آیه لَا جَرَمَ أَنَّهُمْ فىِ الاَْخِرَةِ هُمُ الْخَسِرُون [109]
بى ترديد آن‌ها در آخرت زيانكارند.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- أبوعَبدالله (علیه السلام) یَقُولُ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) کَانَ یَدْعُو أَصْحَابَهُ فَمَنْ أَرَادَ بِهِ خَیْراً سَمِعَ وَ عَرَفَ مَا یَدْعُوهُ إِلَیْهِ وَ مَنْ أَرَادَ بِهِ شَرّاً طَبَعَ عَلَی قَلْبِهِ فَلَا یَسْمَعُ وَ لَا یَعْقِلُ وَ هُوَ قَوْلُهُ أُولئِکَ الَّذِینَ طَبَعَ اللهُ عَلی قُلُوبِهِمْ وَ سَمْعِهِمْ وَ أَبْصارِهِمْ وَ أُولئِکَ هُمُ الْغافِلُونَ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- امام صادق (علیه السلام) فرمود: پیامبر (صلی الله علیه و آله) یاران خود را به خدا دعوت می‌کرد. هرکس که خدا برای او خیر می‌خواست، کلام او را می‌شنید و پیام او را درک می‌کرد و هرکس برای او شرّ می‌خواست، بر قلبش مُهری زده می‌شد، کلام او را نمی‌شنید و درک نمی‌کرد و این است معنای آیه: أُولَئِکَ الَّذِینَ طَبَعَ اللهُ عَلَی قُلُوبِهِمْ وَسَمْعِهِمْ وَأَبْصَارِهِمْ وَأُولَئِکَ هُمُ الْغَافِلُونَ.
الصّادق (علیه السلام)- دَخَلَ أَبُوالْمُنْذِرِ هِشَامُ‌بْنُ‌السَّائِبِ الْکَلْبِیُّ عَلَی أَبِی‌عَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) فَقَالَ أَنْتَ الَّذِی تُفَسِّرُ الْقُرْآنَ قَالَ قُلْتُ نَعَمْ قَالَ أَخْبِرْنِی عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ لِنَبِیِّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ إِذا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ جَعَلْنا بَیْنَکَ وَ بَیْنَ الَّذِینَ لا یُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ حِجاباً مَسْتُوراً مَا ذَلِکَ الْقُرْآنُ الَّذِی کَانَ إِذَا قَرَأَهُ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) حُجِبَ عَنْهُمْ قُلْتُ لَا أَدْرِی قَالَ فَکَیْفَ قُلْتَ إِنَّکَ تُفَسِّرُ الْقُرْآنَ قُلْتُ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ (علیه السلام) إِنْ رَأَیْتَ أَنْ تُنْعِمَ عَلَیَّ وَ تُعَلِّمَنِیهِنّ قَالَ آیَهًٌْ فِی الْکَهْفِ وَ آیَهًٌْ فِی الْجَاثِیَهًِْ وآیَهًٌْ فِی النَّحْلِ وََ هِیَ أُولئِکَ الَّذِینَ طَبَعَ اللهُ عَلی قُلُوبِهِمْ وَ سَمْعِهِمْ وَ أَبْصارِهِمْ وَ أُولئِکَ هُمُ الْغافِلُونَ.
امام صادق (علیه السلام)- ابو المنذر هشامبن سائب کلبی بر امام صادق (علیه السلام) وارد شد، حضرت به او فرمود: «آیا تو همان کسی هستی که قرآن تفسیر می‌کنی»؟ عرض کرد: «بلی»! فرمود: «مرا از این آیه باخبر ساز که خداوند عزّو جلّ می‌فرماید: چون تو قرآن بخوانی، میان تو و آنان که به قیامت ایمان نمی‌آورند پرده‌ای ستبر قرار می‌دهیم (اسراء/۴۵) کدام [آیه از] قرآن است که وقتی رسولخدا (صلی الله علیه و آله) آن را می‌خواند، از آنان پوشیده می‌ماند»؟ گفت: «نمی‌دانم»! فرمود: «پس چگونه ادّعای تفسیر قرآن را داری»؟! گفت: «ای فرزند رسول خدا! (علیه السلام) اگر صلاح بدانی آن را به من تفضّل نموده و بیاموز». فرمود: «یک آیه در سوره‌ی کهف، یک آیه در سوره‌ی نحل و یک آیه در سوره‌ی جاثیه است که از این قرارند: أُولئِکَ الَّذِینَ طَبَعَ اللهَُ عَلی قُلُوبِهِمْ وَ سَمْعِهِمْ وَ أَبْصارِهِمْ وَ أُولئِکَ هُمُ الْغافِلُونَ».
الصّادق (علیه السلام)- إِنَّ اللَّهَ خَلَقَ قَوْماً لِجَهَنَّمَ وَ النَّارِ فَأَمَرَنَا أَنْ نُبَلِّغَهُمْ کَمَا بَلَّغْنَاهُمْ فَاشْمَأَزُّوا مِنْ ذَلِکَ وَ نَفَرَتْ قُلُوبُهُمْ وَ رَدُّوهُ عَلَیْنَا وَ لَمْ یَحْتَمِلُوهُ وَ کَذَّبُوا بِهِ وَ قَالُوا ساحِرٌ کَذَّابٌ فَطَبَعَ اللَّهُ عَلی قُلُوبِهِمْ وَ أَنْسَاهُمْ ذَلِکَ ثُمَّ أَطْلَقَ اللَّهُ لِسَانَهُمْ بِبَعْضِ الْحَقِّ فَهُمْ یَنْطِقُونَ بِه وَ قُلُوبُهُمْ مُنْکِرَهًٌْ لِیَکُونَ ذَلِکَ دَفْعاً عَنْ أَوْلِیَائِهِ وَ أَهْلِ طَاعَتِهِ وَ لَوْ لَا ذَلِکَ مَا عُبِدَ اللَّهُ فِی أَرْضِهِ فَأَمَرَنَا بِالْکَفِّ عَنْهُمْ وَ الْکِتْمَانِ مِنْهُمْ فَاکْتُمُوا مِمَّنْ أَمَرَ اللَّهُ بِالْکَفِّ عَنْهُمْ وَ اسْتُرُوا عَمَّنْ أَمَرَ اللَّهُ بِالسَّتْرِ وَ الْکِتْمَانِ مِنْهُم.
امام صادق (علیه السلام)- خداوند گروهی را برای جهنّم و آتش آفریده و به ما دستور داده امر خدا را به آن‌ها برسانیم همان‌طورکه به آن‌ها رساندیم؛ ولی اینها متغیّر و از آن ناراحت شدند و به خودمان برگرداندند و تاب نیاورده، تکذیب کردند و گفتند: «ساحر و دروغگو است». خدا بر دلهای آن‌ها مُهر زد و ایشان را به فراموشی واداشت، بعد زبانشان را به مقداری از حق بازگذاشت آن‌ها به زبان می‌آورند ولی در دل منکرند تا بدین وسیله از اولیای خدا و بندگان مطیعش در امان باشند. اگر چنین نبود، خداوند در زمین پرستش نمی‌شد. ما دستور داریم دست از آن‌ها برداریم و این مطلب را از آن‌ها پوشیده بداریم؛ شما نیز از کسانی که خدا دستور خودداری از آن‌ها را داده، پوشیده و پنهان بدارید.
الصّادق (علیه السلام)- وَ لَا بُدَّ لِلْعَبْدِ مِنْ خَالِصِ النِّیَّهًِْ فِی کُلِّ حَرَکَهًٍْ وَ سُکُونٍ لِأَنَّهُ إِذَا لَمْ یَکُنْ هَذَا الْمَعْنَی یَکُونُ غَافِلًا وَ الْغَافِلُونَ قَدْ وَصَفَهُمُ اللَّهُ تَعَالَی فَقَالَ إِنْ هُمْ إِلَّا کَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ سَبِیلًا وَ قَالَ وَ أُولئِکَ هُمُ الْغافِلُونَ.
امام صادق (علیه السلام)- لازم است بندگان در هر حرکت و یا سکونی نیّت خالص داشته باشند، زیرا اگر نیّت خالص نباشد از غافلان به حساب می‌آیند و خداوند، غافلان را هم این چنین توصیف کرد و فرمود: اینان چون چارپایانی بیش نیستند، بلکه از چارپایان هم گمراه‌ترند (فرقان/۴۴) و فرمود: وَ أُولئِکَ هُمُ الْغافِلُون.