آیه وَ جاهِدُوا فِي اللهِ حَقَّ جِهادِهِ هُوَ اجْتَباكُمْ وَ ما جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِي الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ مِلَّةَ أَبيكُمْ إِبْراهيمَ هُوَ سَمَّاكُمُ الْمُسْلِمينَ مِنْ قَبْلُ وَ في هذا لِيَكُونَ الرَّسُولُ شَهيداً عَلَيْكُمْ وَ تَكُونُوا شُهَداءَ عَلَى النَّاسِ فَأَقيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ اعْتَصِمُوا بِاللهِ هُوَ مَوْلاكُمْ فَنِعْمَ الْمَوْلى وَ نِعْمَ النَّصيرُ [78]
و در راه خدا آنگونه كه سزاوار اوست جهاد كنيد، او شما را برگزيد و در دين [اسلام] كارِ سنگين و سختى بر شما قرار نداد، از آيين پدرتان ابراهيم پيروى كنيد. خداوند شما را در كتاب‌هاى پيشين و در اين كتاب آسمانى، مسلمان ناميد، تا پيامبر گواه بر شما باشد و شما گواهان بر مردم. پس نماز را برپا داريد و زكات را ادا كنيد و به خدا تمسّك جوييد كه او سرپرست [و ياور] شماست، چه سرپرست خوبى و چه ياور شايسته اى!
الرّضا (علیه السلام)- فَقَالَ الرِّضَا (علیه السلام) إِنَّ زَیْدَ‌بْنَ‌عَلِیٍّ لَمْ یَدَّعِ مَا لَیْسَ لَهُ بِحَقٍّ وَ إِنَّهُ کَانَ أَتْقَی لِلَّهِ مِنْ ذَاکَ إِنَّهُ قَالَ أَدْعُوکُمْ إِلَی الرِّضَا مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) وَ إِنَّمَا جَاءَ مَا جَاءَ فِیمَنْ یَدَّعِی أَنَّ اللَّهَ نَصَّ عَلَیْهِ ثُمَّ یَدْعُو إِلَی غَیْرِ دِینِ اللَّهِ وَ یَضِلُّ عَنْ سَبِیلِهِ بِغَیْرِ عِلْمٍ وَ کَانَ زَیْدٌ وَ اللَّهِ مِمَّنْ خُوطِبَ بِهَذِهِ الْآیَهًِْ وَ جاهِدُوا فِی اللهِ حَقَّ جِهادِهِ هُوَ اجْتَباکُمْ.
امام رضا ( هنگامی‌که زید فرزند امام‌کاظم (که در بصره قیام کرده و خانه‌های بنی‌عباس را به آتش کشیده بود نزد مأمون آوردند، مأمون خطای او را به‌خاطر برادرش امام‌رضا (بخشید و به حضرت عرضکرد: «اگر [امروز] برادر شما قیام کرده و اشتباهاتی مرتکب می‌شود قبل از او نیز زیدبن‌علی ((فرزند امام‌سجاد () چنین قیامی کرده‌بود»... امام‌رضا (فرمود: «برادر من زید را با زیدبن‌علی (مقایسه مکن که او از دانشمندان آل‌محمد (بود... زیدبن‌علی (ادّعای چیزی‌که شایسته‌ی آن نباشد (یعنی امامت) را نمی‌کرد و او با تقواتر از این بود که چنین ادّعایی کند؛ او می‌گفت: شما را به شخصی پسندیده از آل‌محمد (دعوت می‌کنم؛ و روایاتی‌که مدّعیان امامت بدون داشتن شایستگی را مذّمت میکند در مورد کسانی‌است که ادّعا می‌کنند خداوند آنان را به امامت تعیین کرده‌است و بعد از گرایش مردم به آن‌ها، به غیر دین خدا دعوت می‌کنند و بدون داشتن علم‌و آگاهی، [دیگران را] از راه خدا منحرف می‌سازند؛ به خدا سوگند! زید از مخاطبان این آیه بود: وَ جاهِدُوا فِی اللهِ حَقَّ جِهادِهِ هُوَ اجْتَباکُم».
الباقر (علیه السلام)- عَنْ جَابِرِ‌بْنِ‌یَزِیدَ الْجُعْفِیِّ عَنْ أَبِی‌جَعْفَرٍ (علیه السلام) قَالَ قُلْتُ لَهُ یَا ابْنَ‌رَسُولِ‌اللَّه (علیه السلام) ... یَا سَیِّدِی أَ لَیْسَ هَذَا الْأَمْرُ لَکُمْ قَالَ نَعَمْ قُلْتُ فَلِمَ قَعَدْتُمْ عَنْ حَقِّکُمْ وَ دَعْوَاکُمْ وَ قَدْ قَالَ اللَّهُ تَبَارَکَ‌وَ‌تَعَالَی وَ جاهِدُوا فِی اللهِ حَقَّ جِهادِهِ هُوَ اجْتَباکُمْ قَالَ فَمَا بَالُ أَمِیرِ‌الْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) قَعَدَ عَنْ حَقِّهِ حَیْثُ لَمْ یَجِدْ نَاصِراً.
امام باقر ( جابربن‌یزیدجُعفی گوید: ...به امام‌باقر (عرض کردم: «آقای من! مگر امامت، حقّ شما نیست»؟ حضرت‌فرمود: «چرا». عرض کردم: «پس چرا از حقّ خودتان صرف نظر کردید، درصورتی که خداوند تبارکو تعالی می‌فرماید: وَ جاهِدُوا فِی اللهِ حَقَّ جِهادِهِ هُوَ اجْتَباکُمْ»؟ فرمود: «امیرالمؤمنین (از حقّ خود صرف نظر کرد، چون یاوری نیافت».
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- الْحَجُّ جِهَادُ کُلِّ ضَعِیفٍ، جِهَادُ الْمُرْأَهًِْ حُسْنُ التَّبَعُّلِ لَا یَخْرُجُ الْمُؤْمِنُ إِلَی الْجِهَادِ وَ هُوَ مَعَ مَنْ لَا یُؤْمِنُ فِی الْحُکْمِ وَ لَا یُنْفِذُ فِی الْفَیْءِ أَمْرَ اللَّهِ تَعَالَی مَنْ مَاتَ فِی ذَلِکَ کَانَ مُعِیناً لِعَدُوِّنَا فِی حَبْسِ حُقُوقِنَا وَ الْإِشَاطَهًِْ بِدِمَائِنَا وَ مِیتَتُهُ مِیتَهًٌْ جَاهِلِیَّهًٌْ.
امام علی ( حجّ، جهاد هر ناتوان است؛ جهاد زن، خوب شوهرداری‌کردن است؛.. مسلمان نباید در رکاب کسی‌که به فرمان خدا ایمان ندارد و در مورد غنیمت، دستور خدا را اجرا نمی‌کند به جهاد برود که اگر در چنین جنگی کشته شود، دشمن ما را در منع حقوق ما و ریختن خون ما یاری کرده و به مرگ جاهلیّت مرده‌است.
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ فُضَیْلِ‌بْنِ‌عِیَاضٍ عَنْ أَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنِ الْجِهَادِ أَ سُنَّهًٌْ هُوَ أَمْ فَرِیضَهًٌْ فَقَالَ الْجِهَادُ عَلَی أَرْبَعَهًِْ أَوْجُهٍ فَجِهَادَانِ فَرْضٌ وَ جِهَادٌ سُنَّهًٌْ لَا یُقَامُ إِلَّا مَعَ فَرْضٍ وَ جِهَادٌ سُنَّهًٌْ فَأَمَّا أَحَدُ الْفَرْضَیْنِ فَمُجَاهَدَهًُْ الرَّجُلِ نَفْسَهُ عَنْ مَعَاصِی اللَّهِ عَزَّ‌وَ‌جَلَّ وَ هُوَ مِنْ أَعْظَمِ الْجِهَادِ وَ مُجَاهَدَهًُْ الَّذِینَ یَلُونَکُمْ مِنَ الْکُفَّارِ فَرْضٌ وَ أَمَّا الْجِهَادُ الَّذِی هُوَ سُنَّهًٌْ لَا یُقَامُ إِلَّا مَعَ فَرْضٍ فَإِنَّ مُجَاهَدَهًَْ الْعَدُوِّ فَرْضٌ عَلَی جَمِیعِ الْأُمَّهًِْ وَ لَوْ تَرَکُوا الْجِهَادَ لَأَتَاهُمُ الْعَذَابُ وَ هَذَا هُوَ مِنْ عَذَابِ الْأُمَّهًِْ وَ هُوَ سُنَّهًٌْ عَلَی الْإِمَامِ أَنْ یَأْتِیَ الْعَدُوَّ مَعَ الْأُمَّهًِْ فَیُجَاهِدَهُمْ وَ أَمَّا الْجِهَادُ الَّذِی هُوَ سُنَّهًٌْ فَکُلُّ سُنَّهًٍْ أَقَامَهَا الرَّجُلُ وَ جَاهَدَ فِی إِقَامَتِهَا وَ بُلُوغِهَا وَ إِحْیَائِهَا فَالْعَمَلُ وَ السَّعْیُ فِیهَا مِنْ أَفْضَلِ الْأَعْمَالِ لِأَنَّهُ إِحْیَاءُ سُنَّهًٍْ قَالَ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) مَنْ سَنَّ سُنَّهًًْ حَسَنَهًًْ فَلَهُ أَجْرُهَا وَ أَجْرُ مَنْ عَمِلَ بِهَا مِنْ غَیْرِ أَنْ یَنْتَقِصَ مِنْ أُجُورِهِمْ شَیْءٌ.
امام صادق ( فضیل‌بن‌عیاض گوید: از امام صادق (پرسیدم: «جهاد مستحبّ است یا واجب»؟ حضرت‌فرمود: «جهاد بر چهار قسم است‌که دو قسم آن واجب است، یک قسم مستحبّی است‌که با جهادی واجب تحقّق یابد و چهارمی جهاد مستحبّ است. یکی از آن دو جهاد واجب این است‌که شخص برای ترک گناهان با خود مبارزه نماید که بزرگ ترین جهاد است و دیگری مبارزه با کافرانی است‌که هم‌جوار شما هستند. امّا جهادی‌که مستحب است ولی جز با جهاد واجب صورت نمی‌گیرد، جهادکردن با دشمن است که بر همه‌ی امّت واجب است و اگر جهاد را ترک کنند، گرفتار عذاب می‌شوند و همه را فراخواهد گرفت و بر امام مستحب است‌که همراه با مسلمانان به جهاد با دشمن بپردازد. و امّا جهادی‌که مستحب است هر کار خیری‌است که شخص آن‌را برپا دارد و در راهِ برپاداشتن، تکمیل و زنده‌کردن آن کوشش کند که کار و تلاش او از بهترین اعمال است، چون او سنّتی را احیا کرده‌است و پیامبرخدا (فرموده: هرکس سنّت و روش نیکویی را بر جای گذارد، پاداش آن و پاداش هر کسی‌که به آن عمل کرده به او می‌رسد بدون آنکه چیزی از پاداش آن‌ها کاسته شود».
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- الْجِهَادُ عَلَی أَرْبَعِ شُعَبٍ عَلَی الْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّهْیِ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ الصِّدْقِ فِی الْمَوَاطِنِ وَ شَنَآنِ الْفَاسِقِینَ فَمَنْ أَمَرَ بِالْمَعْرُوفِ شَدَّ ظَهْرَ الْمُؤْمِنِ وَ مَنْ نَهَی عَنِ الْمُنْکَرِ أَرْغَمَ أَنْفَ الْمُنَافِقِ وَ أَمِنَ کَیْدَهُ وَ مَنْ صَدَقَ فِی الْمَوَاطِنِ قَضَی الَّذِی عَلَیْهِ وَ مَنْ شَنِئَ الْفَاسِقِینَ غَضِبَ لِلَّهِ وَ مَنْ غَضِبَ لِلَّهِ غَضِبَ اللَّهُ لَه.
امام علی ( ...جهاد نیز چهار شعبه دارد: امر به‌معروف، نهی از منکر، راستگویی در هر حال و دشمنی با بدکاران. پس هرکس امر به‌معروف کند، مؤمن را یاری‌کرده است؛ و هرکس نهی از منکر کند، بینی منافق را به‌خاک مالیده و از نیرنگش ایمن گشته‌است؛ و هرکس همه‌جا راست گوید، وظیفه‌ای‌که بر عهده‌اش بوده را انجام داده‌است؛ و هرکس با بدکاران دشمنی کند برای خدا خشم نموده و هرکه برای خدا خشم نماید، خدا هم به‌خاطر او خشم نماید.
الصّادق (علیه السلام)- لَمَّا سُئِلَ الصَّادِقُ (علیه السلام) عَنِ الصِّدْقِ فَقَالَ مَا مَعْنَاهُ هُوَ أَنْ لَا تَخْتَارَ عَلَی اللَّهِ غَیْرَهُ فَإِنَّهُ تَعَالَی قَالَ هُوَ اجْتَباکُمْ فَإِذَا کَانَ اجْتَبَاکَ فَاجْتَبِهِ أَنْتَ وَ لَا تَخْتَرْ عَلَیْهِ هَوَاکَ وَ لَا دُنْیَاکَ.
امام صادق ( چون از امام صادق (از معنای راستی‌ودرستی پرسیدند حضرت فرمود: «راستی‌ودرستی آن است‌که چیز دیگری را با خداوند برنگزینی، چرا که خداوند متعال می‌فرماید: هُوَ اجْتَباکُمْ؛ پس وقتی او تو را برگزیده، تو نیز او را برگزین و خواهشِ نفس و دنیایت را بر او مقدّم مدار».
الباقر (علیه السلام)- وَ جاهِدُوا فِی اللهِ حَقَّ جِهادِهِ هُوَ اجْتَباکُمْ؛ قَالَ إِیَّانَا عَنَی وَ نَحْنُ الْمُجْتَبَوْنَ.
امام باقر ( بُرید عِجلیّ گوید: ...به امام‌باقر (عرضکردم: «منظور خداوند از یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا ارْکَعُوا وَ اسْجُدُوا وَ اعْبُدُوا رَبَّکُمْ وَ افْعَلُوا الْخَیْرَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ* وَ جاهِدُوا فِی اللهِ حَقَّ جِهادِهِ هُوَ اجْتَباکُمْ؛ چیست»؟ حضرت‌فرمود: «منظور خداوند ما هستیم و مائیم برگزیدگان».
الأئمّهًْ ( هُوَ اجْتَباکُمْ؛ یَا شِیعَهًَْ آلِ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله).
امام صادق ( هُوَ اجْتَباکُمْ؛ ای شیعیانِ آل‌محمد (! [خداوند شما را برگزید].
الباقر (علیه السلام)- عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ (علیه السلام) عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَل ... وَ ما جَعَلَ عَلَیْکُمْ فِی الدِّینِ مِنْ حَرَجٍ؛ فَقَالَ فِی الصَّلَاهًِْ وَ الزَّکَاهًِْ وَ الصِّیَامِ وَ الْخَیْرِ أَنْ تَفْعَلُوهُ.
امام باقر ( محمّدبن‌مسلم گوید: «از امام‌باقر (پیرامون این سخن خداوند عزّوجلّ [که می‌فرماید]: ...وَ ما جَعَلَ عَلَیْکُمْ فِی الدِّینِ مِنْ حَرَج؛ پرسیدم». حضرت فرمود: «خداوند در مورد نماز، زکات، روزه و کارهای‌نیک برای شما سختی قرار نداده تا آن‌ها را انجام دهید».
الباقر (علیه السلام)- وَ لَمْ یَجْعَلِ اللَّهُ تَبَارَکَ‌وتَعَالَی فِی الدِّینِ مِنْ حَرَجٍ فَالْحَرَجُ أَشَدُّ مِنَ الضِّیقِ.
امام باقر ( خداوند تبارک و تعالی در [دستوراتِ] دین حرَج (رنج و مشقّت) قرار نداده و حرَج، از دشواری سخت‌تر است (به‌عبارت دیگر، دستورات‌دین ممکن‌است در بعضی موارد، دشواری داشته باشد ولی رنج و مشقّتی که قابل تحمّل نباشد، ندارد).
الصّادق (علیه السلام)- وَ ما جَعَلَ عَلَیْکُمْ فِی الدِّینِ مِنْ حَرَجٍ؛ قَالَ مِنْ ضِیقٍ.
امام صادق ( ما جَعَلَ عَلَیْکُمْ فِی الدِّینِ مِنْ حَرَجٍ؛ یعنی [خداوند در دین] دشواری قرار نداده‌است.
الباقر (علیه السلام)- وَ ما جَعَلَ عَلَیْکُمْ فِی الدِّینِ مِنْ حَرَجٍ؛ فِی الصَّلَاهًِْ وَ الزَّکَاهًِْ وَ الصَّوْمِ وَ الْخَیْرِ إِذَا تَوَلَّوُا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنَّا أَهْلَ الْبَیْتِ قَبِلَ اللَّهُ أَعْمَالَهُمْ.
امام باقر ( ابوبصیر از امام‌باقر (نقل‌کرده که در مورد این‌سخن خداوند عزّوجلّ [که‌می‌فرماید]: ... وَ ما جَعَلَ عَلَیْکُمْ فِی الدِّینِ مِنْ حَرَجٍ؛ فرمود: «خداوند در مورد نماز، زکات، روزه و کارهای‌نیک، سختی قرار نداده است؛ و اگر بندگان به ولایت خداوند، رسول او (و صاحبان امر از ما اهل‌بیت (پای بند باشند، خداوند اعمالشان را مورد قبول قرار خواهد داد».
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ عَبْدِ‌الْأَعْلَی مَوْلَی آلِ سَامٍ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) عَثَرْتُ فَانْقَطَعَ ظُفُرِی فَجَعَلْتُ عَلَی إِصْبَعِی مَرَارَهًًْ فَکَیْفَ أَصْنَعُ بِالْوُضُوءِ قَالَ یُعْرَفُ هَذَا وَ أَشْبَاهُهُ مِنْ کِتَابِ اللَّهِ عَزَّ‌وَ‌جَلَّ ما جَعَلَ عَلَیْکُمْ فِی الدِّینِ مِنْ حَرَجٍ امْسَحْ عَلَیْهِ.
امام صادق ( عبدالأعلی‌گوید: به امامصادق (عرضکردم: «زمین خوردم و ناخنم جدا شد و پارچه‌ای بر روی انگشتم بستم؛ حال چگونه وضو بگیرم»؟ حضرت فرمود: «حکم این مسأله و امثال آن، از کتاب خداوند عزّوجلّ روشن می‌شود، [خدا فرموده]: ما جَعَلَ عَلَیْکُمْ فِی الدِّینِ مِنْ حَرَجٍ؛ بر روی همان پارچه مسح کن».
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ أَبِی‌بَصِیرٍ عَنْ أَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) قَال سَأَلْتُهُ عَنِ الْجُنُبِ یَحْمِلُ الرَّکْوَهًَْ أَوِ التَّوْرَ فَیُدْخِلُ إِصْبَعَهُ فِیهِ قَالَ إِنْ کَانَتْ یَدُهُ قَذِرَهًًْ فَأَهْرَقَهُ وَ إِنْ کَانَتْ لَمْ یُصِبْهَا قَذِرٌ فَلْیَغْتَسِلْ مِنْهُ هَذَا مِمَّا قَالَ اللَّهُ تَعَالَی ما جَعَلَ عَلَیْکُمْ فِی الدِّینِ مِنْ حَرَجٍ.
امام صادق ( أبوبصیر گوید: از امامصادق (درباره‌ی شخص جُنُبی سؤال کردم که مشک یا ظرف آبی را حمل می کند و انگشتش را در آن فرو می برد [حکم آن چیست]؟ حضرت فرمود: «اگر دستش نجس است باید آن آب‌را دور بریزد و اگر دستش نجس نشده می‌تواند با آن غسل نماید؛ این مسأله از مواردی‌است که خداوند فرموده: ما جَعَلَ عَلَیْکُمْ فِی الدِّینِ مِنْ حَرَجٍ».
الصّادق (علیه السلام)- عَنِ ابْنِ‌مُسْکَانَ قَالَ حَدَّثَنِی مُحَمَّدُ‌بْنُ‌الْمُیَسِّرِ قَال سَأَلْتُ أَبَاعَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) عَنِ الرَّجُلِ الْجُنُبِ یَنْتَهِی إِلَی الْمَاءِ الْقَلِیلِ فِی الطَّرِیقِ وَ یُرِیدُ أَنْ یَغْتَسِلَ مِنْهُ وَ لَیْسَ مَعَهُ إِنَاءٌ یَغْرِفُ بِهِ وَ یَدَاهُ قَذِرَتَانِ قَالَ یَضَعُ یَدَهُ وَ یَتَوَضَّأُ ثُمَّ یَغْتَسِلُ هَذَا مِمَّا قَالَ اللَّهُ عَزَّ‌وَ‌جَلَّ ما جَعَلَ عَلَیْکُمْ فِی الدِّینِ مِنْ حَرَجٍ.
امام صادق ( ابن‌مسکان گوید: محمّدبن‌میسر برایم نقل کرد: «از امام صادق (درباره‌ی[وظیفه ی] شخص جُنُبی پرسیدم‌که در راه، به آبی قلیل (آبی‌که کمتر از کُرّ شرعی یعنی حدود ۳۵۰ لیتر باشد) دست پیدا میکند و می‌خواهد با آن غسل نماید ولی ظرفی ندارد که با آن، آب بردارد و دست هایش نیز نجس است [وظیفه‌اش چیست]»؟ حضرت‌فرمود: «دستش را نگهداشته و می‌شوید، سپس غسل میکند؛ این مسأله از مواردی‌است که خداوند عزّوجلّ فرموده: ما جَعَلَ عَلَیْکُمْ فِی الدِّینِ مِنْ حَرَجٍ».
الصّادق (علیه السلام)- عَنِ الْفُضَیْلِ‌بْنِ‌یَسَارٍ عَنْ أَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ فِی الرَّجُلِ الْجُنُبِ یَغْتَسِلُ فَیَنْتَضِحُ مِنَ الْمَاءِ فِی الْإِنَاءِ فَقَالَ لَا بَأْسَ ما جَعَلَ عَلَیْکُمْ فِی الدِّینِ مِنْ حَرَجٍ.
امام صادق ( فضیل‌بن‌یسار از امام صادق ([پرسید]: [اگر] آب غسل، از سر و بدن انسان جنب که درحال غسل کردن است، به داخل ظرف آب بپاشد [حکمش‌چیست]؟ حضرت فرمود: اشکالی ندارد [چون‌خداوند فرموده:] ما جَعَلَ عَلَیْکُمْ فِی الدِّینِ مِنْ حَرَجٍ.
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ أَبِی‌بَصِیرٍ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) إِنَّا نُسَافِرُ فَرُبَّمَا بُلِینَا بِالْغَدِیرِ مِنَ الْمَطَرِ یَکُونُ إِلَی جَانِبِ الْقَرْیَهًِْ فَیَکُونُ فِیهِ الْعَذِرَهًُْ وَ یَبُولُ فِیهِ الصَّبِیُّ وَ تَبُولُ فِیهِ الدَّابَّهًُْ وَ تَرُوثُ فَقَالَ إِنْ عَرَضَ فِی قَلْبِکَ مِنْهُ شَیْءٌ فَقُلْ هَکَذَا یَعْنِی افْرِجِ الْمَاءَ بِیَدِکَ ثُمَّ تَوَضَّأْ فَإِنَّ الدِّینَ لَیْسَ بِمُضَیَّقٍ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ‌وَ‌جَلَّ یَقُولُ ما جَعَلَ عَلَیْکُمْ فِی الدِّینِ مِنْ حَرَجٍ.
امام صادق ( أبوبصیر گوید: به امام صادق (عرض کردم: «گاهی اوقات در مسافرت به برکه ای از آب باران برمی خوریم که در نزدیکی یک روستاست و [به همین‌خاطر] در آن نجاستی وجود دارد، کودکی در آن ادرار میکند و [یا] حیوانات در آن ادرار و سِرگین می‌کنند [وظیفه چیست]»؟ حضرت‌فرمود: «اگر نسبت به آن آب دل‌چرکین هستی چنین کن: [رویِ] آب را با دستت کنار بزن و وضو بگیر، چراکه دین دارای سختی و فشار نیست به‌دلیل‌اینکه خداوند عزّوجلّ می‌فرماید: ما جَعَلَ عَلَیْکُمْ فِی الدِّینِ مِنْ حَرَجٍ».
الصّادق (علیه السلام)- عَنِ الْهَیْثَمِ‌بْنِ‌عُرْوَهًَْ التَّمِیمِیِّ قَالَ: سَأَلَ رَجُلٌ أَبَاعَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) عَنِ الْمُحْرِمِ یُرِیدُ إِسْبَاغَ الْوُضُوءِ فَیَسْقُطُ مِنْ لِحْیَتِهِ الشَّعْرَهًُْ وَ الشَّعْرَتَانِ فَقَالَ لَیْسَ بِشَیْءٍ ما جَعَلَ عَلَیْکُمْ فِی الدِّینِ مِنْ حَرَجٍ.
امام صادق ( هیثم‌بن‌عروه‌تمیمی گوید: «مردی از امام صادق (درباره [حکمِ] شخص مُحرِمی سؤال کرد که چون می‌خواهد وضوی کامل و شادابی بگیرد [چندین‌بار دست بر صورتش می‌کشد و] یکی دو تار مو از ریشش فرو می‌افتد (یکی‌از محرّمات احرام، کندن مو از بدن‌است)». حضرت فرمود: «اشکالی ندارد [چون‌خداوند فرموده:] ما جَعَلَ عَلَیْکُمْ فِی الدِّینِ مِنْ حَرَجٍ.
الصّادق (علیه السلام)- عَنِ الْمُفَضَّلِ‌بْنِ‌عُمَرَ قَال ... یَا مَوْلَایَ نَحْنُ نَعْلَمُ أَنَّکُمْ اخْتِیَارُ اللَّهِ فِی قَوْلِهِ تَعَالَی نَرْفَعُ دَرَجاتٍ مَنْ نَشاءُ وَ قَوْلِهِ اللهُ أَعْلَمُ حَیْثُ یَجْعَلُ رِسالَتَهُ وَ قَوْلِهِ إِنَّ اللهَ اصْطَفی آدَمَ وَ نُوحاً وَ آلَ إِبْراهِیمَ وَ آلَ عِمْرانَ عَلَی الْعالَمِینَ* ذُرِّیَّةً بَعْضُها مِنْ بَعْضٍ وَ اللهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ قَالَ الصَّادِقُ (علیه السلام) یَا مُفَضَّلُ فَأَیْنَ نَحْنُ فِی هَذِهِ الْآیَهًِْ قَالَ الْمُفَضَّلُ فَوَ اللَّهِ إِنَّ أَوْلَی النَّاسِ بِإِبْراهِیمَ لَلَّذِینَ اتَّبَعُوهُ وَ هذَا النَّبِیُّ وَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ اللهُ وَلِیُّ الْمُؤْمِنِینَ وَ قَوْلِهِ مِلَّةَ أَبِیکُمْ إِبْراهِیمَ هُوَ سَمَّاکُمُ الْمُسْلِمِینَ ... قَالَ الصَّادِقُ (علیه السلام) صَدَقْتَ یَا مُفَضَّل.
امام صادق ( ...مُفضّل [بن عمر] عرضکرد: «آقای‌من! ما می دانیم که شما برگزیده‌ی خداوند هستید، به دلیل آیه: مقام هرکس را بخواهیم بالامی‌بریم. (انعام/۸۳) و آیه: خداوند بهتر می داند رسالت خود را در کجا قرار دهد. (انعام/۱۲۴) و آیه: خداوند، آدم و نوح و آل ابراهیم و آل‌عمران را بر جهانیان برتری داد* آن‌ها فرزندان و [دودمانی] بودند که [از نظر پاکی و تقوا و فضیلت،] بعضی از بعض دیگر گرفته شده بودند و خداوند، شنوا و داناست. (آل‌عمران/۳۴۳۳) امامصادق (فرمود: «ای مفضّل! ما در کجای این آیه ذکر شده‌ایم»؟ مفضّل عرض کرد: «به خدا سوگند! [خداوند فرموده:] سزاوارترین مردم به ابراهیم، آنهایی هستند که از او پیروی کردند و [در زمان و عصر او به مکتب او وفادار بودند همچنین] این پیامبر و کسانی که [به او] ایمان آورده‌اند [از همه سزاوارترند] و خداوند، ولیّ و سرپرست مؤمنان است. (آل‌عمران/۶۸) و فرموده: مِلَّةَ أَبِیکُمْ إِبْراهِیمَ هُوَ سَمَّاکُمُ الْمُسْلِمِینَ ...».
الکاظم (علیه السلام)- شِیعَتُنَا لَیْسَ عَلَی مِلَّهًِْ إِبْرَاهِیمَ (علیه السلام) غَیْرُنَا وَ سَائِرُ النَّاسِ مِنْهَا بِرَاءٌ.
امام کاظم ( غیر از ما (امامان و شیعیان) کسی دیگر بر آیین ابراهیم (نیست و دیگر مردمان از آن آیین، برکنارند.