آیه قَضَيْنا إِلى بَنِي إِسْرائِيلَ فِي الْكِتابِ لَتُفْسِدُنَّ فِي الْأَرْضِ مَرَّتَيْنِ وَ لَتَعْلُنَّ عُلُوّاً كَبِيراً [4]
ما به بنى‌اسرائيل در كتاب آسمانى اعلام كرديم كه دوبار در زمين فساد خواهيد كرد و برترى‌جويى بزرگى خواهيد نمود.
أمیرالمؤمنین ( سُئِلَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ (عَنْ مَشِیَّهًِْ اللَّهِ وَ إِرَادَتِهِ فَقَالَ (... وَ الْقَضَاءُ عَلَی أَرْبَعَهًِْ أَوْجُهٍ فِی کِتَابِ اللَّهِ جَلَّ وَ عَزَّ ... وَ الرَّابِعُ قَضَاءُ الْعِلْمِ وَ هُوَ قَوْلُهُ وَ قَضَیْنا إِلی بَنِی إِسْرائِیلَ فِی الْکِتابِ لَتُفْسِدُنَّ فِی الْأَرْضِ مَرَّتَیْنِ مَعْنَاهُ عَلِمْنَا مِنْ بَنِی إِسْرَائِیل َ قَدْ شَاءَ اللَّهُ مِنْ عِبَادِهِ الْمَعْصِیَهًَْ وَ مَا أَرَادَ وَ شَاءَ الطَّاعَهًَْ وَ أَرَادَ مِنْهُمْ لِأَنَّ الْمَشِیَّهًَْ مَشِیَّهًُْ الْأَمْرِ وَ مَشِیَّهًُْ الْعِلْمِ وَ إِرَادَتَهُ إِرَادَهًُْ الرِّضَا وَ إِرَادَهًُْ الْأَمْرِ أَمَرَ بِالطَّاعَهًِْ وَ رَضِیَ بِهَا وَ شَاءَ الْمَعْصِیَهًَْ یَعْنِی عَلِمَ مِنْ عِبَادِهِ الْمَعْصِیَهًَْ وَ لَمْ یَأْمُرْهُمْ بِهَا فَهَذَا مِنْ عَدْلِ اللَّهِ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی فِی عِبَادِهِ جَلَّ جَلَالُهُ وَ عَظُمَ شَأْنُهُ.
امام علی (علیه السلام)- از امیرالمؤمنین (علیه السلام) درباره مشیّت و اراده خداوند سؤال شد؛.. و قضا در کتاب خداوند عزّوجلّ که بر زبان فرستاده صادق او (پیامبر (صلی الله علیه و آله)) به سخن درآمده بر چهار معناست: ... چهارمی قضای به معنای علم است؛ مانند این سخن خداوند متعال: وَ قَضَیْنا إِلی بَنِی إِسْرائِیلَ فِی الْکِتابِ لَتُفْسِدُنَّ فِی الْأَرْضِ مَرَّتَیْنِ؛ که معنایش این است که آن را از بنی إسرائیل می دانستیم. خداوند معصیت را از بندگانش خواسته است، ولی آن را اراده نکرده است، [در سوی دیگر] از آنان اطاعت را خواسته و اراده [نیز] کرده است؛ زیرا مشیت بر دو نوع است: مشیّت امر و مشیّت علم، و اراده نیز بر دو نوع است: اراده رضا و اراده امر؛ خداوند به طاعت امر کرد و به آن رضا داد، و معصیت را خواست، یعنی [وقوع] آن را از بندگانش می دانست، ولی آنان را به انجام معصیت امر نکرد. این از عدل خداوند تبارک و تعالی و والامقام و عظیم الشأن در میان بندگانش است».
أمیرالمؤمنین ( وَ سَأَلُوهُ (عَنِ الْمُتَشَابِهِ فِی الْقَضَاءِ فَقَالَ هُوَ عَشَرَهًُْ أَوْجَهٍ مُخْتَلِفَهًُْ الْمَعْنَی ... أَمَّا قَضَاءُ الْإِعْلَامِ فَهُوَ قَوْلُهُ تَعَالَی وَ قَضَیْنا إِلَیْهِ ذلِکَ الْأَمْرَ أَنَّ دابِرَ هؤُلاءِ مَقْطُوعٌ مُصْبِحِینَ وَ قَوْلُهُ سُبْحَانَهُ وَ قَضَیْنا إِلی بَنِی إِسْرائِیلَ فِی الْکِتابِ لَتُفْسِدُنَّ فِی الْأَرْضِ مَرَّتَیْنِ أَیْ أَعْلَمْنَاهُمْ فِی التَّوْرَاهًِْ مَا هُمْ عَامِلُون.
امام علی (علیه السلام)- از ایشان درباره متشابهات لفظ «قضاء» در قرآن سؤال نمودند که فرمود: این لفظ بر ده وجه در قرآن آمده است که معانی متفاوتی دارند ... و قضای اعلام و آگاهی‌دادن مانند این آیه است: و ما به لوط این موضوع را وحی فرستادیم که صبحگاهان، همه آنها ریشه‌کن خواهند شد (حجر/۶۶) و همچنین این آیه: وَ قَضَیْنَا إِلَی بَنِی إِسْرَائِیلَ فِی الْکِتَابِ لَتُفْسِدُنَّ فِی الْأَرْضِ مَرَّتَیْنِ یعنی آنان را در تورات به آنچه می‌خواستند انجام دهند، آگاهی دادیم.
الصّادق ( عَنْ صَالِحِ بْنِ سَهْلٍ عَنْ أَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (فِی قَوْلِهِ تَعَالَی وَ قَضَیْنا إِلی بَنِی إِسْرائِیلَ فِی الْکِتابِ لَتُفْسِدُنَّ فِی الْأَرْضِ مَرَّتَیْنِ قَالَ قَتْلُ عَلِیِّ‌بْنِ‌أَبِی‌طَالِبٍ (وَ طَعْنُ الْحَسَنِ (وَ لَتَعْلُنَّ عُلُوًّا کَبِیراً قَالَ قَتْلُ الْحُسَیْنِ (فَإِذا جاءَ وَعْدُ أُولاهُما إِذَا جَاءَ نَصْرُ دَمِ الْحُسَیْنِ بَعَثْنا عَلَیْکُمْ عِباداً لَنا أُولِی بَأْسٍ شَدِیدٍ فَجاسُوا خِلالَ الدِّیارِ قَوْمٌ یَبْعَثُهُمُ اللَّهُ قَبْلَ خُرُوجِ الْقَائِمِ (فَلَا یَدَعُونَ وَتَراً لآِلِ مُحَمَّدٍ (إِلَّا قَتَلُوهُ وَ کانَ وَعْداً مَفْعُولاً.
امام صادق (علیه السلام)- صالح‌بن‌سهل گوید: از امام صادق (علیه السلام) درباره این قول خداوند: وَ قَضَیْنا إِلی بَنِی إِسْرائِیلَ فِی الْکِتابِ لَتُفْسِدُنَّ فِی الْأَرْضِ مَرَّتَیْنِ پرسیدم. فرمود: «منظور کشته شدن علی (علیه السلام) و نیزه‌خوردن امام حسن (علیه السلام) است. در مورد وَ لَتَعْلُنَّ عُلُوًّا کَبِیراً فرمود: «منظور کشته شدن امام حسین (علیه السلام) است». و در مورد: فَإِذا جاءَ وَعْدُ أُولاهُما فرمود: وقتی یاری خون حسین (علیه السلام) فرا رسد». و در مورد: بَعَثْنا عَلَیْکُمْ عِباداً لَنا أُولِی بَأْسٍ شَدِیدٍ فَجاسُوا خِلالَ الدِّیارِ؛ فرمود: «منظور گروهی هستند که خدا قبل از قیام قائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف)، آنان را برمی‌انگیزد و هیچ ظالم و جنایتکاری نسبت به آل محمّد (دعوت نمی‌کنند مگر اینکه او را می‌سوزانند؛ و این وعده‌ایست قطعی».
الصّادق ( عَنْ هَارُونَ بْنِ مُحَمَّدٍ الْحَلَبِیِّ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (عَنْ قَوْلِ اللَّهِ یا بَنِی إِسْرائِیلَ قَالَ هُمْ نَحْنُ خَاصَّهًْ.
امام صادق (علیه السلام)- هارون‌بن‌محمد حلبی گوید: از امام صادق (علیه السلام) در مورد آیه: یا بَنِی إِسْرائِیلَ پرسیدم. فرمود: «آنها فقط ما هستیم».
الصّادق ( عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ قَوْلِهِ یا بَنِی إِسْرائِیلَ قَالَ هِیَ خَاصَّهًٌْ بِآلِ مُحَمَّدٍ.
امام صادق (علیه السلام)- محمّدبن‌علی از امام صادق (علیه السلام) نقل می‌کند: از ایشان در مورد: یا بَنِی إِسْرائِیلَ پرسیدم. فرمود: «[این خطاب] مخصوص به آل محمّد (است».