آیه ۷ - سوره بقره

آیه خَتَمَ اللهُ عَلى قُلُوبِهِمْ وَ عَلى سَمْعِهِمْ وَ عَلى أَبْصارِهِمْ غِشاوَةٌ وَ لَهُمْ عَذابٌ عَظيمٌ [7]

‍‍‌‌‎‎‎‌‌‌( خدا بر دل‌ها و گوش‌هاى آنان مهر نهاده؛ و بر چشم‌هايشان پرده‌اى افكنده شده؛ و عذاب بزرگى در انتظار آنهاست.

خدا مهر نهاده است

۱ -۱
(بقره/ ۷)

الرّضا (علیه السلام)- الخَتْمُ هُوَ الطَّبْعُ عَلَی قُلُوبِ الْکُفَّارِ عُقُوبَهًًْ عَلَی کُفْرِهِمْ.

امام رضا (علیه السلام) «ختم» مهری است که بر دل کفّار به جزای کفرشان نهاده شده است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۳۰
البرهان/ نورالثقلین/ بحارالأنوار، ج۵، ص۱۱/ بحارالأنوار، ج۵، ص۲۰۱/ الاحتجاج، ج۲، ص۴۱۳/ عیون أخبارالرضا (ج۱، ص۱۲۳
۱ -۲
(بقره/ ۷)

العسکری (علیه السلام)- خَتَمَ اللهُ عَلی قُلُوبِهِمْ وَ عَلی سَمْعِهِمْ وَ عَلی أَبْصارِهِمْ غِشاوَةٌ وَ لَهُمْ عَذابٌ عَظِیمٌ أَیْ وَسَمَهَا بِسِمََهًًٍْ یَعْرِفُهَا مَنْ یَشَاءُ مِنْ مَلَائِکَتِهِ إِذَا نَظَرُوا إِلَیْهَا بِأَنَّهُمُ الَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ وَ عَلی سَمْعِهِمْ کَذَلِکَ بِسِمَاتٍ وَ عَلی أَبْصارِهِمْ غِشاوَهًٌَْ وَ ذَلِکَ أَنَّهُمْ لَمَّا أَعْرَضُوا عَنِ النَّظَرِ فِیمَا کُلِّفُوهُ وَ قَصَّرُوا فِیمَا أُرِیدَ مِنْهُمْ وَ جَهِلُوا مَا لَزِمَهُمُ الْإِیمَانُ بِهِ فَصَارُوا کَمَنْ عَلَی عَیْنَیْهِ غِطَاءٌ لَا یُبْصِرُ مَا أَمَامَه.

امام عسکری (علیه السلام) [معنای این آیه آن است که] خداوند بر قلوب ایشان علامت و نشانه‌ای گذاشت که اگر هر یک از فرشتگانی که خود بخواهد، به آن مهر نگاه کند آن نشانه را می‌شناسد و می‌داند که ایشان از کسانی هستند که ایمان نیاورده‌اند و همین‌طور بر گوش‌های آنان نیز چنین علامت و نشانه‌هایی گذاشت و بر چشم‌هایشان هم پرده‌هایی افکند. و وقتی که آن‌ها از توجّه به آنچه موظّف به انجام آن بودند اعراض کرده، درباره‌ی آنچه از آن‌ها خواسته شده‌بود کوتاهی نموده و نسبت به چیزی که باید به آن ایمان آورند غفلت ورزیدند مثل کسی شدند که بر روی چشم‌هایش پرده‌ایست که پیش روی خود را نمی‌بیند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۳۰
بحارالأنوار، ج۹، ص۱۷۴/ بحارالأنوار، ج۵، ص۲۰۰/ نورالثقلین/ الاحتجاج، ج۲، ص۴۵۵؛ فیه: «الَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ ... ذَلِکَ أَنَّهُمْ» محذوفٌ/ الإمام العسکری، ص۹۸
۱ -۳
(بقره/ ۷)

الرّسول (علیه السلام)- بِمَا کَانَ مِنْ کُفْرِهِمْ بِاللَّهِ وَ کُفْرِهِمْ بِمُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله).

پیامبر ( [این جزا] به‌خاطر کفرشان نسبت به خدا و محمّد (بود.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۳۲
البرهان/ الإمام العسکری، ص۱۱۱/ بحارالأنوار، ج۴۲، ص۲۹

بر دل‌های آنان

۲ -۱
(بقره/ ۷)

الرّضا (علیه السلام)- عَلَی قُلُوبِ الْکُفَّار.ِ

امام رضا (علیه السلام) [مُهر] بر دل کفّار است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۳۲
بحارالأنوار، ج۵، ص۱۱/ بحارالأنوار، ج۵، ص۲۰۱/ الاحتجاج، ج۲، ص۴۱۳/ عیون أخبارالرضا (ج۱، ص۱۲۳/ البرهان/ نورالثقلین
۲ -۲
(بقره/ ۷)

الصّادق (علیه السلام)- إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) لَمَّا أَظْهَرَ لِلْیَهُودِ وَ لِجَمَاعَهًٍْ مِنَ الْمُنَافِقِینَ الْمُعْجِزَاتِ فَقَابَلُوهَا بِالْکُفْرِ أَخْبَرَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ عَنْهُمْ بِأَنَّهُ جَلَّ ذِکْرُهُ خَتَمَ عَلَی قُلُوبِهِمْ وَ عَلَی سَمْعِهِمْ خَتْماً یَکُونُ عَلَامَهًًْ لِمَلَائِکَتِهِ الْمُقَرَّبِینَ الْقُرَّاءِ لِمَا فِی اللَّوْحِ الْمَحْفُوظِ مِنْ أَخْبَارِ هَؤُلَاءِ الْمُکَذِّبِینَ الْمَذْکُورِینَ فِیهِ أَحْوَالُهُمْ حَتَّی إِذَا نَظَرُوا إِلَی أَحْوَالِهِمْ وَ قُلُوبِهِمْ وَ أَسْمَاعِهِمْ وَ أَبْصَارِهِمْ وَ شَاهَدُوا مَا هُنَاکَ مِنْ خَتْمِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ عَلَیْهَا ازْدَادُوا بِاللَّهِ مَعْرِفَهًًْ وَ بِعِلْمِهِ بِمَا یَکُونُ قَبْلَ أَنْ یَکُونَ یَقِیناً حَتَّی إِذَا شَاهَدُوا هَؤُلَاءِ الْمَخْتُومَ عَلَیْهِمْ وَ عَلَی جَوَارِحِهِمْ یُخْبِرُونَ عَلَی مَا قَرَءُوا مِنَ اللَّوْحِ الْمَحْفُوظِ وَ شَاهَدُوهُ فِی قُلُوبِهِمْ وَ أَسْمَاعِهِمْ وَ أَبْصَارِهِمْ ازْدَادُوا بِعِلْمِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ بِالْغَائِبَاتِ یَقِیناً.

امام صادق (علیه السلام) زمانی‌که رسول‌خدا (برای قوم یهود و عدّه‌ای از منافقین، معجزات را آشکار فرمود ولی آن‌ها با کفر با آن حقیقت، مقابله کرده و ایمان نیاوردند، خداوند درباره‌ی ایشان خبر داد که بر قلب‌ها و گوش‌هایشان مهری نهاده است که برای ملائکهی مقرّب علامت و نشانه باشد. این فرشتگان مقرّب الهی کسانی هستند که اخبار این دروغگویان و احوالات بیان‌شده‌ی آنان در لوح محفوظ را می‌خوانند و چون به احوالات ایشان، قلب‌ها، گوش‌ها و چشمانشان نگاه کرده و مُهر خداوند، که بر [پرونده‌ی] آن‌ها زده شده را ببینند، معرفت آن فرشتگان به خداوند و به علم او که تا قبل از این به آن یقین پیدا نکرده‌بودند، زیادتر می‌شود. وقتی فرشتگان، این افراد را ببینند که بر قلب و سایر اعضایشان مهر و علامت زده شده، همان‌طورکه در لوح محفوظ خوانده‌بودند و همان مطالبی را که خوانده بودند و در قلب‌ها، گوش‌ها و چشمان آن‌ها مشاهده کنند، ایمان و یقینشان به علم خداوند به علم غیب، بیشترمی‌شود.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۳۲
بحارالأنوار، ج۴۲، ص۲۹
۲ -۳
(بقره/ ۷)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) لِعَلِیٍّ (علیه السلام) انْظُرْ! فَنَظَرَ إِلَی عَبْدِ‌اللَّهِ‌بْنِ‌أُبَیٍّ وَ إِلَی سَبْعَهًِْ نَفَرٍ مِنَ الْیَهُودِ فَقَالَ: قَدْ شَاهَدْتُ خَتْمَ اللهِ عَلَی قُلُوبِهِمْ وَ عَلَی سَمْعِهِمْ وَ عَلَی أَبْصَارِهِمْ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله): أَنْتَ یَا عَلِیُ (علیه السلام) أَفْضَلُ شُهَدَاءِ اللَّهِ فِی الْأَرْضِ بَعْدَ مُحَمَّدٍ رَسُولِ اللَّهِ. قَالَ: فَذَلِکَ قَوْلُه: خَتَمَ اللهُ عَلی قُلُوبِهِمْ وَ عَلی سَمْعِهِمْ وَ عَلی أَبْصارِهِمْ غِشاوَةٌ.

امام علی (علیه السلام) رسول‌خدا (به حضرت علی (علیه السلام) فرمود: [به این افراد] نگاه کن! علی (علیه السلام)، عبدالله‌بن‌اُبیّ و هفت تن از یهودیان را دید. و فرمود: «دیدم که خداوند بر دل و گوش و چشم‌هایشان مهر نهاده است». سپس [پیامبر (] فرمود: «ای علی (علیه السلام)! تو پس از رسول‌خدا (برترین گواهان خداوند روی زمین هستی! این همان کلام خداوند متعال است که فرمود: خَتَمَ اللهُ عَلَی قُلُوبِهمْ وَعَلَی سَمْعِهِمْ وَعَلَی أَبْصَارِهِمْ غِشَاوَةٌ».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۳۲
البرهان/ الإمام العسکری، ص۱۱۱/ بحارالأنوار، ج۴۲، ص۲۹
۲ -۴
(بقره/ ۷)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- خَتَمَ اللهُ عَلی قُلُوبِهِمْ وَ عَلی سَمْعِهِمْ وَ عَلی أَبْصارِهِمْ غِشاوَةٌ تُبْصِرُهَا الْمَلَائِکَهًُْ فَیَعْرِفُونَهُمْ بِهَا وَ یُبْصِرُهَا رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ یُبْصِرُهَا خَیْرُ خَلْقِ اللَّهِ بَعْدَهُ عَلِیُّ‌بْنُ‌أَبِی‌طَالِبٍ (علیه السلام).

پیامبر ( فرشتگان و رسول‌خدا (و برترین آفریده‌ی خداوند پس از او یعنی علیّ‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام)، مُهر دل‌های کافران را می‌بینند و کافران را از روی این نشانه می‌شناسند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۳۲
بحارالأنوار، ج۴۲، ص۲۹/ الإمام العسکری، ص۱۱۱/ البرهان

عذاب بزرگی

۳ -۱
(بقره/ ۷)

العسکری (علیه السلام)- وَ لَهُمْ عَذابٌ عَظِیمٌ یَعْنِی فِی الْآخِرَهًِْ الْعَذَابُ الْمُعَدُّ لِلْکَافِرِینَ وَ فِی الدُّنْیَا أَیْضاً لِمَنْ یُرِیدُ أَنْ یَسْتَصْلِحَهُ بِمَا یَنْزِلُ بِهِ مِنْ عَذَابِ الِاسْتِصْلَاحِ لِیُنَبِّهَهُ لِطَاعَتِهِ وَ مِنْ عَذَابِ الِاصْطِلَامِ لِیُصَیِّرَهُ إِلَی عَدْلِهِ وَ حِکْمَتِهِ.

امام عسکری (علیه السلام) کفّار در آخرت گرفتار عذابی خواهندشد که برایشان آماده شده است و در دنیا نیز این عذاب برای کسانی خواهد بود که خدا می‌خواهد آن‌ها را به‌وسیله‌ی عذابهای بیدارکننده اصلاح کند. تا اینکه [این بندگان] با این عذاب‌های بیدارکننده متوجّه لزوم عبادت و اطاعت خدا شده و با عذاب‌های بیچاره‌کننده [ای که گرفتارش می‌شوند به خود آمده و] به مسیر حکمت و عدالت الهی بازگردند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۳۲
بحارالأنوار، ج۹، ص۱۷۴/ بحارالأنوار، ج۵، ص۲۰۰/ نورالثقلین/ الاحتجاج، ج۲، ص۴۵۵؛ فیه: «الإصلاح» بدل «الإستصلاح»/ الإمام العسکری، ص۹۸
۳ -۲
(بقره/ ۷)

الرّسول (علیه السلام)- وَ لَهُمْ عَذابٌ عَظِیمٌ فِی الْآخِرَهًِْ.

پیامبر ( این عذاب بزرگ، عذاب آنان در آخرت است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۳۴
بحارالأنوار، ج۹، ص۱۷۴/ الاحتجاج، ج۲، ص۴۵۵/ الإمام العسکری، ص۹۸/ الإمام العسکری، ص۱۱۱/ البرهان
بیشتر
بقره
همه
مقدمه
۱
۲
۳
۴
۵
۶
۷
۸
۹
۱۰
۱۱
۱۲
۱۳
۱۴
۱۵
۱۶
۱۷
۱۸
۱۹
۲۰
۲۱
۲۲
۲۳
۲۴
۲۵
۲۶
۲۷
۲۸
۲۹
۳۰
۳۱
۳۲
۳۳
۳۴
۳۵
۳۶
۳۷
۳۸
۳۹
۴۰
۴۱
۴۲
۴۳
۴۴
۴۵
۴۶
۴۷
۴۸
۴۹
۵۰
۵۱
۵۲
۵۳
۵۴
۵۵
۵۶
۵۷
۵۸
۵۹
۶۰
۶۱
۶۲
۶۳
۶۴
۶۵
۶۶
۶۷
۶۸
۶۹
۷۰
۷۱
۷۲
۷۳
۷۴
۷۵
۷۶
۷۷
۷۸
۷۹
۸۰
۸۱
۸۲
۸۳
۸۴
۸۵
۸۶
۸۷
۸۸
۸۹
۹۰
۹۱
۹۲
۹۳
۹۴
۹۵
۹۶
۹۷
۹۸
۹۹
۱۰۰
۱۰۱
۱۰۲
۱۰۳
۱۰۴
۱۰۵
۱۰۶
۱۰۷
۱۰۸
۱۰۹
۱۱۰
۱۱۱
۱۱۲
۱۱۳
۱۱۴
۱۱۵
۱۱۶
۱۱۷
۱۱۸
۱۱۹
۱۲۰
۱۲۱
۱۲۲
۱۲۳
۱۲۴
۱۲۵
۱۲۶
۱۲۷
۱۲۸
۱۲۹
۱۳۰
۱۳۱
۱۳۲
۱۳۳
۱۳۴
۱۳۵
۱۳۶
۱۳۷
۱۳۸
۱۳۹
۱۴۰
۱۴۱
۱۴۲
۱۴۳
۱۴۴
۱۴۵
۱۴۶
۱۴۷
۱۴۸
۱۴۹
۱۵۰
۱۵۱
۱۵۲
۱۵۳
۱۵۴
۱۵۵
۱۵۶
۱۵۷
۱۵۸
۱۵۹
۱۶۰
۱۶۱
۱۶۲
۱۶۳
۱۶۴
۱۶۵
۱۶۶
۱۶۷
۱۶۸
۱۶۹
۱۷۰
۱۷۱
۱۷۲
۱۷۳
۱۷۴
۱۷۵
۱۷۶
۱۷۷
۱۷۸
۱۷۹
۱۸۰
۱۸۱
۱۸۲
۱۸۳
۱۸۴
۱۸۵
۱۸۶
۱۸۷
۱۸۸
۱۸۹
۱۹۰
۱۹۱
۱۹۲
۱۹۳
۱۹۴
۱۹۵
۱۹۶
۱۹۷
۱۹۸
۱۹۹
۲۰۰
۲۰۱
۲۰۲
۲۰۳
۲۰۴
۲۰۵
۲۰۶
۲۰۷
۲۰۸
۲۰۹
۲۱۰
۲۱۱
۲۱۲
۲۱۳
۲۱۴
۲۱۵
۲۱۶
۲۱۷
۲۱۸
۲۱۹
۲۲۰
۲۲۱
۲۲۲
۲۲۳
۲۲۴
۲۲۵
۲۲۶
۲۲۷
۲۲۸
۲۲۹
۲۳۰
۲۳۱
۲۳۲
۲۳۳
۲۳۴
۲۳۵
۲۳۶
۲۳۷
۲۳۸
۲۳۹
۲۴۰
۲۴۱
۲۴۲
۲۴۳
۲۴۴
۲۴۵
۲۴۶
۲۴۷
۲۴۸
۲۴۹
۲۵۰
۲۵۱
۲۵۲
۲۵۳
۲۵۴
۲۵۵
۲۵۶
۲۵۷
۲۵۸
۲۵۹
۲۶۰
۲۶۱
۲۶۲
۲۶۳
۲۶۴
۲۶۵
۲۶۶
۲۶۷
۲۶۸
۲۶۹
۲۷۰
۲۷۱
۲۷۲
۲۷۳
۲۷۴
۲۷۵
۲۷۶
۲۷۷
۲۷۸
۲۷۹
۲۸۰
۲۸۱
۲۸۲
۲۸۳
۲۸۴
۲۸۵
۲۸۶