آیه ۱۵۷ - سوره بقره

آیه أُولئِكَ عَلَيْهِمْ صَلَواتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَ رَحْمَةٌ وَ أُولئِكَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ [157]

آنها كسانى هستند كه الطاف و رحمت خدا شامل حالشان شده؛ و آنانند هدايت‌يافتگان.

آنها

۱ -۱
(بقره/ ۱۵۷)

الصّادق (علیه السلام)- قَالَ أَبِی لِجَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الْأَنْصَارِیِّ (رحمة الله علیه) ... یَا جَابِرُ! أَخْبِرْنِی عَنِ اللَّوْحِ الَّذِی رَأَیْتَهُ فِی یَدَیْ أُمِّی فَاطِمَهًَْ بِنْتِ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ مَا أَخْبَرَتْکَ بِهِ أُمِّی أَنَّ فِی ذَلِکَ اللَّوْحِ مَکْتُوباً. قَالَ جَابِر (رحمة الله علیه): ... أَنِّی هَکَذَا رَأَیْتُهُ فِی اللَّوْحِ مَکْتُوبا بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ هَذَا کِتَابٌ مِنَ اللَّهِ الْعَزِیزِ الْعَلِیمِ لِمُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) نُورِهِ وَ سَفِیرِه ... إِنِّی لَمْ أَبْعَثْ نَبِیّاً فَأُکْمِلَتْ أَیَّامُهُ وَ انْقَضَتْ مُدَّتُهُ إِلَّا جَعَلْتُ لَهُ وَصِیّاً وَ إِنِّی فَضَّلْتُکَ عَلَی الْأَنْبِیَاءِ وَ فَضَّلْتُ وَصِیَّکَ عَلَی الْأَوْصِیَاءِ وَ أَکْرَمْتُکَ بِشِبْلَیْکَ بَعْدَهُ وَ بِسِبْطَیْکَ حَسَنٍ وَ حُسَیْن (علیها السلام) (الَی أن قَالَ) ... أُخْرِجُ مِنْهُ الدَّاعِیَ إِلَی سَبِیلِی وَ الْخَازِنَ لِعِلْمِی الْحَسَنَ ثُمَّ أُکْمِلُ ذَلِکَ بِابْنِهِ رَحْمَهًًْ لِلْعَالَمِینَ عَلَیْهِ کَمَالُ مُوسَی (علیه السلام) وَ بَهَاءُ عِیسَی (علیه السلام) وَ صَبْرُ أَیُّوبَ (علیه السلام) سَیَذِلُّ أَوْلِیَائِی فِی زَمَانِهِ وَ یَتَهَادَوْنَ رُءُوسَهُمْ کَمَا تُتَهَادَی رُءُوسُ التُّرْکِ وَ الدَّیْلَمِ فَیُقْتَلُونَ وَ یُحْرَقُونَ وَ یَکُونُونَ خَائِفِینَ مَرْعُوبِینَ وَجِلِینَ تُصْبَغُ الْأَرْضُ بِدِمَائِهِمْ وَ یَفْشُو الْوَیْلُ وَ الرَّنِینُ فِی نِسَائِهِمْ أُولَئِکَ أَوْلِیَائِی حَقّاً بِهِمْ أَدْفَعُ کُلَّ فِتْنَهًٍْ عَمْیَاءَ حِنْدِسٍ وَ بِهِمْ أَکْشِفُ الزَّلَازِلَ وَ أَدْفَعُ الْآصَارَ وَ الْأَغْلَالَ أُولئِکَ عَلَیْهِمْ صَلَواتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَ رَحْمَةٌ وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُهْتَدُون.

امام صادق (علیه السلام) پدرم به جابربن‌عبداللَّه انصاری گفت: «... ای جابر! به من از آن لوحی خبر بده که در دست مادرم فاطمه‌ی زهرا (سلام الله علیها) دختر رسول‌خدا (دیده‌ای و آنچه را مادرم فاطمه (سلام الله علیها) به تو خبر داده و در آن لوح مکتوب است، به من بگو». جابر گفت: «... در لوح چنین مکتوب بود: «بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ این کتابی است از جانب خدای عزیز و حکیم، برای محمّد (نور و سفیر او ... من هیچ پیامبری را مبعوث نکردم جز آنکه وقتی ایّامش کامل و مدّتش سپری شد برای او وصیّ قراردادم و من تو را بر انبیاء (علیهم السلام) فضیلت داده و وصیّ تو را افضل اوصیاء ساختم و تو را به دو شبل و سبط پس از تو یعنی حسن (علیه السلام) و حسین (علیه السلام) گرامی داشتم ... از صلب او (حسین (علیه السلام)) داعی به سبیل و خازن علمم، حسن (علیه السلام) (عسکری) را بیرون می‌آورم. سپس این حلقه را با فرزندش تکمیل می‌کنم که وجود او رحمتی برای تمام جهانیان است، همان کسی‌که کمال موسی (علیه السلام)، بهاء عیسی (علیه السلام) و صبر ایّوب (علیه السلام) را دارد. دوستانم در زمان [قبل از ظهور] او خوار شده و سرهای مؤمنین را [به ظالمان] هدیه می‌دهند؛ همچنان که سرهای ترک و دیلم را اهداء می‌کنند. آنان را می‌کُشند و آتش می‌زنند؛ آنان (مؤمنین) خائف و مرعوب و ترسان هستند و زمین از خونشان رنگین می‌شود و صدای فریاد و شیون از زنانشان برمی‌خیزد. آنان (مؤمنینی که در آن دوران، صبر می‌کنند) دوستان حقیقی من هستند. به‌واسطه‌ی آن‌ها هر فتنه‌ی کور ظلمانی را برطرف ساخته و سختی‌ها و اهوال را زایل می‌نمایم؛ بارهای گران و زنجیرها را از آنان برمی‌دارم. أُولئِکَ عَلَیْهِمْ صَلَواتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَ رَحْمَةٌ وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُهْتَدُون.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۷۴۶
بحارالأنوار، ج۳۶، ص۱۹۶/ الغیبهًْ للطوسی، ص۱۴۳ و الغیبهًْ للنعمانی، ص۶۲؛ فیهما «ارفع» بدلٌ «ادفع» و فی الثانی «فتنهًْ» محذوفٌ / بحارالأنوار، ج۵۲، ص۱۴۳؛ فیه: «قال ابی ... الحسن» محذوفٌ «ارفع» بدلٌ «ادفع»
۱ -۲
(بقره/ ۱۵۷)

الباقر (علیه السلام)- فی: عیون اخبار الرّضَا (علیه السلام) أَنَّ محمدبْنَ‌عَلِیٍّ بَاقِرَ الْعُلُومِ (علیه السلام) جَمَعَ وُلْدَهُ وَ فِیهِمْ عَمُّهُمْ زَیْدُ‌بْنُ‌عَلِیٍّ ثُمَّ أَخْرَجَ إِلَیْهِمْ کِتَاباً بِخَطِّ عَلِیٍّ (علیه السلام) وَ إِمْلَاءِ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) مَکْتُوبٌ فِیهِ هَذَا کِتَابٌ مِنَ اللَّهِ الْعَزِیزِ الْعَلِیمِ حَدِیثُ اللَّوْحِ إِلَی الْمَوْضِعِ الَّذِی یَقُولُ فِیهِ وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ.

امام باقر (علیه السلام) طالقانی در عیون اخبار الرّضا (علیه السلام) با سند خود آورده است: محمّدبن‌علی، باقرالعلوم (علیه السلام) فرزندانش را جمع کرد و در بین ایشان عمویشان زیدبن‌علی (علیه السلام) بود. سپس نوشته‌ای به خط علی (علیه السلام) و بیان رسول‌خدا (بیرون آورد که در آن نوشته‌بود: «این کتابی است از جانب خداوند عزیز و دانا ...». [این مکتوب] حاوی حدیث لوح [حضرت فاطمه (سلام الله علیها)] بود تا آنجای حدیث که در آن می‌گوید: وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُهْتَدُون.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۷۴۸
بحارالأنوار، ج۳۶، ص۲۰۱

الطاف و رحمت خدا شامل حالشان شده؛ و آنانند هدایت‌یافتگان

۲ -۱
(بقره/ ۱۵۷)

الصّادق (علیه السلام)- عَن عَبدِاللهِ‌بنِ‌سِنان عَن أَبِی‌عَبدِاللهِ (علیه السلام) قَالَ قَالَ رَسُولُ اللهِ (صلی الله علیه و آله) قَالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ إِنِّی جَعَلْتُ الدُّنْیَا بَیْنَ عِبَادِی قَرْضاً فَمَنْ أَقْرَضَنِی مِنْهَا قَرْضاً أَعْطَیْتُهُ بِکُلِّ وَاحِدَهًٍْ عَشْراً إِلَی سَبْعِمِائَهًِْ ضِعْفٍ وَ مَا شِئْتُ مِنْ ذَلِکَ وَ مَنْ لَمْ یُقْرِضْنِی مِنْهَا قَرْضاً فَأَخَذْتُ مِنْهُ شَیْئاً قَسْراً فَصَبَرَ أَعْطَیْتُهُ ثَلَاثَ خِصَالٍ لَوْ أَعْطَیْتُ وَاحِدَهًًْ مِنْهُنَّ مَلَائِکَتِی لَرَضُوا بِهَا مِنِّی. قَالَ: ثُمَّ تَلَا أَبُوعَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) قَوْلَ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ الَّذِینَ إِذا أَصابَتْهُمْ مُصِیبَةٌ قالُوا إِنَّا لِلهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ أُولئِکَ عَلَیْهِمْ صَلَواتٌ مِنْ رَبِّهِمْ فَهَذِهِ وَاحِدَهًٌْ مِنْ ثَلَاثِ خِصَالٍ وَ رَحْمَهًٌْ اثْنَتَانِ وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ ثَلَاثٌ ثُمَّ قَالَ أَبُوعَبْدِاللَّهِ (علیه السلام): هَذَا لِمَنْ أَخَذَ اللَّهُ مِنْهُ شَیْئاً قَسْراً.

امام صادق (علیه السلام) عبدالله‌بن‌سنان از امام صادق (علیه السلام) نقل کرده که پیامبر (فرمود: خداوند عزّوجلّ فرمود: «من دنیا را در میان بندگانم به عنوان قرض قرار دادم؛ پس هرکس که از آن چیزی به من به وام دهد، به هر یک [از آن] ده تا هفتصد برابر و هر میزان از آن که بخواهم، به او می‌بخشم و کسی که از آن، به من قرض نداده، امّا اگر من چیزی را خلاف میل او از او بگیرم [بردباری پیشه کند، در ازای این صبر] به او سه خصلت می‌بخشم، که اگر یکی از آن‌ها را به فرشتگانم می‌دادم، به [موجب] آن از من راضی می‌شدند». سپس امام (علیه السلام) این فرموده‌ی خداوند متعال را تلاوت نمود که می‌فرماید: إِذا أَصابَتْهُمْ مُصیبَةٌ قالُوا إِنَّا لِلهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ أُولئِکَ عَلَیْهِمْ صَلَواتٌ مِنْ رَبِّهِمْ و این یکی از سه خصلت است؛ و اینکه رحمت نصیب آنان است، خصلت دوّم است و اینکه هدایت‌شده‌اند، خصلت سوّم است. امام صادق (علیه السلام) فرمود: «این ثواب برای کسی است که خداوند از او چیزی به اکراه بازستاند».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۷۴۸
الکافی، ج۲، ص۹۲/ بحارالأنوار، ج۶۸، ص۷۸/ بحارالأنوار، ج۷۹، ص۱۲۶/ العیاشی، ج۱، ص۶۸؛ فیه: بالتفاوت/ الخصال، ج۱، ص۱۳۰؛ فیه: «أعطیت» بدلٌ «جعلت»
بیشتر
بقره
همه
مقدمه
۱
۲
۳
۴
۵
۶
۷
۸
۹
۱۰
۱۱
۱۲
۱۳
۱۴
۱۵
۱۶
۱۷
۱۸
۱۹
۲۰
۲۱
۲۲
۲۳
۲۴
۲۵
۲۶
۲۷
۲۸
۲۹
۳۰
۳۱
۳۲
۳۳
۳۴
۳۵
۳۶
۳۷
۳۸
۳۹
۴۰
۴۱
۴۲
۴۳
۴۴
۴۵
۴۶
۴۷
۴۸
۴۹
۵۰
۵۱
۵۲
۵۳
۵۴
۵۵
۵۶
۵۷
۵۸
۵۹
۶۰
۶۱
۶۲
۶۳
۶۴
۶۵
۶۶
۶۷
۶۸
۶۹
۷۰
۷۱
۷۲
۷۳
۷۴
۷۵
۷۶
۷۷
۷۸
۷۹
۸۰
۸۱
۸۲
۸۳
۸۴
۸۵
۸۶
۸۷
۸۸
۸۹
۹۰
۹۱
۹۲
۹۳
۹۴
۹۵
۹۶
۹۷
۹۸
۹۹
۱۰۰
۱۰۱
۱۰۲
۱۰۳
۱۰۴
۱۰۵
۱۰۶
۱۰۷
۱۰۸
۱۰۹
۱۱۰
۱۱۱
۱۱۲
۱۱۳
۱۱۴
۱۱۵
۱۱۶
۱۱۷
۱۱۸
۱۱۹
۱۲۰
۱۲۱
۱۲۲
۱۲۳
۱۲۴
۱۲۵
۱۲۶
۱۲۷
۱۲۸
۱۲۹
۱۳۰
۱۳۱
۱۳۲
۱۳۳
۱۳۴
۱۳۵
۱۳۶
۱۳۷
۱۳۸
۱۳۹
۱۴۰
۱۴۱
۱۴۲
۱۴۳
۱۴۴
۱۴۵
۱۴۶
۱۴۷
۱۴۸
۱۴۹
۱۵۰
۱۵۱
۱۵۲
۱۵۳
۱۵۴
۱۵۵
۱۵۶
۱۵۷
۱۵۸
۱۵۹
۱۶۰
۱۶۱
۱۶۲
۱۶۳
۱۶۴
۱۶۵
۱۶۶
۱۶۷
۱۶۸
۱۶۹
۱۷۰
۱۷۱
۱۷۲
۱۷۳
۱۷۴
۱۷۵
۱۷۶
۱۷۷
۱۷۸
۱۷۹
۱۸۰
۱۸۱
۱۸۲
۱۸۳
۱۸۴
۱۸۵
۱۸۶
۱۸۷
۱۸۸
۱۸۹
۱۹۰
۱۹۱
۱۹۲
۱۹۳
۱۹۴
۱۹۵
۱۹۶
۱۹۷
۱۹۸
۱۹۹
۲۰۰
۲۰۱
۲۰۲
۲۰۳
۲۰۴
۲۰۵
۲۰۶
۲۰۷
۲۰۸
۲۰۹
۲۱۰
۲۱۱
۲۱۲
۲۱۳
۲۱۴
۲۱۵
۲۱۶
۲۱۷
۲۱۸
۲۱۹
۲۲۰
۲۲۱
۲۲۲
۲۲۳
۲۲۴
۲۲۵
۲۲۶
۲۲۷
۲۲۸
۲۲۹
۲۳۰
۲۳۱
۲۳۲
۲۳۳
۲۳۴
۲۳۵
۲۳۶
۲۳۷
۲۳۸
۲۳۹
۲۴۰
۲۴۱
۲۴۲
۲۴۳
۲۴۴
۲۴۵
۲۴۶
۲۴۷
۲۴۸
۲۴۹
۲۵۰
۲۵۱
۲۵۲
۲۵۳
۲۵۴
۲۵۵
۲۵۶
۲۵۷
۲۵۸
۲۵۹
۲۶۰
۲۶۱
۲۶۲
۲۶۳
۲۶۴
۲۶۵
۲۶۶
۲۶۷
۲۶۸
۲۶۹
۲۷۰
۲۷۱
۲۷۲
۲۷۳
۲۷۴
۲۷۵
۲۷۶
۲۷۷
۲۷۸
۲۷۹
۲۸۰
۲۸۱
۲۸۲
۲۸۳
۲۸۴
۲۸۵
۲۸۶