ اللَّهِ فَلا وَ رَبِّکَ لا یُؤْمِنُونَ حَتَّی یُحَکِّمُوکَ فِیما شَجَرَ بَیْنَهُمْ ثُمَّ لا یَجِدُوا فِی أَنْفُسِهِمْ حَرَجاً مِمَّا قَضَیْتَ وَ یُسَلِّمُوا تَسْلِیماً قَالَ التَّسْلِیمُ الرِّضَا وَ الْقُنُوعُ بِقَضَائِهِ.
امام باقر (علیه السلام)- در روایت ابوالجارود آمده است: امام باقر (علیه السلام) در تفسیر آیه: فَلا وَ رَبِّکَ لا یُؤْمِنُونَ حَتَّی یُحَکِّمُوکَ فِیما شَجَرَ بَیْنَهُمْ ثُمَّ لا یَجِدُوا فِی أَنْفُسِهِمْ حَرَجاً مِمَّا قَضَیْتَ وَ یُسَلِّمُوا تَسْلِیماً فرمود: «همان تسلیم، رضایت و قانع شدن به قضاوت رسول خدا (صلی الله علیه و آله) است».
الصّادق (علیه السلام)- وَ یُسَلِّمُوا لِلَّهِ الطَّاعَهًَْ تَسْلِیماً.
امام صادق (علیه السلام)- وَ یُسَلِّمُوا تَسْلِیماً؛ یعنی تسلیم فرمان خدا می‌شوند.