آیه وَ لَقَدْ جَاءَهُمْ رَسُولٌ مِنْهُمْ فَكَذَّبُوهُ فَأَخَذَهُمُ الْعَذَابُ وَ هُمْ ظَالِمُون [113]
پيامبرى از خودشان به سراغ آن‌ها آمد، ولى او را تكذيب كردند؛ از اين رو عذاب الهى آن‌ها را فراگرفت در حالى كه ستمكار بودند.
الصّادق (علیه السلام)- إِنَّ أَهْلَ قَرْیَهًٍْ مِمَّنْ کَانَ قَبْلَکُمْ کَانَ اللَّهُ قَدْ أَوْسَعَ عَلَیْهِمْ حَتَّی طَغَوْا فَقَالَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ لَوْ عَمَدْنَا إِلَی شَیْءٍ مِنْ هَذَا النَّقِیِّ فَجَعَلْنَاهُ نَسْتَنْجِی بِهِ کَانَ أَلْیَنَ عَلَیْنَا مِنَ الْحِجَارَهًِْ قَالَ فَلَمَّا فَعَلُوا ذَلِکَ بَعَثَ اللَّهُ عَلَی أَرْضِهِمْ دَوَابَّ أَصْغَرَ مِنَ الْجَرَادِ فَلَمْ یَدَعْ لَهُمْ شَیْئاً خَلَقَهُ اللَّهُ إِلَّا أَکَلَهُ مِنْ شَجَرٍ أَوْ غَیْرِهِ فَبَلَغَ بِهِمُ الْجُهْدُ إِلَی أَنْ أَقْبَلُوا إِلَی الَّذِی کَانُوا یَسْتَنْجُونَ بِهِ فَأَکَلُوهُ وَ هِیَ الْقَرْیَهًُْ الَّتِی قَالَ اللَّهُ ضَرَبَ اللهُ مَثَلًا قَرْیَةً کانَتْ آمِنَةً مُطْمَئِنَّةً إِلَی قَوْلِهِ بِما کانُوا یَصْنَعُونَ.
امام صادق (علیه السلام)- پیش از شما خداوند نعمت‌های خود را برای قومی گسترده بود. آن‌ها در برابر آن همه نعمت طغیان کردند و به همدیگر گفتند: «اگر با خمیرنان، خود را تمییز و طهارت کنیم، نرم است و از سنگ بهتر خواهد بود». وقتی این کار را کردند، خداوند حشراتی کوچک‌تر از ملخ بر سرزمین آن‌ها گمارد. حشرات هر درخت و گیاه و روییدنی که آنجا یافتند خوردند و هیچ چیز برایشان باقی نگذاشتند و ساکنان آن سرزمین چنان دچار گرسنگی و رنج شدند که به‌سوی همان مواد خوراکی که خود را با آن تمیز کرده بودند، روی آورده از آن خوردند؛ این همان شهری است که خداوند فرموده است: وَضَرَبَ اللهُ مَثَلًا قَرْیَةً کَانَتْ آمِنَةً مُّطْمَئِنَّةً یَأْتِیهَا رِزْقُهَا رَغَدًا مِّن کُلِّ مَکَانٍ فَکَفَرَتْ بِأَنْعُمِ اللهِ فَأَذَاقَهَا اللهُ لِبَاسَ الْجُوعِ وَالْخَوْفِ بِمَا کَانُواْ یَصْنَعُونَ.
الباقر (علیه السلام)- جَعْفَرِبْنِمُحَمَّدٍ (علیه السلام) أَنَّهُ قَالَ کَانَ أَبِی (علیه السلام) إِذَا رَأَی شَیْئاً مِنَ الطَّعَامِ فِی مَنْزِلِهِ قَدْ رُمِیَ بِهِ نَقَصَ مِنْ قُوتِهِمْ مِثْلَهُ وَ کَانَ یَقُولُ فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ ضَرَبَ اللهُ مَثَلًا قَرْیَةً کانَتْ آمِنَةً مُطْمَئِنَّةً یَأْتِیها رِزْقُها رَغَداً مِنْ کُلِّ مَکانٍ فَکَفَرَتْ بِأَنْعُمِ اللهِ فَأَذاقَهَا اللهُ لِباسَ الْجُوعِ وَ الْخَوْفِ بِما کانُوا یَصْنَعُونَ قَالَ هُمْ أَهْلُ قَرْیَهًٍْ کَانَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ قَدْ أَوْسَعَ عَلَیْهِمْ فِی مَعَایِشِهِمْ فَاسْتَخْشَنُوا الِاسْتِنْجَاءَ بِالْحِجَارَهًِْ وَ اسْتَعْمَلُوا مِنَ الْخُبْزِ مِثْلَ الْأَفْهَارِ فَکَانُوا یَسْتَنْجُونَ بِهِ فَبَعَثَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ دَوَابَّ أَصْغَرَ مِنَ الْجَرَادِ فَلَمْ تَدَعْ لَهُمْ شَیْئاً خَلَقَهُ اللَّهُ مِنْ شَجَرٍ وَ لَا نَبَاتٍ إِلَّا أَکَلَتْهُ فَبَلَغَ بِهِمُ الْجُهْدُ إِلَی أَنْ رَجَعُوا إِلَی الَّذِی کَانُوا یَسْتَنْجُونَ بِهِ مِنَ الْخُبْزِ فَیَأْکُلُونَهُ.
امام باقر (علیه السلام)- امام صادق (علیه السلام) فرمود: پدرم چون خوراک مانده‌ای در خانه‌اش می دید از خوراکشان به اندازه‌ی آن می کاست و درباره‌ی کلام خداوند عزّو جلّ می فرمود: وَ ضَرَبَ اللهَُ مَثَلًا قَرْیَةً کانَتْ آمِنَةً مُطْمَئِنَّةً یَأْتِیها رِزْقُها رَغَداً مِنْ کُلِّ مَکانٍ فَکَفَرَتْ بِأَنْعُمِ اللهِ فَأَذاقَهَا اللهَُ لِباسَ الْجُوعِ وَ الْخَوْفِ بِما کانُوا یَصْنَعُونَ. آنان مردم روستایی بودند که خدا در زندگیشان فراخی داده بود و پاک‌کردن خود را با سنگ، ناهموار شمردند و از نان مانند قلوه سنگ ساختند و با آن خود را پاک می کردند و خدا بر آن‌ها جانورانی کوچک‌تر از ملخ برانگیخت و هر چیزی که خدا آفریده بود از درخت و گیاه خوردند و بینوایی آن‌ها به جایی رسید که به نان‌ها که خود را به آن پاک کرده بودند رو آوردند و آن را می خوردند.
الصّادق (علیه السلام)- إِنَّ قَوْماً کَانُوا فِی بَنِی إِسْرَائِیلَ یُؤْتَی لَهُمْ مِنْ طَعَامِهِمْ حَتَّی جَعَلُوا مِنْهُ تَمَاثِیلَ مَدَرَهًٍْ کَانَتْ فِی بِلَادِهِمْ یَسْتَنْجُونَ بِهَا فَلَمْ یَزَلِ اللَّهُ بِهِمْ حَتَّی اضْطُرُّوا إِلَی التَّمَاثِیلِ یَتَّبِعُونَهَا وَ یَأْکُلُونَهَا وَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ ضَرَبَ اللهُ مَثَلًا قَرْیَةً کانَتْ آمِنَةً مُطْمَئِنَّةً یَأْتِیها رِزْقُها رَغَداً مِنْ کُلِّ مَکانٍ فَکَفَرَتْ بِأَنْعُمِ اللهِ فَأَذاقَهَا اللهُ لِباسَ الْجُوعِ وَ الْخَوْفِ بِما کانُوا یَصْنَعُونَ.
امام صادق (علیه السلام)- خداوند به قومی از بنی‌اسرائیل آن قدر نعمت و غذا داد که آن را به صورت مجسّمه‌ها و شمایل‌هایی از گل درآورده و در شهرهای خود قرار دادند و با آن‌ها طهارت میکردند. خداوند بر آن‌ها سخت گرفت تا آنکه مجبور شدند همان عکس‌ها و پیکره‌ها را بخورند و این معنی کلام خداوند است که می‌فرماید: وَضَرَبَ اللهُ مَثَلًا قَرْیَةً کَانَتْ آمِنَةً مُّطْمَئِنَّةً یَأْتِیهَا رِزْقُهَا رَغَدًا مِّن کُلِّ مَکَانٍ فَکَفَرَتْ بِأَنْعُمِ اللهِ فَأَذَاقَهَا اللهُ لِبَاسَ الْجُوعِ وَالْخَوْفِ بِمَا کَانُواْ یَصْنَعُونَ.
علی‌ّبن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- نَزَلَتْ فِی قَوْمٍ کَانَ لَهُمْ نَهَرٌ یُقَالُ لَهُ الثَّرْثَارُ وَ کَانَتْ بِلَادُهُمْ خِصْبَهًًْ کَثِیرَهًَْ الْخَیْرِ وَ کَانُوا یَسْتَنْجُونَ بِالْعَجِینِ وَ یَقُولُونَ هُوَ أَلْیَنُ لَنَا فَکَفَرُوا بِأَنْعُمِ اللَّهِ وَ اسْتَخَفُّوا بِنِعْمَهًِْ اللَّهِ فَحَبَسَ اللَّهُ عَلَیْهِمُ الثَّرْثَارَ فَجَدُبُوا حَتَّی أَحْوَجَهُمُ اللَّهُ إِلَی مَا کَانُوا یَسْتَنْجُونَ بِهِ حَتَّی کَانُوا یَتَقَاسَمُونَ عَلَیْهِ.
علی‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- این آیه درباره‌ی قومی نازل شده که رودی پرآب به نام «ثرثار» داشتند و سرزمین آنان بسیار بارور و حاصلخیز و پر برکت بود. آن‌ها با خمیر آرد، مقعد خود را تمیز میکردند و می‌گفتند: «خمیر، نرم و راحت است». آنان اینگونه، نعمت خدا را کفران میکردند و خوار و خفیف می‌شمردند. خدا آب رود «ثرثار» را از آن‌ها دریغ ورزید و دچار قحطی و خشکسالی شدند، چنان که خدا آن‌ها را به همان خمیرهایی که با آن نظافت میکردند، محتاج نمود و بر سر آن مخاصمه میکردند.
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ جَعْفَرِبْنِمُحَمَّدٍ (علیه السلام) أَنَّهُ سُئِلَ عَنِ الصَّلَاهًِْ عَلَی کُدْسِ الْحِنْطَهًِْ فَنَهَی عَنْ ذَلِکَ فَقِیلَ لَهُ إِذَا افْتَرَشَ وَ کَانَ کَالسَّطْحِ فَقَالَ لَا یُصَلِّی عَلَی شَیْءٍ مِنَ الطَّعَامِ فَإِنَّمَا هُوَ رِزْقُ اللَّهِ لِخَلْقِهِ وَ نِعْمَتُهُ عَلَیْهِمْ فَعَظِّمُوهُ وَ لَا تَطَئُوهُ وَ لَا تَهَاوَنُوا بِهِ فَإِنَّ قَوْماً مِمَّنْ کَانَ قَبْلَکُمْ وَسَّعَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ فِی أَرْزَاقِهِمْ فَاتَّخَذُوا مِنَ الْخُبْزِ النِّقْیَ مِثْلَ الْأَفْهَارِ فَجَعَلُوا یَسْتَنْجُونَ بِهِ فَابْتَلَاهُمُ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ بِالسِّنِینَ وَ الْجُوعِ فَجَعَلُوا یَتَتَبَّعُونَ مَا کَانُوا یَسْتَنْجُونَ بِهِ فَیَأْکُلُونَهُ وَ فِیهِمْ نَزَلَتْ هَذِهِ الْآیَهًُْ وَ ضَرَبَ اللهُ مَثَلًا قَرْیَةً کانَتْ آمِنَةً مُطْمَئِنَّةً یَأْتِیها رِزْقُها رَغَداً مِنْ کُلِّ مَکانٍ فَکَفَرَتْ بِأَنْعُمِ اللهِ فَأَذاقَهَا اللهُ لِباسَ الْجُوعِ وَ الْخَوْفِ بِما کانُوا یَصْنَعُونَ.
امام صادق (علیه السلام)- از امام صادق (صلی الله علیه و آله) در مورد جواز نمازخواندن بر روی پشته‌ای از گندم سؤال شد. امام (علیه السلام) از این کار نهی فرمود. گفته شد: «هنگامی که مانند فرش پهن شده و یک سطح صاف را ایجاد کرده، چطور»؟ فرمود: «بر روی خوراکی ها نماز خوانده نشود زیرا آن، رزق و رحمت خدا برای مخلوقاتش است و باید آن را بزرگ شمرده و لگدمال نکنید و آن را خوار نپندارید؛ گروهی قبل از شما بودند که خداوند رزق آنان را وسیع گردانده بود امّا آن‌ها از نان به شکل سنگ‌های کوچکی درست کردند و نجاست خود را با آن طهارت میکردند. خداوند عزوجل نیز آن‌ها را به عذابی مثل قحطی و گرسنگی مبتلا کرد تا جایی که به دنبال چیزی که با آن استنجاء می کردند می‌گشتند، و آن را میخوردند. و خداوند این آیه را درباره‌ی آنان نازل ساخت: ضَرَبَ اللهُ مَثَلًا قَرْیَةً کانَتْ آمِنَةً مُطْمَئِنَّةً یَأْتِیها رِزْقُها رَغَداً مِنْ کُلِّ مَکانٍ فَکَفَرَتْ بِأَنْعُمِ اللهِ فَأَذاقَهَا اللهُ لِباسَ الْجُوعِ وَ الْخَوْفِ بِما کانُوا یَصْنَعُونَ.
الصّادق (علیه السلام)- دُعاءُ یَوْمِ الْخَمِیسِ ... اللَّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ قُلْتَ فِی کِتَابِکَ ضَرَبَ اللهُ مَثَلًا قَرْیَةً کانَتْ آمِنَةً مُطْمَئِنَّةً یَأْتِیها رِزْقُها رَغَداً مِنْ کُلِّ مَکانٍ فَکَفَرَتْ بِأَنْعُمِ اللهِ فَأَذاقَهَا اللهُ لِباسَ الْجُوعِ وَ الْخَوْفِ بِما کانُوا یَصْنَعُونَ فَبِکَ آمَنْتُ وَ صَدَّقْتُ فَلَا تَجْعَلْ هَذَا مِثْلِی فِی نِعْمَتِکَ یَا سَیِّدِی وَ لَا تَجْعَلْنِی مُغْتَرّاً بِالطُّمَأْنِینَهًِْ إِلَی رَغَدِ الْعَیْشِ آمِناً مِنْ مَکْرِک.
امام صادق (علیه السلام)- [در دعای روز پنج‌شنبه آمده است: ...] بارالها حمد از آن توست، هیچ خدایی جز تو نیست. در کتابت فرمودی: ضَرَبَ اللهُ مَثَلًا قَرْیَةً کانَتْ آمِنَةً مُطْمَئِنَّةً یَأْتِیها رِزْقُها رَغَداً مِنْ کُلِّ مَکانٍ فَکَفَرَتْ بِأَنْعُمِ اللهِ فَأَذاقَهَا اللهُ لِباسَ الْجُوعِ وَ الْخَوْفِ بِما کانُوا یَصْنَعُونَ پس به تو ایمان آوردم و تصدیق کردم، و من را همچون آنان درباره نعمتت قرار نده، ای سرور من! و مرا فریفته‌ی اطمینان به رفاه زندگی و ایمن از مکرت قرار نده.
الکاظم (علیه السلام)- عَنْ عَلِیِّ‌بْنِ‌سُوَیْدٍ قَال {کَتَبَ أبُوالْحَسَنِ (علیه السلام) فِی جَوَابِ رِسَالَتِی} فَاسْتَمْسِکْ بِعُرْوَهًِْ الدِّینِ آلِ مُحَمَّدٍ (علیهم السلام) وَ الْعُرْوَهًِْ الْوُثْقَی الْوَصِیِّ بَعْدَ الْوَصِیِّ وَ الْمُسَالَمَهًِْ لَهُمْ وَ الرِّضَا بِمَا قَالُوا وَ لَا تَلْتَمِسْ دِینَ مَنْ لَیْسَ مِنْ شِیعَتِک‌وَ لَا تُحِبَّنَّ دِینَهُمْ فَإِنَّهُمُ الْخَائِنُونَ الَّذِینَ خَانُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ خَانُوا أَمَانَاتِهِمْ وَ تَدْرِی مَا خَانُوا أَمَانَاتِهِمْ ائْتُمِنُوا عَلَی کِتَابِ اللَّهِ فَحَرَّفُوهُ وَ بَدَّلُوهُ وَ دُلُّوا عَلَی وُلَاهًِْ الْأَمْرِ مِنْهُمْ فَانْصَرَفُوا عَنْهُمْ فَأَذَاقَهُمُ اللهُ لِباسَ الْجُوعِ وَ الْخَوْفِ بِما کانُوا یَصْنَعُون.
امام کاظم (علیه السلام)- علی‌بن‌سوید گوید: امام کاظم (علیه السلام) در جواب نامه‌ام نوشت: به دستاویز دین چنگ بزن! یعنی آل محمّد و عروهًْ‌الوثقی، یعنی امامی بعد از امام دیگر و [پیمودن] راه مسالمت با آن‌ها و رضایت نسبت به آنچه می گویند. به دنبال کیش و آئین کسانی که با تو هم عقیده نیستند مرو! و دل به راه و روش آن‌ها مبند! که آن‌ها به خدا، پیامبر و امانت‌های خویش خیانت کردند، می دانی چگونه امانت‌های خود را خیانت کردند؟! کتاب خدا را به امانت در اختیار ایشان گذاشتند؛ خیانت کردند؛ تحریف و تغییر دادند و به نفع فرمانروایان خود کار کردند از آن‌ها فاصله بگیرید! خدا به کیفر اعمالشان به گرسنگی و وحشت مبتلایشان ساخت.