آیه وَ اتَّقُوا فِتْنَةً لا تُصيبَنَّ الَّذينَ ظَلَمُوا مِنْكُمْ خَاصَّةً وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللهَ شَديدُ الْعِقابِ [25]
و از فتنه و مجازاتى بپرهيزيد كه تنها به ستمكاران شما نمى‌رسد [بلكه همه را فرا مى‌گيرد، چراكه ديگران سكوت اختيار كردند] و بدانيد خداوند سخت كيفر است!
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- عنْ إِسْمَاعِیلَ‌بْنِ‌السَّرِیِ عَنْ النَّبِی (صلی الله علیه و آله) فی قَوْلِهِ: وَ اتَّقُوا فِتْنَةً لا تُصِیبَنَّ الَّذِینَ ظَلَمُوا مِنْکُمْ خَاصَّةً قَالَ أخبَرتُ أنَّهُم أصحَابُ الجَمَلِ.
پیامبر ( اسماعیل‌بن‌سری از پیامبر (در مورد کلام خداوند متعال: وَ اتَّقُواْ فِتْنَةً لاَّ تُصِیبَنَّ الَّذِینَ ظَلَمُواْ مِنکُمْ خَآصَّةً؛ نقل میکند که فرمود: «به من خبر دادند که آنان اصحاب جمل هستند».
ابن‌عباس (رحمة الله علیه)- فِی قَوْلِهِ وَ اتَّقُوا فِتْنَةً لا تُصِیبَنَّ الَّذِینَ ظَلَمُوا مِنْکُمْ خَاصَّةً قَالَ حَذَرَ اللهُ أصْحَابَ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) أنْ یُقَاتِلُوا عَلِیّاً (علیه السلام).
ابن‌عبّاس ( وَ اتَّقُوا فِتْنَةً لا تُصِیبَنَّ الَّذِینَ ظَلَمُوا مِنْکُمْ خَاصَّةً، خداوند اصحاب محمّد (را از اینکه با علی (بجنگند بر حذر داشت.
الصّادق (علیه السلام)- قَالَ فِی بَعْضِ کِتَابِهِ وَ اتَّقُوا فِتْنَةً لا تُصِیبَنَّ الَّذِینَ ظَلَمُوا مِنْکُمْ خَاصَّةً فِی إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ وَ قَالَ فِی بَعْضِ کِتَابِهِ وَ ما مُحَمَّدٌ إِلَّا رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِ الرُّسُلُ أَ‌فَإِنْ ماتَ أَوْ قُتِلَ انْقَلَبْتُمْ عَلی أَعْقابِکُمْ وَ مَنْ یَنْقَلِبْ عَلی عَقِبَیْهِ فَلَنْ یَضُرَّ اللهَ شَیْئاً وَ سَیَجْزِی اللهُ الشَّاکِرِینَ یَقُولُ فِی الْآیَهًِْ الْأُولَی إِنَّ مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله) حِینَ یَمُوتُ یَقُولُ أَهْلُ الْخِلَافِ لِأَمْرِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ مَضَتْ لَیْلَهًُْ الْقَدْرِ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) فَهَذِهِ فِتْنَهًٌْ أَصَابَتْهُمْ خَاصَّهًًْ وَ بِهَا ارْتَدُّوا عَلَی أَعْقَابِهِمْ لِأَنَّهُمْ إِنْ قَالُوا لَمْ تَذْهَبْ فَلَا بُدَّ أَنْ یَکُونَ لِلَّهِ عَزَّوَجَلَّ فِیهَا أَمْرٌ وَ إِذَا أَقَرُّوا بِالْأَمْرِ لَمْ یَکُنْ لَهُ مِنْ صَاحِبٍ بُد.
امام صادق ( در جایی از قرآن در مورد إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ آمده است: وَ اتَّقُوا فِتْنَةً لا تُصِیبَنَّ الَّذِینَ ظَلَمُوا مِنْکُمْ خَاصَّةً؛ و می‌فرماید: محمّد فقط فرستاده‌ی خداست و پیش از او فرستادگان دیگری نیز بودند آیا اگر او بمیرد و یا کشته شود، شما به عقب برمی‌گردید؟ [و اسلام را رها کرده به دوران جاهلیّت و کفر بازگشت خواهید نمود]؟ و هرکس به عقب بازگردد، هرگز به خدا ضرری نمی‌زند و خداوند به‌زودی شاکران [استقامت‌کنندگان] را پاداش خواهد داد. (آل‌عمران/۱۴۴) در آیه‌ی اوّل می‌فرماید: «حضرت محمّد (وقتی از دنیا رفت مخالفین می‌گویند «دیگر لیلهًْ القدر با پیغمبر (از میان رفت». و این فتنه و آشوبی است که دامن آن‌ها را خصوصاً می‌گیرد و موجب بازگشت آن‌ها به کفر اوّل می‌شود، زیرا اگر بگویند لیلهًْ القدر از بین نرفته باید خداوند در شب قدر امری نازل کند و اگر اقرار به امر خدا در شب قدر نمایند چاره‌ای نیست که صاحبی داشته باشد (باید معتقد به ولیّ امری شوند)».
أمیرالمومنین (علیه السلام)- ارْجِعْ یَا أَبَاسُفْیَانَ فَوَ‌اللَّهِ مَا تُرِیدُ اللَّهَ بِمَا تَقُولُ وَ مَا زِلْتَ تَکِیدُ الْإِسْلَامَ وَ أَهْلَهُ وَ نَحْنُ مَشَاغِیلُ بِرَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ عَلَی کُلِّ امْرِئٍ مَا اکْتَسَبَ وَ هُوَ وَلِیُّ مَا احْتَقَبَ فَانْصَرَفَ أَبُوسُفْیَانَ إِلَی الْمَسْجِدِ فَوَجَدَ بَنِی‌أُمَیَّهًَْ مُجْتَمِعِینَ فِیهِ فَحَرَّضَهُمْ عَلَی الْأَمْرِ وَ لَمْ یَنْهَضُوا لَهُ وَ کَانَتْ فِتْنَهًٌْ عَمَّتْ وَ بَلِیَّهًٌْ شَمِلَتْ وَ أَسْبَابُ سُوْءٍ اتَّفَقَتْ تَمَکَّنَ بِهَا الشَّیْطَانُ وَ تَعَاوَنَ فِیهَا أَهْلُ الْإِفْکِ وَ الْعُدْوَانِ فَتَخَاذَلَ فِی إِنْکَارِهَا أَهْلُ الْإِیمَانِ وَ کَانَ ذَلِکَ تَأْوِیلَ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ اتَّقُوا فِتْنَةً لا تُصِیبَنَّ الَّذِینَ ظَلَمُوا مِنْکُمْ خَاصَّةً.
امام علی ( [ابوسفیان بعد از رحلت پیامبر (ابراز کرد که مردم با امام علی (به عنوان جانشین بیعت کنند]؛ امام علی (فرمود: «ابوسفیان برگرد. به خدا قسم! تو برای رضای خدا این پیشنهاد را مطرح نمی‌کنی. بلکه همواره در پی ضربه‌زدن به اسلام و فریفتن مسلمانان بوده‌ای. ما اکنون مشغول رسیدگی به کار تدفین رسول خدا هستیم و هر کسی مسؤول عمل خود خواهد بود و آنچه را که جمع می کند». سپس ابوسفیان به طرف مسجد رفت و بنی امیه را در آنجا حاضر دید و آن‌ها را برای گرفتن خلافت تحریک کرد ولی کسی به دنبالش نرفت. فتنه ای بود که همگان را فرا گرفت و بلا و آزمایشی بود که فراگیر گردید و شرایط بدی پیش آمد که از این راه شیطان توان یافت و اهل دروغ و تجاوز یکدیگر را یاری رساندند و اهل ایمان در اعتراض و انکار آن سستی نمودند. این تأویل سخن خداوند متعال بود که فرمود: وَ اتَّقُوا فِتْنَةً لا تُصِیبَنَّ الَّذِینَ ظَلَمُوا مِنْکُمْ خَاصَّة.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- فِی تَأْوِیلِ قَوْلُهُ تَعَالَی وَ اتَّقُوا فِتْنَةً لا تُصِیبَنَّ الَّذِینَ ظَلَمُوا مِنْکُمْ خَاصَّةً ... قَالَ لَمَّا نَزَلَتْ هَذِهِ الآیَهًُْ قَالَ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) مَنْ ظَلَمَ عَلِیّاً (علیه السلام) مَقْعَدِی هَذَا بَعْدَ وَفَاتِی فَکَأَنَّمَا جَحَدَ نُبُوَّتِی وَ نُبُوَّهًَْ الْأَنْبِیَاءِ (علیهم السلام)قَبْلِی.
پیامبر ( هنگامی‌که این آیه: وَ اتَّقُوا فِتْنَةً لا تُصِیبَنَّ الَّذِینَ ظَلَمُوا مِنْکُمْ خَاصَّةً نازل شد، پیامبر (فرمود: «هرکه پس از رحلت من به علی (ستم کند و مقام خلافت مرا از او بگیرد، به‌منزله‌ی این است که نبوّت من و نبوّت پیامبران (ع ع ع) قبل از من را انکار کرده باشد».
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- عَنْ عَبْدِاللهِ‌بْنِ‌مَسْعُودٍ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ (صلی الله علیه و آله) یَا ابْنَ مَسْعُودٍ إِنَّهُ قَدْ نَزَلَتْ فِی عَلِیٍّ (علیه السلام) آیَهًُْ وَ اتَّقُوا فِتْنَةً لا تُصِیبَنَّ الَّذِینَ ظَلَمُوا مِنْکُمْ خَاصَّةً وَ أَنَا مُسْتَوْدِعُکَهَا وَ مُسَمٍّ لَکَ خَاصَّهًَْ الظَّلَمَهًِْ فَکُنْ لِمَا أَقُولُ وَاعِیاً وَ عَنِّی مُؤَدِّیاً مَنْ ظَلَمَ عَلِیّاً مَجْلِسِی هَذَا کَانَ کَمَنْ جَحَدَ نُبُوَّتِی وَ نُبُوَّهًَْ مَنْ کَانَ قَبْلِی.
پیامبر ( ای ابن‌مسعود! این آیه: وَ اتَّقُواْ فِتْنَةً لاَّ تُصِیبَنَّ الَّذِینَ ظَلَمُواْ مِنکُمْ خَآصَّةً، نازل شده است و من آن را به‌عنوان امانت پیش تو می‌سپارم و ظالمان مخصوص را برای تو بر می‌شمارم. پس آنچه را به تو می‌گویم خوب درک کن و آن را از جانب من ادا کن. هرکه به علی (ظلم کند و جایگاهم را از او سلب کند، مانند کسی است که نبوّت من و نبوّت پیامبران قبل از من را انکار کرده باشد.
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ‌بْنِ‌سَالِمٍ عَنْهُ فِی قَوْلِهُِ: وَاتَّقُوا فِتْنَةً لا تُصِیبَنَّ الَّذِینَ ظَلَمُوا مِنْکُمْ خَاصَّةً قال أَصَابَتِ النَّاسَ فِتْنَهًٌْ بَعْدَ مَا قَبَضَ اللَّهُ نَبِیَّهُ (صلی الله علیه و آله) حَتَّی تَرَکُوا عَلِیّاً (علیه السلام) وَ بَایَعُوا غَیْرَهُ وَ هِیَ الْفِتْنَهًُْ الَّتِی فُتِنُوا بِهَا وَ قَدْ أَمَرَهُمْ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) بِاتِّبَاعِ عَلِیٍّ (علیه السلام) وَ الْأَوْصِیَاءِ مِنَ آلِ مُحَمَّدٍ (علیهم السلام).
امام صادق ( عبدالرّحمن‌بن‌سالم از امام صادق (درباره‌ی این سخن خدای تبارک‌وتعالی: وَ اتَّقُواْ فِتْنَةً لاَّ تُصِیبَنَّ الَّذِینَ ظَلَمُواْ مِنکُمْ خَآصَّةً روایت میکند که فرمود: «پس از اینکه خدا پیامبرش (را به‌سوی خود فراخواند، مردم دچار فتنه شدند و علی (را رها کردند و با یکدیگر بیعت کردند و آن همان فتنهای بود که به آن مبتلا شدند، درحالی‌که پیامبر خدا (آنان را به پیروی از علی (و اوصیای آل محمّد (دستور داده بود».