آیه ۲۹ - سوره اسراء

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- در روایت است: پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) هرچه داشت بخشید حتّی پیراهنش را، پس عریان در خانه‌اش بر روی حصیری نشست. بِلال نزد پیامبر (صلی الله علیه و آله) آمد و عرض کرد: «ای رسول خدا (صلی الله علیه و آله)! برای نماز بیایید». آنگاه، خدا این آیه را نازل کرد؛ وَ لاَ تَجْعَلْ یَدَکَ مَغْلُولَةً إِلَی عُنُقِکَ وَ لاَ تَبْسُطْهَا کُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُومًا مَّحْسُورًا و خداوند از بهشت برای حضرت (صلی الله علیه و آله) حُلّه‌ای آورد.

امام صادق (علیه السلام)- عمربن‌یزید گوید امام صادق (علیه السلام) در مورد آیه: وَ لا تَجْعَلْ یَدَکَ مَغْلُولَةً إِلی عُنُقِکَ وَ لا تَبْسُطْها کُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُوماً مَحْسُوراً فرمود: «حسرت به‌معنی فقر و فاقه است [که هرچه دارند، از دست بدهند و خود از فعالیّت و کار زندگی باز بمانند]».

امام صادق (علیه السلام)- سفیان ثوری خدمت امام صادق (علیه السلام) رسید [مطالبی بین او و امام صادق (علیه السلام) در مورد پوشیدن لباس فاخر پیش آمد]. ... بعد گروهی از همفکران سفیان ثوری که به ظاهر خود را زاهد نشان می‌دادند و مردم را دعوت می‌کردند که در پشمینه‌پوشی با آن‌ها هماهنگ شوند آمده، گفتند دوست ما نتوانست جواب شما را بدهد و از آوردن دلیل عاجز شد. فرمود: «شما دلیل‌های خود را بیاورید». گفتند: «دلیل ما از قرآن است». فرمود: «استدلال کنید، قرآن شایسته‌ترین برنامه‌ایست که باید عمل شود». گفتند: «خداوند از حال گروهی از اصحاب پیامبر (صلی الله علیه و آله) حکایت می‌کند: آن‌ها را بر خود مقدّم می‌دارند هرچند خودشان بسیار نیازمند باشند کسانی که از بخل و حرص نفس خویش باز داشته شده‌اند رستگارانند! (حشر/۹) خداوند این دسته را ستایش می‌کند به‌واسطه‌ی اینکه دیگران را بر خود مقدّم می‌دارند. در آیه دیگر می‌فرماید: و غذای [خود] را با اینکه به آن علاقه [و نیاز] دارند، به «مسکین» و «یتیم» و «اسیر» می‌دهند! (انسان/۸)». گفتند: «ما به‌همین دو آیه اکتفا می‌کنیم». یکی از حاضرین گفت: «ما می‌بینیم شما نسبت به غذاهای لذیذ پارسایی می‌نمایید با این وضع به مردم دستور می‌دهید دست از اموال خود بردارند و شما از ثروت آن‌ها بهره‌مند شوید»!؟ امام (علیه السلام) فرمود: «سخنان بی‌فایده را رها کنید، اکنون بگویید شما از ناسخ و منسوخ قرآن اطّلاع دارید و محکم و متشابه را می‌شناسید که هرکس گمراه شد به‌واسطه‌ی واردنبودن به ناسخ و منسوخ و محکم و متشابه بود». گفتند: «تمام آن‌ها را اطّلاع نداریم ولی بعضی از ناسخ و منسوخ و محکم و متشابه را می‌شناسیم». فرمود: «از همین‌جهت گرفتار شده‌اید، احادیث پیامبر (صلی الله علیه و آله) نیز همین‌طور است». آنگاه فرمود: «پدرم از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) نقل کرد که فرمود: «شروع کن به کمک‌کردن کسانی که با تو خویشاوند هستند از نزدیک‌ترین آن‌ها سپس خویشاوندی که بعد از او قرار دارد». در ضمن قرآن مجید شاهد بر ردّ گفتار شما است و از این کار به‌شدّت باز می‌دارد: و کسانی که هرگاه انفاق کنند، نه اسراف می‌نمایند و نه سخت‌گیری بلکه در میان این دو، حدّ اعتدالی دارند. (فرقان/۶۷) توجّه می‌کنید خداوند در این آیه برخلاف نظر شما که می‌گویید مردم را بر خود مقدّم بدارید دستور می‌دهد و کسی که به گفته‌ی شما عمل نماید خداوند او را اسرافکار می‌نامد در چند آیه از قرآن می‌فرماید: خداوند اسرافکاران را دوست ندارد هم از زیاده‌روی در انفاق باز داشته و هم از سخت‌گیری. حدّ وسط را دستور داده ... آنگاه خداوند پیغمبرش را تعلیم می‌دهد که چگونه انفاق کند زیرا مقداری طلا در نزد آن حضرت (علیه السلام) بود نخواست شب آن‌ها را نگه دارد همه را صدقه داد، صبح سائلی آمد و درخواستی کرد ولی چیزی نبود که به او بدهد. سائل، پیامبر (صلی الله علیه و آله) را بر نداشتن سرزنش کرد آن جناب (صلی الله علیه و آله) غمگین شد چون بسیار رقیق القلب و مهربان بود. خداوند پیامبرش را تأدیب نموده فرمود: لا تَجْعَلْ یَدَکَ مَغْلُولَةً إِلی عُنُقِکَ وَ لا تَبْسُطْها کُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُوماً مَحْسُوراً می‌فرماید: «مردم از تو می‌خواهند و عذری نمی‌پذیرند وقتی همه را بخشیدی دستت خالی می‌شود و بر مال حسرت می‌خوری».