آیه وَ الْمُطَلَّقاتُ يَتَرَبَّصْنَ بِأَنْفُسِهِنَّ ثَلاثَةَ قُرُوءٍ وَ لا يَحِلُّ لَهُنَّ أَنْ يَكْتُمْنَ ما خَلَقَ أللهُ في أَرْحامِهِنَّ إِنْ كُنَّ يُؤْمِنَّ بِاللهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ وَ بُعُولَتُهُنَّ أَحَقُّ بِرَدِّهِنَّ في ذلِكَ إِنْ أَرادُوا إِصْلاحاً وَ لَهُنَّ مِثْلُ الَّذي عَلَيْهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ وَ لِلرِّجالِ عَلَيْهِنَّ دَرَجَةٌ وَ أللهُ عَزيزٌ حَكيمٌ [228]
زنان مطلّقه، باید تا سه مرتبه عادت ماهانه دیدن [و پاک‌شدن] انتظار بکشند [و عدّه نگه دارند]؛ و اگر به خدا و روز بازپسین، ایمان دارند، براى آنها حلال نیست که آنچه را خدا در رحم‌هایشان آفریده، کتمان کنند. و همسرانشان، براى بازگرداندن آنها [به زندگى زناشویى] در این مدّت، [از دیگران] سزاوارترند؛ این در صورتى است که [به‌راستى] خواهان اصلاح باشند. و براى زنان، همانند وظایفى که بردوش آن‌هاست، حقوق شایسته‌اى قرار داده شده؛ و مردان بر آنان برترى دارند؛ و خداوند توانا و حکیم است.
الباقر (علیه السلام)- الْقُرْءُ مَا بَیْنَ الْحَیْضَتَیْن.
امام باقر (علیه السلام) به مابین دو حیض، قُرء (پاکی) گویند.
الباقر (علیه السلام)- الْأَقْرَاءُ هِیَ الْأَطْهَار.
امام باقر (علیه السلام) اقراء به معنای پاک‌شدن [از خون حیض] است.
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ أَبِی‌بَصِیرٍ قَالَ: عِدَّهًُْ الَّتِی تَحِیضُ وَ یَسْتَقِیمُ حَیْضُهَا ثَلَاثَهًُْ أَقْرَاءٍ وَ هِیَ ثَلَاثُ حِیَضٍ.
امام صادق (علیه السلام) عدّه‌ی زنی که حیض می‌بیند و حیضش منظم است، سه قُرء است و سه قرء، به معنای سه حیض می‌باشد.
الباقر (علیه السلام)- عَنْ مُحَمَّدِ‌بْنِ‌مُسْلِمٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَاجَعْفَرٍ (علیه السلام) فِی رَجُلٍ طَلَّقَ امْرَأَتَهُ مَتَی تَبِینُ مِنْهُ؟ قَالَ: حِینَ یَطْلُعُ الدَّمُ مِنَ الْحَیْضَهًِْ الثَّالِثَهًِْ.
امام باقر (علیه السلام) [فردی پرسید:] «اگر مردی زن خود را طلاق دهد، چه وقت طلاق آن زن به صورت بائن می‌شود [و مرد، حق رجوع ندارد]»؟ حضرت پاسخ داد: زمانی که خون حیض سوّم خارج شود.
الباقر (علیه السلام)- عَنْ زُرَارَهًَْ عَنْ أَبِی‌جَعْفَرٍ (علیه السلام) قَالَ: قُلْتُ لَهُ أَصْلَحَکَ اللَّهُ رَجُلٌ طَلَّقَ امْرَأَتَهُ عَلَی طُهْرٍ مِنْ غَیْرِ جِمَاعٍ بِشَهَادَهًِْ عَدْلَیْنِ؟ فَقَالَ: إِذَا دَخَلَتْ فِی الْحَیْضَهًِْ الثَّالِثَهًِْ فَقَدِ انْقَضَتْ عِدَّتُهَا وَ حَلَّتْ لِلْأَزْوَاجِ. قُلْتُ لَهُ: أَصْلَحَکَ اللَّهُ إِنَّ أَهْلَ الْعِرَاقِ یَرْوُونَ عَنْ عَلِیٍّ (علیه السلام) أَنَّهُ قَالَ هُوَ أَمْلَکُ بِرَجْعَتِهَا مَا لَمْ تَغْتَسِلْ مِنَ الْحَیْضَهًِْ الثَّالِثَهًِْ. فَقَالَ: کَذَبُوا.
امام باقر (علیه السلام) [فردی پرسید:] «خدا به شما خیر دهد! حکم مردی که زن خود را در حالت پاکی (حیض‌نبودن) و بدون آنکه با او مقاربت کرده‌باشد، در حضور دو شاهد عادل طلاق دهد، چیست»؟ حضرت پاسخ داد: «هرگاه زن، خون حیض سوّم را ببیند، عدّه‌ی او به پایان رسیده و می‌تواند ازدواج کند». به حضرت عرض کردم: «خدا به شما خیر دهد! مردم عراق می‌گویند که علی (علیه السلام) فرموده است: «آن مرد، حق دارد پیش از آن که آن زن، غسل حیض سوّم را انجام دهد، به او رجوع کند». حضرت فرمود: «آنان دروغ می‌گویند».
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- فِی امْرَأَهًٍْ ادَّعَتْ أَنَّهَا حَاضَتْ فِی شَهْرٍ وَاحِدٍ ثَلَاثَ حِیَضٍ. إِنَّهُ تُسْأَلُ نِسْوَهًٌْ مِنْ بِطَانَتِهَا هَلْ کَانَ حَیْضُهَا فِیمَا مَضَی عَلَی مَا ادَّعَتْ فَإِنْ شَهِدْنَ صُدِّقَتْ وَ إِلَّا فَهِیَ کَاذِبَهًْ.
امام علی (علیه السلام) در مورد زنی که ادّعا کند در یک ماه سه بار حائض شده است [و عدّه‌اش یک ماهه تمام شده!] سؤال شد که «آیا این ادّعا قابل قبول است»؟ فرمود: از زنانی که محرم راز او هستند و با او معاشرت باطنی دارند پرسیده‌شود که «آیا پیش از این هم حیض او به همان ترتیب که ادّعا کرده است واقع می شد»؟ اگر آنان بر صحّت این امر شهادت دادند مورد تصدیق قرار می‌گیرد و گر نه او دروغگو است.
الباقر (علیه السلام)- عَنْ زُرَارَهًَْ قَالَ: سَمِعْتُ رَبِیعَهًَْ الرَّأْیِ وَ هُوَ یَقُولُ: إِنَّ مِنْ رَأْیِی أَنَّ الْأَقْرَاءَ الَّتِی سَمَّی اللَّهُ فِی الْقُرْآنِ إِنَّمَا هِیَ الطُّهْرُ فِیمَا بَیْنَ الْحَیْضَتَیْنِ وَ لَیْسَ بِالْحَیْضِ. قَالَ: فَدَخَلْتُ عَلَی أَبِی‌جَعْفَرٍ (علیه السلام) فَحَدَّثْتُهُ بِمَا قَالَ رَبِیعَهًُْ فَقَالَ: کَذَبَ وَ لَمْ یَقُلْ بِرَأْیِهِ وَ إِنَّمَا بَلَغَهُ عَنْ عَلِیٍّ (علیه السلام). فَقُلْتُ: أَصْلَحَکَ اللَّهُ أَ کَانَ عَلِیٌّ (علیه السلام) یَقُولُ ذَلِکَ؟ قَالَ: نَعَمْ! کَانَ یَقُولُ إِنَّمَا الْقُرْءُ الطُّهْرُ فَتُقْرَأُ فِیهِ الدَّمُ فَتَجْمَعُهُ فَإِذَا جَاءَتْ قَذَفَتْهُ. قُلْتُ: أَصْلَحَکَ اللَّهُ رَجُلٌ طَلَّقَ امْرَأَتَهُ طَاهِراً مِنْ غَیْرِ جِمَاعٍ بِشَهَادَهًِْ عَدْلَیْنِ؟ قَالَ: إِذَا دَخَلَتْ فِی الْحَیْضَهًِْ الثَّالِثَهًِْ فَقَدِ انْقَضَتْ عِدَّتُهَا وَ حَلَّتْ لِلْأَزْوَاجِ. قَالَ: قُلْتُ: إِنَّ أَهْلَ الْعِرَاقِ یَرْوُونَ عَنْ عَلِیٍّ (علیه السلام) أَنَّهُ کَانَ یَقُولُ هُوَ أَحَقُّ بِرَجْعَتِهَا مَا لَمْ تَغْتَسِلْ مِنَ الْحَیْضَهًِْ الثَّالِثَهًِْ؟ فَقَالَ: کَذَبُوا، قَالَ: وَ کَانَ یَقُولُ عَلِیٌّ (علیه السلام): إِذَا رَأَتِ الدَّمَ مِنَ الْحَیْضَهًِْ الثَّالِثَهًِْ فَقَدِ انْقَضَتْ عِدَّتُهَا. وَ فِی رِوَایَهًِْ رَبِیعَهًِْ الرَّأْیِ وَ لَا سَبِیلَ لَهُ عَلَیْهَا وَ إِنَّمَا الْقُرْءُ مَا بَیْنَ الْحَیْضَتَیْنِ وَ لَیْسَ لَهَا أَنْ تَتَزَوَّجَ حَتَّی تَغْتَسِلَ مِنَ الْحَیْضَهًِْ الثَّالِثَهًِْ فَإِنَّکَ إِذَا نَظَرْتَ فِی ذَلِکَ لَمْ تَجِدِ الْأَقْرَاءَ إِلَّا ثَلَاثَهًَْ أَشْهُرٍ فَإِذَا کَانَتْ لَا تَسْتَقِیمُ مِمَّا تَحِیضُ فِی الشَّهْرِ مِرَاراً وَ فِی الشَّهْرِ مَرَّهًًْ کَانَ عِدَّتُهَا عِدَّهًَْ الْمُسْتَحَاضَهًِْ ثَلَاثَهًَْ أَشْهُرٍ وَ إِنْ کَانَتْ تَحِیضُ حَیْضاً مُسْتَقِیماً فَهُوَ فِی کُلِّ شَهْرٍ حَیْضَهًٌْ بَیْنَ کُلِّ حَیْضَتَیْنِ شَهْرٌ وَ ذَلِکَ الْقُرْء.
امام باقر (علیه السلام) زراره گوید: از ربیعهًْ‌الرأی شنیدم که می‌گفت: «به نظر من قرء، در قرآن به معنای پاکی مابین دو حیض می‌باشد و به معنای حیض نیست». نزد امام باقر (علیه السلام) رفته و با حضرت پیرامون گفته‌ی ربیعه سخن گفتم. حضرت فرمود: «ربیعه دروغ می‌گوید و این مطلب، نظر او نیست؛ بلکه آن را از علی (علیه السلام) شنیده است». به حضرت عرض کردم: «خدا به شما خیر دهد! آیا علی (علیه السلام) قائل به این مطلب بود»؟ حضرت پاسخ داد: «آری! علی (علیه السلام) می‌فرمود: «قرء، به معنای پاکی [از خون حیض] است. خون، پیش از موعد حیض، جمع شده و در زمان حیض، خارج می‌شود». به حضرت عرض کردم: «خداوند به شما خیر دهد! حکم مردی که زن خود را در حالت پاکی [که حیض نباشد] بدون آنکه با او مقاربت کند، در حضور دو شاهد عادل طلاق می‌دهد، چیست»؟ حضرت پاسخ داد: «هرگاه آن زن، خون حیض سوّم را ببیند، عدّه او به پایان رسیده و بر او حلال است که ازدواج کند». به حضرت عرض کردم: «مردم عراق می‌گویند علی (علیه السلام) قائل بود به اینکه این زن تا زمانی که غسل حیض سوّم را انجام نداده‌باشد، شوهر سابق او حق دارد به او رجوع کند». حضرت فرمود: «آنها دروغ می‌گویند و علی (علیه السلام) می‌فرمود: «هنگامی که زن، خون حیض سوّم را ببیند، عدّه‌ی او به پایان می‌رسد»». سپس در روایت ربیعه چنین نقل شده که آن مرد نمی‌تواند به زن مطلّقه‌ی خود رجوع کند و قُرْء، به معنای پاکی ما بین دو حیض است و آن زن تا غسل حیض سوّم را انجام ندهد، نمی‌تواند ازدواج کند. پس اگر مبنا را بر این قرار دهی [که قُرء به معنای مابین دو حیض می‌باشد]، اقراء (سه پاکی) مساوی با سه ماه است. پس اگر آن زن، از جمله زنانی است که حیض منظّم ندارند و در یک ماه، چند بار و در ماه دیگر، یک بار حیض می‌شوند، باید به مدّت سه ماه، عدّه‌ی زن مستحاضه نگهدارد؛ و اگر از جمله زنانی است که حیض منظمی دارند و هر ماه یک حیض می‌بیند، مابین دو حیض برای او یک ماه حساب می‌شود که همان قُرء می‌باشد».
الصّادق (علیه السلام)- القُرْءُ هُوَ الْحَیْضُ وَ الطَّلَاقُ یَجِبُ عِنْدَ آخِرِ نُقْطَهًٍْ بَیْضَاءَ تَنْزِلُ بَعْدَ الصُّفْرَهًِْ وَ الْحُمْرَهًِْ وَ إِلَی التَّطْلِیقَهًِْ الثَّانِیَهًِْ وَ الثَّالِثَهًِْ مَا یُحْدِثُ اللَّهُ بَیْنَهُمْ مِنْ عَطْفٍ أَوْ زَوَالِ مَا کَرِهَاهُ وَ هُوَ قَوْلُهُ جَلَّ مِنْ قَائِلٍ وَ الْمُطَلَّقاتُ یَتَرَبَّصْنَ بِأَنْفُسِهِنَّ ثَلاثَةَ قُرُوءٍ ... هَذَا یَقُولُ عَزَّوَجَلَّ فِی أَنَّ لِلْبَعُولَهًِْ مُرَاجَعَهًَْ النِّسَاءِ مِنْ تَطْلِیقَهًٍْ إِلَی تَطْلِیقَهًٍْ إِنْ أَرَادُوا إِصْلَاحاً وَ لِلنِّسَاءِ مُرَاجَعَهًَْ الرِّجَالِ فِی مِثْلِ ذَلِکَ.
امام صادق (علیه السلام) القُرُوءٍ همان حیض است و [عدّه‌ی] طلاق تا آخرین مرحله حیض که خون زن از سرخی به زردی و سپس به سفیدی تبدیل می‌شود، واجب است. و درطلاقِ بار دوّم و سوّم نیز [حکم عدّه] همین است مگر آنکه خداوند در بین آن دو، قصد بازگشت به یکدیگر را ایجاد کند یا آنچه که هر دو از آن بدشان می‌آید تمام شود. سخن خداوند، گویای این است: وَ الْمُطَلَّقاتُ یَتَرَبَّصْنَ بِأَنْفُسِهِنَّ ثَلاثَةَ قُرُوءٍ خداوند اینجا برای شوهر حقّی مشخّص نموده و آن اینکه چنانچه مرد، قصد آشتی دارد می‌تواند در بین این طلاق‌ها به زن رجوع کند و برای زنان هم، حقّ رجوع به مردان مثل آن مشخّص شده است.
علیّ‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- الْمُطَلَّقَهًُْ تَعْتَدُّ ثَلَاثَهًَْ قُرُوءٍ إِنْ کَانَتْ تَحِیضُ ... قَالَ لَا یَحِلُّ لِلمَرْأَهًِْ أَنْ تَکْتُمَ حَمْلَهَا أَوْ حَیْضَهَا أَوْ طُهْرَهَا وَ قَدْ فَرَضَ اللَّهُ عَلَی النِّسَاءِ ثَلَاثَهًَْ أَشْیَاءَ الطُّهْرَ وَ الْحَیْضَ وَ الْحَبَلَ.
علی‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه) زن مطلّقه چنانچه حیض می‌شود، سه بار پاکی از حیض را به عنوان عدّه نگاه دارد ... امام (علیه السلام) فرمود: «بر زن جایز نیست که فرزند درون رحمش یا حیض یا پاکی‌اش را [از شوهر خود] کتمان کند و خداوند برای زنان [اعلام] سه چیز را [به شوهر،] واجب نموده که عبارتند از: پاکی، حیض و جنین.
الصّادق (علیه السلام)- یَعْنِی لَا یَحِلُّ لَهَا أَنْ تَکْتُمَ الْحَمْلَ إِذَا طُلِّقَتْ وَ هِیَ حُبْلَی وَ الزَّوْجُ لَا یَعْلَمُ بِالْحَمْلِ فَلَا یَحِلُّ لَهَا أَنْ تَکْتُمَ حَمْلَهَا وَ هُوَ أَحَقُّ بِهَا فِی ذَلِکَ الْحَمْلِ مَا لَمْ تَضَعْ.
امام صادق (علیه السلام) یعنی زنانی که به هنگام طلاق باردار هستند؛ اگر شوهرشان از این موضوع آگاه نباشد، جایز نیستند و حق ندارند بارداری خود را کتمان کنند [و طلاق بگیرند] و تا زمان وضع حمل آن زن، شوهر سابق او، حقّ رجوع دارد.
علیّ‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- حَقُّ الرِّجَالَ عَلَی النِّسَاءِ أَفْضَلُ مِنْ حَقِّ النِّسَاءِ عَلَی الرِّجَالِ.
علی‌ّبن‌ابراهیم (رحمة الله علیه) حقّ مردان بر زنان، از حقّ زن‌ها بر مردها بیشتر و برتر است.