آیه ۷۲ - سوره حج

آیه وَ إِذا تُتْلى عَلَيْهِمْ آياتُنا بَيِّناتٍ تَعْرِفُ في وُجُوهِ الَّذينَ كَفَرُوا الْمُنْكَرَ يَكادُونَ يَسْطُونَ بِالَّذينَ يَتْلُونَ عَلَيْهِمْ آياتِنا قُلْ أَ فَأُنَبِّئُكُمْ بِشَرٍّ مِنْ ذلِكُمُ النَّارُ وَعَدَهَا اللهُ الَّذينَ كَفَرُوا وَ بِئْسَ الْمَصيرُ [72]

و هنگامىكه آيات روشنِ ما بر آنان خوانده مىشود، در چهرههاى كافران آثار انكار مشاهده‌ مى‌كنى، آنچنان كه نزديك است [برخيزند و] به كسانى كه آيات ما را بر آن‌ها مىخوانند حمله كنند! بگو: «آيا شما را به بدتر از اين خبردهم؟ كه همان آتش سوزنده است كه خدا به كافران وعدهداده و بد سرانجامى است!»

۱
(حج/ ۷۲)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ عِیسَی‌بْنِ‌داوُدَ قَالَ حَدَّثَنَا الْإِمَامُ مُوسَی‌بْنُ‌جَعْفَرٍ (علیه السلام) عَنْ أَبِیهِ کَانَ الْقَوْمُ إِذَا نَزَلَتْ فِی أَمِیرِ‌الْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) آیَهًٌْ فِی کِتَابِ اللَّهِ فِیهَا فَرْضُ طَاعَتِهِ أَوْ فَضِیلَهًٌْ فِیهِ أَوْ فِی أَهْلِهِ سَخِطُوا ذَلِکَ وَ کَرِهُوا حَتَّی هَمُّوا بِهِ وَ أَرَادُوا بِهِ الْعَظِیمَ وَ أَرَادُوا بِرَسُول اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) أَیْضاً لَیْلَهًَْ الْعَقَبَهًِْ غَیْظاً وَ غَضَباً وَ حَسَداً حَتَّی نَزَلَتْ هَذِهِ الْآیَهًُْ.

امام صادق ( عیسی‌بن‌داود گوید: امام‌کاظم (از پدر بزرگوارش برایمان نقل نمود که امام‌صادق (پیرامون آیه‌ی وَ إِذا تُتْلی عَلَیْهِمْ آیاتُنا بَیِّناتٍ تَعْرِفُ فِی وُجُوهِ الَّذِینَ کَفَرُوا الْمُنْکَرَ یَکادُونَ یَسْطُونَ بِالَّذِینَ یَتْلُونَ عَلَیْهِمْ آیاتِنا... فرمود: «هرگاه آیه‌ای از قرآن پیرامون وجوب اطاعت از امیرالمؤمنین (یا در فضیلت ایشان و یا در مورد اهل‌بیت او نازل می‌شد، منافقان به شدّت خشمگین می‌شدند و ناخشنود می‌گشتند تا جایی‌که سوءقصد به جان امیرالمؤمنین (کردند و خواستند او را بکشند؛ همچنین در لیلهًْ‌العقبه (شبی‌که گروهی از منافقان تصمیم داشتند به‌هنگام بازگشت از جنگ تبوک، در یکی از گردنه‌های میان راه، شتر پیامبر (را رم دهند تا حضرت از بالای کوه به درّه پرت شود، ولی پیامبر (در پرتو وحی الهی از این ماجرا آگاه گشت و نقشه‌ی شوم آن‌ها را نقش بر آب کرد) شدّت خشم، کینه و حسادت خود نسبت به رسول‌خدا (را به کار بردند؛ تا اینکه در نهایت این آیه نازل شد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۷۲۲
بحارا لأنوار، ج۲۴، ص۳۶۲/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۳۴۶؛ «الغیظ» بدل «العظیم» و «غیضا» بدل «غیظا»/ البرهان
بیشتر