آیه وَ تَفَقَّدَ الطَّیْرَ فَقالَ ما لِيَ لا أَرَى الْهُدْهُدَ أَمْ کانَ مِنَ الْغائِبِین [20]
[سلیمان] جویاى حال پرندگان شد و گفت: «چرا هُدهُد را نمى‌بینم، آیا او از غایبان است»؟!
الکاظم (علیه السلام)- عَن إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ أَبِی‌الْحَسَنِ‌الْأَوَّلِ (علیه السلام) قَالَ قُلْتُ لَهُ جُعِلْتُ فِدَاکَ أَخْبِرْنِی عَنِ النَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله) وَرِثَ النَّبِیِّینَ کُلَّهُمْ قَالَ نَعَمْ قُلْتُ مِنْ لَدُنْ آدَمَ (علیه السلام) حَتَّی انْتَهَی إِلَی نَفْسِهِ قَالَ مَا بَعَثَ اللَّهُ نَبِیّاً إِلَّا وَ مُحَمَّدٌ (صلی الله علیه و آله) أَعْلَمُ مِنْهُ قَالَ قُلْتُ إِنَّ عِیسَی ابْنَ مَرْیَمَ (علیه السلام) کَانَ یُحْیِی الْمَوْتَی بِإِذْنِ اللَّهِ قَالَ صَدَقْتَ وَ سلیمان‌بن‌داود (علیه السلام) کَانَ یَفْهَمُ مَنْطِقَ الطَّیْرِ وَ کَانَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) یَقْدِرُ عَلَی هَذِهِ الْمَنَازِلِ قَالَ فَقَالَ إِنَّ سلیمان‌بن‌داود (علیه السلام) قَالَ لِلْهُدْهُدِ حِینَ فَقَدَهُ وَ شَکَّ فِی أَمْرِهِ فَقالَ ما لِیَ لاأَرَی الْهُدْهُدَ أَمْ کانَ مِنَ الْغائِبِینَ حِینَ فَقَدَهُ فَغَضِبَ عَلَیْهِ فَقَالَ لَأُعَذِّبَنَّهُ عَذاباً شَدِیداً أَوْ لَأَذْبَحَنَّهُ أَوْ لَیَأْتِیَنِّی بِسُلْطانٍ مُبِینٍ وَ إِنَّمَا غَضِبَ لِأَنَّهُ کَانَ یَدُلُّهُ عَلَی الْمَاءِ فَهَذَا وَ هُوَ طَائِرٌ قَدْ أُعْطِیَ مَا لَمْ یُعْطَ سُلَیْمَانُ (علیه السلام) وَ قَدْ کَانَتِ الرِّیحُ وَ النَّمْلُ وَ الْإِنْسُ وَ الْجِنُّ وَ الشَّیَاطِینُ وَ الْمَرَدَهًُْ لَهُ طَائِعِینَ وَ لَمْ یَکُنْ یَعْرِفُ الْمَاءَ تَحْتَ الْهَوَاءِ وَ کَانَ الطَّیْرُ یَعْرِفُهُ وَ إِنَّ اللَّهَ یَقُولُ فِی کِتَابِهِ وَ لَوْ أَنَّ قُرْآناً سُیِّرَتْ بِهِ الْجِبالُ أَوْ قُطِّعَتْ بِهِ الْأَرْضُ أَوْ کُلِّمَ بِهِ الْمَوْتی وَ قَدْ وَرِثْنَا نَحْنُ هَذَا الْقُرْآنَ الَّذِی فِیهِ مَا تُسَیَّرُ بِهِ الْجِبَالُ وَ تُقَطَّعُ بِهِ الْبُلْدَانُ وَ تُحْیَا بِهِ الْمَوْتَی وَ نَحْنُ نَعْرِفُ الْمَاءَ تَحْتَ الْهَوَاءِ وَ إِنَّ فِی کِتَابِ اللَّهِ لآَیَاتٍ مَا یُرَادُ بِهَا أَمْرٌ إِلَّا أَنْ یَأْذَنَ اللَّهُ بِهِ مَعَ مَا قَدْ یَأْذَنُ اللَّهُ مِمَّا کَتَبَهُ الْمَاضُونَ جَعَلَهُ اللَّهُ لَنَا فِی أُمِّ الْکِتَابِ إِنَّ اللَّهَ یَقُولُ وَ ما مِنْ غائِبَةٍ فِی السَّماءِ وَ الْأَرْضِ إِلَّا فِی کِتابٍ مُبِینٍ ثُمَّ قَالَ ثُمَّ أَوْرَثْنَا الْکِتابَ الَّذِینَ اصْطَفَیْنا مِنْ عِبادِنا فَنَحْنُ الَّذِینَ اصْطَفَانَا اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ وَ أَوْرَثَنَا هَذَا الَّذِی فِیهِ تِبْیَانُ کُلِّ شَیْءٍ.
امام کاظم (علیه السلام)- ابراهیم، از پدرش، نقل میکند: خدمت امام کاظم (علیه السلام) عرض کردم: «فدایت شوم! مرا از پیامبر (صلی الله علیه و آله) خبر دهید که آیا وارث همه‌ی پیامبران بود»؟ فرمود: «بلی»! عرض کردم: «از آدم (علیه السلام) تا خودشان»؟ فرمود: «خداوند پیامبری را مبعوث نکرده است، مگر اینکه محمّد (صلی الله علیه و آله) از او اعلم باشد». عرض کردم: «عیسی‌بن‌مریم (علیه السلام) به اذن خدا، مردگان را زنده می‌کرد». فرمود: «راست گفتی! و سلیمان‌بن‌داوود (علیه السلام) سخن پرندگان را می‌فهمید و رسول خدا (صلی الله علیه و آله) بر همه‌ی این کارها توانا بود». سپس ادامه داده و فرمود: «سلیمان‌بن‌داوود (علیه السلام) آنگاه که هدهد را نیافت و در کار او به تردید افتاد، گفت: «مَا لِیَ لَا أَرَی الهُدْهُدَ أَمْ کَانَ مِنَ الْغَائِبِینَ» و بر وی خشم گرفته و گفت: «قطعاً او را کیفر شدیدی خواهم داد، یا او را ذبح می‌کنم. (نمل/۲۱)». و علّت خشم سلیمان (علیه السلام) آن بود که هدهد او را از مکان‌هایی که آب داشت آگاه می‌نمود و این درحالی است که هدهد فقط یک پرنده بود، امّا قدرتی به او داده شده بود که آن قدرت به سلیمان (علیه السلام) داده نشده بود. باد و مورچگان و جنّ و انس و شیاطین و دیوها به فرمان او بودند، امّا نمی‌توانست آب را همچون پرنده بیابد و خداوند در کتاب خود می‌فرماید: اگر به‌وسیله‌ی قرآن، کوه‌ها به حرکت درآیند یا زمین‌ها قطعه‌قطعه شوند، یا به‌وسیله‌ی آن با مردگان سخن گفته شود. (رعد/۳۱). و این درحالی است که ما این قرآن که کوه‌ها بدان روان گشته یا زمین بدان قطعه‌قطعه گردیده و مرده، زنده شده است، به ارث برده ایم. می‌دانیم در زیر آسمان آب کجاست. در کتاب خدا آیات بسیاری است که نشان‌دهنده و بیانگر اموری هستند که جز به اذن خدا تحقّق نمی‌یابند و آنچه گذشتگان درباره‌ی برخی از این آیات نوشته‌اند نیز به اذن خدا واقع شده و همه‌ی آن‌ها را خداوند برای ما در اُمّ الکتاب قرار داده است. خداوند می‌فرماید: و هیچ موجود پنهانی در آسمان و زمین نیست مگر اینکه در کتاب مبین [در لوح محفوظ و علم بی‌پایان پروردگار] ثبت است!. (نمل/۷۵). سپس فرمود: سپس این کتاب (آسمانی) را به گروهی از بندگان برگزیده‌ی خود به میراث دادیم. (فاطر/۳۲)». این برگزیدگان که خداوند عزّوجلّ می‌فرماید: وَ أَوْرَثَنَا هَذَا الَّذِی فِیهِ تِبْیَانُ کُلِّ شَیْءٍ؛ ما هستیم و این کتاب را که روشنگری هرچیزی در آن است، میراث ما قرار داده است».
علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- کَانَ سُلَیْمَانُ (علیه السلام) إِذَا قَعَدَ عَلَی کُرْسِیِّهِ جَاءَتْ جَمِیعُ الطَّیْرِ الَّتِی سَخَّرَهَا اللَّهُ لِسُلَیْمَانَ (علیه السلام) فَتُظِلُّ الْکُرْسِیَّ وَ الْبِسَاطَ بِجَمِیعِ مَنْ عَلَیْهِ مِنَ الشَّمْسِ فَغَابَ عَنْهُ الْهُدْهُدُ مِنْ بَیْنِ الطَّیْرِ فَوَقَعَتِ الشَّمْسُ مِنْ مَوْضِعِهِ فِی حِجْرِ سُلَیْمَانَ (علیه السلام) فَرَفَعَ رَأْسَهُ وَ قَالَ کَمَا حَکَی اللَّهُ ما لِیَ لا أَرَی الْهُدْهُدَ إِلَی قَوْلِهِ بِسُلْطانٍ مُبِینٍ أَیْ بِحُجَّهًٍْ قَوِیَّهًٍْ فَلَمْ یَمْکُثْ إِلَّا قَلِیلًا إِذْ جَاءَ الْهُدْهُدُ فَقَالَ لَهُ سُلَیْمَانُ (علیه السلام) أَیْنَ کُنْتَ قَالَ أَحَطْتُ بِما لَمْ تُحِطْ بِهِ وَ جِئْتُکَ مِنْ سَبَإٍ بِنَبَإٍ یَقِینٍ أَیْ بِخَبَرٍ صَحِیحٍ إِنِّی وَجَدْتُ امْرَأَةً تَمْلِکُهُمْ وَ أُوتِیَتْ مِنْ کُلِّ شَیْءٍ وَ هَذَا مِمَّا لَفْظُهُ عَامٌّ وَ مَعْنَاهُ خَاصٌّ لِأَنَّهَا لَمْ تُؤْتَ أَشْیَاءَ کَثِیرَهًًْ مِنْهَا الذَّکَرُ وَ اللِّحْیَهًُْ ثُمَّ قَالَ وَجَدْتُها وَ قَوْمَها یَسْجُدُونَ لِلشَّمْسِ مِنْ دُونِ اللهِ إِلَی قَوْلِهِ فَهُمْ لا یَهْتَدُونَ ثُمَّ قَالَ الْهُدْهُدُ أَلَّا یَسْجُدُوا لِلهِ الَّذِی یُخْرِجُ الْخَبْءَ فِی السَّماواتِ أَیِ الْمَطَرَ وَ فِی الْأَرْضِ النَّبَاتَ ثُمَّ قَالَ سُلَیْمَانُ سَنَنْظُرُ أَ صَدَقْتَ أَمْ کُنْتَ مِنَ الْکاذِبِینَ إِلَی قَوْلِهِ ما ذا یَرْجِعُونَ فَقَالَ الْهُدْهُدُ إِنَّهَا فِی عَرْشٍ عَظِیمٍ أَیْ سَرِیرٍ فَقَالَ سُلَیْمَانُ أَلْقِ الْکِتَابَ عَلَی قُبَّتِهَا فَجَاءَ الْهُدْهُدُ فَأَلْقَی الْکِتَابَ فِی حِجْرِهَا فَارْتَاعَتْ مِنْ ذَلِکَ وَ جَمَعَتْ جُنُودَهَا وَ قَالَتْ لَهُمْ کَمَا حَکَی اللَّهُ یا أَیُّهَا الْمَلَأُ إِنِّی أُلْقِیَ إِلَیَّ کِتابٌ کَرِیم أَیْ مَخْتُومٌ إِنَّهُ مِنْ سُلَیْمانَ وَ إِنَّهُ بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ أَلَّا تَعْلُوا عَلَیَّ وَ أْتُونِی مُسْلِمِینَ أَیْ لَا تَتَکَبَّرُوا عَلَیَ ثُمَ قَالَتْ یا أَیُّهَا الْمَلَأُ أَفْتُونِی فِی أَمْرِی ما کُنْتُ قاطِعَةً أَمْراً حَتَّی تَشْهَدُونِ قالُوا لَهَا کَمَا حَکَی اللَّهُ نَحْنُ أُولُوا قُوَّةٍ وَ أُولُوا بَأْسٍ شَدِیدٍ وَ الْأَمْرُ إِلَیْکِ فَانْظُرِی ما ذا تَأْمُرِینَ فَقَالَتْ لَهُمْ إِنَّ الْمُلُوکَ إِذا دَخَلُوا قَرْیَةً أَفْسَدُوها وَ جَعَلُوا أَعِزَّةَ أَهْلِها أَذِلَّةً فَقَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ کَذلِکَ یَفْعَلُونَ ثُمَّ قَالَتْ إِنْ کَانَ هَذَا نَبِیّاً مِنْ عِنْدِ اللَّهِ کَمَا یَدَّعِی فَلَا طَاقَهًَْ لَنَا بِهِ فَإِنَّ اللَّهَ لَا یُغْلَبُ وَ لَکِنْ سَأَبْعَثُ إِلَیْهِ بِهَدِیَّهًٍْ فَإِنْ کَانَ مَلِکاً یَمِیلُ إِلَی الدُّنْیَا قَبِلَهَا وَ عَلِمْتُ أَنَّهُ لَا یَقْدِرُ عَلَیْنَا فَبَعَثَتْ إِلَیْهِ حُقّاً فِیهِ جَوْهَرَهًٌْ عَظِیمَهًٌْ وَ قَالَتْ لِلرَّسُولِ قُلْ لَهُ یَثْقُبُ هَذِهِ الْجَوْهَرَهًَْ بِلَا حَدِیدٍ وَ لَا نَارٍ فَأَتَاهُ الرَّسُولُ بِذَلِکَ فَأَمَرَ سُلَیْمَانُ (علیه السلام) بَعْضَ جُنُودِهِ مِنَ الدِّیدَانِ فَأَخَذَ خَیْطاً فِی فَمِهِ ثُمَّ ثَقَبَهَا وَ أَخْرَجَ الْخَیْطَ مِنَ الْجَانِبِ الْآخَرِ وَ قَالَ سُلَیْمَانُ لِرَسُولِهَا فَما آتانِیَ اللهُ خَیْرٌ مِمَّا آتاکُمْ بَلْ أَنْتُمْ بِهَدِیَّتِکُمْ تَفْرَحُونَ ارْجِعْ إِلَیْهِمْ فَلَنَأْتِیَنَّهُمْ بِجُنُودٍ لا قِبَلَ لَهُمْ بِها أَیْ لَا طَاقَهًَْ وَ لَنُخْرِجَنَّهُمْ مِنْها أَذِلَّةً وَ هُمْ صاغِرُونَ فَرَجَعَ إِلَیْهَا الرَّسُولُ فَأَخْبَرَهَا بِذَلِکَ وَ بِقُوَّهًِْ سُلَیْمَانَ فَعَلِمَتْ أَنَّهُ لَا مَحِیصَ لَهَا فَارْتَحَلَتْ وَ خَرَجَتْ نَحْوَ سُلَیْمَانَ (علیه السلام) فَلَمَّا أَخْبَرَ اللَّهُ سُلَیْمَانَ (علیه السلام) بِإِقْبَالِهَا نَحْوَهُ قَالَ لِلْجِنِّ وَ الشَّیَاطِینِ أَیُّکُمْ یَأْتِینِی بِعَرْشِها قَبْلَ أَنْ یَأْتُونِی مُسْلِمِینَ قالَ عِفْرِیتٌ مِنَ عَفَارِیتِ الْجِنِّ أَنَا آتِیکَ بِهِ قَبْلَ أَنْ تَقُومَ مِنْ مَقامِکَ وَ إِنِّی عَلَیْهِ لَقَوِیٌّ أَمِینٌ قَالَ سُلَیْمَانُ (علیه السلام) أُرِیدُ أَسْرَعَ مِنْ ذَلِکَ فَقَالَ آصَفُ بْنُ بَرْخِیَا أَنَا آتِیکَ بِهِ قَبْلَ أَنْ یَرْتَدَّ إِلَیْکَ طَرْفُکَ فَدَعَا اللَّهَ بِاسْمِهِ الْأَعْظَمِ فَخَرَجَ السَّرِیرُ مِنْ تَحْتِ کُرْسِیِّ سُلَیْمَانَ بْنِ دَاوُدَ (علیه السلام) فَقَالَ سُلَیْمَانُ (علیه السلام) نَکِّرُوا لَها عَرْشَها أَیْ غَیِّرُوهُ نَنْظُرْ أَ تَهْتَدِی أَمْ تَکُونُ مِنَ الَّذِینَ لا یَهْتَدُونَ فَلَمَّا جاءَتْ قِیلَ أَ هکَذا عَرْشُکِ قالَتْ کَأَنَّهُ هُوَ وَ کَانَ سُلَیْمَانُ (علیه السلام) قَدْ أَمَرَ أَنْ یُتَّخَذَ لَهَا بَیْتٌ مِنْ قَوَارِیرَ وَ وَضَعَهُ عَلَی الْمَاءِ ثُمَ قِیلَ لَهَا ادْخُلِی الصَّرْحَ فَظَنَّتْ أَنَّهُ مَاءٌ فَرَفَعَتْ ثَوْبَهَا وَ أَبْدَتْ سَاقَیْهَا فَإِذَا عَلَیْهَا شَعْرٌ کَثِیرٌ فَقِیلَ لَهَا إِنَّهُ صَرْحٌ مُمَرَّدٌ مِنْ قَوارِیرَ قالَتْ رَبِّ إِنِّی ظَلَمْتُ نَفْسِی وَ أَسْلَمْتُ مَعَ سُلَیْمانَ لِلهِ رَبِّ الْعالَمِین فَتَزَوَّجَهَا سُلَیْمَانُ وَ هِیَ بِلْقِیسُ بِنْتُ الشَّرْحِ الْجُبَیْرِیَّهًُْ وَ قَالَ سُلَیْمَانُ (علیه السلام) لِلشَّیَاطِینِ اتَّخِذُوا لَهَا شَیْئاً یُذْهِبُ هَذَا الشَّعْرَ عَنْهَا فَعَمِلُوا الْحَمَّامَاتِ وَ طَبَخُوا النُّورَهًَْ فَالْحَمَّامَاتُ وَ النُّورَهًُْ مِمَّا اتَّخَذَتْهُ الشَّیَاطِینُ لِبِلْقِیسَ وَ کَذَا الْأَرْحِیَهًُْ الَّتِی تَدُورُ عَلَی الْمَاء.
علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- روزی سلیمان (علیه السلام) بر تخت خود نشست و جمیع پرندگان در پیشگاه او حاضر شدند و به سر او سایه افکندند، امّا هدهد غایب بود و آفتاب از موضعی که همیشه هدهد در آنجا بود بر صورت سلیمان (علیه السلام) تابید، سلیمان (علیه السلام) سر خود را بالا گرفت و متوجّه عدم حضور او گشت و گفت: ما لِیَ لا أَرَی الهُدْهُدَ أَمْ کانَ مِنَ الْغائِبین* لَأُعَذِّبَنَّهُ عَذاباً شَدیداً أَوْ لَأَذْبَحَنَّهُ أَوْ لَیَأْتِیَنِّی بِسُلْطانٍ مُبین». مدّت کوتاهی نگذشت که هدهد حاضر شد؛ من بر چیزی آگاهی یافتم که تو بر آن آگاهی نیافتی من از سرزمین «سبا» یک خبر قطعی برای تو آورده‌ام!. (نمل/۲۲)». او گفت: «من زنی را دیدم که بر آنان حکومت میکند، و همه چیز در اختیار دارد. (نمل/۲۳)». سلیمان (علیه السلام) به هدهد مأموریت داد نامه‌ای به‌سوی بلقیس برده و او را به دین حق و پیروی از سلیمان (علیه السلام) دعوت کند، [سلیمان] گفت: «ما تحقیق می‌کنیم ببینیم راست گفتی یا از دروغگویان هستی؟ این نامه‌ی مرا ببر و بر آنان بیفکن سپس برگرد [و در گوشه‌ای توقّف کن] ببین آن‌ها چه عکس العملی نشان می‌دهند!. (نمل/۲۷۲۸)». هدهد نامه را به نزد ملکه‌ی سبأ برد و آن را در دامان او انداخت، او با دیدن نامه، بزرگان قوم خود را جمع کرد تا با آن‌ها مشورت کند و [ملکه سبا] گفت: «ای اشراف! نامه پرارزشی به‌سوی من افکنده شده!. (نمل/۲۹)». این نامه مختوم از جانب سلیمان (علیه السلام) است: بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ أَلَّا تَعْلُوا عَلَیَّ وَ أْتُونِی مُسْلِمِینَ؛ یعنی در مقابل من تکبّر و غرور نورزید، سپس ملکه گفت: «ای اشراف (و ای بزرگان)! نظر خود را در این امر مهمّ به من بازگو کنید، که من هیچ کار مهمّی را بدون حضور (و مشورت) شما انجام نداده‌ام! (نمل/۳۲) آنان نیز آن گونه که خداوند متعال حکایت می کند گفتند: «ما دارای نیروی کافی و قدرت جنگی فراوان هستیم، ولی تصمیم نهایی با توست ببین چه دستور می‌دهی»!. گفت: «پادشاهان هنگامی‌که وارد منطقه آبادی شوند آن را به فساد و تباهی می‌کشند». (نمل/۳۴۳۳)». پس خداوند متعال فرمود: و این گونه رفتار می کنند. سپس ملکه گفت: اگر این شخص آن گونه که ادعا میکند پیامبری از جانب خدا باشد، توان و نیرویی در مقابل او نخواهیم داشت، چرا که خداوند مغلوب نمی شود، ولی من هدیه ای به سوی او می فرستم، اگر پادشاه باشد و به دنیا تمایل داشته باشد آن را می پذیرد و اطمینان می بم که بر ما غلبه نمی کند، پس بلوری به سوی سلیمان فرستاد که مروارید بزرگی در آن قرار داشت، و به فرستاده اش گفت: «به او بگو: این مروارید بدون استفاده از آهن و آتش سوراخ می شود»، آن گاه فرستاده ملکه نزد سلیمان آمد و هدیه را برایش آورد، پس سلیمان (علیه السلام) به یکی از سربازانش که از گروه کرمها بود دستور داد که نخی را به دهان بگیرد و مروارید را سوراخ کند و نخ را از سوی دیگر بیرون آورد، و کرم چنان کرد، آن گاه سلیمان به فرستاده ملکه گفت: آنچه خدا به من داده، بهتر است از آنچه به شما داده است بلکه شما هستید که به هدیه‌هایتان خوشحال می‌شوید! به‌سوی آنان بازگرد [و اعلام کن] با لشکریانی به سراغ آنان می‌آییم که قدرت مقابله با آن را نداشته باشند. (نمل/۳۷۳۶)». فرستاده به سوی ملکه بازگشت و او را از این ماجرا و قدرت سلیمان آگاه کرد، ملکه فهمید که چاره ای ندارد، پس بار سفر برگرفت و به سوی سلیمان رفت، هنگامی که خداوند متعال سلیمان را از آمدن ملکه به سویش آگاه کرد به جنّ و شیاطین گفت: «ای بزرگان! کدام‌یک از شما تخت او را برای من می‌آورد پیش از آنکه به حال تسلیم نزد من آیند»؟ عفریتی از جنّ گفت: «من آن را نزد تو می‌آورم پیش از آنکه از مجلست برخیزی و من نسبت به این امر، توانا و امینم»!. (نمل/۳۹۳۸)». پس خدا را با اسم اعظم الهی خواند و ناگهان تخت بلقیس در کنار تخت سلیمان (علیه السلام) ظاهر شد، [سلیمان] گفت: «تخت او را برایش ناشناس سازید». (نمل/۴۱) ببینم آیا متوجّه میشود یا از کسانی است که هدایت نخواهند شد؟! هنگامی‌که آمد، به او گفته شد: «آیا تخت تو این‌گونه است»؟ گفت: گویا خود آن است!. (نمل/۴۲۴۱)». سپس سلیمان (علیه السلام) دستور داد قصری از شیشه و بلور بسازند و آن را بر سطحی از آب قرار دهند، سپس به بلقیس فرمود: «وارد شو». بلقیس گمان کرد که آن قصر بر دریاچه‌ی عمیقی واقع شده، پس دامن لباس خود را بالا زد و ساق پایش آشکار شد، که موی زیادی بر آن روییده بود، امّا سلیمان (علیه السلام) به او گفت: «[این آب نیست]، بلکه قصری است از بلور صاف!. (نمل/۴۴)». پس بلقیس متوجّه عظمت و قدرت الهی سلیمان (علیه السلام) شد و [ملکه سبا] گفت: «پروردگارا! من به خود ستم کردم و [اینک] با سلیمان برای خداوندی که پروردگار عالمیان است اسلام آوردم!. (نمل/۴۴) پس سلیمان (علیه السلام) با بلقیس ازدواج کرد و به شیاطین دستور داد مادّه‌ای تهیّه کنند که موی بدن را برطرف کند و بنابراین شیاطین از حمام و داروی نظافت و آسیاب هایی که بر روی آب می چرخید برای بلقیس استفاده کردند.
الصّادق (علیه السلام)- قال آصف‌بن‌برخیا وزیر سلیمان (علیه السلام) لسلیمان (علیه السلام) أَخْبِرْنِی عَنْکَ یَا سُلَیْمَانُ (علیه السلام) صِرْتَ تُحِبُ الْهُدْهُدَ وَ هُوَ أَخَسُ الطَّیْرِ مُنْتِناً وَ أَنْتَنُهُ رِیحاً. قَالَ: إِنَّهُ یُبْصِرُ الْمَاءَ مِنْ وَرَاءِ الصَّفَا الْأَصَمِّ، قَالَ: وَ کَیْفَ یُبْصِرُ الْمَاءَ مِنْ وَرَاءِ الصَّفَا وَ إِنَّمَا یُوَارَی عَنْهُ الْفَخُّ بِکَفٍّ مِنْ تُرَابٍ حَتَّی یُؤْخَذَ بِعُنُقِهِ! فَقَالَ سُلَیْمَانُ (علیه السلام): قِفْ یَا وَقَّافُ! إِنَّهُ إِذَا جَاءَ الْقَدَرُ حَالَ دُونَ الْبَصَر.
امام صادق (علیه السلام)- آصف‌بن‌برخیا وزیر سلیمان (علیه السلام) به او گفت: «اکنون به من خبر بده، چرا از میان پرندگان، هدهد را که از همه بدبوتر است، این قدر دوست می‌داری»؟ سلیمان (علیه السلام) گفت: «از آنجا که او دیده‌ای بینا و تیزبین دارد که آب را از ورای صخره سنگی می‌بیند»، آصف گفت: «پس چگونه است که دام را از ورای دانه‌ی گندم نمی‌بیند و صیّاد به آسانی او را صید میکند»؟! سلیمان (علیه السلام) فرمود: «اینجا جای مقایسه نیست، چون وقتی قضاوقدر الهی برسد مانع از نفوذ دید او می‌گردد».
الصّادق (علیه السلام)- رَوَی الْعَیَّاشِیُّ بِالْإِسْنَادِ قَالَ: قَالَ أَبُوحَنِیفَهًَْ لِأَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام): کَیْفَ تَفَقَّدَ سُلَیْمَانُ (علیه السلام) الْهُدْهُدَ مِنْ بَیْنِ الطَّیْرِ؟ قَالَ: لِأَنَ الْهُدْهُدَ یَرَی الْمَاءَ فِی بَطْنِ الْأَرْضِ کَمَا یَرَی أَحَدُکُمُ الدُّهْنَ فِی الْقَارُورَهًِْ. فَنَظَرَ أَبُوحَنِیفَهًَْ إِلَی أَصْحَابِهِ وَ ضَحِکَ. فَقَالَ أَبُوعَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام): مَا یُضْحِکُکَ؟ قَالَ: ظَفِرْتُ بِکَ جُعِلْتُ فِدَاکَ. قَالَ: وَ کَیْفَ ذَاکَ؟ قَالَ: الَّذِی یَرَی الْمَاءَ فِی بَطْنِ الْأَرْضِ لَا یَرَی الْفَخَّ فِی التُّرَابِ حَتَّی تَأْخُذَ بِعُنُقِهِ. فَقَالَ أَبُوعَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام): یَا نُعْمَانُ أَ مَا عَلِمْتَ أَنَّهُ إِذَا نَزَلَ الْقَدَرُ أَغْشَی الْبَصَر؟
امام صادق (علیه السلام)- عیاشی با سند خود چنین نقل میکند: ابوحنیفه از امام صادق (علیه السلام) پرسید: «چگونه سلیمان (علیه السلام) از میان پرندگان به جست‌وجوی هدهد پرداخت»؟ فرمود: «چون هدهد آب را در باطن زمین می‌بیند، همان‌طور که شما روغن را در شیشه می‌بینید». پس ابوحنیفه نگاهی به دوستانش انداخته و خندید. امام صادق (علیه السلام) فرمود: «چرا می‌خندی»؟ عرض کرد: «فدایت شوم! شما را محکوم کردم». امام فرمود: «چگونه»؟ عرض کرد: «کسی که آب را در درون زمین می‌بیند، چگونه دام را در خاک نمی‌بیند و گردنش در آن گرفتار میشود»؟! امام صادق (علیه السلام) فرمود: «ای نُعمان! مگر نمی‌دانی که چون تقدیر آید، چشم را کور میکند»؟
الصّادق (علیه السلام)- أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) نَهَی عَنْ قَتْلِ سِتَّهًٍْ النَّحْلَهًِْ وَ النَّمْلَهًِْ وَ الضِّفْدِعِ وَ الصُّرَدِ وَ الْهُدْهُدِ وَ الْخُطَّاف ... وَ أَمَّا الْهُدْهُدُ فَإِنَّهُ کَانَ دَلِیلَ سُلَیْمَانَ (علیه السلام) إِلَی مُلْکِ بِلْقِیس.
امام صادق (علیه السلام)- پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) از کشتن شش حیوان نهی کرده است: زنبور عسل، مورچه، قورباغه، جغد، هدهد و پرستو ... امّا هدهد، او راهنمای سلیمان (علیه السلام) به سرزمین بلقیس بود.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- عَنْ عَلِیٍّ (علیه السلام) قَالَ: فِی جَنَاحِ کُلِ هُدْهُدٍ خَلَقَهُ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ مَکْتُوبٌ بِالسُّرْیَانِیَّهًِْ آلُ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) خَیْرُ الْبَرِیَّهًِْ.
امام علی (علیه السلام)- در بال هر هدهد که خدای عزّوجلّ آفریده به سریانی نوشته است؛ آل محمّد (صلی الله علیه و آله) بهترین خلق خدا می‌باشند.