آیه أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللهَ يَسْجُدُ لَهُ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ مَنْ فِي الْأَرْضِ وَ الشَّمْسُ وَ الْقَمَرُ وَ النُّجُومُ وَ الْجِبالُ وَ الشَّجَرُ وَ الدَّوَابُّ وَ كَثيرٌ مِنَ النَّاسِ وَ كَثيرٌ حَقَّ عَلَيْهِ الْعَذابُ وَ مَنْ يُهِنِ اللهُ فَما لَهُ مِنْ مُكْرِمٍ إِنَّ اللهَ يَفْعَلُ ما يَشاءُ [18]
آيا نمى دانى تمام كسانى كه در آسمان ها و كسانى كه در زمينند براى خدا سجده مى‌كنند؟! و [همچنين] خورشيد و ماه، ستارگان، كوه‌ها، درختان، جنبندگان و بسيارى از مردم! امّا بسيارى [ابا دارند و فرمان] عذاب درباره‌ی آنان حتمى است و هركس را خدا خوار كند، كسى او را گرامى نخواهد داشت. خداوند هرچه را اراده كند [و صلاح بداند] انجام مى دهد.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- إِنَّ لِلشَّمْسِ ثَلَاثَمِائَهًٍْ‌وَ‌سِتِّینَ بُرْجاً کُلُّ بُرْجٍ مِنْهَا مِثْلُ جَزِیرَهًٍْ مِنْ جَزَائِرِ الْعَرَبِ فَتَنْزِلُ کُلَّ یَوْمٍ عَلَی بُرْجٍ مِنْهَا فَإِذَا غَابَتِ انْتَهَتْ إِلَی حَدِّ بُطْنَانِ الْعَرْشِ فَلَمْ تَزَلْ سَاجِدَهًًْ إِلَی الْغَدِ ثُمَّ تُرَدُّ إِلَی مَوْضِعِ مَطْلَعِهَا وَ مَعَهَا مَلَکَانِ یَهْتِفَانِ مَعَهَا وَ إِنَّ وَجْهَهَا لِأَهْلِ السَّمَاءِ وَ قَفَاهَا لِأَهْلِ الْأَرْضِ وَ لَوْ کَانَ وَجْهُهَا لِأَهْلِ الْأَرْضِ لَاحْتَرَقَتِ الْأَرْضُ وَ مَنْ عَلَیْهَا مِنْ شِدَّهًِْ حَرِّهَا وَ مَعْنَی سُجُودِهَا مَا قَالَ سُبْحَانَهُ وَ تَعَالَی أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللهَ یَسْجُدُ لَهُ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ مَنْ فِی الْأَرْضِ وَ الشَّمْسُ وَ الْقَمَرُ وَ النُّجُومُ وَ الْجِبالُ وَ الشَّجَرُ وَ الدَّوَابُّ وَ کَثِیرٌ مِنَ النَّاسِ.
امام علی ( خورشید، سیصدوشصت بُرج دارد که هر یک از آن برج‌ها مانند جزیره‌ای از جزایر عرب است و هر روز بر یکی از آن برج‌ها فرود می‌آید و چون غروب کند، به نزدیک عرش می‌رود و تا فردا هم چنان در سجده است. سپس به جایگاهی که از آن طلوع میکند، بازگردانده می‌شود و دو فرشته با آن هستند که همراه خورشید بانگ سر می‌دهند. روی خورشید به طرف اهل آسمان و پشت آن بهسوی اهل زمین است که اگر روی آن به سوی اهل زمین بود، زمین و هر آن کس که بر روی زمین است، از شدّت گرمای آن می‌سوخت؛ و معنای سجده کردن خورشید همان است که خداوند سبحان فرموده است: أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللهَ یَسْجُدُ لَهُ مَنْ فِی السَّمَاوَاتِ وَمَنْ فِی الأرْضِ وَالشَّمْسُ وَالْقَمَرُ وَالنُّجُومُ وَالْجِبَالُ وَالشَّجَرُ وَالدَّوَابُّ وَکَثِیرٌ مِنَ النَّاسِ.
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ أَبِی‌الصَّبَّاحِ الْکِنَانِیِّ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَاعَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) عَنْ قَوْلِ اللَّهِ أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللهَ یَسْجُدُ لَهُ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ مَنْ فِی الْأَرْضِ وَ الشَّمْسُ وَ الْقَمَرُ وَ النُّجُومُ وَ الْجِبالُ وَ الشَّجَرُ وَ الدَّوَابُّ الْآیَهًَْ فَقَالَ إِنَّ لِلشَّمْسِ أَرْبَعَ سَجَدَاتٍ کُلَّ یَوْمٍ وَ لَیْلَهًٍْ سَجْدَهًٌْ إِذَا صَارَتْ فِی طُولِ السَّمَاءِ قَبْلَ أَنْ یَطْلُعَ الْفَجْرُ قُلْتُ بَلَی جُعِلْتُ فِدَاکَ قَالَ ذَاکَ الْفَجْرُ الْکَاذِبُ لِأَنَّ الشَّمْسَ تَخْرُجُ سَاجِدَهًًْ وَ هِیَ فِی طَرَفِ الْأَرْضِ فَإِذَا ارْتَفَعَتْ مِنْ سُجُودِهَا طَلَعَ الْفَجْرُ وَ دَخَلَ وَقْتُ الصَّلَاهًِْ وَ أَمَّا السَّجْدَهًُْ الثَّانِیَهًُْ فَإِنَّهَا إِذَا صَارَتْ فِی وَسَطِ الْقُبَّهًِْ وَ ارْتَفَعَ النَّهَارُ رَکَدَتْ قَبْلَ الزَّوَالِ فَإِذَا صَارَتْ بِحِذَاءِ الْعَرْشِ رَکَدَتْ وَ سَجَدَتْ فَإِذَا ارْتَفَعَتْ مِنْ سُجُودِهَا زَالَتْ عَنْ وَسَطِ الْقُبَّهًِْ فَیَدْخُلُ وَقْتُ صَلَاهًِْ الزَّوَالِ وَ أَمَّا السَّجْدَهًُْ الثَّالِثَهًُْ أَنَّهَا إِذَا غَابَتْ مِنَ الْأُفُقِ خَرَّتْ سَاجِدَهًًْ فَإِذَا ارْتَفَعَتْ مِنْ سُجُودِهَا زَالَ اللَّیْلُ کَمَا أَنَّهَا حِینَ زَالَتْ وَسَطَ السَّمَاءِ دَخَلَ وَقْتُ الزَّوَالِ زَوَالِ النَّهَارِ.
امام صادق ( ابوصباح کنانی گوید: «از امام صادق (درباره‌ی این سخن خداوند [که فرموده است:] أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللهَ یَسْجُدُ لَهُ مَنْ فِی السَّمَاوَاتِ وَمَنْ فِی الأرْضِ وَالشَّمْسُ وَالْقَمَرُ وَالنُّجُومُ وَالْجِبَالُ وَالشَّجَرُ وَالدَّوَابُّ... پرسیدم». حضرت فرمود: «خورشید در هر شبانه روز چهاربار [برای خدا] سجده می کند؛ اوّلین سجده زمانی است که در طرف افق قرار می‌گیرد، در آن هنگام که مدار خورشید [از زاویه‌ی دید انسان] از زمین بیرون آید و آن، زمانی است که سفیدی را قبل از طلوع فجر در کرانه‌ی آسمان می‌بینی». عرض‌کردم: «آری فدایت شوم [این سفیدی را دیده‌ام]»! امام (فرمود: «آن‌هنگام، فجر کاذب است (سپیده‌ای‌که نزدیک اذان صبح در قسمت مشرق به شکل عمودی پدیدار می‌شود را فجر کاذب نامند)، زیرا خورشید درحالی‌که در گوشه‌ی افق قرار دارد سجده‌کنان خارج می‌شود و چون از سجده‌اش برخیزد. آن وقت سپیده‌ی صبح طلوع کرده و وقت نماز صبح می‌شود. امّا سجده‌ی دوّم، هنگامیکه خورشید در میانه‌ی آسمان قرار می‌گیرد و روز بالا می‌آید در این زمان، خورشید قبل از عبور از میانه‌ی آسمان از حرکت باز می‌ایستد و چون در برابر عرش قرار گیرد از حرکت باز ایستاده و به سجده می‌افتد و هنگامی که از سجده‌اش برخیزد، از میانه‌ی آسمان عبور کرده و وقت نمازظهر فرا می‌رسد. امّا سجده‌ی سوّم، زمانی‌که خورشید از افق ناپدید شود به سجده می‌افتد و هنگامی که از سجده‌اش برخیزد شب زوال می‌یابد؛ همانطورکه وقتی خورشید از میانه‌ی آسمان عبور میکند، وقت [شروعِ] زوال روز فرا رسیده است». (زمان سجده‌ی چهارم در روایت بیان نشده است که یا اشتباه از راویان روایت و یا از نسخه‌برداران از کتب‌قدیمی بوده است).
علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- فِی قَوْلِهِ وَ الشَّجَرُ وَ الدَّوَابُّ لَفْظُ الشَّجَرِ وَاحِدٌ وَ مَعْنَاهُ جَمْع.
علیّ‌بن‌ابراهیم ( لفظ «شجر» در آیه‌ی وَالشَّجَرُ وَالدَّوَابُّ؛ مفرد است ولی معنای جمع (درختان) دارد.
الرّضا (علیه السلام)- الْمَشِیئَهًُْ مِنْ صِفَاتِ الْأَفْعَالِ فَمَنْ زَعَمَ أَنَ اللَّهَ لَمْ یَزَلْ مُرِیداً شَائِیاً فَلَیْسَ بِمُوَحِّد.
امام رضا ( اراده [از جانب خدا] از صفات فعل (صفات فعل، صفاتی هستند که رابطه خدا را با موجودات جهان بیان می‌کنند مانند آفریدگار، روزی‌دهنده، هدایت‌کننده و...) است (یعنی جزء ذات خدا نیست) و هرکس گمان کند خداوند از ازل، اراده‌کننده بوده است (یعنی اراده را از صفات ذات بداند) یکتاپرست نیست.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- عَنْ جَعْفَرِ‌بْنِ‌مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِیهِ (علیه السلام) قَالَ: قِیلَ لِعَلِیٍّ (علیه السلام) إِنَّ رَجُلًا یَتَکَلَّمُ فِی الْمَشِیَّهًِْ فَقَالَ ادْعُهُ لِی قَالَ فَدُعِیَ لَهُ فَقَالَ یَا عَبْدَ اللَّهِ خَلَقَکَ اللَّهُ لِمَا شَاءَ أَوْ لِمَا شِئْتَ قَالَ لِمَا شَاءَ قَالَ فَیُمْرِضُکَ إِذَا شَاءَ أَوْ إِذَا شِئْتَ قَالَ إِذَا شَاءَ قَالَ فَیَشْفِیکَ إِذَا شَاءَ أَوْ إِذَا شِئْتَ قَالَ إِذَا شَاءَ قَالَ فَیُدْخِلُکَ حَیْثُ شَاءَ أَوْ حَیْثُ شِئْتَ قَالَ حَیْثُ شَاءَ قَالَ فَقَالَ عَلِیٌّ (علیه السلام) لَهُ لَوْ قُلْتَ غَیْرَ هَذَا لَضَرَبْتُ الَّذِی فِیهِ عَیْنَاکَ.
امام علی ( از امام صادق (روایت است: شخصی به امام علی (گفت: «مردی درباره‌ی اراده‌ی خدا سخن می‌گوید». حضرت فرمود: «او را نزد من بخوان». او نیز چنین کرد. امام (به آن مرد فرمود: «ای بنده‌ی خدا! آیا خداوند تو را برای آنچه خود اراده کرده آفریده یا برای آنچه تو اراده کرده‌ای»؟ گفت: «برای آنچه خود اراده کرده است». حضرت فرمود: «آیا هرگاه او بخواهد تو را دچار بیماری میکند یا هرگاه تو بخواهی»؟ گفت: «هرگاه که او بخواهد». فرمود: «آیا هرگاه او بخواهد تو را بهبودی می‌بخشد یا هرگاه تو بخواهی»؟ گفت: «هرگاه که او بخواهد». فرمود: «آیا در هرجا که خود خواهد تو را داخل می کند یا در هرجایی که تو بخواهی»؟ پاسخ داد: «هرجا که خود بخواهد». در این‌هنگام حضرت به او فرمود: «اگر غیر این می‌گفتی گردنت را می‌زدم».
الرّضا (علیه السلام)- فِی تَفسِیرِ القُمِّی: وَ حَدَّثَنِی یَاسِرٌ عَنِ الرِّضَا (علیه السلام) قَال سَمِعْتُ أَبَاالْحَسَنِ الرِّضَا (علیه السلام) یَقُولُ مَا بَعَثَ اللَّهُ نَبِیّاً إِلَّا بِتَحْرِیمِ الْخَمْرِ وَ أَنْ یُقِرَّ لِلَّهِ بِالْبَدَاءِ إِنَّ اللهَ یَفْعَلُ مَا یَشَاءُ وَ أَنْ یَکُونَ فِی تُرَاثِهِ الْکُنْدُرُ.
امام رضا ( ریّان‌بن‌صلت گوید: «از امام رضا (شنیدم که می فرمود: خداوند هرگز پیامبری را مبعوث نکرده مگر با حکم حرمت شراب و اقرار به «بداء» برای خدا؛ یعنی اینکه خدا هرچه را اراده کند انجام می دهد؛ و اینکه میراثش کُندُر باشد».