آیه الَّذينَ آتَيْناهُمُ الْكِتابَ يَتْلُونَهُ حَقَّ تِلاوَتِهِ أُولئِكَ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَ مَنْ يَكْفُرْ بِهِ فَأُولئِكَ هُمُ الْخاسِرُونَ [121]
كسانى كه كتاب آسمانى به آنها داده‌ايم ( يهود و نصارى) و آن را چنان كه شايسته‌ی آن است مى‌خوانند [و عمل مى‌كنند]؛ آنها به پيامبر اسلام ايمان می‌آورند؛ و كسانى كه به او كافر شوند، زيانكارند.
الصّادق (علیه السلام)- هُمُ الْأَئِمَّهًُْ (علیهم السلام).
امام صادق (علیه السلام) ایشان ائمّه (علیهم السلام) هستند.
الصّادق (علیه السلام)- هُمُ الْأَئِمَّهًُْ (علیهم السلام) وَ الْکِتَابُ هُوَ الْقُرْآنُ الْمَجِیدُ وَ إِنْ لَمْ یَکُونُوا هُمْ فَمَنْ سِوَاهُم.
امام صادق (علیه السلام) ایشان ائمّه (علیهم السلام) هستند و کتاب، قرآن مجید است و اگر ایشان نباشند چه کسانی غیر از این‌ها [شایسته‌ی این خطاب] هستند؟
الباقر (علیه السلام)- الَّذِینَ آتَیْناهُمُ الْکِتابَ قَالَ هُمْ آلُ مُحَمَّد (علیهم السلام).
امام باقر (علیه السلام) ایشان آل محمّد (هستند.
ابن عباس (رحمة الله علیه)- قِیلَ نَزَلَتْ فِی أَهْلِ السَّفِینَهًْ الَّذِی مَعَ جَعفَربنِ‌ابِی‌طَالِبٍ مِنْ الحَبَشَهًْ وَ کَانُوا أَرْبَعِینَ رَجُلًا اثْنَانِ وَ ثَلَاثُونَ مِنَ الحَبَشَهًْ وَ ثَمَانِیَهًْ مِنْ رُهْبَانِ الشَّامِ مِنْهُمْ بَحِیراً.
ابن‌عباس (رحمة الله علیه) گفته‌شد این آیه درباره‌ی کشتی‌نشینانی که به همراه جعفربن‌ابی‌طالب سوار بر کشتی بودند و به حبشه هجرت کرده‌بودند نازل شده است و ایشان چهل نفر بودند؛ سی و دو نفر از حبشه و هشت نفر از راهبان شامی که بحیرا هم در بین ایشان بود.
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ أَبِی‌بَصِیر عَنْ أَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) فِی قَوْلِ اللَّهِ یَتْلُونَهُ حَقَّ تِلاوَتِهِ فَقَالَ: الْوُقُوفُ عِنْدَ ذِکْرِ الْجَنَّهًِْ وَ النَّارِ.
امام صادق (علیه السلام) أبوبصیر از امام صادق (علیه السلام) نقل کرده است: پیرامون تفسیر آیه‌ی: یتْلُونَهُ حَقَّ تِلاَوَتِه که فرمود: «منظور، این است که هنگام تلاوت [قرآن و] خواندن وصف بهشت و جهنّم، توقّف کرده و تأمّل کنند.
الصّادق (علیه السلام)- حَقّ تِلَاوَتِهِ هُوَ الْوُقُوفُ عِنْدَ ذِکْرِ الْجَنَّهًِْ وَ النَّارِ یَسْأَلُ فِی الْأُولَی وَ یَسْتَعِیذُ مِنَ الْأُخْرَی.
امام صادق (علیه السلام) حقّ تلاوت قرآن این است که هنگامی‌که به ذکر بهشت و جهنّم می‌رسد، توقّف کرده و رسیدن به بهشت و دوری از آتش جهنّم را از خدا در خواست نماید.
الصّادق (علیه السلام)- یُرَتِّلُونَ آیَاتِهِ وَ یَتَفَقَّهُونَ فِیهِ وَ یَعْمَلُونَ بِأَحْکَامِهِ وَ یَرْجُونَ وَعْدَهُ وَ یَخَافُونَ وَعِیدَهُ وَ یَعْتَبِرُونَ بِقِصَصِهِ وَ یَأْتَمِرُونَ بِأَوَامِرِهِ وَ یَتَنَاهَوْنَ عَنْ نَوَاهِیهِ مَا هُوَ وَ اللَّهِ حِفْظَ آیَاتِهِ وَ دَرْسَ حُرُوفِهِ وَ تِلَاوَهًَْ سُوَرِهِ وَ دَرْسَ أَعْشَارِهِ وَ أَخْمَاسِهِ حَفِظُوا حُرُوفَهُ وَ أَضَاعُوا حُدُودَهُ وَ إِنَّمَا تَدَبُّرُ آیَاتِهِ وَ الْعَمَلُ بِأَحْکَامِه.
امام صادق (علیه السلام) مراد از رعایت حقّ تلاوت قرآن، این است که آیات آن را صحیح می‌خوانند [و مراعات وقف و وصل و سایر آداب قرائت را می‌نمایند]؛ در معانی آن دقّت می‌کنند و به احکام آن عمل می‌نمایند؛ به وعده‌های آن امیدوارند و از وعیدهای آن می‌ترسند؛ از قصّه‌های آن عبرت می‌گیرند؛ آنچه را که در آن امر شده می‌پذیرند و از آنچه در آن نهی شده باز می‌ایستند و به خدا قسم! مراد، حفظ‌کردن آیات آن و آموختن حروف آن (صرف و نحو) نیست و خواندن سوره‌های آن [بدون تأمّل] و درس ده قسمت و پنج قسمت آن منظور نیست؛ [عدّه‌ای] حروف آن را حفظ نموده و حدود آن را ضایع می‌کنند و جز این نیست که مراد، تدبّر در آیات آن و عمل‌کردن به احکام آن است.
الصّادق (علیه السلام)- إِنَّمَا الْقُرْآنُ أَمْثَالٌ لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ دُونَ غَیْرِهِمْ وَ لِقَوْمٍ یَتْلُونَهُ حَقَّ تِلاوَتِهِ وَ هُمُ الَّذِینَ یُؤْمِنُونَ بِهِ وَ یَعْرِفُونَهُ.
امام صادق (علیه السلام) قرآن سرشار از مَثَل‌های [مفید] برای [دو گروه است؛ یکی]، گروهی که قرآن را می‌فهمند در قبال آنان که نمی‌فهمند و تدبّر نمی‌کنند و گروهی که حقّ تلاوت آن را رعایت می‌کنند. چرا که فقط ایشان به قرآن ایمان آورده و آن را می‌شناسند.
الصّادق (علیه السلام)- فَأَمَّا غَیْرُهُمْ فَمَا أَشَدَّ إِشْکَالَهُ عَلَیْهِمْ وَ أَبْعَدَهُ مِنْ مَذَاهِبِ قُلُوبِهِم.
امام صادق (علیه السلام) امّا قرآن برای غیر آنان (غیر افرادی که حقّ تلاوت آن را رعایت می‌کنند) به‌شدّت مشتبه [و پُر اشکال] به نظر می‌آید و از عقاید قلب‌هایشان بسیار دور است. [و تحمّل پذیرش آن را ندارند].