آیه إِنَّهُ مِنْ عِبادِنَا الْمُؤْمِنِينَ [132]
او از بندگان مؤمن ما بود.
أمیرالمؤمنین ( فَأَمَّا مَا عَلِمَهُ الْجَاهِلُ وَ الْعَالِمُ مِنْ فَضْلِ رَسُولِ اللَّهِ (فِی کِتَابِ اللَّهِ فَهُوَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ مَنْ یُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطاعَ اللهَ وَ قَوْلُهُ إِنَّ اللهَ وَ مَلائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَی النَّبِیِّ یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلِیماً وَ لِهَذِهِ الْآیَهًِْ ظَاهِرٌ وَ بَاطِنٌ فَالظَّاهِرُ قَوْلُهُ صَلُّوا عَلَیْهِ وَ الْبَاطِنُ قَوْلُهُ وَ سَلِّمُوا تَسْلِیماً أَیْ سَلِّمُوا لِمَنْ وَصَّاهُ وَ اسْتَخْلَفَهُ وَ فَضَّلَهُ عَلَیْکُمْ وَ مَا عَهِدَ بِهِ إِلَیْهِ تَسْلِیماً وَ هَذَا مِمَّا أَخْبَرْتُکَ أَنَّهُ لَا یَعْلَمُ تَأْوِیلَهُ إِلَّا مَنْ لَطُفَ حِسُّهُ وَ صَفَا ذِهْنُهُ وَ صَحَّ تَمْیِیزُهُ وَ کَذَلِکَ قَوْلُهُ سَلامٌ عَلی آلِ یاسِینَ لِأَنَّ اللَّهَ سَمَّی بِهِ النَّبِیَّ (حَیْثُ قَالَ یس وَ الْقُرْآنِ الْحَکِیمِ. إِنَّکَ لَمِنَ الْمُرْسَلِینَ.
امام علی ( آنچه جاهل و عالم از فضل رسول خدا (در کتاب خدا می‌دانند این کلام خداوند عزّوجلّ است: کسی که از پیامبر اطاعت کند، خدا را اطاعت کرده است. (نساء/۸۰) و این سخن خداوند: خدا و فرشتگانش بر پیامبر درود می‌فرستند ای کسانی که ایمان آورده‌اید، بر او درود فرستید و سلام گویید و کاملًا تسلیم [فرمان او] باشید. (احزاب/۵۶) این آیه ظاهری دارد و باطنی که ظاهرش قولِ صَلُّوا عَلَیْهِ است و باطنش وَ سَلِّمُوا تَسْلِیماً می‌باشد. یعنی تسلیم فرمان آن کسی باشید که پیامبر (او را وصی و جانشین قرار داده و او را بر شما برتری داده و آنچه برای او از شما پیمان گرفته است. و این از جمله‌ی چیزهایی است که به تو خبر می‌دهم که تأویل آن را جز کسی که حسّش دقیق و ذهنش پاک و صاف و تشخیصش صحیح است، نمی‌داند و همین‌طور است کلام خداوند: سَلامٌ عَلی إِلْیاسِینَ. چون خداوند پیامبر (را به آن اسم نامید جایی که فرمود: یس* سوگند به قرآن حکیم!* که تو قطعا! از رسولان [خداوند] هستی. (یس/۳۱).
أمیرالمؤمنین ( عَنْ عَلِیٍّ (فِی قَوْلِهِ عَزَّوَجَلَّ سَلَامٌ عَلَی آلِ یس قَالَ یس مُحَمَّدٌ (وَ نَحْنُ آلُ یس.
امام علی ( سَلَامٌ عَلَی إِلْ یَاسِینَ یاسین، محمّد (است و ما آل یاسین هستیم.
الصّادق ( عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ (أَنَّ سَائِلًا سَأَلَهُ فَقَالَ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ (أَخْبِرْنِی عَنْ آلِ مُحَمَّدٍ (مَنْ هُم ... سَلامٌ عَلی إِلْ یاسِینَ وَ یَاسِینُ مُحَمَّدٌ (وَ آلُ یَاسِینَ أَهْلُ بَیْتِه (.
امام صادق ( سؤال‌کننده‌ای از امام صادق (سؤال کرد و گفت: «ای پسر رسول خدا (! مرا از آل محّمد (خبر ده که آن‌ها چه کسانی هستند»؟ فرمود: «سَلامٌ عَلی إِلْیاسِینَ؛ یاسین محّمد (و آل یاسین، اهل بیت (اوست».
الکاظم ( أَعْطَی اللَّهُ مُحَمَّداً (وَ آلَ مُحَمَّدٍ (مِنْ ذَلِکَ فَضْلًا لَمْ یَبْلُغْ أَحَدٌ کُنْهَ وَصْفِهِ لِمَنْ عَقَلَهُ وَ ذَلِکَ أَنَّ اللَّهَ لَمْ یُسَلِّمْ عَلَی أَحَدٍ إِلَّا عَلَی الْأَنْبِیَاءِ (فَقَالَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی سَلامٌ عَلی نُوحٍ فِی الْعالَمِینَ وَ قَالَ سَلامٌ عَلی إِبْراهِیمَ وَ قَالَ سَلامٌ عَلی مُوسی وَ هارُونَ وَ لَمْ یَقُلْ سَلَامٌ عَلَی آلِ نُوحٍ (وَ لَمْ یَقُلْ سَلَامٌ عَلَی آلِ إِبْرَاهِیمَ (وَ لَا قَالَ سَلَامٌ عَلَی آلِ مُوسَی (وَ هَارُونَ (وَ قَالَ عَزَّوَجَلَّ سَلامٌ عَلی آلِ یاسِینَ یَعْنِی آلَ مُحَمَّد (.
امام کاظم ( همانا خداوند عزّوجلّ در این آیه چنان فضیلتی به محمّد (و خاندان محمّد (ارزانی داشته که هیچ‌کس را یارای درک ژرفای این سخن نیست، مگر کسی‌که در آن نیک بیندیشد؛ زیرا خداوند عزّوجلّ بر هیچ‌کس جز بر پیامبران (درود نفرستاده است. حق تعالی فرمود: سَلَامٌ عَلَی نُوحٍ فِی الْعَالَمِینَ و نیز فرمود: سَلَامٌ عَلَی إِبْرَاهِیمَ و نیز فرمود: سَلَامٌ عَلَی موسی وَ هارونَ و نفرمود: درود بر خاندان نوح (یا خاندان موسی (یا خاندان ابراهیم (حال آنکه فرمود: سَلَامٌ عَلَی إِلْ یَاسِینَ یعنی خاندان محمّد (.
ابن‌عباس ( آلُ یَاسِینَ آلُ مُحَمَّد (.
ابن‌عبّاس ( آل یس یعنی خاندان محمّد (.
ابن‌عباس ( سَلَامٌ عَلَی آلِ یس قَالَ نَحْنُ هُمْ آلُ مُحَمَّدٍ (.
ابن‌عبّاس ( سَلَامٌ عَلَی إِلْ یَاسِینَ؛ ما خاندان محمّد (هستیم.
الرّضا ( عَنِ الرَّیَانِ بْنِ الصَّلْتِ فِی حَدِیثِ مَجْلِسِ الرَّضَا (مَعَ الْمَأْمُونِ وَ الْعُلَماء ِ: قَالَ الْمَأْمُونُ: فَهَلْ عِنْدَکَ فِی الْآلِ شَیْءٌ أَوْضَحُ مِنْ هَذَا فِی الْقُرْآنِ قَالَ أَبُو الْحَسَنِ (نَعَمْ أَخْبِرُونِی عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَ یس وَ الْقُرْآنِ الْحَکِیمِ إِنَّکَ لَمِنَ الْمُرْسَلِینَ عَلی صِراطٍ مُسْتَقِیمٍ فَمَنْ عَنَی بِقَوْلِهِ یس قَالَتِ الْعُلَمَاءُ یس مُحَمَّدٌ (لَمْ یَشُکَّ فِیهِ أَحَدٌ قَالَ أَبُوالْحَسَنِ (فَإِنَّ اللَّهَ أَعْطَی مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ (مِنْ ذَلِکَ فَضْلًا لَا یَبْلُغُ أَحَدٌ کُنْهَهُ وَ وَصْفَهُ إِلَّا مَنْ عَقَلَهُ وَ ذَلِکَ أَنَّ اللَّهَ لَمْ یُسَلِّمْ عَلَی أَحَدٍ إِلَّا عَلَی الْأَنْبِیَاءِ (فَقَالَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی سَلامٌ عَلی نُوحٍ فِی الْعالَمِینَ وَ قَالَ سَلامٌ عَلی إِبْراهِیمَ وَ قَالَ سَلامٌ عَلی مُوسی وَ هارُونَ وَ لَمْ یَقُلْ سَلَامٌ عَلَی آلِ مُوسَی (وَ هَارُونَ (وَ قَالَ سَلَامٌ عَلَی آلِ یس یَعْنِی آلَ مُحَمَّدٍ (فَقَالَ الْمَأْمُونُ قَدْ عَلِمْتُ أَنَّ فِی مَعْدِنِ النُّبُوَّهًِْ شَرْحَ هَذَا وَ بَیَانَه.
امام رضا ( ریّان‌بن‌صلت نقل می‌کند در مجلسی که امام رضا (با مأمون و دانشمندان بودند؛ مأمون گفت: «در این مورد اختلافی در میان امّت وجود ندارد؛ آیا شما در مورد آل مطلبی واضح‌تر از قرآن دارید». فرمود: «آری»! مأمون گفت: «مرا از سخن خداوند متعال یس* سوگند به قرآن حکیم!* که تو قطعا! از رسولان [خداوند] هستی. (یس/۳۱) خبر ده که منظورش از یس کیست»؟ علما گفتند: «یس محمّد (است کسی شک در آن ندارد». امام رضا (فرمود: «خداوند به محمّد (و آل محمّد (مقامی را عنایت نموده که کسی را یارای آن نیست که واقعیّت آن را تشریح نماید مگر اینکه درک نماید». دلیل بر این مطلب آن است که خداوند جز بر پیامبران (سلام نفرستاده می‌فرماید: سَلامٌ عَلی نُوحٍ فِی الْعالَمِینَ و سَلامٌ عَلی إِبْراهِیمَ و سَلامٌ عَلی مُوسی وَ هارُونَ خداوند در این آیات نفرموده سلام بر آل نوح (و سلام بر آل ابراهیم (و سلام بر آل موسی (و هارون (ولی فرموده است: سَلامٌ عَلی إِلْیاسِینَ یعنی آل محمّد (». مأمون گفت فهمیدم که گنجینه‌ی نبوّت شرح و توضیح این مطلب را می‌دهد.
الصّادق ( عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مَیْسَرَهًَْ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ (إِنَّا نَقُولُ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَیْتِهِ فَیَقُولُ قَوْمٌ نَحْنُ آلُ مُحَمَّدٍ (فَقَالَ إِنَّمَا آلُ مُحَمَّدٍ مَنْ حَرَّمَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ عَلَی مُحَمَّدٍ (نِکَاحَه.
امام صادق ( عبدالله‌بن‌میسره گوید: به امام صادق (عرض‌کردم: «وقتی ما می گوییم: «خداوندا! بر محمّد و خاندان محمّد (درود بفرست، گروهی می گویند ما خاندان محمّد (هستیم». ایشان فرمود: «خاندان محمّد (تنها کسانی هستند که خداوند عزّوجلّ زناشویی با ایشان را بر محمّد (و آل او حرام کرده است».
الصّادق ( عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سُلَیْمَانَ الدَّیْلَمِیِّ عَنْ أَبِیهِ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ (: جُعِلْتُ فِدَاکَ مَنِ الْآلُ؟ قَالَ: ذُرِّیَّهًُْ مُحَمَّدٍ (قَالَ: قُلْتُ: فَمَنِ الْأَهْلُ؟ قَالَ: الْأَئِمَّهًُْ (فَقُلْتُ: قَوْلُهُ عَزَّوَجَلَ أَدْخِلُوا آلَ فِرْعَوْنَ أَشَدَّ الْعَذابِ؟ قَالَ: وَ اللَّهِ مَا عَنَی إِلَّا ابْنَتَهُ.
امام صادق ( محمدبن‌سلیمان دیلمی از پدرش نقل می‌کند که به امام صادق (عرض‌کردم: «فدایت شوم! آل چه کسانی می باشند»؟ فرمود: «فرزندان محمّد (». عرض‌کردم: «اهل چه کسانی می باشند»؟ فرمود: «امامان (». عرض‌کردم: «پس کلام خداوند متعال: آل فرعون را در سخت‌ترین عذاب‌ها وارد کنید (غافر/۴۶). چه می‌شود»؟ فرمود: «به خدا سوگند! تنها دخترش منظور است».
الصّادق ( عَنْ أَبِی بَصِیرٍ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ (مَنْ آلُ مُحَمَّدٍ (قَالَ ذُرِّیَّتُهُ فَقُلْتُ مَنْ أَهْلُ بَیْتِهِ قَالَ الْأَئِمَّهًُْ الْأَوْصِیَاءُ فَقُلْتُ مَنْ عِتْرَتُهُ قَالَ أَصْحَابُ الْعَبَاءِ فَقُلْتُ مَنْ أُمَّتُهُ قَالَ الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ صَدَقُوا بِمَا جَاءَ بِهِ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ الْمُتَمَسِّکُونَ بِالثَّقَلَیْنِ الَّذِینَ أُمِرُوا بِالتَّمَسُّکِ بِهِمَا کِتَابِ اللَّهِ وَ عِتْرَتِهِ أَهْلِ بَیْتِهِ الَّذِین أَذْهَبَ اللَّهُ عَنْهُمُ الرِّجْسَ وَ طَهَّرَهُمْ تَطْهِیراً وَ هُمَا الْخَلِیفَتَانِ عَلَی الْأُمَّهًِْ.
امام صادق ( ابوبصیر گوید: به امام صادق (عرض‌کردم: «آل محمّد (چه کسانی هستند»؟ فرمود: «فرزندان او». عرض‌کردم: «اهل بیت محمّد (چه کسانی هستند»؟ فرمود: «امامان جانشین وی». عرض‌کردم: «عترت محمّد (چه کسانی هستند»؟ فرمود: «آل عباء (پنج تن)». عرض کردم: «امّت محمّد (چه کسانی هستند»؟ فرمود: «مؤمنانی‌که آنچه را از سوی خداوند بر او نازل شده باور دارند و به آن دو امرِ گرانبهایی که به ایشان فرمان داده شده است تا به آن دو پایبند باشند، چنگ می زنند؛ یعنی کتاب خداوند عزّوجلّ و عترت و اهل بیت (او که خداوند اراده فرمود آلودگی را از ایشان بزداید و ایشان را پاک و پاکیزه گرداند و آن دو پس از محمّد (جانشینان وی بر امّتش میباشند».
ابن‌عباس ( سَلَامٌ عَلَی آلِ یَاسِینَ یَقُولُ: سَلَامٌ عَلَی آلِ مُحَمَّد (.
ابن‌عبّاس ( فرمود: سَلَامٌ عَلَی إِلْ یَاسِینَ یعنی سلام بر خاندان محمّد (.
علی‌بن‌إبراهیم ( ثُمَّ ذَکَرَ عَزَّوَجَلَّ آلَ مُحَمَّدٍ (فَقَالَ وَ تَرَکْنا عَلَیْهِ فِی الْآخِرِینَ سَلَامٌ عَلَی آلِ یَاسِینَ فَقَالَ یَاسِینُ مُحَمَّدٌ وَ آلُ مُحَمَّدٍ الْأَئِمَّهًُْ (.
علیّ‌بن‌ابراهیم ( آنگاه خداوند عزّوجلّ آل محّمد (را ذکر کرد و فرمود: وَ تَرَکْنا عَلَیْهِ فِی الْآخِرِینَ* سَلَامٌ عَلَی آلِ یَاسِینَ؛ یاسین محّمد (است و آل محّمد (امامان (هستند.