آیه ۲۹ - سوره فاطر

آیه إِنَّ الَّذينَ يَتْلُونَ كِتابَ اللهِ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ أَنْفَقُوا مِمَّا رَزَقْناهُمْ سِرًّا وَ عَلانِيَةً يَرْجُونَ تِجارَةً لَنْ تَبُورَ [29]

به يقين كسانى كه كتاب الهى را تلاوت مى‌كنند و نماز را برپا مى‌دارند و از آنچه به آنان روزى داده‌ايم پنهان و آشكار انفاق مى‌كنند، تجارتى [پرسود و] بى‌زيان و خالى از كساد را اميد دارند.

انفاق

۱
(فاطر/ ۲۹)

الرّسول ( عَنْ عَبْدِ اللهِ بْنِ عُبَیْدِ اللهِ بْنِ عُمَرَ اللَّیْثِیِّ قَالَ: قَامَ رَجُلٌ إِلَی رَسُولِ اللَّهِ (فَقَالَ: یَا رَسُولَ الله (مَا لِی لَا أُحِبُّ الْمَوْتَ؟ فَقَالَ: أَ لَکَ مَالٌ؟ قَالَ: نَعَمْ. قَالَ: فَقَدِّمْهُ. قَالَ: لَا أَسْتَطِیعُ. قَالَ: فَإِنَ قَلْبَ الرَّجُلِ مَعَ مَالِهِ إِنْ قَدَّمَهُ أَحَبَّ أَنْ یَلْحَقَهُ وَ إِنْ أَخَّرَهُ أَحَبَّ أَنْ یَتَخَلَّفَ مَعَهُ.

پیامبر ( عبدالله‌بن‌عبیدالله گوید: مردی در برابر پیامبر خدا (ایستاد و گفت: «ای پیامبر! به خاطر چه چیزی است که من مرگ را دوست ندارم»؟ فرمود: «آیا مالی داری»؟ گفت: «آری». فرمود: «آن را [به دیگران بده و] برای سرای دیگر از پیش بفرست». گفت: «نمی‌توانم»؛ فرمود: «دل آدمی با مال اوست، اگر آن را از پیش فرستاد، دوست می‌دارد که به آن برسد، و اگر در نزد خود نگاه داشت، چنان می‌خواهد که در کنار آن باشد».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۲، ص۴۴۰
بحرالعرفان، ج۱۳، ص۱۹۴/ نورالثقلین
۲
(فاطر/ ۲۹)

السّجّاد ( إِنَّمَا الدُّنْیَا سُوقٌ مِنَ الْأَسْوَاقِ مِنْهَا خَرَجَ قَوْمٌ بِمَا یَنْفَعُهُمْ وَ مِنْهَا خَرَجُوا بِمَا یَضُرُّهُمْ ... وَ اجْعَلْ فِی قَلْبِکَ اثْنَتَیْنِ تَنْظُرُ الَّذِی تُحِبُّ أَنْ یَکُونَ مَعَکَ إِذَا قَدِمْتَ عَلَی رَبِّکَ فَقَدِّمْهُ بَیْنَ یَدَیْکَ وَ تَنْظُرُ الَّذِی تَکْرَهُهُ أَنْ یَکُونَ مَعَکَ إِذَا قَدِمْتَ عَلَی رَبِّکَ فَابْتَغِ بِهِ الْبَدَلَ وَ لَا تَذْهَبَنَّ إِلَی سِلْعَهًٍْ قَدْ بَارَتْ عَلَی مَنْ کَانَ قَبْلَکَ تَرْجُو أَنْ تَجُوزَ عَنْک.

امام سجاد ( دنیا بازاری است که بعضی از این بازار سود می‌برند و برخی زیان می‌بینند ... در دل خود دو چیز قرار بده. دقّت کن هرچه مایلی وقتی به حضور خدا رفتی با تو باشد، اکنون جلوتر بفرست و هرچه مایل نیستی در پیشگاه پروردگار به همراهت باشد چیز دیگری به جای آن بگیر. به دنبال متاعی که کساد شده و نسبت به گذشتگان خریدار نداشته و تو مایلی از تو بگذرد، مرو.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۲، ص۴۴۲
بحار الأنوار، ج۴۶، ص۳۲۶/ نورالثقلین

تجارتی [پرسود و] بی‌زیان و خالی از کساد

۱ -۱
(فاطر/ ۲۹)

علی‌بن‌إبراهیم ( یَرْجُونَ تِجارَةً لَنْ تَبُورَ أی لَن تَخسر.

علیّ‌بن‌ابراهیم ( یَرْجُونَ تِجارَةً لَنْ تَبُورَ یعنی آن تجارت، هرگز زیانبار نخواهد بود.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۲، ص۴۴۲
القمی، ج۲، ص۲۰۸
۱ -۲
(فاطر/ ۲۹)

الرّسول ( قَالَ ابْنُ‌مَسْعُودٍ بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی یَا رَسُولَ اللَّهِ (کَیْفَ لِی بِتِجَارَهًِْ الْآخِرَهًِْ فَقَالَ لَا تُرِیحَنَّ لِسَانَکَ عَنْ ذِکْرِ اللَّهِ وَ ذَلِکَ أَنْ تَقُولَ سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ فَهَذِهِ التِّجَارَهًُْ الْمُرْبِحَهًُْ یَقُولُ اللَّهُ تَعَالَی یَرْجُونَ تِجارَةً لَنْ تَبُورَ لِیُوَفِّیَهُمْ أُجُورَهُمْ وَ یَزِیدَهُمْ مِنْ فَضْلِهِ یَا ابْنَ‌مَسْعُودٍ کُلَّمَا أَبْصَرْتَهُ بِعَیْنِکَ وَ اسْتَحْلَاهُ قَلْبُکَ فَاجْعَلْهُ لِلَّهِ فَذَلِکَ تِجَارَهًُْ الْآخِرَهًِْ لِأَنَّ اللَّهَ یَقُولُ ما عِنْدَکُمْ یَنْفَدُ وَ ما عِنْدَ اللهِ باقٍ.

پیامبر ( ابن مسعود عرض کرد: «پدر و مادرم فدایت، ای رسول خدا! برای من به بازرگانی آخرت چه راهی است»؟ فرمود: «زبانت را از یاد خداوند باز مدار و این کار به این است که بگویی: سبحان الله و الحمد للَّه و لا اله الا الله و الله اکبر پس این است بازرگانی سودمند؛ خدای تعالی می‌فرماید: یَرْجُونَ تِجارَةً لَنْ تَبُورَ لِیُوَفِّیَهُمْ أُجُورَهُمْ وَ یَزِیدَهُمْ مِنْ فَضْلِهِ. ای پسر مسعود! آنچه را به چشمت می‌بینی و دلت را آرایش می‌دهی آن را برای خدا قرار ده پس همین است بازرگانی سودمند آخرت زیرا که خدای تعالی می‌فرماید: ما عِنْدَکُمْ یَنْفَدُ وَ ما عِنْدَ اللهِ باقٍ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۲، ص۴۴۲
بحار الأنوار، ج۷۴، ص۱۰۷/ مکارم الأخلاق، ص۴۵۵؛ «استخلاه» بدل «استحلاه»
بیشتر