آیه ۹ - سوره مجادله

آیه يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا إِذا تَناجَيْتُمْ فَلا تَتَناجَوْا بِالْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ وَ مَعْصِيَةِ الرَّسُولِ وَ تَناجَوْا بِالْبِرِّ وَ التَّقْوى وَ اتَّقُوا اللهَ الَّذي إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ [9]

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! هنگامى‌كه نجوا مى‌كنيد، به گناه و تعدّى و نافرمانى پيامبر نجوا نكنيد، و به كارِ نيك و تقوا نجوا كنيد، و از [مخالفت فرمان] خدايى كه همگى نزد او جمع مى‌شويد بپرهيزيد.

۱
(مجادله/ ۹)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- عَنِ النَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله) فِی خُطْبَهًِْ الْوَدَاعِ سَمَّوْنِی أُذُناً وَ زَعَمُوا أَنَّهُ لِکَثْرَهًِْ مُلَازَمَتِهِ إِیَّایَ وَ إِقْبَالِی عَلَیْهِ وَ قَبُولِهِ مِنِّی حَتَّی أَنْزَلَ اللَّهُ تَعَالَی وَ مِنْهُمُ الَّذِینَ یُؤْذُونَ النَّبِیَّ وَ یَقُولُونَ هُوَ أُذُنٌ وَ دَخَلَ أَمِیرُ‌الْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) عَلَی رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ جَلَسَ عِنْدَ یَمِینِهِ فَتَنَاجَی عِنْدَ ذَلِکَ اثْنَانِ فَقَالَ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) لَا یَتَنَاجَی اثْنَانِ دُونَ الثَّالِثِ فَإِنَّ ذَلِکَ یُؤْذِی الْمُؤْمِنَ فَنَزَلَ إِذا تَناجَیْتُمْ فَلا تَتَناجَوْا بِالْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ وَ مَعْصِیَهًِْ الرَّسُولِ الْآیَهًَْ وَ قَوْلُهُ تَعَالَی إِنَّمَا النَّجْوی مِنَ الشَّیْطانِ لِیَحْزُنَ الَّذِینَ آمَنُوا.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- کلبی از ابوصالح از ابن‌عبّاس از پیامبر (صلی الله علیه و آله) آورده است که در خطبه‌ی الوداع فرمود: «مرا گوش نامیدند؛ و پنداشتند این بدان خاطر است که وی پیوسته ملازم من است و من به وی روی میآورم و مقبولیّتی است که از جانب من دارد. تا اینکه خدای عزّوجل آیه: وَ مِنهُْمُ الَّذِینَ یُؤْذُونَ النَّبیِ‌َّ وَ یَقُولُونَ هُوَ أُذُن را نازل فرمود. و امیرالمؤمنین (علیه السلام) بر رسول خدا (صلی الله علیه و آله) وارد گشته و در سمت راست وی نشست. سپس دو نفر باهم در گوشی گفتگو کردند که پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: [در مجلسی که سه نفر حضور دارند] دو نفر باهم در گوشی سخن نمیگویند و سوّمی را رها نمیکنند؛ زیرا این کار مؤمن را میآزارد سپس آیه: إِذَا تَنَاجَیْتُمْ فَلَا تَتَنَاجَوْاْ بِالْاثْمِ وَ الْعُدْوَانِ وَ مَعْصِیَتِ الرَّسُول و سخن خدای متعال: إِنَّمَا النَّجْوَی مِنَ الشَّیْطَانِ لِیَحْزُنَ الَّذِینَ ءَامَنُواْ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۳۸
بحارالأنوار، ج۳۸، ص۳۰۰/ المناقب، ج۲، ص۲۲۴؛ «عن النبی (ص) ... هو اذن» محذوف
۲
(مجادله/ ۹)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- إذَا کُنْتُمْ ثَلَاثَهًًْ فَلَایَتَنَاجی اثْنَان دُونَ صَاحِبِهِمَا فَإنَّ ذَلِکَ یَحْزَنُهُ.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- وقتی سه تن باهم هستید، دو نفر از شما با هم آهسته سخن نگویند، تا با دیگران مخلوط شوید؛ زیرا این کار وی را غمگین می‌کند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۳۸
نورالثقلین
۳
(مجادله/ ۹)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- لَایَتَنَاجَ اثْنَان دُونَ الثَّالِثِ.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- وقتی سه‌تن باهم هستند، دو نفرشان با هم آهسته سخن نگویند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۳۸
بحرالعرفان، ج۱۵، ص۳۲۹
۴
(مجادله/ ۹)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- عَنْ أَبِی‌سَعِیدٍ الْخُدْرِیِّ، قَالَ: فَبَیْنَا رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) فِی الْمَسْجِدِ ذَاتَ یَوْمٍ فِی نَفَرٍ مِنَ الْمُهَاجِرِینَ وَ الْأَنْصَارِ وَ کُنْتُ فِیهِمْ إِذْ أَقْبَلَ عَلِیٌّ (علیه السلام) فَتَخَطَّی الْقَوْمَ حَتَّی جَلَسَ إِلَی النَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله) وَ کَانَ هُنَاکَ مَجْلِسُهُ الَّذِی یُعْرَفُ بِهِ فَسَارَّ رَجُلٌ رَجُلًا وَ کَانَا یُرْمَیَانِ بِالنِّفَاقِ فَعَرَفَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) مَا أَرَادَا فَغَضِبَ غَضَباً شَدِیداً حَتَّی الْتُمِعَ وَجْهُهُ ثُمَّ قَالَ وَ الَّذِی نَفْسِی بِیَدِهِ لَا یَدْخُلُ عَبْدٌ الْجَنَّهًَْ حَتَّی یُحِبَّنِی أَلَا وَ کَذَبَ مَنْ زَعَمَ أَنَّهُ یُحِبُّنِی وَ هُوَ یُبْغِضُ هَذَا وَ أَخَذَ بِکَفِّ عَلِیٍّ (علیه السلام) فَأَنْزَلَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ هَذِهِ الْآیَهًَْ فِی شَأْنِهِمَا یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذا تَناجَیْتُمْ فَلا تَتَناجَوْا بِالْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ وَ مَعْصِیَةِ الرَّسُولِ ...

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- ابوسعید خدری گوید: روزی در مسجد با تعدادی از مهاجرین و انصار نزد رسول خدا (صلی الله علیه و آله) بودیم. من هم در میان آنان بودم، که علی (علیه السلام) وارد شد و از همه گذر کرد تا اینکه کنار پیامبر (صلی الله علیه و آله) نشست. او درجای همیشگی خود نشسته بود و همه این موضوع را می‌دانستند. پس دو نفر که متّهم به نفاق بودند، در گوشی با یکدیگر سخن گفتند و رسول خدا (صلی الله علیه و آله) دریافت که منظور آنان چیست. پس آن‌چنان عصبانی شد که رنگ چهره‌اش تغییر کرد. سپس فرمود: «قسم به کسی که جانم به دست اوست، هیچ‌کس وارد بهشت نمی‌شود مگر اینکه مرا دوست داشته باشد، و هرکس بغض این شخص را در دل داشته باشد و ادّعا کند مرا دوست دارد، دروغ گفته است. و دراین‌هنگام دست علی (علیه السلام) را گرفت و خداوند عزّوجلّ این آیه را درباره‌ی آن‌دو نازل کرد یَا أَیُّهَا الذِینَ آمَنُوا إِذَا تَنَاجَیْتُمْ فَلا تَتَنَاجَوا بِالإِثْمِ و العُدْوانِ و مَعْصِیَتِ الرَّسُول و تَنَاجَوا بِالبِرِّ و التَّقْوی و اتَّقُوا اللهَ الذِی إِلیْهِ تُحْشَرُونَ».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۳۸
بحارالأنوار، ج۳۹، ص۲۷۰/ الأمالی للطوسی، ص۶۰۴/ البرهان
بیشتر