آیه ۴۶ - سوره بقره

آیه الَّذينَ يَظُنُّونَ أَنَّهُمْ مُلاقُوا رَبِّهِمْ وَ أَنَّهُمْ إِلَيْهِ راجِعُونَ [46]

[همان] كسانى كه مى‌دانند پروردگارشان را ملاقات خواهندكرد، و به‌سوى او باز مى‌گردند.

کلّیات

۱
(بقره/ ۴۶)

الباقر (علیه السلام)- نَزَلَتْ فِی عَلِیٍّ (علیه السلام) وَ عُثْمَانَ بْنِ مَظْعُونٍ وَ عَمَّارٍ وَ أَصْحَابٍ لَهُم.

امام باقر (علیه السلام) این آیه درباره‌ی علی (علیه السلام)، عثمان‌بن‌مظعون، عمّار و برخی از یاران ایشان نازل شده است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۳۳۲
بحارالأنوار، ج۳۸، ص۲۳۳/ المناقب، ج۲، ص۹/ شواهدالتنزیل، ج۱، ص۱۱۵/ البرهان

کسانی که می‌دانند

۱ -۱
(بقره/ ۴۶)

العسکری (علیه السلام)- الذِینَ یُقَدِّرُونَ ... إِنَّمَا قَالَ یَظُنُّونَ لِأَنَّهُمْ لَا یَرَوْنَ بِمَا ذَا یُخْتَمُ لَهُمْ وَ الْعَاقِبَهًُْ مَسْتُورَهًٌْ عَنْهُمْ ... لَا یَعْلَمُونَ ذَلِکَ یَقِیناً لِأَنَّهُمْ لَا یَأْمَنُونَ أَنْ یُغَیَّرُوا وَ یُبَدَّلُوا قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) لَا یَزَالُ الْمُؤْمِنُ خَائِفاً مِنْ سُوءِ الْعَاقِبَهًِْ وَ لَا یَتَیَقَّنُ الْوُصُولَ إِلَی رِضْوَانِ اللَّهِ حَتَّی یَکُونَ وَقْتُ نَزْعِ رُوحِهِ وَ ظُهُورِ مَلَکِ الْمَوْتِ لَهُ.

امام عسکری (علیه السلام) منظور از یَظُنُّونَ «یقدرون» است؛ یعنی کسانی که در نظر دارند ... به این جهت در آیه تعبیر یَظُنُّونَ آمده، که آن‌ها نمی‌دانند عاقبت کارشان چه خواهدشد و عاقبت کار، از آن‌ها پنهان است ... آن‌ها از روی یقین این را نمی‌دانند [یعنی نمی‌دانند وضع آن‌ها چه خواهدشد] به همین خاطر از اینکه دچار تغییرات شده و یا عوض شوند، احساس ناامنی کرده و خود را مصون و در امان نمی‌دانند. رسول‌خدا (فرمود: «مؤمن همواره از پایان کار خود، ترسان است و تا زمان جان‌کندن و ظاهرشدن فرشته‌ی مرگ [عزرائیل] در نزد او، نسبت به رسیدن به رضوان الهی یقین ندارد».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۳۳۲
بحارالأنوار، ج۶، ص۱۷۶/ الإمام العسکری، ص۲۳۸ فیه: بالتفاوت/ البرهان
۱ -۲
(بقره/ ۴۶)

علیّ‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- الظَّنَّ فِی کِتَابِ اللَّهِ عَلَی وَجْهَیْنِ فَمِنْهُ ظَنُّ یَقِینٍ وَ مِنْهُ ظَنُّ شَکٍّ فَفِی هَذَا الْمَوْضِعِ الظَّنُّ یَقِینٌ.

علی‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه) «ظنّ» در کتاب خدا بر دو وجه است: یکی ظنّ به معنای یقین و دیگری ظنّ به معنای شک؛ منظور از «ظن» در این آیه، ظنّ یقین است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۳۳۲
بحارالأنوار، ج۷، ص۴۴/ القمی، ج۱، ص۴۶/ البرهان
۱ -۳
(بقره/ ۴۶)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- الذِینَ یَظُنُّونَ أَنَّهُمْ مُلاقُوا رَبِّهِمْ یَعْنِی یُوقِنُونَ أَنَّهُمْ یُبْعَثُونَ وَ یُحْشَرُونَ وَ یُحَاسَبُونَ وَ یُجْزَوْنَ.

امام علی (علیه السلام) کسانی که به برانگیخته‌شدن، محشورشدن، حسابرسی، جزا و عقاب‌شدن خویش یقین دارند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۳۳۲
بحارالأنوار، ج۹۰، ص۱۳۰/ التوحید، ص ۲۵۷/ بحارالأنوار، ج۷، ص۴۲ و العیاشی، ج۱، ص۴۴؛ فیه: «مبعوثون و اظن منهم یقین» بدل «یبعثون و یحشرون و یحاسبون و یجزون»/ بحارالأنوار، ج۹۰، ص۱۱۴ و الاحتجاج، ج۱، ص۲۵۰؛ فیهما «یحشرون و یحاسبون و یجزون» محذوفٌ

پروردگارشان را ملاقات خواهندکرد

۲ -۱
(بقره/ ۴۶)

العسکری (علیه السلام)- یَلْقَوْنَ رَبَّهُمْ اللِّقَاءَ الَّذِی هُوَ أَعْظَمُ کَرَامَاتِهِ.

امام عسکری (علیه السلام) آن‌ها افرادی هستند که توقّع آن را دارند که خداوند خود را ملاقات کنند، که ملاقات خدا بزرگترین کرامت خداوند به بندگان است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۳۳۲
بحارالأنوار، ج۶، ص۱۷۶/ الإمام العسکری، ص۲۳۸/ البرهان
۲ -۲
(بقره/ ۴۶)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- أَنَّهُمْ مُلاقُوا رَبِّهِمْ یَعْنِی الْبَعْثَ فَسَمَّاهُ اللَّهُ لِقَاءً.

امام علی (علیه السلام) انَّهُمْ مُلاقُوا رَبِّهِمْ یعنی «برانگیخته‌شدن»؛ که خداوند آن را ملاقات نامید.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۳۳۲
بحارالأنوار، ج۹۰، ص۱۳۰/ التوحید، ص ۲۵۷ و الاحتجاج، ج۱، ص۲۴۴؛ فیهما: «و قوله الی یوم یلقونه ... عملاصالحا» زیادهًْ/ بحارالأنوار، ج۹۰، ص۱۰۳

و به سوی او باز می‌گردند

۳ -۱
(بقره/ ۴۶)

العسکری (علیه السلام)- الی کَرَامَاتِهِ وَ نَعِیمِ جِنَانِهِ لِإِیمَانِهِمْ وَ خُشُوعِهِمْ.

امام عسکری (علیه السلام) این بندگان به پاداش ایمان و فروتنی‌شان به‌سوی کرامت‌های خداوند و نعمت‌های بهشت او [بازمی‌گردند].

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۳۳۴
بحارالأنوار، ج۶، ص۱۷۶/ الإمام العسکری، ص۲۳۸/ بحارالأنوار، ج۷۹، ص۱۹۳؛ فیه: «لإیمانهم و خشوعهم» محذوفٌ/ البرهان
بیشتر
بقره
همه
مقدمه
۱
۲
۳
۴
۵
۶
۷
۸
۹
۱۰
۱۱
۱۲
۱۳
۱۴
۱۵
۱۶
۱۷
۱۸
۱۹
۲۰
۲۱
۲۲
۲۳
۲۴
۲۵
۲۶
۲۷
۲۸
۲۹
۳۰
۳۱
۳۲
۳۳
۳۴
۳۵
۳۶
۳۷
۳۸
۳۹
۴۰
۴۱
۴۲
۴۳
۴۴
۴۵
۴۶
۴۷
۴۸
۴۹
۵۰
۵۱
۵۲
۵۳
۵۴
۵۵
۵۶
۵۷
۵۸
۵۹
۶۰
۶۱
۶۲
۶۳
۶۴
۶۵
۶۶
۶۷
۶۸
۶۹
۷۰
۷۱
۷۲
۷۳
۷۴
۷۵
۷۶
۷۷
۷۸
۷۹
۸۰
۸۱
۸۲
۸۳
۸۴
۸۵
۸۶
۸۷
۸۸
۸۹
۹۰
۹۱
۹۲
۹۳
۹۴
۹۵
۹۶
۹۷
۹۸
۹۹
۱۰۰
۱۰۱
۱۰۲
۱۰۳
۱۰۴
۱۰۵
۱۰۶
۱۰۷
۱۰۸
۱۰۹
۱۱۰
۱۱۱
۱۱۲
۱۱۳
۱۱۴
۱۱۵
۱۱۶
۱۱۷
۱۱۸
۱۱۹
۱۲۰
۱۲۱
۱۲۲
۱۲۳
۱۲۴
۱۲۵
۱۲۶
۱۲۷
۱۲۸
۱۲۹
۱۳۰
۱۳۱
۱۳۲
۱۳۳
۱۳۴
۱۳۵
۱۳۶
۱۳۷
۱۳۸
۱۳۹
۱۴۰
۱۴۱
۱۴۲
۱۴۳
۱۴۴
۱۴۵
۱۴۶
۱۴۷
۱۴۸
۱۴۹
۱۵۰
۱۵۱
۱۵۲
۱۵۳
۱۵۴
۱۵۵
۱۵۶
۱۵۷
۱۵۸
۱۵۹
۱۶۰
۱۶۱
۱۶۲
۱۶۳
۱۶۴
۱۶۵
۱۶۶
۱۶۷
۱۶۸
۱۶۹
۱۷۰
۱۷۱
۱۷۲
۱۷۳
۱۷۴
۱۷۵
۱۷۶
۱۷۷
۱۷۸
۱۷۹
۱۸۰
۱۸۱
۱۸۲
۱۸۳
۱۸۴
۱۸۵
۱۸۶
۱۸۷
۱۸۸
۱۸۹
۱۹۰
۱۹۱
۱۹۲
۱۹۳
۱۹۴
۱۹۵
۱۹۶
۱۹۷
۱۹۸
۱۹۹
۲۰۰
۲۰۱
۲۰۲
۲۰۳
۲۰۴
۲۰۵
۲۰۶
۲۰۷
۲۰۸
۲۰۹
۲۱۰
۲۱۱
۲۱۲
۲۱۳
۲۱۴
۲۱۵
۲۱۶
۲۱۷
۲۱۸
۲۱۹
۲۲۰
۲۲۱
۲۲۲
۲۲۳
۲۲۴
۲۲۵
۲۲۶
۲۲۷
۲۲۸
۲۲۹
۲۳۰
۲۳۱
۲۳۲
۲۳۳
۲۳۴
۲۳۵
۲۳۶
۲۳۷
۲۳۸
۲۳۹
۲۴۰
۲۴۱
۲۴۲
۲۴۳
۲۴۴
۲۴۵
۲۴۶
۲۴۷
۲۴۸
۲۴۹
۲۵۰
۲۵۱
۲۵۲
۲۵۳
۲۵۴
۲۵۵
۲۵۶
۲۵۷
۲۵۸
۲۵۹
۲۶۰
۲۶۱
۲۶۲
۲۶۳
۲۶۴
۲۶۵
۲۶۶
۲۶۷
۲۶۸
۲۶۹
۲۷۰
۲۷۱
۲۷۲
۲۷۳
۲۷۴
۲۷۵
۲۷۶
۲۷۷
۲۷۸
۲۷۹
۲۸۰
۲۸۱
۲۸۲
۲۸۳
۲۸۴
۲۸۵
۲۸۶