آیه قَدْ كُنْتَ فِي غَفْلَةٍ مِنْ هذا فَكَشَفْنا عَنْكَ غِطاءَكَ فَبَصَرُكَ الْيَوْمَ حَدِيدٌ [22]
[به او خطاب مى‌شود] تو از اين صحنه غافل بودى و ما پرده را از چشم تو كنار زديم و امروز چشمت تيزبين است.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- أُوصِیکُمْ بِالْعَمَلِ قَبْلَ أَنْ یُؤْخَذَ مِنْکُمْ بِالْکَظْمِ وَ بِاغْتِنَامِ الصِّحَّهًِْ قَبْلَ السُّقْمِ وَ قَبْلَ أَنْ تَقُولَ نَفْسٌ یَا حَسْرَتَی عَلَی مَا فَرَّطْتُ فِی جَنْبِ اللهِ وَ إِنْ کُنْتُ لَمِنَ السَّاخِرِینَ أَوْ تَقُولَ لَوْ أَنَّ اللَّهَ هَدَانِی لَکُنْتُ مِنَ الْمُتَّقِینَ وَ أَنَّی وَ مِنْ أَیْنَ وَ قَدْ کُنْتُ لِلْهَوَی مُتَّبِعاً فَیُکْشَفُ لَهُ عَنْ بَصَرِهِ وَ تُهْتَکُ لَهُ حُجُبُهُ لِقَوْلِ اللَّهِ عزّوجلّ: فَکَشَفْنا عَنْکَ غِطاءَکَ فَبَصَرُکَ الْیَوْمَ حَدِیدٌ أَنَّی لَهُ بِالْبَصَرِ أَلَّا أَبْصَرَ قَبْلَ هَذَا الْوَقْتِ الضَّرَرَ قَبْلَ أَنْ تُحْجَبَ التَّوْبَهًُْ بِنُزُولِ الْکُرْبَهًِْ فَتَتَمَنَّی النَّفْسُ أَنْ لَوْ رُدَّتْ لَتَعْمَلُ بِتَقْوَاهَا فَلَا یَنْفَعُهَا الْمُنَی.
امام علی (علیه السلام)- شما را به عمل (انجام کار نیک) توصیه می‌کنم پیش از آنکه با غصّه از شما گرفته شود و [توصیه می‌کنم] به غنیمت‌شمردن سلامتی پیش از مریضی و پیش از اینکه کسی در روز قیامت بگوید افسوس بر من از کوتاهی‌هایی که در اطاعت فرمان خدا کردم. (زمر/۵۶) و چگونه و از کجا [هدایت می‌کرد] و حال آنکه من پیرو هوای نفس بودم؟! [دراین‌هنگام] پرده از چشمش کنار می‌رود و حجاب‌هایش دریده می‌گردد، همان‌طورکه خداوند عزّوجلّ می‌فرماید: فَکَشَفْنا عَنْکَ غِطاءَکَ فَبَصَرُکَ الْیَوْمَ حَدِیدٌ، کجا برای او بینایی است؟! که پیش از این وقت، پیش از اینکه توبه با فرودآمدن عذاب، ممنوع شود [پذیرفته نشود]، ضرر را نمی‌دید! در آن هنگام شخص آرزو می‌کند که اگر [به دنیا] برگردانده می‌شد بر اساس تقوای خداوند عمل می‌کرد. امّا این آرزو به او سودی نمی‌بخشد.
الأئمّهًْ (علیهم السلام)- لَقَدْ کُنْتَ فِی غَفْلَةٍ مِنْ هذا فَکَشَفْنا عَنْکَ غِطاءَکَ فَبَصَرُکَ الْیَوْمَ حَدِیدٌ وَ یَجْرِی دُمُوعُ الْأَسَفِ وَابِلًا وَ رَذَاذاً وَ تَسْقُطُ الْأَکْبَادُ مِنَ الْحَسَرَاتِ أَفْلَاذاً وَ لَهَبَ لَهِیبُ النَّارِ إِلَی الْکُفَّارِ فَجَعَلَهُمْ جُذَاذاً وَ لَا یَجِدُ الْعَاصِی مِنَ النَّارِ مَلْجَأً وَ لَا مَعَاذا.
ائمّه (علیهم السلام)- لَقَدْ کُنْتَ فِی غَفْلَةٍ مِنْ هذا فَکَشَفْنا عَنْکَ غِطاءَکَ فَبَصَرُکَ الْیَوْمَ حَدِیدٌ هرآینه تو از این روز و هول و هراس آن در غفلت بودی پس چشمت بینا گردید و دیدی آنچه را که شک داشتی. پس چون آن روز را مشاهده نمایی از دیدگانت اشک حسرت بریزی و چنان بترسی که جگرت پاره‌پاره گردد و در آن روز گناهکار ملجأ و پناهگاهی پیدا نخواهد کرد.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- إِنَّ ابْنَ آدَمَ لَفِی غَفْلَهًٍْ عَمَّا خَلَقَهُ اللَّهُ لَهُ إِنَّ اللَّهَ لَا إِلَهَ غَیْرُهُ إِذَا أَرَادَ خَلْقَهُ قَالَ لِلْمَلَکِ اکْتُبْ رِزْقَهُ وَ أَثَرَهُ وَ أَجِلَّهُ وَ اکْتُبْ شَقِیّاً أَوْ سَعِیداً ثُمَّ یَرْتَفِعُ ذَلِکَ الْمَلَکُ وَ یُبْعَثُ إِلَیْهِ مَلَکٌ‌فَیَحْفُظُهُ حَتَّی یُدْرِکَ ثُمَّ یَبْعَثُ إِلَیْهِ مَلَکَیْنِ یَکْتُبَانِ حَسَنَاتِهِ وَ سَیِّئَاتِهِ فَإِذَا جَاءَهُ الْمَوْتُ ارْتَفَعَ ذَانِکَ الْمَلَکَانِ ثُمَّ جَاءَهُ مَلَکُ الْمَوْتِ یَقْبِضُ رُوحَهُ فَإِذَا أُدْخِلَ حُفْرَتَهُ رُدَّ الرُّوحُ فِی جَسَدِهِ ثُمَّ یَرْتَفِعُ مَلَکُ الْمَوْتِ ثُمَّ جَاءَهُ مَلَکَا الْقَبْرِ فَامْتَحَنَاهُ ثُمَّ یَرْتَفِعَانِ فَإِذَا قَامَتِ السَّاعَهًُْ انْحَطَّ عَلَیْهِ مَلَکُ الْحَسَنَاتِ وَ مَلَکُ السَّیِّئَاتِ وَ انْتَشَطَا کِتَاباً مَعْقُوداً فِی عُنُقِهِ ثُمَّ حَضَراً مَعَهُ وَاحِدٌ سَائِقٌ وَ الْأُخْرَی شَهِیدٌ ثُمَّ قَالَ اللَّهُ تَعَالَی: لَقَدْ کُنْتَ فِی غَفْلَةٍ مِنْ هذا فَکَشَفْنا عَنْکَ غِطاءَکَ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- به‌درستی که فرزند آدم (علیه السلام) هرآینه از آنچه حق تعالی برای او خلق نموده در غفلت است، به‌درستی که خدایی که غیر از او خدایی نیست هرگاه که اراده خلق او را فرمود به فرشته دستور داد: رزق او را و اثر و اجل او را بنویس و بنویس که او سعید است یا شقی، بعد از این فرشته بالا می‌رود. و بعد از آن فرشته‌ی دیگر برای حفظ او تا به حدّ بلوغ می‌آید. بعد از آن دو فرشته‌ی دیگر می‌آیند که حسنات و سیّئات او را هنگام مرگ بنویسند. این دو فرشته بالا می‌روند و بعد از آن ملک الموت به جهت قبض روح او می‌آید و چون او را به قبر نهادند ملک الموت روح را در جسد او رد می‌کند. بعد از آن دو فرشته قبر می‌آیند پس او را در سؤال و جواب امتحان می‌نمایند و باز می‌روند و چون قیامت برپا شود، بر او فرشته‌ی حسنات و فرشته‌ی سیّئات فرود آیند و نامه‌ی اعمال هریک را به گردن او بیاویزید و با او یک فرشته حاضر باشد که او را راننده به موقف حساب است و فرشته‌ی دیگر گواهی‌دهنده بر اعمال نیک و بد او، بعد از آن فرمود: لَقَدْ کُنْتَ فِی غَفْلَةٍ مِنْ هذا فَکَشَفْنا عَنْکَ غِطاءَکَ.
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- فَکَشَفْنَا عَنْکَ غِطاءَکَ الَّذِی کَانَ فِی الدُّنْیَا یَغْشَی قَلْبَکَ وَ سَمْعَکَ وَ بَصَرَکَ حَتَّی ظَهَرَ لَکَ الْأَمْرُ وَ إِنَّمَا تَظْهَرُ الْأُمُورُ فِی الْآخِرَهًِْ بِمَا یَخْلُقُ اللَّهُ تَعَالَی مِنَ الْعُلُومِ الضَّرُورِیَّهًِْ فِیهِمْ، فَیَصِیرُ بِمَنْزِلَهًِْ کَشْفِ الْغِطَاءِ لِمَا یُرَی وَ إِنَّمَا یُرَادُ بِهِ جَمِیعُ الْمُکَلَّفِینَ بَرِّهِمْ وَ فَاجِرِهِمْ لِأَنَّ مَعَارِفَ الْجَمِیعِ ضَرُورِیَّهًٌْ فَبَصَرُکَ الْیَوْمَ حَدِیدٌ أَیْ فَعَیْنُکَ حَادَّهًُْ النَّظَرِ لَا یَدْخُلُ عَلَیْهَا شَکٌّ وَ لَا شُبْهَهًٌْ وَ قِیلَ: مَعْنَاهُ فَعِلْمُکَ بِمَا کُنْتَ فِیهِ مِنْ أَحْوَالِ الدُّنْیَا نَافِذٌ وَ لَا یُرَادُ بِهِ بَصَرُ الْعَیْنِ کَمَا یُقَالُ: فُلَانٌ بَصِیرٌ بِالنَّحْوِ وَ الْفِقْهِ. وَ قِیلَ: هُوَ خَاصٌّ بِالْکَافِرِ أَیْ فَأَنْتَ الْیَوْمَ عَالِمٌ بِمَا کُنْتَ تُنْکِرُهُ فِی الدُّنْیَا.
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- حجابی که قلب و گوش و چشم تو را پوشانده بود، بر می‌داریم تا حقیقت امر آشکار شود. چشمان تو در این روز تیزبین شده و هیچ شکّ و شبهه‌ای در آن راه نمی‌یابد، و گویند به این معناست: نسبت به آنچه در دنیا انجام دادی، آگاهی و بصیرت داری، منظور چشم سر نیست، همان‌طورکه می‌گویند: فلانی در نجوم و فقه بصیر است و گفته شده: «این مخصوص کافر است یعنی تو امروز، به آنچه در دنیا انکارش میکردی، آگاهی».
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- إِذَا اشْتَکَی أَحَدُکُمْ عَیْنَهُ فَلْیَقْرَأْ عَلَیْهَا آیَهًَْ الْکُرْسِیِّ وَ فِی قَلْبِهِ أَنَّهُ یَبْرَأُ وَ یُعَافَی فَإِنَّهُ یُعَافَی إِنْ شَاءَ اللَّهُ وَ قِیلَ مَنْ کَانَ یَقُولُ فِی کُلِّ یَوْمٍ فَجَعَلْناهُ سَمِیعاً بَصِیراً یَسْلَمُ عَیْنُهُ مِنَ الْآفَاتِ نَظَرَ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) إِلَی سَلْمَانَ (رحمة الله علیه) وَ هُوَ أَرْمَدُ قَالَ لَا تَأْکُلِ التَّمْرَ وَ لَا تَنَمْ عَلَی جَانِبِکَ الْأَیْسَرِ وَ مِثْلُهُ یُقْرَأُ عَلَی الْمَاءِ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ وَ یُغْسَلُ بِهِ الْوَجْهُ: فَکَشَفْنا عَنْکَ غِطاءَکَ فَبَصَرُکَ الْیَوْمَ حَدِیدٌ.
امام علی (علیه السلام)- هرکه چشمش درد می‌کند، آیهًْ الکرسی را بر آن بخواند. به اعتقاد اینکه شفا خواهد یافت. البتّه شفا یابد ان‌شاءالله تعالی و گفته شده هرکه هر روز بگوید: او را شنوا و بینا قرار دادیم!. (انسان/۲) چشمش از آفات مصون بماند. نبیّ اکرم (صلی الله علیه و آله) به سلمان (رحمة الله علیه) نگاه کرد و متوجّه شد که چشمش ورم کرده، فرمود: «تمر (خرما) مخور و به دست چپ مخواب». و در نظیر آن درد چشم بر آب سه بار بخواند: فَکَشَفْنا عَنْکَ غِطاءَکَ فَبَصَرُکَ الْیَوْمَ حَدِیدٌ.
الصّادق (علیه السلام)- سُلَیْمَانُ بْنُ عِیسَی قَالَ: دَخَلْتُ عَلَی أَبِی‌عَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) فَرَأَیْتُ بِهِ الرَّمَدَ شَیْئاً فَاحِشاً فَاغْتَمَمْتُ وَ خَرَجْتُ ثُمَّ دَخَلْتُ عَلَیْهِ مِنَ الْغَدِ فَإِذَا لَا قَلَبَهًَْ بِعَیْنِهِ فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ خَرَجْتُ مِنْ عِنْدِکَ الْأَمْسِ وَ بِکَ مِنَ الرَّمَدِ مَا غَمَّنِی وَ دَخَلْتُ عَلَیْکَ الْیَوْمَ فَلَمْ أَرَ شَیْئاً أَعَالَجْتَهُ بِشَیْءٍ قَالَ عَوَّذْتُهَا بِعُوذَهًٍْ عِنْدِی قُلْتُ أَخْبِرْنِی بِهَا فَکَتَبَ أَعُوذُ بِعِزَّهًِْ اللَّهِ أَعُوذُ بِقُوَّهًِْ اللَّهِ أَعُوذُ بِقُدْرَهًِْ اللَّهِ أَعُوذُ بِعَظَمَهًِْ اللَّهِ أَعُوذُ بِجَلَالِ اللَّهِ أَعُوذُ بِبَهَاءِ اللَّهِ أَعُوذُ بِجَمْعِ اللَّهِ أَعُوذُ بِرَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) عَلَی مَا أَحْذَرُ وَ أَخَافُ عَلَی عَیْنِی وَ أَجِدُهُ مِنْ وَجَعِ عَیْنِی اللَّهُمَّ رَبَّ الطَّیِّبِینَ أَذْهِبْ ذَلِکَ عَنِّی بِحَوْلِکَ وَ قُوَّتِکَ: فَکَشَفْنا عَنْکَ غِطاءَکَ فَبَصَرُکَ الْیَوْمَ حَدِید.
امام صادق (علیه السلام)- سلیمان‌بن‌عیسی گوید: خدمت امام صادق (علیه السلام) رسیدم و در چشم او ورمی فاحش دیدم، اندوهگین شدم و برگشتم فردا خدمتش رفتم چشمش سالم بود، عرض کردم: «فدایت شوم! دیروز چشمتان سخت بیمار بود و امروز سالم است، معالجه کرده‌اید»؟ فرمود: «تعویذ کردم». پرسیدم: «تعویذ را برایم بفرمایید»؟ حضرت (علیه السلام) نوشت: «به عزّت و قدرت و قوّت و عظمت خدا و جلال و بهاء خدا پناه می‌برم، به رسول خدا (صلی الله علیه و آله) از هرچه که بیم دارم و از درد چشم پناه می‌برم، خداوندا! پروردگار پاکان این درد را به حول و قوّه‌ی خود از من دور کن فَکَشَفْنا عَنْکَ غِطاءَکَ فَبَصَرُکَ الْیَوْمَ حَدِید».