آیه ۹۲ - سوره اسراء

آیه أَوْ تُسْقِطَ السَّماءَ كَما زَعَمْتَ عَلَيْنا كِسَفاً أَوْ تَأْتِيَ بِاللهِ وَ الْمَلائِكَةِ قَبِيلاً [92]

يا قطعات [سنگ‌هاى] آسمان را آنچنان‌كه مى‌پندارى، بر سر ما فرود آرى! يا خداوند و فرشتگان را در برابر ما بياورى!

۱
(اسراء/ ۹۲)

الباقر ( ِ أَبِی‌الْجَارُود عَنْ أَبِی‌جَعْفَرٍ (فِی قَوْلِه ... أَوْ تُسْقِطَ السَّماءَ کَما زَعَمْتَ عَلَیْنا کِسَفاً وَ ذَلِکَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ (قَالَ إِنَّهُ سَیَسْقُطُ مِنَ السَّمَاءِ کِسَفٌ لِقَوْلِهِ وَ إِنْ یَرَوْا کِسْفاً مِنَ السَّماءِ ساقِطاً یَقُولُوا سَحابٌ مَرْکُومٌ وَ قَوْلِهِ أَوْ تَأْتِیَ بِاللهِ وَ الْمَلائِکَةِ قَبِیلًا وَ الْقَبِیلُ الْکَثِیر.

امام باقر (علیه السلام)- در روایت ابوالجارود آمده است: امام باقر (علیه السلام) درباره‌ی این آیه: أَوْ تُسْقِطَ السَّماءَ کَما زَعَمْتَ عَلَیْنا کِسَفاً، فرمود: «و جریان چنین است که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: در آینده آسمان بر سر شما فرو می‌ریزد؛ به‌خاطر این کلام خداوند متعال: آن‌ها [چنان لجوجند که] اگر ببینند قطعه سنگی از آسمان [برای عذابشان] سقوط می‌کند می‌گویند: «این ابر متراکمی است»! (طور/۴۴) و آیه: أَوْ تَأْتِیَ بِاللهِ وَ المَلائِکَةِ قَبِیلًا؛ قَبِیلًا؛ یعنی بسیار».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۸، ص۳۵۸
بحارالأنوار، ج۱۸، ص۱۷۹/ القمی، ج۲، ص۲۷؛ «وان یروا کسفا... و القبیل الکثیر» محذوف
۲
(اسراء/ ۹۲)

الصّادق ( قَالَ عَبْدُاللَّهِ‌بْنُ‌أُمَیَّهًَْ لِرَسُولِ اللَّهِ (إِنَّا لَنْ نُؤْمِنَ لَکَ حَتَّی تَأْتِیَنَا بِاللَّهِ وَ الْمَلائِکَهًِْ قَبِیلًا أَوْ یَکُونَ لَکَ بَیْتٌ مِنْ زُخْرُفٍ أَوْ تَرْقی فِی السَّماءِ وَ لَنْ نُؤْمِنَ لِرُقِیِّکَ وَ اللَّهِ لَوْ فَعَلْتَ ذَلِکَ مَا کُنْتُ أَدْرِی أَ صَدَقْتَ أَمْ لَا فَانْصَرَفَ النَّبِیُّ (ثُمَّ نَظَرُوا فِی أُمُورِهِمْ فَقَالَ أَبُوجَهْلٍ لَئِنْ أَصْبَحْتُ وَ هُوَ قَدْ دَخَلَ الْمَسْجِدَ لَأَطْرَحَنَّ عَلَی رَأْسِهِ أَعْظَمَ حَجَرٍ أَقْدِرُ عَلَیْهِ فَدَخَلَ رَسُولُ اللَّهِ (الْمَسْجِدَ فَصَلَّی فَأَخَذَ أَبُوجَهْلٍ الْحَجَرَ وَ قُرَیْشٌ تَنْظُرُ فَلَمَّا دَنَا لِیَرْمِیَ بِالْحَجَرِ مِنْ یَدِهِ أَخَذَتْهُ الرِّعْدَهًُْ فَقَالُوا مَا لَکَ قَالَ رَأَیْتُ أَمْثَالَ الْجِبَالِ مُتَقَنِّعِینَ فِی الْحَدِیدِ لَوْ تَحَرَّکْتُ أَخَذُونِی.

امام صادق (علیه السلام)- عبداللَّه‌بن‌امیّه به رسول خدا (صلی الله علیه و آله) گفت: «من به تو ایمان نمی‌آورم مگر اینکه خدا و ملائکه را به ما نشان دهی یا خانه‌ای از طلا داشته باشی یا نردبانی باشد که از آن به آسمان بروی. اگر این‌ها را هم انجام بدهی، معلوم نیست تو را تصدیق بکنم یا نه»! حضرت (صلی الله علیه و آله) از پیش آن‌ها رفت و آن‌ها مشغول صحبت شدند. ابوجهل گفت: «فردا اگر او را در مسجد ببینم سنگ بزرگی را بر سرش می‌اندازم»! فردا حضرت (صلی الله علیه و آله) به مسجد آمد و نماز خواند. ابوجهل سنگی را برداشت. قریش نیز تماشا می‌کردند، خواست که سنگ را پرتاب کند، لرزه‌ای بر اندامش افتاد. مردم گفتند: «چه شد»؟ گفت: «اشخاصی را دیدم مثل کوه که تمام بدنشان از آهن پوشیده بود و اگر حرکت می‌کردم مرا می‌گرفتند».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۸، ص۳۵۸
بحارالأنوار، ج۱۸، ص۵۸
۳
(اسراء/ ۹۲)

الرّسول ( قَالَتْ قُرَیْشٌ یَا مُحَمَّدُ (تُخْبِرُنَا عَنْ مُوسَی وَ عِیسَی وَ عَادٍ وَ ثَمُودَ (فَأْتِ بِآیَهًٍْ حَتَّی نُصَدِّقَکَ فَقَالَ (أَیَّ شَیْءٍ تُحِبُّونَ أَنْ آتِیَکُمْ بِهِ قَالُوا اجْعَلْ لَنَا الصَّفَا ذَهَباً وَ ابْعَثْ لَنَا بَعْضَ مَوْتَانَا حَتَّی نَسْأَلَهُمْ عَنْکَ وَ أَرِنَا الْمَلَائِکَهًَْ یَشْهَدُونَ لَکَ أَوِ ائْتِنَا بِاللَّهِ وَ الْمَلائِکَهًِْ قَبِیلًا فَقَالَ (فَإِنْ فَعَلْتُ بَعْضَ مَا تَقُولُونَ أَتُصَدِّقُونِّی قَالُوا وَ اللَّهِ لَئِنْ فَعَلْتَ لَنَتَّبِعَنَّکَ أَجْمَعِینَ فَقَامَ (یَدْعُو أَنْ یُجْعَلَ الصَّفَا ذَهَباً فَجَاءَهُ جَبْرَئِیلُ (فَقَالَ إِنْ شِئْتَ أَصْبَحَ الصَّفَا ذَهَباً وَ لَکِنْ إِنْ لَمْ یُصَدِّقُوا عَذَّبْتُهُمْ وَ إِنْ شِئْتَ تَرَکْتَهُمْ حَتَّی یَتُوبَ تَائِبُهُمْ فَقَالَ (بَلْ یَتُوبُ تَائِبُهُمْ فَنَزَلَ وَ أَقْسَمُوا بِاللهِ جَهْدَ أَیْمانِهِمْ لَئِنْ جاءَهُمْ نَذِیرٌ.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- قریش گفتند: «ای محمّد (صلی الله علیه و آله)! تو به ما اطّلاع داده‌ای که موسی (علیه السلام) دارای عصایی بود که آن را به سنگ زد و دوازده چشمه باز شد و به ما می‌گویی عیسی (علیه السلام) مرده را زنده می‌کرد و خودت اطّلاع می‌دهی که ثمود دارای ناقه و شتری بودند، خودت نیز نشانه‌ای مانند آن‌ها بیاور تا تصدیقت کنیم». پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: «چه چیز مایلی برایت بیاوریم»؟ گفتند: «کوه صفا را برای ما به‌صورت طلا درآور و بعضی از مرده‌های ما را زنده کن تا از آن‌ها پرسش‌هایی بکنیم که آیا ادّعای تو صحیح است یا باطل و ملائکه را به ما نشان بده تا گواهی برای تو بدهند یا خدا را برای ما بیاور و فرشتگان را دسته‌دسته بیاور». پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: «اگر بعضی از خواسته‌های شما را برآورم مرا تصدیق می‌کنید»؟ گفتند: «آری! به خدا قسم اگر بیاوری همه‌ی ما پیرو تو خواهیم شد». مسلمانان نیز تقاضا کردند پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) این تقاضاها را برآورد تا [مشرکان] مسلمان شوند. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) از جای حرکت کرده شروع به دعا کرد که خداوند صفا را طلا نماید جبرئیل بر او نازل شده و گفت: «اگر بخواهی صفا طلا خواهد شد ولی اگر تصدیق نکردند آن‌ها را عذاب خواهم کرد و اگر آن‌ها را رها کنی هرکدام توبه نمایند توبه‌ی آن‌ها را می‌پذیرم». پیامبر (صلی الله علیه و آله) گفت: «نه! باشد تا توبه نمایند». و این آیه نازل شد: «آنان با نهایت تأکید به خدا سوگند خوردند که اگر پیامبری انذارکننده به سراغشان آید. (فاطر/۴۲)».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۸، ص۳۶۰
بحارالأنوار، ج۱۸، ص۲۰۲
۴
(اسراء/ ۹۲)

علی‌بن‌إبراهیم ( وَ قَوْلُهُ أَوْ تَأْتِیَ بِاللهِ وَ الْمَلائِکَةِ قَبِیلًا وَ الْقَبِیلُ أَیِ الْکَثِیرُ.

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- أَوْ تَأْتِیَ بِاللهِ وَ المَلائِکَةِ قَبِیلًا، القَبیِلُ یعنی بسیار.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۸، ص۳۶۰
القمی، ج۲، ص۲۷
بیشتر