آیه ۳۸ - سوره سبأ

آیه وَ الَّذينَ يَسْعَوْنَ في آياتِنا مُعاجِزينَ أُولئِكَ فِي الْعَذابِ مُحْضَرُونَ [38]

و كسانى كه براى انكار و ابطال آيات ما تلاش مى‌كنند و مى‌پندارند از حوزه‌ی قدرت ما فرار خواهند كرد، در عذاب [الهى] احضار مى‌شوند.

۱
(سبأ/ ۳۸)

الصّادق ( ذَکَرَ رَجُلٌ عِنْدَ أَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (الْأَغْنِیَاءَ وَ وَقَعَ فِیهِمْ فَقَالَ أَبُوعَبْدِاللَّهِ (اسْکُتْ فَإِنَّ الْغَنِیَّ إِذَا کَانَ وَصُولًا لِرَحِمِهِ بَارّاً بِإِخْوَانِهِ أَضْعَفَ اللَّهُ لَهُ الْأَجْرَ ضِعْفَیْنِ لِأَنَّ اللَّهَ یَقُولُ وَ ما أَمْوالُکُمْ وَ لا أَوْلادُکُمْ بِالَّتِی تُقَرِّبُکُمْ عِنْدَنا زُلْفی إِلَّا مَنْ آمَنَ وَ عَمِلَ صالِحاً فَأُولئِکَ لَهُمْ جَزاءُ الضِّعْفِ بِما عَمِلُوا وَ هُمْ فِی الْغُرُفاتِ آمِنُونَ.

امام صادق ( شخصی نزد امام صادق (از ثروتمندان سخن به میان آورد و از آنان بدگویی نمود. امام صادق (به او فرمود: «خاموش باش! چرا که انسان ثروتمند اگر صله‌ی رحم انجام دهد و به برادران خود نیکی کند، خداوند دو برابر به او اجر و پاداش می‌دهد؛ زیرا خداوند می‌فرماید: وَ مَا أَمْوَالُکُمْ وَ لَا أَوْلَادُکُم بِالَّتِی تُقَرِّبُکُمْ عِندَنَا زُلْفَی إِلَّا مَنْ آمَنَ وَ عَمِلَ صَالِحًا فَأُوْلَئِکَ لَهُمْ جَزَاء الضِّعْفِ بِمَا عَمِلُوا وَ هُمْ فِی الْغُرُفَاتِ آمِنُونَ».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۲، ص۳۶۲
بحار الأنوار، ج۱۰۰، ص۲/ وسایل الشیعهًْ، ج۹، ص۴۷۶/ مستدرک الوسایل، ج۱۳، ص۱۹/ نورالثقلین/ البرهان
۲
(سبأ/ ۳۸)

امیرالمؤمنین ( فَعَلَیْکُمْ بِتَقْوَی اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ فَإِنَّهَا تَجْمَعُ مِنَ الْخَیْرِ مَا لَا یَجْمَعُ غَیْرُهَا وَ یُدْرَکُ بِهَا مِنَ الْخَیْرِ مَا لَا یُدْرَکُ بِغَیْرِهَا خَیْرُ الدُّنْیَا وَ خَیْرُ الْآخِرَهًِْ ... وَ إِمَّا لِخَیْرِ الْآخِرَهًِْ فَإِنَّ اللَّهَ یُکَفِّرُ عَنْهُ بِکُلِّ حَسَنَهًٍْ سَیِّئَهًًْ یَقُولُ إِنَّ الْحَسَناتِ یُذْهِبْنَ السَّیِّئاتِ ذلِکَ ذِکْری لِلذَّاکِرِینَ حَتَّی إِذَا کَانَ یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ حُسِبَتْ لَهُمْ حَسَنَاتُهُمْ وَ أُعْطُوا بِکُلِّ وَاحِدَهًٍْ عَشْرَ أَمْثَالِهَا إِلَی سَبْعِمِائَهًِْ ضِعْفٍ فَهُوَ الَّذِی یَقُولُ جَزاءً مِنْ رَبِّکَ عَطاءً حِساباً وَ یَقُولُ عَزَّوَجَلَّ فَأُولئِکَ لَهُمْ جَزاءُ الضِّعْفِ بِما عَمِلُوا وَ هُمْ فِی الْغُرُفاتِ آمِنُونَ فَارْغَبُوا فِیهِ وَ اعْمَلُوا بِهِ وَ تَحَاضُّوا عَلَیْه.

امام علی ( بر شما باد به رعایت تقوا، که این صفت چندان خیر دارد که هیچ خصلت دیگر ندارد و در پرتو آن در دنیا و آخرت به چیزهایی توان دست یافت که با هیچ‌چیز دیگر نتوان به آن‌ها رسید ... خیر تقوا در آخرت این است که خداوند در عوض هر نیکی، یک بدی را می‌پوشاند (می‌بخشد). می‌فرماید: چرا که حسنات، سیئات [و آثار آن‌ها را] از بین می‌برند این تذکّری است برای کسانی که اهل تذکّرند! (هود/۱۱۴) تا آنجا که وقتی روز قیامت فرا رسد حسناتشان به نفع آن‌ها، حساب می‌شود و در عوض هریک از آن‌ها، به ایشان ده برابر تا هفتصد برابر آن، عطا می‌شود. این همان [پاداشی] است که [خداوند درباره‌ی آن] می‌فرماید: این جزایی است از سوی پروردگارت و عطیّه‌ای است کافی و خداوند عزّوجلّ می‌فرماید: فَأُولئِکَ لَهُمْ جَزاءُ الضِّعْفِ بِما عَمِلُوا وَ هُمْ فِی الْغُرُفاتِ آمِنُونَ پس به آن (تقوا) میل و رغبت کنید و برای آن، کار کنید و یکدیگر را به آن تشویق کنید.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۲، ص۳۶۲
بحار الأنوار، ج۳۳، ص۵۴۳/ الأمالی للطوسی، ص۲۴/ بشارهًْ المصطفی، ص۴۳/ الغارات، ج۱، ص۱۴۶/ نورالثقلین
۳
(سبأ/ ۳۸)

الصّادق ( یَا ابْنَ جُنْدَبٍ کُلُ الذُّنُوبِ مَغْفُورَهًٌْ سِوَی عُقُوقِ أَهْلِ دَعْوَتِکَ وَ کُلُّ الْبِرِّ مَقْبُولٌ إِلَّا مَا کَانَ رِئَاءً یَا ابْنَ جُنْدَبٍ أَحْبِبْ فِی اللَّهِ وَ أَبْغِضْ فِی اللَّهِ وَ اسْتَمْسِکْ بِالْعُرْوَهًِْ الْوُثْقَی وَ اعْتَصِمْ بِالْهُدَی یُقْبَلْ عَمَلُکَ فَإِنَّ اللَّهَ یَقُولُ وَ إِنِّی لَغَفَّارٌ لِمَنْ تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ صالِحاً ثُمَّ اهْتَدی فَلَا یُقْبَلُ إِلَّا الْإِیمَانُ وَ لَا إِیمَانَ إِلَّا بِعَمَلٍ وَ لَا عَمَلَ إِلَّا بِیَقِینٍ وَ لَا یَقِینَ إِلَّا بِالْخُشُوعِ وَ مِلَاکُهَا کُلُّهَا الْهُدَی فَمَنِ اهْتَدَی یُقْبَلُ عَمَلُهُ وَ صَعِدَ إِلَی الْمَلَکُوتِ مُتَقَبَّلًا وَ اللَّهُ یَهْدِی مَنْ یَشاءُ إِلی صِراطٍ مُسْتَقِیم.

امام صادق ( پسر جندب! بر همه گناهان جز ستم به همکیشانت، امید آمرزش است. و هر احسانی جز آنکه به ریا باشد، پذیرفته خواهد بود. پسر جندب! در راه [خشنودی] خدا دوستی کن، و به دستاویز استوار چنگ بزن، و پناهنده‌ی هدایت شو تا کردارت پذیرفته شود، زیرا از فرمایش خداوند در قرآن این گونه برمی‌آید که [نمی‌آمرزم کسی را] غیر از او و من هرکه را توبه کند، و ایمان آورد، و عمل صالح انجام دهد، سپس هدایت شود، می‌آمرزم!. (طه/۸۲). بنابراین جز ایمان چیز دیگری پذیرفته نشود، و ایمان جز با عمل نیست، و عمل جز با یقین نباشد، و یقین جز با خشوع [ممکن] نیست، و ریشه و اصل همه هدایت است؛ بدین خاطر هرکس که هدایت یابد کردارش نیز پذیرفته می‌شود، و فرد پذیرفته و مقبول به عالم ملکوت عروج خواهد کرد؛ وَ اللهُ یَهْدِی مَنْ یَشاءُ إِلی صِراطٍ مُسْتَقِیم.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۲، ص۳۶۲
بحار الأنوار، ج۷۵، ص۲۸۲/ تحف العقول، ص۳۰۳
بیشتر