آیه ۱۶۰ - سوره آل‌عمران

آیه إِنْ يَنْصُرْكُمُ اللهُ فَلا غالِبَ لَكُمْ وَ إِنْ يَخْذُلْكُم فَمَنْ ذَا الَّذي يَنْصُرُكُمْ مِنْ بَعْدِهِ وَ عَلَى اللهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ [160]

اگر خداوند شما را يارى ‌كند، هيچ‌كس بر شما غلبه نخواهد ‌كرد؛ و اگر دست از يارى شما بردارد، كيست كه بعد از او، شما را يارى ‌كند؟! و مؤمنان بايد، تنها بر خداوند توكّل كنند.

اگر خداوند شما را یاری کند، هیچ کس بر شما غلبه نخواهد کرد؛ و اگر دست از یاری شما بردارد، کیست که بعد از او، شما را یاری‌کند

۱ -۱
(آل‌عمران/ ۱۶۰)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْفَضْلِ الْهَاشِمِیِّ قَال سَأَلْتُ أَبَاعَبْدِاللَّهِ‌جَعْفَرَبْنَ‌مُحَمَّدٍ (علیه السلام) عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَل ... إِنْ یَنْصُرْکُمُ اللهُ فَلا غالِبَ لَکُمْ وَ إِنْ یَخْذُلْکُمْ فَمَنْ ذَا الَّذِی یَنْصُرُکُمْ مِنْ بَعْدِهِ فَقَالَ إِذَا فَعَلَ الْعَبْدُ مَا أَمَرَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِ مِنَ الطَّاعَهًِْ کَانَ فِعْلُهُ وِفْقاً لِأَمْرِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ سُمِّیَ الْعَبْدُ بِهِ مُوَفَّقاً وَ إِذَا أَرَادَ الْعَبْدُ أَنْ یَدْخُلَ فِی شَیْءٍ مِنْ مَعَاصِی اللَّهِ فَحَالَ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی بَیْنَهُ وَ بَیْنَ تِلْکَ الْمَعْصِیَهًِْ فَتَرَکَهَا کَانَ تَرْکُهُ لَهَا بِتَوْفِیقِ اللَّهِ تَعَالَی وَ مَتَی خُلِّیَ بَیْنَهُ وَ بَیْنَ الْمَعْصِیَهًِْ فَلَمْ یَحُلْ بَیْنَهُ وَ بَیْنَهَا حَتَّی یَرْتَکِبَهَا فَقَدْ خَذَلَهُ وَ لَمْ یَنْصُرْهُ وَ لَمْ یُوَفِّقْهُ.

امام صادق (علیه السلام) عبدالله‌بن‌فضل هاشمی گوید: از امام صادق (علیه السلام) درباره‌ی سخن خدای عزّوجلّ: إِنْ یَنْصُرْکُمُ اللهُ فَلا غالِبَ لَکُمْ وَ إِنْ یَخْذُلْکُمْ فَمَنْ ذَا الَّذِی یَنْصُرُکُمْ مِنْ بَعْدِهِ پرسیدم ایشان فرمود که: «هر وقت بنده‌ای اوامر و فرامین الهی را انجام داده و اطاعت نماید، آن کار او مطابق فرمان خداوند متعال است و در این صورت است که چنین بنده‌ای «موفق» (توفیق یافته) نامیده می‌شود. و هر زمانی که چنین بنده‌ای بخواهد معصیت و گناهی مرتکب شود، پروردگار متعال میان او و آن معصیت‌ها مانعی ایجاد کرده و آن بنده نیز مرتکب گناه نمی‌شود و آن را ترک می‌کند و بنده با توفیق الهی موفق به ترک گناه می‌گرددو هر وقتی که خداوند میان بنده و انجام معاصی مانعی ایجاد نکند و بنده را به حال خود واگذار کند تا آن را مرتکب گردد، در این صورت خداوند وی را یاری نکرده و او را نصرت نداده و توفیق را نیز نصیب او نگردانیده است».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۸۰۸
بحارالأنوار، ج۵، ص۱۹۹/ التوحید، ص۲۴۱/ معانی الأخبار، ص۲۰/ نورالثقلین/ البرهان

مؤمنان باید، تنها بر خداوند توکّل کنند

۲ -۱
(آل‌عمران/ ۱۶۰)

الصّادق (علیه السلام)- إِنَّ الْغِنَی وَ الْعِزَّ یَجُولَانِ فَإِذَا ظَفِرَا بِمَوْضِعِ التَّوَکُّلِ أَوْطَنَا.

امام صادق (علیه السلام) بی‌نیازی از مردم و عزّت، دو صفت نیکو هستند که برای یافتن محل اقامت می‌گردند و وقتی به جایگاه توکّل رسیدند در همان جا اقامت می‌کنند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۸۱۰
الکافی، ج۲، ص۶۵
بیشتر