آیه ۶۷ - سوره بقره

امام صادق (علیه السلام) مردی از نیکان و عالمان بنی‌اسرائیل زنی از آن‌ها را خواستگاری کرد و او پذیرفت. آن مرد پسر عمویی داشت که او نیز از او خواستگاری کرده‌بود؛ ولی چون بدکردار و تبهکار بود، [زن]، او را نپذیرفته‌بود. این بدکار بر پسر عموی خود که پذیرفته شده‌بود حسد ورزید؛ پس در کمینش نشست و ناجوانمردانه او را کشت و جسد را نزد موسی (علیه السلام) برد و گفت: «ای پیغمبر خدا! پسر عموی من به قتل رسیده است»! موسی (علیه السلام) فرمود: «چه کسی او را کشته است»؟ گفت: «نمی‌دانم»! از آنجا که قتل در میان قوم بنی‌اسرائیل، گناهی بسیار بزرگ بود، این خبر بر موسی (علیه السلام) گران آمد. بنی‌اسرائیل نزد او گرد آمده و گفتند: «ای پیغمبر خدا! نظرت چیست»؟

امام باقر (علیه السلام) قضیه آن است که دو برادر از بنی‌اسرائیل، پسر عمویی داشتند؛ مال و ثروت پسرعموی آنان بسیار بود. همچنین آن‌ها یک دخترعموی جوان و زیبا داشتند که حسن و زیبایی او در بین بنی‌اسرائیل زبانزد خاصّ و عام شده‌بود. [آن دو برادر] می‌ترسیدند که پسر عموی ثروتمند آن دختر، با وی ازدواج کند. پس در نتیجه قصد جان او کردند و او را کشتند. سپس او را تا کنار روستا برده و همانجا انداختند تا از شرّ او نجات یابند. مقتول پشت [شهر] آن‌ها بود. [وقتی دیگران از آن باخبر شدند] این قضیه و مرگ مقتول و نامشخّص‌بودن قاتلانش، مردم را غمگین کرد. اهالی روستایی که جنازه در آنجا پیدا شده‌بود از موسی (علیه السلام) خواستند که «ای موسی (علیه السلام)! از پروردگارت بخواه که قاتل این مرد را مشخّص کند»؟ پس او چنان‌کرد. سپس امام (علیه السلام) آنچه را که خداوند عزّوجلّ در کتابش ذکر کرده، بیان نمود و چنین معنا کرد که چون ایشان سخت‌گیری می‌کردند، خداوند هم بر ایشان سخت‌گرفت و اگر همان ابتدا هر گاوی را ذبح می‌کردند، کفایت می‌کرد. امّا آن‌ها آن گاو خاص را که صاحبش یک زن بود یافتند و قرارشد زن در ازای گاو، پوست آن را که از طلا پر شده، دریافت کند. پس قسمتی از بدن گاو را به مقتول زدند، او زنده شده و از قاتلانش خبر داد. [بنی اسرائیل] آن‌ها را گرفته و کشتند؛ و بدین ترتیب در دنیا هلاک‌شدند و به همین صورت پروردگار ما در آخرت نیز نابودشان می‌کند.

امام رضا (علیه السلام) مردی از بنی‌اسرائیل خویشاوند خود را کشت و او را بر سر راه بهترین فرزند از نوادگان بنی‌اسرائیل انداخت، سپس [خود قاتل] به خونخواهی از مقتول برخاست و به موسی (علیه السلام) گفت: «فرزندی از خاندان فلان، فلانی را کشته؛ به ما بگو چه کسی او را کشته است»؟

امام عسکری (علیه السلام) و تکّه‌ای از آن را بر این شخصی که در میان شما کشته شده بزنید تا به اذن خدا زنده و برپا شود و شما را از قاتل خود باخبر سازد. این در زمانی بود که آن کشته در میان آن‌ها افتاده‌بود. موسی (علیه السلام) به امر خدا، آن‌ها را واداشت تا پنجاه نفر از بزرگانشان به خداوند نیرومند پُرتوان همان خدای قوم بنی‌اسرائیل که محمّد (و خاندان پاکش (علیهم السلام) را بر تمامی آفریدگان برتری داد سوگند یادکنند و بگویند «ما او را نکشته‌ایم و نمی‌دانیم چه کسی او را کشته است». اگرسوگند یادکردند باید دیه‌ی کشته شده را بپردازند و اگر سوگند یادنکردند یا باید قاتل را معرفی کنند و یا خودِ قاتل [به قتل] اقرار کند تا قصاص شود. پس اگر هیچ‌کدام را انجام ندهند در زندانی جانکاه حبس می‌شوند تا اینکه یا سوگند بخورند یا قاتل را معرفی کنند یا خودِ قاتل اقرار کند. آن‌ها گفتند: «ای پیغمبر خدا! آیا نمی‌شود به جای سوگند پول بدهیم یا به جای پول سوگند بخوریم»؟ موسی (علیه السلام) فرمود: «نه، خدا چنین حکم کرده است ... یَأْمُرَکُمْ أَنْ تَذْبَحُوا بَقَرَةً تکّه‌ای از آن را بر مرد کشته شده بزنید تا زنده‌گردد. پس فرمان خداوند را بپذیرید وگرنه بایست درخواست خود را رها کنید و به ظاهر حکم من پایبند بمانید». این همان حکایتی است که خداوند عزّوجلّ فرمود: وَإِذْ قَالَ مُوسَی لِقَوْمِهِ إِنَّ اللّهَ یَأْمُرُکُمْ أَنْ تَذْبَحُواْ بَقَرَةً اگر می‌خواهید قاتل را بشناسید، تکّه‌ای از آن را بر مرد کشته‌شده بزنید تا زنده‌شود و شما را از قاتل خود باخبر کند.

امام صادق (علیه السلام) موسی (علیه السلام) فرمود: خداوند امر کرده که گاوی را ذبح کنید.

امام صادق (علیه السلام) آن‌ها تعجّب کرده و گفتند: «آیا ما را مسخره کرده‌ای؟ ما جنازه‌ای آورده‌ایم و [از تو می‌خواهیم قاتل او را بیابی؛ حال آنکه] تو می‌گویی باید گاوی را ذبح کنید»؟!

ابن‌عباس (رحمة الله علیه) ما از تو می‌پرسیم چه کسی این شخص را کشته است و تو می‌گویی گاوی ذبح کنیم؟! آیا ما را تمسخر می‌کنی؟ ... و اگر به‌سوی [هر] گاوی می‌رفتند، کفایت می‌کرد؛ ولی آن‌ها سخت‌گیری [و بهانه‌تراشی] کردند و خداوند هم بر آن‌ها سخت‌گرفت.

امام عسکری (علیه السلام) أَعُوذُ بِاللّهِ أَنْ أَکُونَ مِنَ الْجَاهِلِینَ [یعنی] از اینکه از جاهلان باشم به خدا پناه می‌برم و نیز به خدا پناه می‌برم از اینکه سخنی را به خداوند نسبت دهم که به من نگفته است و همچون نادانان با امر خداوند متعال مخالفت‌ورزیده و آن را با آنچه دیده‌ام قیاس کنم و نیز از کلام و فرمان او سرباز زنم.