آیه وَ ما كانَ اسْتِغْفارُ إِبْراهيمَ لِأَبيهِ إِلاَّ عَنْ مَوْعِدَةٍ وَعَدَها إِيَّاهُ فَلَمَّا تَبَيَّنَ لَهُ أَنَّهُ عَدُوٌّ لِلهِ تَبَرَّأَ مِنْهُ إِنَّ إِبْراهيمَ لَأَوَّاهٌ حَليمٌ [114]
و استغفار ابراهيم براى پدرش (سرپرستش كه در آن زمان، عمويش آزر بود)، فقط به خاطر وعده‌اى بود كه به او داده بود [تا وى را به‌سوى ايمان جذب كند] امّا هنگامى‌كه براى او روشن شد كه وى دشمن خداست، از او بيزارى جست. به يقين، ابراهيم دلسوز و بردبار بود.
علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- وَ ما کانَ اسْتِغْفارُ إِبْراهِیمَ لِأَبِیهِ إِلَّا عَنْ مَوْعِدَةٍ وَعَدَها إِیَّاهُ قَالَ إِبْرَاهِیمُ (علیه السلام) لِأَبِیهِ إِنْ لَمْ تَعْبُدِ الْأَصْنَامَ اسْتَغْفَرْتُ لَکَ فَلَمَّا لَمْ یَدَعِ الْأَصْنَامَ تَبَرَّأَ مِنْهُ.
علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- وَ مَا کَان اسْتِغْفَارُ ابراهیم لِابیهِ إِلاَّ عَن مَّوْعِدَةٍ وَعَدَهَا إِیَّاهُ؛ ابراهیم (علیه السلام) به پدرش گفت: «اگر بت‌ها را نپرستی برای تو طلب مغفرت خواهم کرد». هنگامی‌که عبادت بت‌ها را ترک نکرد، از او بیزاری جست.
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- إِنَّ الْمَوْعِدَهًَْ کَانَتْ مِنَ الْأَبِ وَعَدَ إِبْرَاهِیمَ (علیه السلام) أَنَّهُ یُؤْمِنُ إِنْ یَسْتَغْفِرْ لَهُ فَاسْتَغْفَرَ لَهُ لِذَلِکَ فَلَمَّا تَبَیَّنَ لَهُ أَنَّهُ عَدُوُّ اللَّهِ وَ لَا یَفِی بِمَا وَعَدَهُ تَبَرَّأَ مِنْهُ وَ تَرَکَ الدُّعَاءَ لَهُ.
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- گفته شده این وعده از طرف پدرش بوده که به ابراهیم (علیه السلام) وعده داد که اگر ابراهیم برایش آمرزش بخواهد ایمان می آورد. ابراهیم (علیه السلام) نیز برای پدرش آمرزش خواسته است. امّا زمانی‌که برایش روشن شده پدرش دشمن خداست و به وعده اش عمل نمی کند از او بیزازی جسته و از دعاکردنش دست شست.
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ أَبِی الْبِلَادِ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِهِ قَالَ: قَالَ أَبُوعَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) مَا یَقُولُ النَّاسُ فِی قَوْلِ اللَّهِ وَ ما کانَ اسْتِغْفارُ إِبْراهِیمَ لِأَبِیهِ إِلَّا عَنْ مَوْعِدَةٍ وَعَدَها إِیَّاهُ قُلْتُ یَقُولُونَ إِبْرَاهِیمُ (علیه السلام) وَعَدَ أَبَاهُ لِیَسْتَغْفِرَ لَهُ قَالَ لَیْسَ هُوَ هَکَذَا وَ إِنَّ إِبْرَاهِیمَ (علیه السلام) وَعَدَهُ أَنْ یُسْلِمَ فَاسْتَغْفَرَ لَهُ فَلَمَّا تَبَیَّنَ لَهُ أَنَّهُ عَدُوٌّ لِلَّهِ تَبَرَّأَ مِنْهُ.
امام صادق (علیه السلام)- ابراهیم‌بن‌ابی‌البلاد از یکی از اصحابش نقل کرده است که گفت: امام صادق (علیه السلام) فرمود: «مردم درباره‌ی این سخن خدای تبارک‌وتعالی: وَ مَا کَان اسْتِغْفَارُ ابراهیم لِابیهِ إِلاَّ عَن مَّوْعِدَةٍ وَعَدَهَا إِیَّاهُ، چه می‌گویند»؟ عرض کردم: «می‌گویند، همانا ابراهیم (علیه السلام) به پدرش وعده داده بود که برای او طلب آمرزش کند». فرمود: «چنین نیست، پدر ابراهیم (علیه السلام) به او وعده داده بود که اسلام بیاورد. ابراهیم (علیه السلام) برای او طلب آمرزش کرد و هنگامی‌که برای او روشن شد که او دشمن خداست، از او بیزاری جست».
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ أبِی‌إسْحَاقِ الْهَمِدَانِیّ عَنْ رَجُلٍ قَالَ: صَلَّی رَجُلٌ إِلَی جَنْبِی فَاسْتَغْفَرَ لِأَبَوَیْهِ وَ کَانَا مَاتَا فِی الْجَاهِلِیَّهًِْ فَقُلْتُ تَسْتَغْفِرُ لِأَبَوَیْکَ وَ قَدْ مَاتَا فِی الْجَاهِلِیَّهًِْ فَقَالَ قَدِ اسْتَغْفَرَ إِبْرَاهِیمُ (علیه السلام) لِأَبِیهِ فَلَمْ أَدْرِ مَا أَرُدُّ عَلَیْهِ فَذَکَرْتُ ذَلِکَ لِلنَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله) فَأَنْزَلَ اللَّهُ وَ ما کانَ اسْتِغْفارُ إِبْراهِیمَ لِأَبِیهِ إِلَّا عَنْ مَوْعِدَةٍ وَعَدَها إِیَّاهُ فَلَمَّا تَبَیَّنَ لَهُ أَنَّهُ عَدُوٌّ لِلهِ تَبَرَّأَ مِنْهُ قَالَ لَمَّا مَاتَ تَبَیَّنَ أَنَّهُ عَدُوٌّ لِلَّهِ فَلَمْ یَسْتَغْفِرْ لَهُ.
امام صادق (علیه السلام)- ابواسحاق همدانی از شخصی نقل کرده است که گفت: مردی در کنارم نماز خواند و برای پدر و مادرش طلب آمرزش کرد. آنان در زمان جاهلیّت مرده بودند. گفتم: «آیا برای پدر و مادرت که در جاهلیّت مردند، طلب آمرزش می‌کنی»؟ گفت: «ابراهیم (علیه السلام) نیز برای پدرش طلب آمرزش کرد». من ندانستم چه جوابی به او بدهم، پس این مسئله را با پیامبر (صلی الله علیه و آله) در میان گذاشتم. خدا این آیه را نازل کرد: وَمَا کَان اسْتِغْفَارُ ابراهیم لِابیهِ إِلاَّ عَن مَّوْعِدَةٍ وَعَدَهَا إِیَّاهُ فَلَمَّا تَبَیَّنَ لَهُ انهُ عَدُوٌّ لِلهِ تَبَرَّأَ مِنْهُ. هنگامی‌که مرد متوجّه شد که او دشمن خداست، برای او طلب آمرزش نکرد».
الباقر (علیه السلام)- الْأَوَّاهُ هُوَ الدَّعَّاءُ.
امام باقر (علیه السلام)- الْأَوَّاهُ [یعنی] بسیار دعاکننده.
الصّادق (علیه السلام)- أَیْ دَعَّاءٌ کَثِیرُ الدُّعَاءِ.
امام صادق (علیه السلام)- یعنی دعّاء؛ کسی که زیاد دعا می‌کند.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- هُوَ الْخَاشِعِ الْمُتَذَلِّل.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- او خشوع‌کننده و ذلیل است
الباقر (علیه السلام)- الْأَوَّاهُ الْمُتَضَرِّعُ إِلَی اللَّهِ فِی صَلَاتِهِ وَ إِذَا خَلَا فِی قَفْرَهًٍْ فِی الْأَرْضِ وَ فِی الْخَلَوَاتِ.
امام باقر (علیه السلام)- الْأَوَّاهُ کسی است که هم در نمازش در برابر خدا تضرّع (توسّل) می‌کند، و هم هنگامی‌که در بیابان و خلوت‌ها تنها باشد.