آیه ۴۴ - سوره شوری

آیه وَ مَنْ يُضْلِلِ اللهُ فَما لَهُ مِنْ وَلِيٍّ مِنْ بَعْدِهِ وَ تَرَى الظَّالِمينَ لَمَّا رَأَوُا الْعَذابَ يَقُولُونَ هَلْ إِلى مَرَدٍّ مِنْ سَبيلٍ [44]

كسى را كه خدا گمراه كند، هيچ سرپرست و ياورى جز او نخواهد داشت و [روز قيامت] ستمكاران را در آن هنگام كه عذاب الهى را مشاهده مى‌كنند مى‌بينى كه مى‌گويند: «آيا راهى به‌سوى بازگشت [و جبران] وجود دارد»؟!

و [روز قیامت] ستمکاران را در آن هنگام که عذاب الهی را مشاهده می‌کنند می‌بینی که می‌گویند: «آیا راهی به‌سوی بازگشت [و جبران] وجود دارد»

۱ -۱
(شوری/ ۴۴)

علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- قَالَ وَ تَرَی الظَّالِمِینَ آلُ مُحَمَّد (علیهم السلام) حَقَّهُمْ لَمَّا رَأَوُا الْعَذابَ یَقُولُونَ هَلْ إِلی مَرَدٍّ مِنْ سَبِیلٍ أیْ إلَی الدُّنْیا وَ قَوْلِهِ تَرَی الظَّالِمِینَ آلُ مُحَمَّد (علیهم السلام)حَقَّهُمْ لَمَّا رَأَوُا الْعَذابَ وَ عَلیٌّ (علیه السلام) هُوَ الْعَذابُ فِی هَذَا الْوَجْهِ یَقُولُونَ هَلْ إِلی مَرَدٍّ مِنْ سَبِیلٍ فَنُوالی عَلِیّاً (علیه السلام).

علیّ‌بن‌ابراهیم ( و ستمگران به حقّ محمّد (صلی الله علیه و آله) و خاندانش (علیهم السلام) را می‌بینی که زمانی که عذاب را ببینند، و بر اساس این نگاه، علی (علیه السلام) همان عذاب ایشان است، می‌گویند: «آیا هیچ راه بازگشتی هست، تا با علی (علیه السلام) راه ولایت‌پذیری پوییم».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۳، ص۶۵۲
القمی، ج۲، ص۲۷۸/ بحارالأنوار، ج۳۱، ص۵۸۰؛ «یقولون هل الی مرد من سبیل... رأوا العذاب» محذوف/ بحارالأنوار، ج۳۱، ص۵۷۹؛ «یقولون هل الی مرد من سبیل... رأوا العذاب» محذوف/ المناقب، ج۳، ص۲۱۵/ البرهان
۲ -۱
(شوری/ ۴۴)

الباقر (علیه السلام)- عَنْ أَبِی‌حَمْزَهًَْ عَنْ أَبِی‌جَعْفَرٍ (علیه السلام) أَنَّهُ قَرَأَ وَ تَرَی ظَالِمِی آلِ مُحَمَّدٍ (علیهم السلام) حَقَّهُمْ لَمَّا رَأَوُا الْعَذَابَ وَ عَلِیٌّ (علیه السلام) هُوَ الْعَذَابُ یَقُولُونَ هَلْ إِلی مَرَدٍّ مِنْ سَبِیلٍ یَعْنِی أَنَّهُ هُوَ سَبَبُ الْعَذَابِ لِأَنَّهُ قَسِیمُ الْجَنَّهًِْ وَ النَّارِ.

امام باقر (علیه السلام)- ابوحمزه از امام باقر (علیه السلام) نقل کرده است که او این آیه را این‌گونه قرائت کرد؛ کسانی را که به اهل بیت ظلم کردند و حق آن‌ها را ادا نکردند مشاهده می‌کنی که هرگاه امام علی (علیه السلام) که همان عذاب الهی برای آن‌هاست را مشاهده می‌کنند، یَقُولُونَ هَلْ إِلی مَرَدٍّ مِنْ سَبِیلٍ علّت اینکه امام علی (علیه السلام) همان عذاب الهی است این است که آن حضرت (علیه السلام)، سبب عذاب است. زیرا او تقسیم‌کننده‌ی بهشت و جهنّم است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۳، ص۶۵۴
تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۵۳۵/ البرهان
بیشتر