آیه ۲۳۸ - سوره بقره

آیه حافِظُوا عَلَى الصَّلَواتِ وَ الصَّلاةِ الْوُسْطى وَ قُومُوا لِلهِ قانِتينَ [238]

در انجام [به موقع و کامل] همه‌ي نمازها و [به خصوص] نماز وسطى(نماز) کوشا باشید و از روى خضوع و اطاعت، براى خدا به پاخیزید.

در انجام [به موقع و کامل] همه‌ی نمازها کوشا باشید

۱ -۱
(بقره/ ۲۳۸)

الصّادق (علیه السلام)- مُحَافَظَتُهُ عَلَی وَقْتِهَا حَتَّی لَا یُلْهِیَهُ عَنْهَا وَ لَا یَشْغَلَهُ شَیْءٌ.

امام صادق (علیه السلام) منظور محافظت و رعایت به پاداشتن نماز در اوّل وقت است؛ به گونه‌ای که امری وی را از نماز غافل نساخته و به کار دیگر مشغول نکند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۲۲۲
وسایل الشیعه، ج۴، ص۲۳/ العیاشی، ج۱، ص۱۲۷/ بحارالأنوار، ج۸۱، ص۲۳۱/ القمی، ج۱، ص۷۹ و نورالثقلین؛ فیهما: «علی وقتها» محذوفٌ/ البرهان
۱ -۲
(بقره/ ۲۳۸)

علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- عَنْ‌أَبَانِ‌بْنِ‌تَغْلِبَ قَالَ: کُنْتُ صَلَّیْتُ خَلْفَ أَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) بِالْمُزْدَلِفَهًِْ فَلَمَّا انْصَرَفَ الْتَفَتَ إِلَیَّ فَقَالَ: یَا أَبَانُ الصَّلَوَاتُ الْخَمْسُ الْمَفْرُوضَاتُ مَنْ أَقَامَ حُدُودَهُنَ وَ حَافَظَ عَلَی مَوَاقِیتِهِنَّ لَقِیَ اللَّهَ یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ وَ لَهُ عِنْدَهُ عَهْدٌ یُدْخِلُهُ بِهِ الْجَنَّهًَْ وَ مَنْ لَمْ یُقِمْ حُدُودَهُنَّ وَ لَمْ یُحَافِظْ عَلَی مَوَاقِیتِهِنَّ لَقِیَ اللَّهَ وَ لَا عَهْدَ لَهُ إِنْ شَاءَ عَذَّبَهُ وَ إِنْ شَاءَ غَفَرَ لَه.

علی‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه) کسی‌که نمازهای واجب پنج‌گانه را، با رعایت شرایط و حدودشان به‌جای آورد و به زمان برپایی آن‌ها توجّه نماید خداوند را در روز قیامت ملاقات می‌کند؛ درحالی‌که برایش نزد پروردگار عهدی است که او را به بهشت وارد می‌نماید. و آنکه حدود نمازهای واجب یومیّه را رعایت نکند و به زمان آن‌ها اهمیت ندهد، خداوند را بدون آنکه عهدی داشته باشد، ملاقات می‌کند و خداوند اگر بخواهد او را عذاب می‌کند و چنانچه بخواهد او را می‌بخشد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۲۲۲
الکافی، ج۳، ص۲۶۷/ نورالثقلین
۱ -۳
(بقره/ ۲۳۸)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- لَا یَزَالُ الشَّیْطَانُ ذَعِراً مِنَ الْمُؤْمِنِ مَا حَافَظَ عَلَی الصَّلَوَاتِ الْخَمْسِ فَإِذَا ضَیَّعَهُنَّ تَجَرَّأَ عَلَیْهِ فَأَدْخَلَهُ فِی الْعَظَائِمِ.

پیامبر (صلی الله علیه و آله) شیطان پیوسته از مؤمن در هراس است؛ مادام که بر نمازهای پنج‌گانه پایبند باشد. پس چون آن‌ها را ضایع گرداند، بر او جرأت یافته و او را به [حیطه‌ی انجام] گناهان کبیره وارد می‌سازد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۲۲۴
الکافی، ج۳، ص۲۶۹/ نورالثقلین
۱ -۴
(بقره/ ۲۳۸)

الباقر (علیه السلام)- إِنَّ أَوَّلَ مَا یُحَاسَبُ بِهِ الْعَبْدُ الصَّلَاهًُْ فَإِنْ قُبِلَتْ قُبِلَ مَا سِوَاهَا وَ إِنَ الصَّلَاهًَْ إِذَا ارْتَفَعَتْ فِی وَقْتِهَا رَجَعَتْ إِلَی صَاحِبِهَا وَ هِیَ بَیْضَاءُ مُشْرِقَهًٌْ تَقُولُ حَفِظْتَنِی حَفِظَکَ اللَّهُ وَ إِذَا ارْتَفَعَتْ فِی غَیْرِ وَقْتِهَا بِغَیْرِ حُدُودِهَا رَجَعَتْ إِلَی صَاحِبِهَا وَ هِیَ سَوْدَاءُ مُظْلِمَهًٌْ تَقُولُ ضَیَّعْتَنِی ضَیَّعَکَ اللَّهُ.

امام باقر (علیه السلام) اگر نماز کسی در اوّل وقت به درگاه خدا بالا رود، درخشان و تابان به‌سوی صاحبش بازمی‌گردد و می‌گوید: «حقوق مرا نگهبان شدی، خدایت نگهبان باد»! و اگر نماز کسی در خارج از وقتِ ویژه به درگاه خدا بالا رود و از حدود و مقرّرات لازمه برخوردار نباشد، سیاه و تاریک به‌سوی صاحبش بازمی‌گردد و می‌گوید: «حقوق مرا پامال کردی، خدایت پامال کند»!

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۲۲۴
تهذیب الأحکام، ج۲، ص۲۳۹/ نورالثقلین
۱ -۵
(بقره/ ۲۳۸)

الصّادق (علیه السلام)- الصلاهًَْ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ أمیرُالمُؤمِنینَ وَ فاطمهًُْ وَ الْحَسَنُ وَ الْحُسَیْنُ (.

امام صادق (علیه السلام) [حقیقت] نماز، رسول‌خدا (صلی الله علیه و آله)، امیرالمؤمنین (علیه السلام)، فاطمه (سلام الله علیها)، حسن (علیه السلام) و حسین (علیه السلام) می‌باشند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۲۲۴
العیاشی، ج۱، ص۱۲۸/ نورالثقلین/ البرهان؛ فیه: «الصلوات» بدلٌ «الصلاهًْ»

و [به خصوص] نماز وسطینماز)

۲ -۱
(بقره/ ۲۳۸)

الباقر (علیه السلام)- صَلَاهًُْ الظُّهْرِ وَ فِیهَا فَرَضَ اللَّهُ الْجُمُعَهًَْ وَ فِیهَا السَّاعَهًُْ الَّتِی لَا یُوَافِقُهَا عَبْدٌ مُسْلِمٌ فَیَسْأَلُ خَیْراً إِلَّا أَعْطَاهُ اللَّهُ إِیَّاهُ.

امام باقر (علیه السلام) منظور، نماز ظهر است که خدواند نماز جمعه را نیز در این زمان واجب گردانید؛ و [نماز ظهر] نمازی است که در آن ساعت، هر بنده‌ی مسلمان هر آنچه از خیر و نیکی از خداوند طلب نماید، به وی عطا می‌کند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۲۲۴
مستدرک الوسایل، ج۶، ص۹ / فلاح السایل، ص۹۳؛ فیه: «یسأل» بدل «یوافق»/ بحارالأنوار، ج۸۶، ص۱۹۵/ العیاشی، ج۱، ص۱۲۷/ البرهان
۲ -۲
(بقره/ ۲۳۸)

الصّادق (علیه السلام)- الصلاه الْوُسْطَی أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام).

امام صادق (علیه السلام) مراد از [حقیقت] نماز ظهر، أمیرالمؤمنین (علیه السلام) می‌باشد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۲۲۴
العیاشی، ج۱، ص۱۲۸/ البرهان/ نورالثقلین
۲ -۳
(بقره/ ۲۳۸)

الباقر (علیه السلام)- هِیَ صَلَاهًُْ الظُّهْر.

امام باقر (علیه السلام) نماز ظهر، منظور است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۲۲۴
مستدرک الوسایل، ج۳، ص۲۰/ وسایل الشیعه، ج۷، ص۳۱۲ / من لایحضره الفقیه، ج۱، ص۱۹۵/ وسایل الشیعه، ج۴، ص۱۰/ الکافی، ج۳، ص۲۷۱/ تهذیب الأحکام، ج۲، ص۲۴۱
۲ -۴
(بقره/ ۲۳۸)

الباقر (علیه السلام)- هِیَ صَلَاهًُْ الظُّهْرِ وَ هِیَ أَوَّلُ صَلَاهًٍْ صَلَّاهَا رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ هِیَ وَسَطُ صَلَاتَیْنِ بِالنَّهَارِ صَلَاهًِْ الْغَدَاهًِْ وَ صَلَاهًِْ الْعَصْرِ.

امام باقر (علیه السلام) نماز وسطی، نماز ظهر بوده و آن اوّلین نمازی است که رسول‌خدا (صلی الله علیه و آله) خواند. [وجه تسمیه‌ی آن این است که] این نماز بین دو نماز در روز فاصله شده و آن دو عبارتند از: نماز صبح و نماز عصر.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۲۲۴
من لایحضره الفقیه، ج۱، ص۱۹۵/ وسایل الشیعه، ج۴، ص۱۰/ الکافی، ج۳، ص۲۷۱/ تهذیب الأحکام، ج۲، ص۲۴۱/ بحارالأنوار، ج۷۹، ص۲۸۲/ علل الشرایع، ج۲، ص۳۵۴/ معانی الأخبار، ص۳۳۲
۲ -۵
(بقره/ ۲۳۸)

الصّادق (علیه السلام)- صَلَاهًُْ الْوُسْطَی صَلَاهًُْ الظُّهْرِ وَ هِیَ أَوَّلُ صَلَاهًٍْ أَنْزَلَ اللَّهُ عَلَی نَبِیِّه (صلی الله علیه و آله).

امام صادق (علیه السلام) [منظور از آن]، نماز ظهر است و آن نخستین نمازی است که خداوند بر پیغمبرش (صلی الله علیه و آله) نازل فرموده است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۲۲۴
وسایل الشیعه، ج۴، ص۲۲/ البرهان
۲ -۶
(بقره/ ۲۳۸)

الباقر (علیه السلام)- هِیَ صَلَاهًُْ الْجُمُعَهًِْ وَ الظُّهْرِ فِی سَائِرِ الْأَیَّامِ وَ هِیَ أَوَّلُ صَلَاهًٍْ صَلَّاهَا رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ هِیَ وَسَطُ صَلَاتَیْنِ بِالنَّهَارِ صَلَاهًِْ الْغَدَاهًِْ وَ صَلَاهًِْ الْعَصْرِ.

امام باقر (علیه السلام) همان نماز جمعه و نماز ظهر در روزهای دیگر است و آن، اوّلین نمازی است که رسول‌خدا (صلی الله علیه و آله) به جای آورده و آن، نمازی است که در روز و مابین دو نماز صبح و عصر خوانده می‌شود.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۲۲۴
وسایل الشیعه، ج۴، ص۲۳/ مستدرک الوسایل، ج۳، ص۲۱
۲ -۷
(بقره/ ۲۳۸)

الصّادق (علیه السلام)- صَلَاهًُْ الْوُسْطَی هِیَ الْوُسْطَی مِنْ صَلَاهًِْ النَّهَارِ وَ هِیَ الظُّهْرُ وَ إِنَّمَا یُحَافِظُ أَصْحَابُنَا عَلَی الزَّوَالِ مِنْ أَجْلِهَا.

امام صادق (علیه السلام) منظور از آن، نماز میانه‌ی روز است که همان نماز ظهر به شمار می‌رود؛ و یاران ما به‌خاطر آن، برای [تعیین وقت] زوال، دقّت زیادی نشان می‌دهند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۲۲۶
نورالثقلین/ البرهان
۲ -۸
(بقره/ ۲۳۸)

سیدالشهداء (علیه السلام)- وَ أَمَّا صَلَاهًُْ الْعَصْرِ فَهِیَ السَّاعَهًُْ الَّتِی أَکَلَ آدَمُ (علیه السلام) مِنَ الشَّجَرَهًِْ وَ نُقِّصَ عَلَیْهِ الْجَنَّهًُْ فَأَمَرَ اللَّهُ لِذُرِّیَّتِهِ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَهًِْ بِهَذِهِ الصَّلَاهًِْ وَ اخْتَارَهَا وَ افْتَرَضَهَا فَهِیَ مِنْ أَحَبِّ الصَّلَوَاتِ إِلَی اللَّهِ عَزَّ‌وَ‌جَلَّ فَأَوْصَانِی رَبِّی أَنْ أَحْفَظَهَا مِنْ بَیْنِ الصَّلَوَاتِ کُلِّهَا قَالَ حافِظُوا عَلَی الصَّلَواتِ وَ الصَّلاةِ الْوُسْطی فَهِیَ صَلَاهًُْ الْعَصْر.

امام حسین (علیه السلام) هنگام نماز عصر همان زمانی است که آدم (علیه السلام) از آن درخت خورد و بهشت از او دریغ شد. پس خداوند به فرزندان او تا روز قیامت امر کرد که این نماز را به‌جای آورند و آن را برای ایشان برگزیده و واجب نمود. پس نماز عصر از محبوب‌ترین نمازها نزد خداوند عزّوجلّ است. پس پروردگارم، مرا سفارش کرده است که در بین تمام نمازها به نماز عصر بیشتر دقّت کنم. خداوند فرمود: حافِظُوا عَلَی الصَّلَواتِ وَ الصَّلاةِ الْوُسْطی پس منظور نماز عصر است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۲۲۶
الاختصاص، ص۳۵/ نورالثقلین؛ فیه: «فاخرجه الله» بدلٌ «نقص علیه» و «کلها قال ... صلاهًْ العصر» محذوفٌ
۲ -۹
(بقره/ ۲۳۸)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ عُبَیْدِ‌اللَّهِ‌بْنِ‌عَلِیٍّ الْحَلَبِیِّ عَنْ أَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ: إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) قَالَ: الْمَوْتُورُ أَهْلَهُ وَ مَالَهُ مَنْ ضَیَّعَ صَلَاهًَْ الْعَصْرِ. قُلْتُ: وَ مَا الْمَوْتُورُ أَهْلَهُ وَ مَالَهُ؟ قَالَ: لَا یَکُونُ لَهُ فِی الْجَنَّهًِْ أَهْلٌ وَ لَا مَالٌ یُضَیِّعُهَا فَیَدَعُهَا مُتَعَمِّداً حَتَّی تَصْفَرَّ الشَّمْسُ وَ تَغِیبَ.

امام صادق (علیه السلام) حلبی از امام صادق (علیه السلام) روایت کرده است: «اگر کسی نماز عصر خود را ضایع کند [و آن را در وقت خود نخواند]، [در بهشت] به تنهایی و دور از خانواده و اموالش خواهدبود». شخصی پرسید: «حالِ این فرد تنها و جدا از خانواده و اموالش چگونه است»؟ فرمود: «این فرد [هرچند که بهشتی است] امّا در بهشت نه کسی را دارد و نه مالی؛ [چراکه] او نماز عصر را از دست داده و از روی عمد آن را ترک می‌کرده تا آنکه خورشید زردرنگ شده و غروب می‌کرده است [و نماز عصر را نزدیک به غروب می‌خواند].

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۲۲۶
وسایل الشیعه، ج۴، ص۱۵۴/ نورالثقلین

و از روی خضوع و اطاعت، برای خدا به پاخیزید

۳ -۱
(بقره/ ۲۳۸)

الصّادق (علیه السلام)- الْقُنُوتُ هُوَ الدُّعَاءُ فِی الصَّلَاهًِْ فِی حَالِ الْقِیَامِ.

امام صادق (علیه السلام) منظور از قنوت، دعایی است که در حال قیام در نماز خوانده می‌شود.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۲۲۶
فقه القرآن، ج۱، ص۱۱۵/ البرهان
۳ -۲
(بقره/ ۲۳۸)

الباقر (علیه السلام)- قُومُوا لِلهِ قانِتِینَ قَالَ مُطِیعِینَ رَاغِبِینَ.

امام باقر (علیه السلام) یعنی باید مطیع و فرمانبر و راغب، نماز را به پا داشت.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۲۲۶
بحارالأنوار، ج۸۶، ص۱۹۴/ العیاشی، ج۱، ص۱۲۷/ بحارالأنوار، ج۸۲، ص۲۰۱/ نورالثقلین/ البرهان
۳ -۳
(بقره/ ۲۳۸)

الصّادق (علیه السلام)- قُومُوا لِلهِ قانِتِینَ طَائِعِینَ لِلْأَئِمَّهًِْ عَلَیْهِمُ السَّلَامُ.

امام صادق (علیه السلام) [یعنی] در راه اطاعت ائمّه (علیهم السلام) به پا خیزید.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۲۲۶
بحارالأنوار، ج۲۴، ص۳۰۲/ العیاشی، ج۱، ص۱۲۸/ نورالثقلین/ البرهان
۳ -۴
(بقره/ ۲۳۸)

الصّادق (علیه السلام)- قُومُوا لِلهِ قانِتِینَ إِقْبَالُ الرَّجُلِ عَلَی صَلَاتِهِ.

امام صادق (علیه السلام) وقُومُواْ لِلّه قَانِتِینَ همان روی‌آوردن شخص به نماز است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۲۲۶
وسایل الشیعه، ج۴، ص۲۳/ العیاشی، ج۱، ص۱۲۷/ بحارالأنوار، ج۸۱، ص۲۳۱/ القمی، ج۱، ص۷۹/ نورالثقلین/ البرهان
۳ -۵
(بقره/ ۲۳۸)

الباقر (علیه السلام)- قُومُوا لِلهِ قانِتِینَ فِی صَلَاهًِْ الْوُسْطَی.

امام باقر (علیه السلام) وَ قُومُوا لِلهِ قانِتِین درباره‌ی نماز میانه (نماز ظهر) است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۲۲۶
من لایحضره الفقیه، ج۱، ص۱۹۵/ بحارالأنوار، ج۷۹، ص۲۸۲/ علل الشرایع، ج۲، ص۳۵۴؛ فیه: «العصر» بدل «الوسط»/ معانی الأخبار، ص۳۳۲/ وسایل الشیعه، ج۴، ص۱۰/ نورالثقلین
۳ -۶
(بقره/ ۲۳۸)

الباقر (علیه السلام)- أُنْزِلَتْ هَذِهِ الْآیَهًُْ یَوْمَ الْجُمُعَهًِْ وَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) فِی سَفَرِهِ فَقَنَتَ فِیهَا رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ تَرَکَهَا عَلَی حَالِهَا فِی السَّفَرِ وَ الْحَضَرِ.

امام باقر (علیه السلام) این آیه در روز جمعه بر پیامبراکرم (صلی الله علیه و آله) نازل شد؛ درحالی‌که ایشان در سفر به سر می‌برد. او خاضعانه آن [نماز جمعه‌ی باخشوع] را به‌جا آورد و [از آن به بعد و برای همیشه] این حالت را در نماز با همان وضعیّت، چه در حال سفر و چه در حال اقامت در وطن، نگاه داشت.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۲۲۶
من لایحضره الفقیه، ج۱، ص۱۹۵/ وسایل الشیعه، ج۴، ص۱۰/ الکافی، ج۳، ص۲۷۱/ تهذیب الأحکام، ج۲، ص۲۴۱/ نورالثقلین/ البرهان
بیشتر
بقره
همه
مقدمه
۱
۲
۳
۴
۵
۶
۷
۸
۹
۱۰
۱۱
۱۲
۱۳
۱۴
۱۵
۱۶
۱۷
۱۸
۱۹
۲۰
۲۱
۲۲
۲۳
۲۴
۲۵
۲۶
۲۷
۲۸
۲۹
۳۰
۳۱
۳۲
۳۳
۳۴
۳۵
۳۶
۳۷
۳۸
۳۹
۴۰
۴۱
۴۲
۴۳
۴۴
۴۵
۴۶
۴۷
۴۸
۴۹
۵۰
۵۱
۵۲
۵۳
۵۴
۵۵
۵۶
۵۷
۵۸
۵۹
۶۰
۶۱
۶۲
۶۳
۶۴
۶۵
۶۶
۶۷
۶۸
۶۹
۷۰
۷۱
۷۲
۷۳
۷۴
۷۵
۷۶
۷۷
۷۸
۷۹
۸۰
۸۱
۸۲
۸۳
۸۴
۸۵
۸۶
۸۷
۸۸
۸۹
۹۰
۹۱
۹۲
۹۳
۹۴
۹۵
۹۶
۹۷
۹۸
۹۹
۱۰۰
۱۰۱
۱۰۲
۱۰۳
۱۰۴
۱۰۵
۱۰۶
۱۰۷
۱۰۸
۱۰۹
۱۱۰
۱۱۱
۱۱۲
۱۱۳
۱۱۴
۱۱۵
۱۱۶
۱۱۷
۱۱۸
۱۱۹
۱۲۰
۱۲۱
۱۲۲
۱۲۳
۱۲۴
۱۲۵
۱۲۶
۱۲۷
۱۲۸
۱۲۹
۱۳۰
۱۳۱
۱۳۲
۱۳۳
۱۳۴
۱۳۵
۱۳۶
۱۳۷
۱۳۸
۱۳۹
۱۴۰
۱۴۱
۱۴۲
۱۴۳
۱۴۴
۱۴۵
۱۴۶
۱۴۷
۱۴۸
۱۴۹
۱۵۰
۱۵۱
۱۵۲
۱۵۳
۱۵۴
۱۵۵
۱۵۶
۱۵۷
۱۵۸
۱۵۹
۱۶۰
۱۶۱
۱۶۲
۱۶۳
۱۶۴
۱۶۵
۱۶۶
۱۶۷
۱۶۸
۱۶۹
۱۷۰
۱۷۱
۱۷۲
۱۷۳
۱۷۴
۱۷۵
۱۷۶
۱۷۷
۱۷۸
۱۷۹
۱۸۰
۱۸۱
۱۸۲
۱۸۳
۱۸۴
۱۸۵
۱۸۶
۱۸۷
۱۸۸
۱۸۹
۱۹۰
۱۹۱
۱۹۲
۱۹۳
۱۹۴
۱۹۵
۱۹۶
۱۹۷
۱۹۸
۱۹۹
۲۰۰
۲۰۱
۲۰۲
۲۰۳
۲۰۴
۲۰۵
۲۰۶
۲۰۷
۲۰۸
۲۰۹
۲۱۰
۲۱۱
۲۱۲
۲۱۳
۲۱۴
۲۱۵
۲۱۶
۲۱۷
۲۱۸
۲۱۹
۲۲۰
۲۲۱
۲۲۲
۲۲۳
۲۲۴
۲۲۵
۲۲۶
۲۲۷
۲۲۸
۲۲۹
۲۳۰
۲۳۱
۲۳۲
۲۳۳
۲۳۴
۲۳۵
۲۳۶
۲۳۷
۲۳۸
۲۳۹
۲۴۰
۲۴۱
۲۴۲
۲۴۳
۲۴۴
۲۴۵
۲۴۶
۲۴۷
۲۴۸
۲۴۹
۲۵۰
۲۵۱
۲۵۲
۲۵۳
۲۵۴
۲۵۵
۲۵۶
۲۵۷
۲۵۸
۲۵۹
۲۶۰
۲۶۱
۲۶۲
۲۶۳
۲۶۴
۲۶۵
۲۶۶
۲۶۷
۲۶۸
۲۶۹
۲۷۰
۲۷۱
۲۷۲
۲۷۳
۲۷۴
۲۷۵
۲۷۶
۲۷۷
۲۷۸
۲۷۹
۲۸۰
۲۸۱
۲۸۲
۲۸۳
۲۸۴
۲۸۵
۲۸۶