آیه ۵ - سوره زخرف

آیه أَ فَنَضْرِبُ عَنْكُمُ الذِّكْرَ صَفْحاً أَنْ كُنْتُمْ قَوْماً مُسْرِفينَ [5]

آيا اين ذكر (قرآن) را از شما بازگيريم به خاطر اينكه قومى اسرافكاريد؟!

۱
(زخرف/ ۵)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- عَنْ جَعْفَرِ‌بْنِ‌مُحَمَّدٍ (علیه السلام)عَنْ أَبِیهِ عَنْ جَدِّهِ (علیه السلام) قَالَ: شَیَّعَ امیرالمؤمنین (علیه السلام) جَنَازَهًًْ فَلَمَّا وُضِعَتْ فِی لَحْدِهَا عَجَّ أَهْلُهَا وَ بَکَوْا فَقَالَ مَا تَبْکُونَ أَمَا وَ اللَّهِ لَوْ عَایَنُوا مَا عَایَنَ مَیِّتُهُمْ لَأَذْهَلَهُمْ ذَلِکَ عَنِ الْبُکَاءِ عَلَیْهِ أَمَا وَ اللَّهِ إِنَّ لَهُ إِلَیْهِمْ لَعَوْدَهًًْ ثُمَّ عَوْدَهًًْ حَتَّی لَا یَبْقَی مِنْهُمْ أَحَداً ثُمَّ قَامَ فِیهِمْ فَقَالَ أُوصِیکُمْ عِبَادَ اللَّهِ بِتَقْوَی اللَّهِ الَّذِی ضَرَبَ لَکُمُ الْأَمْثَالَ وَ وَقَّتَ لَکُمُ الْآجَالَ وَ جَعَلَ لَکُمْ أَسْمَاعاً تَعِی مَا عَنَاهَا وَ أَبْصَاراً لِتَجْلُوَ عَنْ غِشَاهَا وَ أَفْئِدَهًًْ تَفْهَمُ مَا دَهَاهَا فِی تَرْکِیبِ صُوَرِهَا وَ مَا أَعْمَرَهَا فَإِنَّ اللَّهَ لَمْ یَخْلُقْکُمْ عَبَثاً وَ لَمْ یَضْرِبْ عَنْکُمُ الذِّکْرَ صَفْحاً بَلْ أَکْرَمَکُمْ بِالنِّعَمِ السَّوَابِغِ.

امام علی (علیه السلام)- جعفربن‌محمّد از پدرش از جدّ بزرگوارش نقل کرده است: امیرالمؤمنین (علیه السلام) جنازه‌ای را تشییع کرد همین که میّت را درون قبر گذاشتند بستگان او به گریه صدا بلند کردند، علی (علیه السلام) فرمود: «چرا گریه می‌کنید؟ به خدا قسم! اگر آنچه میّت شما می‌بیند شما مشاهده کنید گریه را فراموش خواهید کرد، به خدا قسم! مرگ برای مردم برگشت خواهد داشت. باز برای مرتبه‌ی سوّم برمی‌گردد آنقدر خواهد آمد تا یک نفر را باقی نگذارد». بعد آن جناب از جای حرکت کرد در میان مردم ایستاد و فرمود: مردم، شما را سفارش می‌کنم به پرهیزگاری از خدایی که برای شما مثل‌ها زده اجل‌ها را تعیین نموده، گوش‌ها را قرار داده که صدایی که به جانب آن‌ها می‌آید می‌گیرند و دیده‌ها را داده تا پوشیده‌ها را آشکار کند و دل‌ها را داده تا به خطرهایی که متوجّه اوست، در ترکیب صورت‌ها و طول زندگی، توجّه کند. خداوند شما را بیهوده نیافریده و شما را مهمل وانگذاشته بلکه با نعمت‌های فراوان شما را گرامی داشته است».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۴، ص۱۴
بحارالأنوار، ج۷۵، ص۶۵
۲
(زخرف/ ۵)

علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- أَ فَنَضْرِبُ عَنْکُمُ الذِّکْرَ صَفْحاً اسْتِفْهَامٌ أَیْ نَدَعُکُمْ مُهْمَلِینَ لا نَحْتَجُ عَلَیْکُمْ بِرَسُولٍ أَوْ بِإِمَامٍ أَوْ بِحُجَج.

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- أَفَنَضْرِبُ عَنکُمُ الذِّکْرَ صَفْحًا استفهام است. یعنی آیا شما را به حال خودتان رها می‌کنیم و علیه شما به هیچ پیامبر یا امام یا حجّتی استناد نمی‌کنیم.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۴، ص۱۶
بحارالأنوار، ج۹، ص۲۳۵/ البرهان
بیشتر