آیه ۳۴ - سوره انعام

آیه وَ لَقَدْ كُذِّبَتْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِكَ فَصَبَرُوا عَلى ما كُذِّبُوا وَ أُوذُوا حَتَّى أَتاهُمْ نَصْرُنا وَ لا مُبَدِّلَ لِكَلِماتِ اللهِ وَ لَقَدْ جاءَكَ مِنْ نَبَإِ الْمُرْسَلينَ [34]

به يقين پيش از تو نيز پيامبرانى تكذيب شدند؛ و در برابر تكذيب‌ها، صبر و استقامت كردند؛ و [در اين راه]، آزار ديدند، تا هنگامى‌كه يارى ما به آن‌ها رسيد. و هيچ‌چيز سنّت‌هاى خدا را تغيير نمى‌دهد؛ و به يقين اخبار پيامبران به تو رسيده است.

۱
(انعام/ ۳۴)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ عَلْقَمَهًَْ قَالَ قَالَ الصَّادِقُ جَعْفَرُ‌بْنُ‌مُحَمَّدٍ (علیه السلام) وَ قَدْ قُلْتُ لَهُ یَا ابْنَ‌رَسُولِ اللَّهِ (علیه السلام) إِنَّ النَّاسَ یَنْسُبُونَنَا إِلَی عَظَائِمِ الْأُمُورِ وَ قَدْ ضَاقَتْ بِذَلِکَ صدُورُنَا فَقَالَ (علیه السلام) یَا عَلْقَمَهًُْ إِنَّ رِضَا النَّاسِ لَا یُمْلَکُ وَ أَلْسِنَتَهُمْ لَا تُضْبَطُ وَ کَیْفَ تَسْلَمُونَ مِمَّا لَمْ یَسْلَمْ مِنْهُ أَنْبِیَاءُ اللَّهِ (علیهم السلام) وَ رُسُلُهُ وَ حُجَجُ اللَّهِ أَ لَمْ یَنْسُبُوا نَبِیَّنَا محمدا (صلی الله علیه و آله) إِلَی أَنَّهُ شَاعِرٌ مَجْنُون أَ لَمْ یَنْسُبُوهُ إِلَی الْکَذِبِ فِی قَوْلِهِ إِنَّهُ رَسُولٌ مِنَ اللَّهِ إِلَیْهِمْ حَتَّی أَنْزَلَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَیْهِ وَ لَقَدْ کُذِّبَتْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِکَ فَصَبَرُوا عَلی ما کُذِّبُوا وَ أُوذُوا حَتَّی أَتاهُمْ نَصْرُنا وَ لَقَدْ قَالَ یَوْماً عُرِجَ بِیَ الْبَارِحَهًَْ إِلَی السَّمَاءِ فَقِیلَ وَ اللَّهِ مَا فَارَقَ فِرَاشَهُ طُولَ لَیْلَتِه.

امام صادق (علیه السلام)- علقمه گوید: به امام صادق (علیه السلام) عرض کردم: «ای فرزند رسول خدا (صلی الله علیه و آله)! مردم [گناهان و] امور بزرگی به ما نسبت می‌دهند و به خاطر آن سینه‌های ما تنگ شده است». امام (علیه السلام) فرمود: «ای علقمه! رضایت مردم به دست نمی‌آید و زبان‌هایشان نگهداشته نمی‌شود. شما چگونه سالم می‌مانید از آنچه پیامبران خدا و رسولانش و حجّت‌های الهی (علیهم السلام) از آن سالم نماندند... آیا به پیامبر ما محمّد (صلی الله علیه و آله) نسبت ندادند که او شاعر و مجنون است... آیا در مورد این سخنش که او رسولی از طرف خداوند به‌سوی آن‌ها است او را دروغگو نشمردند تا اینکه خدای عزّوجلّ بر او نازل فرمود: وَ لَقَدْ کُذِّبَتْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِکَ فَصَبَرُوا عَلی ما کُذِّبُوا وَ أُوذُوا حَتَّی أَتاهُمْ نَصْرُنا. روزی پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: «دیشب مرا به آسمان بردند»؛ پس گفته شد: «به خدا سوگند در طول شب از رختخوابش جدا نشده است».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۳۶۸
بحارالأنوار، ج۶۷، ص۲/ الأمالی للصدوق، ص۱۰۲/ البرهان؛ فیه: «یابن رسول الله ... مجنون» و «لقد قال یوما ... لیلهًْ» محذوفتان/ نورالثقلین؛ یابن رسول الله ... صدورنا» و «لم ینسبوه ... مجنون» و «لقد قال لیلهًْ» محذوفات
۲
(انعام/ ۳۴)

الصّادق (علیه السلام)- فَاتَّقُوا اللَّهَ أَیَّتُهَا الْعِصَابَهًُْ النَّاجِیَهًُْ إِنْ أَتَمَّ اللَّهُ لَکُمْ مَا أَعْطَاکُمْ بِهِ فَإِنَّهُ لَا یَتِمُّ الْأَمْرُ حَتَّی یَدْخُلَ عَلَیْکُمْ مِثْلُ الَّذِی دَخَلَ عَلَی الصَّالِحِینَ قَبْلَکُمْ وَ حَتَّی تُبْتَلَوْا فِی أَنْفُسِکُمْ وَ أَمْوَالِکُمْ وَ حَتَّی تَسْمَعُوا مِنْ أَعْدَاءِ اللَّهِ أَذًی کَثِیراً فَتَصْبِرُوا وَ تَعْرُکُوا بِجُنُوبِکُمْ وَ حَتَّی یَسْتَذِلُّوکُمْ وَ یُبْغِضُوکُمْ وَ حَتَّی یَحْمِلُوا عَلَیْکُمُ الضَّیْمَ فَتَحَمَّلُوهُ مِنْهُمْ تَلْتَمِسُونَ بِذَلِکَ وَجْهَ اللَّهِ وَ الدَّارَ الْآخِرَهًَْ وَ حَتَّی تَکْظِمُوا الْغَیْظَ الشَّدِیدَ فِی الْأَذَی فِی اللَّهِ جَلَّ وَ عَزَّ یَجْتَرِمُونَهُ إِلَیْکُمْ وَ حَتَّی یُکَذِّبُوکُمْ بِالْحَقِّ وَ یُعَادُوکُمْ فِیهِ وَ یُبْغِضُکُمْ عَلَیْهِ فَتَصْبِرُوا عَلَی ذَلِکَ مِنْهُمْ وَ مِصْدَاقُ ذَلِکَ کُلُّهُ فِی کِتَابِ اللَّهِ الَّذِی أَنْزَلَهُ جَبْرَئِیلُ عَلَی نَبِیِّکُمْ سَمِعْتُمْ قَوْلَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ لِنَبِیِّکُمْ (صلی الله علیه و آله) فَاصْبِرْ کَما صبَرَ أُولُوا الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ وَ لا تَسْتَعْجِلْ لَهُمْ ثُمَّ قَالَ وَ إِنْ یُکَذِّبُوکَ فَقَدْ کُذِّبَتْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِکَ فَصَبَرُوا عَلی ما کُذِّبُوا وَ أُوذُوا فَقَدْ کُذِّبَ نَبِیُّ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ الرُّسُلُ (علیهم السلام) مِنْ قَبْلِهِ وَ أُوذُوا مَعَ التَّکْذِیبِ بِالْحَقِّ.

امام صادق (علیه السلام)- ای گروه رهیافته! تقوای خدا را در پیش گیرید. اگر خدا نعمتی را که به شما داده کامل کند آن را به پایان نبرد مگر آنکه به شما همان رساند که به صالحان پیش از شما رسانده است. شما را در جان و مالتان بیازماید، تا آنکه از دشمنان خدا آزار فراوان بشنوید و صبر در پیش گیرید و به خود هموار کنید، و تا جایی که خوارتان کنند و دشمنتان دارند و بر شما ستم ورزند و شما تحمّل کنید و در این راه خشنودی خدا و آخرت را جویید، تا جایی که در آزار دشمنان خدا خشم فرو خورید، و شما را درباره‌ی عقیده به حق دروغگو شمارند و دشمن دارند و با شما بر سر آن کینه‌توزی کنند و باید بر همه این‌ها شکیبایی ورزید، و مصداق این همه همان است که جبرئیل در کتاب خدا بر پیامبر شما نازل کرد، آنجا که فرمود: پس صبر کن آن‌گونه که پیامبران «اولو العزم» صبر کردند. (احقاف/۳۵). و برای [عذاب] آنان شتاب مکن! سپس فرمود: ِإنْ یُکَذِّبُوکَ فَقَدْ کُذِّبَتْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِکَ فَصَبَرُوا عَلی ما کُذِّبُوا وَ أُوذُوا پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) و رسولان پیش از او تکذیب شدند و علاوه بر تکذیب حقّ، مورد آزار نیز قرار گرفتند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۳۶۸
بحارالأنوار، ج۷۵، ص۲۱۳/ نورالثقلین
بیشتر