آیه ۲۴۲ - سوره بقره

آیه كَذَالِكَ يُبَينِ‌ُّ أللهُ لَكُمْ ءَايَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ [242]

این‌چنین، خداوند آیات خود را براى شما شرح مى‌دهد؛ شاید بیندیشید.

۱
(بقره/ ۲۴۲)

الصّادق (علیه السلام)- مَتَاعُهَا بَعْدَ مَا تَنْقَضِی عِدَّتُهَا عَلَی الْمُوسِعِ قَدَرُهُ وَ عَلَی الْمُقْتِرِ قَدَرُهُ قَالَ کَیْفَ یُمَتِّعُهَا فِی عِدَّتِهَا وَ هِیَ تَرْجُوهُ وَ یَرْجُوهَا وَ یُحْدِثُ اللَّهُ مَا یَشَاءُ أَمَا إِنَّ الرَّجُلَ الْمُوسِعَ یُمَتِّعُ الْمَرْأَهًَْ بِالْعَبْدِ وَ الْأَمَهًِْ وَ یُمَتِّعُ الْفَقِیرُ بِالْحِنْطَهًِْ {بِالتَّمْرِ} وَ الزَّبِیبِ وَ الثَّوْبِ وَ الدَّرَاهِمِ وَ إِنَّ الْحَسَنَ بْنَ عَلِیٍّ (علیه السلام) مَتَّعَ امْرَأَهًًْ طَلَّقَهَا بِأَمَهًٍْ وَ لَمْ یَکُنْ یُطَلِّقُ امْرَأَهًًْ إِلَّا مَتَّعَهَا.

امام صادق (علیه السلام) زن مطلّقه را باید پس از پایان عدّه‌اش به نوعی [با دادن هدیه‌ای] بهره‌مند ساخت؛ توانگر به اندازه‌ی توان خود و تنگدست به اندازه‌ی وسع خود. [البته] چگونه می‌توان زن را درحالی‌که در دوره‌ی عدّه‌اش به سر می‌برد، بهره‌مند ساخت و [حال آنکه] هر دو به رجوع و گذشتن از طلاق امیدوارند؟! و خداوند هر آنچه بخواهد، میان آن دو جاری می‌سازد. فرد توانگر همسرش را با بخشیدن یک برده و یا کنیز به وی بهره‌مند می‌سازد و شخص تنگدست وی را از گندم، کشمش، جامه و درهم بهره‌مند می‌سازد. امام حسن مجتبی (علیه السلام) زنی را طلاق داد و کنیزی را به وی عطا کرد و ایشان هرگز زنی را طلاق نمی‌داد مگر آنکه او را به نوعی بهره‌مند می‌ساخت.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۲۳۴
الکافی، ج۶، ص۱۰۵/ تهذیب الأحکام، ج۸، ص۱۳۹؛ فیه: «المقتر» بدلٌ «الفقیر»/ تهذیب الأحکام، ج۸، ص۱۳۹/ البرهان
۲
(بقره/ ۲۴۲)

الصّادق (علیه السلام)- عَن حَسَنِ بن زیاد عَنْ رَجُلٍ طَلَّقَ امْرَأَتَهُ قَبْلَ أَنْ یَدْخُلَ بِهَا قَالَ فَقَالَ إِنْ کَانَ سَمَّی لَهَا مَهْراً فَلَهَا نِصْفُ الْمَهْرِ وَ لَا عِدَّهًَْ عَلَیْهَا وَ إِنْ لَمْ یَکُنْ سَمَّی لَهَا مَهْراً فَلَا مَهْرَ لَهَا وَ لَکِنْ یُمَتِّعُهَا فَإِنَّ اللَّهَ یَقُولُ فِی کِتَابِهِ وَ لِلْمُطَلَّقاتِ مَتاعٌ بِالْمَعْرُوفِ حَقًّا عَلَی الْمُتَّقِینَ.

امام صادق (علیه السلام) حسن‌بن‌زیاد درباره‌ی مردی که همسرش را طلاق می‌دهد پیش از آنکه با وی همبستر شود نقل می‌کند: در صورتی که برای وی مهریّه‌ای تعیین کرده‌باشد، باید نیمی از آن را به وی بدهد؛ ولی عدّه‌ای ندارد و در صورتی‌که برای وی مهریّه‌ای تعیین نکرده‌باشد، مهریّه به وی تعلّق نمی‌گیرد ولی باید او را [با دادن هدیه‌ای] بهره‌مند سازد؛ زیرا خدواند در کتابش می‌فرماید: وَلِلْمُطَلَّقَاتِ مَتَاعٌ بِالْمَعْرُوفِ حَقًّا عَلَی الْمُتَّقِینَ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۲۳۴
بحارالأنوار، ج۱۰۰، ص۳۵۹/ العیاشی، ج۱، ص۱۳۰/ وسایل الشیعه، ج۲۱، ص۳۱۱؛ فیه: «و لا عدهًْ الیها» محذوفٌ/ البرهان
۳
(بقره/ ۲۴۲)

الباقر (علیه السلام)- عَن أبِی بَصِیر قال: أَخْبِرْنِی عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ لِلْمُطَلَّقاتِ مَتاعٌ بِالْمَعْرُوفِ حَقًّا عَلَی الْمُتَّقِینَ مَا أَدْنَی ذَلِکَ الْمَتَاعِ إِذَا کَانَ مُعْسِراً لَا یَجِدُ قَالَ خِمَارٌ أَوْ شِبْهُهُ.

امام باقر (علیه السلام) أبوبصیر گوید: در مورد آیه‌ی: وَلِلْمُطَلَّقَاتِ مَتَاعٌ بِالْمَعْرُوفِ حَقًّا عَلَی الْمُتَّقِینَ سؤال کردم که «حدّاقل متاعی که مرد تنگدست می‌تواند تقدیم کند چیست»؟ ایشان فرمود: روسری و یا چیزی شبیه به آن.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۲۳۴
الکافی، ج۶، ص۱۰۵/ تهذیب الأحکام، ج۸، ص۱۴۰/ وسایل الشیعه، ج۲۱، ص۳۰۹/ مستدرک الوسایل، ج۱۵، ص۸۹/ نورالثقلین/ البرهان
۴
(بقره/ ۲۴۲)

الصّادق (علیه السلام)- تفسیر العیاشی عَنْ أَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) وَ أَبِی‌الْحَسَنِ مُوسَی (علیه السلام) قَالَ: سَأَلْتُ أَحَدَهُمَا عَنِ الْمُطَلَّقَهًِْ مَا لَهَا مِنَ الْمُتْعَهًِْ؟ قَالَ: عَلَی قَدْرِ مَالِ زَوْجِهَا.

امام صادق (علیه السلام) درخصوص زن مطلّقه و [میزان] بهره‌مندی وی (سطح هدیه‌ای که به او می‌دهند)، سؤال کردم. ایشان در پاسخ فرمود: به میزان اموال همسرش بستگی دارد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۲۳۴
بحارالأنوار، ج۱۰۰، ص۳۵۹/ البرهان
۵
(بقره/ ۲۴۲)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- لِلْمُطَلَّقَهًِْ نَفَقَتُهَا بِالْمَعْرُوفِ مِنْ سَعَهًِْ زَوْجِهَا فِی عِدَّتِهَا فَإِذَا حَلَّ أَجَلُهَا مَتاعٌ بِالْمَعْرُوفِ حَقًّا عَلَی الْمُتَّقِینَ وَ الْمُطَلَّقَهًُْ لَهَا السُّکْنَی وَ النَّفَقَهًُْ مَا دَامَتْ فِی عِدَّتِهَا حَامِلًا أَوْ غَیْرَ حَامِلٍ مَا دَامَتْ لِلزَّوْجِ عَلَیْهَا رَجْعَهًٌْ.

امام علی (علیه السلام) برای زن مطلّقه با توجّه به توان همسرش، در زمان عدّه، پرداخت نفقه‌ی نیکو و پس از پایان عدّه، دادن هدیه‌ی نیکو بر [همسرش که] پرهیزگار [است] واجب می‌باشد. و تأمین محلّ سکونت و پرداخت نفقه‌ی زن مطلّقه، چه باردار باشد چه نباشد تا زمانی که در عدّه است و احتمال رجوع مرد به او وجود دارد، [بر مرد] واجب می‌باشد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۲۳۴
مستدرک الوسایل، ج۱۵، ص۲۲۰
۶
(بقره/ ۲۴۲)

علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- أَنَ مُتْعَهًَْ الْمُطَلَّقَهًِْ فَرِیضَهًٌْ.

علی‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه) بخشیدن چیزی (هدیه) به همسر مطلّقه، واجب است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۲۳۴
الکافی، ج۶، ص۱۰۵/ البرهان
۷
(بقره/ ۲۴۲)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ حَفْصِ‌بْنِ‌الْبَخْتَرِیِّ عَنْ أَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) فِی الرَّجُلِ یُطَلِّقُ امْرَأَتَهُ أَ یُمَتِّعُهَا؟ قَالَ: نَعَمْ أَ مَا یُحِبُّ أَنْ یَکُونَ مِنَ الْمُحْسِنِینَ أَ مَا یُحِبُّ أَنْ یَکُونَ مِنَ الْمُتَّقِینَ.

امام صادق (علیه السلام) در مورد مردی که همسرش را طلاق می‌دهد پرسیده‌شد که: «آیا این مرد می‌تواند زن را [با دادن هدیه‌ای] بهره‌مند سازد»؟ ایشان می‌فرمایند: بله! می‌تواند. آیا این مرد دوست ندارد در زمره‌ی نیکوکاران باشد؟! و آیا این مرد نمی‌خواهد از پرهیزکاران باشد؟!

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۲۳۴
وسایل الشیعه، ج۲۱، ص۳۰۶/ البرهان
بیشتر
بقره
همه
مقدمه
۱
۲
۳
۴
۵
۶
۷
۸
۹
۱۰
۱۱
۱۲
۱۳
۱۴
۱۵
۱۶
۱۷
۱۸
۱۹
۲۰
۲۱
۲۲
۲۳
۲۴
۲۵
۲۶
۲۷
۲۸
۲۹
۳۰
۳۱
۳۲
۳۳
۳۴
۳۵
۳۶
۳۷
۳۸
۳۹
۴۰
۴۱
۴۲
۴۳
۴۴
۴۵
۴۶
۴۷
۴۸
۴۹
۵۰
۵۱
۵۲
۵۳
۵۴
۵۵
۵۶
۵۷
۵۸
۵۹
۶۰
۶۱
۶۲
۶۳
۶۴
۶۵
۶۶
۶۷
۶۸
۶۹
۷۰
۷۱
۷۲
۷۳
۷۴
۷۵
۷۶
۷۷
۷۸
۷۹
۸۰
۸۱
۸۲
۸۳
۸۴
۸۵
۸۶
۸۷
۸۸
۸۹
۹۰
۹۱
۹۲
۹۳
۹۴
۹۵
۹۶
۹۷
۹۸
۹۹
۱۰۰
۱۰۱
۱۰۲
۱۰۳
۱۰۴
۱۰۵
۱۰۶
۱۰۷
۱۰۸
۱۰۹
۱۱۰
۱۱۱
۱۱۲
۱۱۳
۱۱۴
۱۱۵
۱۱۶
۱۱۷
۱۱۸
۱۱۹
۱۲۰
۱۲۱
۱۲۲
۱۲۳
۱۲۴
۱۲۵
۱۲۶
۱۲۷
۱۲۸
۱۲۹
۱۳۰
۱۳۱
۱۳۲
۱۳۳
۱۳۴
۱۳۵
۱۳۶
۱۳۷
۱۳۸
۱۳۹
۱۴۰
۱۴۱
۱۴۲
۱۴۳
۱۴۴
۱۴۵
۱۴۶
۱۴۷
۱۴۸
۱۴۹
۱۵۰
۱۵۱
۱۵۲
۱۵۳
۱۵۴
۱۵۵
۱۵۶
۱۵۷
۱۵۸
۱۵۹
۱۶۰
۱۶۱
۱۶۲
۱۶۳
۱۶۴
۱۶۵
۱۶۶
۱۶۷
۱۶۸
۱۶۹
۱۷۰
۱۷۱
۱۷۲
۱۷۳
۱۷۴
۱۷۵
۱۷۶
۱۷۷
۱۷۸
۱۷۹
۱۸۰
۱۸۱
۱۸۲
۱۸۳
۱۸۴
۱۸۵
۱۸۶
۱۸۷
۱۸۸
۱۸۹
۱۹۰
۱۹۱
۱۹۲
۱۹۳
۱۹۴
۱۹۵
۱۹۶
۱۹۷
۱۹۸
۱۹۹
۲۰۰
۲۰۱
۲۰۲
۲۰۳
۲۰۴
۲۰۵
۲۰۶
۲۰۷
۲۰۸
۲۰۹
۲۱۰
۲۱۱
۲۱۲
۲۱۳
۲۱۴
۲۱۵
۲۱۶
۲۱۷
۲۱۸
۲۱۹
۲۲۰
۲۲۱
۲۲۲
۲۲۳
۲۲۴
۲۲۵
۲۲۶
۲۲۷
۲۲۸
۲۲۹
۲۳۰
۲۳۱
۲۳۲
۲۳۳
۲۳۴
۲۳۵
۲۳۶
۲۳۷
۲۳۸
۲۳۹
۲۴۰
۲۴۱
۲۴۲
۲۴۳
۲۴۴
۲۴۵
۲۴۶
۲۴۷
۲۴۸
۲۴۹
۲۵۰
۲۵۱
۲۵۲
۲۵۳
۲۵۴
۲۵۵
۲۵۶
۲۵۷
۲۵۸
۲۵۹
۲۶۰
۲۶۱
۲۶۲
۲۶۳
۲۶۴
۲۶۵
۲۶۶
۲۶۷
۲۶۸
۲۶۹
۲۷۰
۲۷۱
۲۷۲
۲۷۳
۲۷۴
۲۷۵
۲۷۶
۲۷۷
۲۷۸
۲۷۹
۲۸۰
۲۸۱
۲۸۲
۲۸۳
۲۸۴
۲۸۵
۲۸۶