آیه ۴۱ - سوره دخان

آیه يَوْمَ لا يُغْني مَوْلًى عَنْ مَوْلًى شَيْئاً وَ لا هُمْ يُنْصَرُونَ [41]

روزى كه هيچ دوستى كمترين كمكى به دوستش نمى‌كند، و [از هيچ سو] يارى نمى‌شوند.

۱
(دخان/ ۴۱)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- کَتَبَ أَمِیرُ‌الْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) إِلَی مُعَاوِیَهًْ ... فَنَفْسَکَ نَفْسَکَ قَبْلَ حُلُولِ رَمْسِکَ فَإِنَّکَ إِلَی اللَّهِ رَاجِعٌ وَ إِلَی حَشْرِهِ مُهْطِعٌ وَ سَیَبْهَظُکَ کَرْبُهُ وَ یَحُلُّ بِکَ غَمُّهُ فِی یَوْمِ لَا یُغْنِی النَّادِمَ نَدَمُهُ وَ لَا یُقْبَلُ مِنَ الْمُعْتَذِرِ عُذْرُهُ یَوْمَ لا یُغْنِی مَوْلًی عَنْ مَوْلًی شَیْئاً وَ لا هُمْ یُنْصَرُونَ.

امام علی (علیه السلام)- امیرالمؤمنین (علیه السلام) در نامه‌ای به معاویه نوشت: «...اینک به خود آی و به خود بپرداز! قبل از اینکه در قبر وارد شوی، چراکه تو [همچون دیگران] به‌سوی خدا بازگشت می‌کنی و شتابان به‌سوی رستاخیزش می‌روی و به‌زودی ناگواریِ آن‌روز بر تو سنگینی خواهد نمود و اندوهش بر تو چیره خواهد گشت؛ در روزی‌که پشیمان را پشیمانی‌اش سودی نبخشد و عذرِ کسی‌که عذر می‌آورد، پذیرفته نگردد؛ یَوْمَ لا یُغْنِی مَوْلًی عَنْ مَوْلًی شَیْئاً وَ لا هُمْ یُنْصَرُونَ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۴، ص۱۸۸
بحارالأنوار، ج۳۳، ص۸۲/ شرح نهج البلاغهًْ، ج۱۶، ص۸
۲
(دخان/ ۴۱)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ یَا رَبَّ الْأَرْوَاحِ الْفَانِیَهًِْ وَ رَبَّ الْأَجْسَادِ الْبَالِیَهًِْ أَسْأَلُکَ بِطَاعَهًِْ الْأَرْوَاحِ الرَّاجِعَهًِْ إِلَی أَجْسَادِهَا وَ بِطَاعَهًِْ الْأَجْسَادِ الْمُلْتَئِمَهًِْ إِلَی أَعْضَائِهَا وَ بِانْشِقَاقِ الْقُبُورِ عَنْ أَهْلِهَا وَ بِدَعْوَتِکَ الصَّادِقَهًِْ فِیهِمْ وَ أَخْذِکَ بِالْحَقِّ بَیْنَهُمْ إِذَا بَرَزَ الْخَلَائِقُ یَنْتَظِرُونَ قَضَاءَکَ وَ یَرَوْنَ سُلْطَانَکَ وَ یَخَافُونَ بَطْشَکَ وَ یَرْجُونَ رَحْمَتَکَ یَوْمَ لا یُغْنِی مَوْلًی عَنْ مَوْلًی شَیْئاً وَ لا هُمْ یُنْصَرُونَ* إِلَّا مَنْ رَحِمَ اللهُ إِنَّهُ هُوَ الْعَزِیزُ الرَّحِیم.

امام علی (علیه السلام)- خدایا! از تو می‌خواهم! ای پروردگار روح‌های نابود شونده و جسدهای فرسوده‌شدنی! از تو می‌خواهم به‌حقّ فرمانبرداریِ روح‌هایی‌که به جسدهایشان باز می‌گردند و به‌حقّ فرمانبرداریِ جسدهایی‌که به اعضای‌خویش می‌پیوندند و به‌حقّ جدایی قبرها از صاحبانشان و به‌حقّ دادخواهیِ صادقانه‌ات از آن‌ها و داوریِ بر حقّت در میان ایشان، در آن‌روزی که همه‌ی مخلوقات آشکارشده و انتظار داوریِ تو را می‌کشند و سلطنت تو را مشاهده می‌کنند و از گرفتن قهرآمیز و مجازات تو می‌ترسند و به رحمتت امید دارند یَوْمَ لا یُغْنِی مَوْلًی عَنْ مَوْلًی شَیْئاً وَ لا هُمْ یُنْصَرُونَ* إِلَّا مَنْ رَحِمَ اللهُ إِنَّهُ هُوَ الْعَزِیزُ الرَّحِیم؛ ای خدای رحمان! از تو می‌خواهم که در دیده‌ام نور و روشنایی و در دلم یقین قرار دهی و تا زمانی‌که مرا زنده می‌داری یادت را شبانه روز بر زبانم جاری سازی، که تو بر هر چیزی توانایی. (آل‌عمران/۲۶).

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۴، ص۱۸۸
بحارالأنوار، ج۴۱، ص۲۰۹/ بحارالأنوار، ج۹۲، ص۸۸
۳
(دخان/ ۴۱)

الصّادق (علیه السلام)- یَا مُفَضَّلُ الْخَلْقُ حَیَارَی عَمِهُونَ سُکَارَی فِی طُغْیَانِهِمْ یَتَرَدَّدُونَ وَ بِشَیَاطِینِهِمْ وَ طَوَاغِیتِهِمْ یَقْتَدُونَ بُصَرَاءُ عُمْیٌ لَا یُبْصِرُونَ نُطَقَاءُ بُکْمٌ لَا یَعْقِلُونَ سُمَعَاءُ صُمٌّ لَا یَسْمَعُونَ رَضُوا بِالدُّونِ وَ حَسِبُوا أَنَّهُمْ مُهْتَدُونَ حَادُوا عَنْ مَدْرَجَهًِْ الْأَکْیَاسِ وَ رَتَعُوا فِی مَرْعَی الْأَرْجَاسِ الْأَنْجَاسِ کَأَنَّهُمْ مِنْ مُفَاجَأَهًِْ الْمَوْتِ آمِنُونَ وَ عَنِ الْمُجَازَاتِ مُزَحْزَحُونَ یَا وَیْلَهُمْ مَا أَشْقَاهُمْ وَ أَطْوَلَ عَنَاءَهُمْ وَ أَشَدَّ بَلَاءَهُمْ یَوْمَ لا یُغْنِی مَوْلًی عَنْ مَوْلًی شَیْئاً وَ لا هُمْ یُنْصَرُونَ إِلَّا مَنْ رَحِمَ اللهُ.

امام صادق (علیه السلام)- ای مفضّل! مردمان حیران و سرگشته و سرمستند، در طغیان خود آمد و شد می‌کنند و به شیطان‌ها و طاغوت‌های‌خود اقتدا می‌نمایند؛ دارای چشم ولی کورند که نمی‌بینند و سخن‌گویانی گنگند که اندیشه نمی‌کنند و شنوندگانی کَرند که چیزی نمی‌شنوند؛ به چیزهای پست و فرومایه خرسندند و می‌پندارند که راه‌یافتگانند. از راه روشن زیرکان هوشیار به دور افتاده‌اند و در چراگاه پلیدانِ ناپاک به بهره‌برداری مشغول گشته‌اند؛ گویا از رسیدن ناگهانیِ مرگ در امان و از چشیدن کیفر کردار خویش برکنارند. ای وای بر ایشان! اینان چه بدبختند و چه رنج فراوان و بلای‌سختی در پیش دارند؛ یَوْمَ لا یُغْنِی مَوْلًی عَنْ مَوْلًی شَیْئاً وَ لا هُمْ یُنْصَرُونَ* إِلَّا مَنْ رَحِمَ اللهُ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۴، ص۱۸۸
بحارالأنوار، ج۳، ص۹۰
بیشتر