آیه ۴۳ - سوره قلم

آیه خاشِعَةً أَبْصارُهُمْ تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ وَ قَدْ كانُوا يُدْعَوْنَ إِلَى السُّجُودِ وَ هُمْ سالِمُونَ [43]

اين در‌حالى است كه چشم‌هايشان [از شدّت شرمسارى] به زير افتاده، و ذلّت خوارى وجودشان را فرا مى‌گيرد؛ آن‌ها پيش از اين دعوت به سجود مى‌شدند در‌حالى‌كه سالم بودند. [ولى امروز ديگر توانايى آن راندارند].

۱
(قلم/ ۴۳)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ حَمْزَهًَْ‌بْنِ‌مُحَمَّدٍ الطَّیَّارِ قَال سَأَلْتُ أَبَاعَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ‌وَ‌جَلَّ وَ قَدْ کانُوا یُدْعَوْنَ إِلَی السُّجُودِ وَ هُمْ سالِمُونَ قَالَ مُسْتَطِیعُونَ یَسْتَطِیعُونَ الْأَخْذَ بِمَا أُمِرُوا بِهِ وَ التَّرْکَ لِمَا نُهُوا عَنْهُ وَ بِذَلِکَ ابْتُلُوا ثُمَّ قَالَ لَیْسَ شَیْءٌ مِمَّا أُمِرُوا بِهِ وَ نُهُوا عَنْهُ إِلَّا وَ مِنَ اللَّهِ عَزَّ‌وَ‌جَلَّ فِیهِ ابْتِلَاءٌ وَ قَضَاءٌ.

امام صادق (علیه السلام)- حمزه‌بن‌محمّد طیّار گوید: از امام صادق (علیه السلام) درباره‌ی آیه: وَ قَدْ کَانُوا یُدْعَوْنَ إِلَی السُّجُودِ وَ هُمْ سَالِمُونَ، پرسیدم. فرمود: «توانا هستند، می‌توانند امری که به آن‌ها داده شده را انجام دهند و آنچه را از آن نهی شدند ترک کنند. به این شیوه، امتحان و آزمایش شدند». سپس فرمود: «هر چیزی که خداوند عزّوجلّ، آن‌ها را به آن امر می‌کند و یا از آن باز می‌دارد، امتحان و آزمایش و تقدیر خدا درپی آن است».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۵۰۰
بحارالأنوار، ج۵، ص۳۸/ بحارالأنوار، ج۴، ص۸/ بحارالأنوار، ج۵، ص۹/ التوحید، ص۳۴۹/ البرهان/ مشکاهًْ الأنوار، ص۳۳۴/ نورالثقلین
۲
(قلم/ ۴۳)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ حَمْزَهًَْ‌بْنِ‌مُحَمَّدٍ الطَّیَّارِ عَنْ أَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ‌وَ‌جَلَّ وَ قَدْ کانُوا یُدْعَوْنَ إِلَی السُّجُودِ وَ هُمْ سالِمُونَ قَالَ وَ هُمْ مُسْتَطِیعُونَ یَسْتَطِیعُونَ الْأَخْذَ بِمَا أُمِرُوا بِهِ وَ التَّرْکَ لِمَا نُهُوا عَنْهُ وَ بِذَلِکَ ابْتُلُوا.

امام صادق (علیه السلام)- وَ قَدْ کانُوا یُدْعَوْنَ إِلَی السُّجُودِ وَ هُمْ سالِمُونَ؛ آنان قدرت عمل‌کردن به اوامر الهی را داشتند، و می‌توانستند نواهی خدا را ترک کنند، [ولی این کار را نکردند] و بدین‌وسیله آزمایش شدند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۵۰۰
بحارالأنوار، ج۵، ص۳۴
۳
(قلم/ ۴۳)

الصّادق (علیه السلام)- عَن الحَلَبیّ عَنْ أَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ‌وَ‌جَلَّ وَ یُدْعَوْنَ إِلَی السُّجُودِ فَلا یَسْتَطِیعُونَ قَالَ أُفْحِمَ الْقَوْمُ وَ دَخَلَتْهُمُ الْهَیْبَهًُْ وَ شُخِصَتِ الْأَبْصَارُ وَ بَلَغَتِ الْقُلُوبُ الْحَناجِرَ خاشِعَةً أَبْصارُهُمْ تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ وَ قَدْ کانُوا یُدْعَوْنَ إِلَی السُّجُودِ وَ هُمْ سالِمُونَ.

امام صادق (علیه السلام)- وَ یُدْعَوْنَ إِلَی السُّجُودِ فَلا یَسْتَطِیعُونَ؛ قوم درمانده شوند و هیبت و ترس بر ایشان داخل شود و دیده‌ها باز می‌ماند و هیچ برهم نمی‌خورند و دل‌ها به گلو می‌رسد؛ خاشِعَةً أَبْصارُهُمْ تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ وَ قَدْ کانُوا یُدْعَوْنَ إِلَی السُّجُودِ وَ هُمْ سالِمُونَ».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۵۰۰
بحارالأنوار، ج۷، ص۱۸۳
۴
(قلم/ ۴۳)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ أَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ‌وَ‌جَلَّ وَ یُدْعَوْنَ إِلَی السُّجُودِ فَلا یَسْتَطِیعُونَ قَالَ صَارَتْ أَصْلَابُهُمْ کَصَیَاصِی الْبَقَرِ یَعْنِی قُرُونَهَا وَ قَدْ کانُوا یُدْعَوْنَ إِلَی السُّجُودِ وَ هُمْ سالِمُونَ قَالَ وَ هُمْ سَالِمُونَ وَ هُمْ مُسْتَطِیعُونَ.

امام صادق (علیه السلام)- حلبی از امام صادق (علیه السلام) درباره‌ی سخن خدای عزّوجلّ وَ یُدْعَوْنَ إِلَی السُّجُودِ فَلایَسْتَطِیعُونَ نقل کرده است که فرمود: «ستون فقرات بدنشان مانند صیاصی گاو یعنی شاخش شود وَ قَدْ کانُوا یُدْعَوْنَ إِلَی السُّجُودِ وَ هُمْ سالِمُونَ. فرمود: وَ هُمْ سالِمُونَ [یعنی] درحالی‌که توانایی داشتند».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۵۰۲
بحارالأنوار، ج۵، ص۳۴
بیشتر