آیه أَمْ لَهُمْ شُرَكاءُ شَرَعُوا لَهُمْ مِنَ الدِّينِ ما لَمْ يَأْذَنْ بِهِ اللهُ وَ لَوْ لا كَلِمَةُ الْفَصْلِ لَقُضِيَ بَيْنَهُمْ وَ إِنَّ الظَّالِمينَ لَهُمْ عَذابٌ أَليمٌ [21]
آيا معبودانى دارند كه بى‌اذن خداوند آيينى براى آن‌ها ساخته‌اند؟! اگر وعده‌ی قطعى [الهى و اجل معيّنى] براى آن‌ها نبود، در ميانشان داورى مى‌شد [و دستور عذاب صادر مى‌گشت] و به يقين براى ستمكاران عذاب دردناكى است!
الباقر (علیه السلام)- عَنْ أبِی‌حَمْزَهًَْ عَنْ أبِی‌جَعْفَرٍ (علیه السلام) قَالَ أمَّا قَوْلُهُ عَزَّوَجَلَّ وَ لَوْ لا کَلِمَةُ الْفَصْلِ لَقُضِیَ بَیْنَهُمْ وَ إِنَّ الظَّالِمِینَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِیمٌ قَالَ لَوْ لَا مَا تَقَدَّمَ فِیهِمْ مِنَ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ مَا أَبْقَی الْقَائِمُ (عجل الله تعالی فرجه الشریف) مِنْهُمْ وَاحِدا.
امام باقر (علیه السلام)- ابوحمزه از امام باقر (علیه السلام) نقل کرد که درباره‌ی این کلام خدای متعال: وَ لَوْ لا کَلِمَةُ الْفَصْلِ لَقُضِیَ بَیْنَهُمْ وَ إِنَّ الظَّالِمِینَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِیمٌ، فرمود: «اگر تصمیمی که خداوند درباره‌ی آن‌ها گرفته، نبود حضرت قائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) یک نفر باقی نمی‌گذاشت».
علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- وَ لَوْ لا کَلِمَةُ الْفَصْلِ لَقُضِیَ بَیْنَهُمْ قَالَ الْکَلِمَهًُْ الْإِمَامُ وَ الدَّلِیلُ عَلَی ذَلِکَ قَوْلُهُ وَ جَعَلَها کَلِمَةً باقِیَةً فِی عَقِبِهِ لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ یَعْنِی الْإِمَامَهًَْ ثُمَّ قَالَ وَ إِنَّ الظَّالِمِینَ یَعْنِی الَّذِینَ ظَلَمُوا هَذِهِ الْکَلِمَهًَْ لَهُمْ عَذابٌ أَلِیمٌ.
علیّ‌بن‌ابراهیم ( وَ لَوْ لا کَلِمَةُ الْفَصْلِ لَقُضِیَ بَیْنَهُمْ، گوید: کلمه در آیه امام است و دلیل بر این مطلب این آیه: او کلمه‌ی توحید را کلمه پاینده‌ای در نسل‌های بعد از خود قرار داد، شاید به‌سوی خدا باز گردند! (زخرف/۲۸) است. یعنی امامت را در فرزندان او قرار داد». سپس می‌فرماید: إِنَّ الظَّالِمِینَ یعنی کسانی که ستم بر این کلمه روا داشتند، لَهُمْ عَذابٌ أَلِیمٌ آن‌ها را عذابی دردناک است».
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- أَمْ لَهُمْ شُرَکاءُ أَیْ بَلْ لِهَؤُلَاءِ الْکُفَّارِ شُرَکاءُ فِیمَا کَانُوا یَفْعَلُونَهُ شَرَعُوا لَهُمْ أَیْ بَیَّنُوا لَهُمْ وَ نَهَجُوا مِنَ الدِّینِ مَا لَمْ یَأْذَنْ بِهِ اللهُ أَیْ مَا لَمْ یَأْمُرْ بِهِ اللَّهُ وَ لَا إِذْنَ فِیهِ أَیْ شَرَعُوا لَهُمْ دِیناً غَیْرَ دِینِ الْإِسْلَامِ.
ابن‌عبّاس ( أَمْ لَهُمْ شُرَکاءُ یعنی بلکه این کفّار در آنچه انجام می‌دهند شریک‌هایی دارند. شَرَعُوا لَهُمْ یعنی برای آن‌ها [شریعت و آئینی جدید] بیان کرده‌اند و از دین آن راهی را پیمودند که خدا اذن نداده است یعنی راهی که خدا دستور نداده است و اذنی در آن نداشتند. یعنی برای آن‌ها، دینی غیر از دین اسلام، تشریع کردند.