آیه يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا لا تَقْرَبُوا الصَّلاةَ وَ أَنْتُمْ سُكارى حَتَّى تَعْلَمُوا ما تَقُولُونَ وَ لا جُنُباً إِلاَّ عابِري سَبيلٍ حَتَّى تَغْتَسِلُوا وَ إِنْ كُنْتُمْ مَرْضى أَوْ عَلى سَفَرٍ أَوْ جاءَ أَحَدٌ مِنْكُمْ مِنَ الْغائِطِ أَوْ لامَسْتُمُ النِّساءَ فَلَمْ تَجِدُوا ماءً فَتَيَمَّمُوا صَعيداً طَيِّباً فَامْسَحُوا بِوُجُوهِكُمْ وَ أَيْديكُمْ إِنَّ اللهَ كانَ عَفُوًّا غَفُوراً [43]
اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! درحال مستى به نماز [و جماعت در مسجد] نزديك نشويد، تا بدانيد چه مى‌گوييد؛ و همچنين در‌حالى‌كه جُنُب هستيد مگر درحال عبور [از مسجد] تا غسل كنيد. و اگر بيماريد، يا مسافر، و يا يكى از شما از محل پستى آمده [و قضاى حاجت كرده]، و يا با زنان آميزش جنسى داشته‌ايد، و در‌اين‌‌حال، آب [براى وضو يا غسل] نيافتيد، بر زمين پاكى تيمّم كنيد؛ [به اين طريق كه] صورت‌ها و دست‌هايتان را با آن مسح نماييد. خداوند، بخشنده و آمرزنده است.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- السُّکْرُ أَرْبَعُ سَکَرَاتٍ سُکْرُ الشَّرَابِ وَ سُکْرُ الْمَالِ وَ سُکْرُ النَّوْمِ وَ سُکْرُ الْمُلْک. ِ
امام علی (علیه السلام)- مستی چهار نوع می‌باشد: مستی شراب، مستی مال، مستی خواب و مستی حکومت.
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ أَبِی‌أُسَامَهًَْ زَیْدٍ الشَّحَّامِ قَال: قُلْتُ لِأَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) قَوْلُ اللَّهِ عزوجل لاتَقْرَبُوا الصَّلاةَ وَ أَنْتُمْ سُکاری فَقَالَ سُکْرُ النَّوْمِ.
امام صادق (علیه السلام)- زید شحّام گوید: از امام صادق (علیه السلام) در مورد آیه: لاَ تَقْرَبُواْ الصَّلاَةَ وَأَنتُمْ سُکَارَی پرسیدم، فرمود: «منظور مستی خواب است».
الباقر (علیه السلام)- لَا تَقُمْ إِلَی الصَّلَاهًِْ مُتَکَاسِلًا وَ لَا مُتَنَاعِساً وَ لَا مُتَثَاقِلًا فَإِنَّهَا مِنْ خَلَلِ النِّفَاقِ فَإِنَّ اللَّهَ نَهَی الْمُؤْمِنِینَ أَنْ یَقُومُوا إِلَی الصَّلَاهًِْ وَ هُمْ سُکَارَی یَعْنِی مِنَ النَّوْم.
امام باقر (علیه السلام)- سست و خواب آلوده و بی حال به نماز نایست، که آن از نفاق است، و خداوند مؤمنان را نهی کرده است که در حالی که مست هستند به نماز بایستند و منظور از مستی، خواب است.
الصّادق (علیه السلام)- عَنِ الْحَلَبِیِّ قَال: سَأَلْتُهُ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَقْرَبُوا الصَّلاةَ وَ أَنْتُمْ سُکاری حَتَّی تَعْلَمُوا ما تَقُولُونَ قَالَ لَا تَقْرَبُوا الصَّلَاةَ وَ أَنْتُمْ سُکَارَی یَعْنِی سُکْرَ النَّوْمِ یَقُولُ وَ بِکُمْ نُعَاسٌ یَمْنَعُکُمْ أَنْ تَعْلَمُوا مَا تَقُولُونَ فِی رُکُوعِکُمْ وَ سُجُودِکُمْ وَ تَکْبِیرِکُمْ وَ لَیْسَ کَمَا یَصِفُ کَثِیرٌ مِنَ النَّاسِ یَزْعُمُونَ أَنَّ الْمُؤْمِنِینَ یَسْکَرُونَ مِنَ الشَّرَابِ وَ الْمُؤْمِنُ لَا یَشْرَبُ مُسْکِراً وَ لَا یَسْکَرُ.
امام صادق (علیه السلام)- حلبی گوید: از امام صادق (علیه السلام) در مورد آیه: یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ لاَ تَقْرَبُواْ الصَّلاَةَ وَأَنتُمْ سُکَارَی حَتَّیَ تَعلَمُواْ مَا تَقُولُونَ پرسیدم. فرمود: لاَ تَقْرَبُواْ الصَّلاَةَ وَ أَنتُمْ سُکَارَی؛ یعنی مستی خواب. می‌فرماید: طوری خواب‌آلوده نباشید که در رکوع و سجود و تکبیر نفهمید که چه می‌گویید و منظور آیه، چیزی نیست که بیشتر مردم ادّعا می‌کنند که مؤمن مست از شراب باشد، چون مؤمن نه شراب می‌خورد و نه مست می‌شود».
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- إِذَا نَعَسَ أَحَدُکُمْ وَ هُوَ یُصَلِّی فَلْیَنْصَرِفْ لَعَلَّهُ یَدْعُو عَلَی نَفْسِهِ وَ هُوَ لَا یُدْرَی حَتَّی تَعْلَمُوا ما تَقُولُونَ أَیْ حَتَّی تُمَیِّزُوا مَا تَقُولُونَ مِنَ الْکَلَامِ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- وقتی یکی از شما خوابش می‌آید و درحالت چرت‌زدن است و نماز می‌خواند، از نماز منصرف شود که شاید در نماز چیزی بخواهد که به ضررش باشد و نفهمد، [و چنین کنید] حَتَّی تَعْلَمُوا ما تَقُولُونَ یعنی تشخیص دهید که چه بر زبان می‌آورید.
الکاظم (علیه السلام)- عَنْ مُحَمَّدِ‌بْنِ‌الْفُضَیْلِ عَنْ أَبِی‌الْحَسَنِ (علیه السلام) فِی قَوْلِ اللَّهِ لا تَقْرَبُوا الصَّلاةَ وَ أَنْتُمْ سُکاری قَالَ هَذَا قَبْلَ أَنْ یُحَرَّمَ الْخَمْرُ.
امام کاظم (علیه السلام)- محمّدبن‌فضیل از امام کاظم (علیه السلام) نقل می‌کند که در مورد آیه: لاَ تَقْرَبُواْ الصَّلاَةَ وَأَنتُمْ سُکَارَی فرمود: «این آیه مربوط به قبل از تحریم شراب است».
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- مَنْ بَاتَ سَکْرَانَ عَایَنَ مَلَکَ الْمَوْتِ سَکْرَانَ وَ دَخَلَ الْقَبْرَ سَکْرَانَ وَ یُوقَفُ بَیْنَ یَدَیِ اللَّهِ سَکْرَانَ فَیَقُولُ اللَّهُ لَهُ مَا لَکَ فَیَقُولُ أَنَا سَکْرَانُ فَیَقُولُ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ بِهَذَا أَمَرْتُکَ اذْهَبُوا بِهِ إِلَی سَکْرَانَ فَیُذْهَبُ إِلَی جَبَلٍ فِی وَسَطِ جَهَنَّمَ فِیهِ عَیْنٌ تُجْرِی مِدَّهًًْ وَ دَماً لَا یَکُونُ طَعَامُهُ وَ شَرَابُهُ إِلَّا مِنْهُ و قال الله تعالی لا تَقْرَبُوا الصَّلاةَ وَ أَنْتُمْ سُکاری.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- هرکس درحالی‌که مست است شب را سحر کند، ملک‌الموت را درحالی ملاقات می‌کند که مست است و داخل قبر می‌شود درحالی‌که مست است و در قیامت در برابر خدا می‌ایستد درحالی‌که مست است و خدا به او می‌گوید تو را چه می‌شود [و این چه حالتی است که داری]؟ او می‌گوید: «من مست هستم». پس خدا به او می‌فرماید: «امر می‌کنم که او را به منطقه‌ی سکران ببرید، پس او را به کوهی وسط جهنّم می‌برند که در آن چشمه‌ای است که از آن چرک و خون جاری است و در آنجا غذا و نوشیدنی‌ای جز آن نیست و خداوند فرمود: لا تَقْرَبُوا الصَّلاةَ وَ أَنْتُمْ سُکاری».
الباقر (علیه السلام)- فِی مَجْمَعِ الْبَیَانِ عَنْ أَبِی‌جَعْفَرٍ (علیه السلام) فِی قَوْلِهِ تَعَالَی وَ لاجُنُباً إِلَّا عابِرِی سَبِیلٍ أَنَّ مَعْنَاهُ لَا تَقْرَبُوا مَوَاضِعَ الصَّلَاهًِْ مِنَ الْمَسَاجِدِ وَ أَنْتُمْ جُنُبٌ إِلَّا مُجْتَازِینَ.
امام باقر (علیه السلام)- وَ لاجُنُباً إِلَّا عابِرِی سَبِیلٍ؛ یعنی درحالی‌که جنب هستید به محل‌های اقامه‌ی نماز که مساجد باشند نزدیک نشوید مگر آنکه درحال عبور از آن مکان بوده باشید.
الباقر (علیه السلام)- عَنْ زُرَارَهًَْ وَ مُحَمَّدِ‌بْنِ‌مُسْلِمٍ عَنْ أَبِی‌جَعْفَرٍ (علیه السلام) قَالا قُلْنَا لَه الْحَائِضُ وَ الْجُنُبُ یَدْخُلَانِ الْمَسْجِدَ أَمْ لَا؟ قَالَ الْحَائِضُ وَ الْجُنُبُ لَا یَدْخُلَانِ الْمَسْجِدَ إِلَّا مُجْتَازَیْنِ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی یَقُولُ وَ لا جُنُباً إِلَّا عابِرِی سَبِیلٍ حَتَّی تَغْتَسِلُوا وَ یَأْخُذَانِ مِنَ الْمَسْجِدِ وَ لَا یَضَعَانِ فِیهِ شَیْئاً قَالَ زُرَارَهًُْ قُلْتُ لَهُ فَمَا بَالُهُمَا یَأْخُذَانِ مِنْهُ وَ لَا یَضَعَانِ فِیهِ قَالَ لِأَنَّهُمَا لَا یَقْدِرَانِ عَلَی أَخْذِ مَا فِیهِ إِلَّا مِنْهُ وَ یَقْدِرَانِ عَلَی وَضْعِ مَا بِیَدِهِمَا فِی غَیْرِهِ قُلْتُ فَهَلْ یَقْرَءَانِ مِنَ الْقُرْآنِ شَیْئاً قَالَ نَعَمْ مَا شَاءَا إِلَّا السَّجْدَهًَْ وَ یَذْکُرَانِ اللَّهَ عَلَی کُلِّ حَالٍ.
امام باقر (علیه السلام)- زراره و محمّدبن‌مسلم گویند: از امام باقر (علیه السلام) پرسیدیم: «آیا زن حائض و مرد جنب می‌توانند وارد مسجد شوند یا نه»؟ امام (علیه السلام) فرمود: «آن دو نمی‌توانند وارد مسجد شوند مگر آنکه درحال عبور از مکان باشند که خداوند فرمود: وَ لا جُنُباً إِلَّا عابِرِی سَبِیلٍ حَتَّی تَغْتَسِلُوا وَ یَأْخُذَانِ مِنَ المَسْجِدِ وَ لَا یَضَعَانِ فِیهِ شَیْئاً همچنین آن دو می‌توانند از مسجد چیزی را بردارند امّا نمی‌توانند چیزی را درمسجد بگذارند»، زراره می‌گوید: «از امام (علیه السلام) پرسیدم: چگونه است که نمی‌توانند چیزی در مسجد بگذارند امّا می‌توانند بر دارند»؟ فرمود: «زیرا آنان نمی‌توانند چیزی از مسجد بر دارند مگر آنکه داخل آن شوند [که دخول آنان جائز نیست] ولی می‌توانند آنچه در دستشان است در جای دیگری بگذارند [بدون آنکه داخل آن شوند]». پرسیدم: «آیا می‌توانند آیاتی از قرآن بخوانند»؟ فرمود: «آری هرقدر که بخواهند مگر آیات سجده‌دار را و می‌توانند در هر حالتی خدا را یاد کنند و ذکر خدا بگویند».
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- لَتَمْنَعُنَّ مَسَاجِدَکُمْ یَهُودَکُمْ وَ نَصَارَاکُمْ وَ صِبْیَانَکُمْ وَ مَجَانِینَکُمْ أَوْ لَیَمْسَخَنَّکُمُ اللَّهُ قِرَدَهًًْ وَ خَنَازِیرَ رُکَّعاً سُجَّداً وَ قَالَ (علیه السلام) فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ لا جُنُباً إِلَّا عابِرِی سَبِیلٍ قَالَ هُوَ الْجُنُبُ یَمُرُّ فِی الْمَسْجِدِ مُرُوراً وَ لَا یَجْلِسُ فِیهِ.
امام علی (علیه السلام)- امام علی (علیه السلام) فرمود: «باید از ورود یهودی‌ها و مسیحی‌ها به مسجد و ورود کودکان شیرخوار و مجنون‌ها و انسان‌های مسخ‌شده به شکل میمون و خوک و ... حتّی درحال سجده و رکوع [که باشید] ممانعت کنید». و امام (علیه السلام) درمورد آیه: وَ لا جُنُباً إِلَّا عابِرِی سَبِیلٍ فرمود: «منظور فرد جُنُبی است که از مسجد گذر می‌کند ولی در آن نمی‌نشیند».
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ جَمِیلٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) عَنِ الْجُنُبِ یَجْلِسُ فِی الْمَسَاجِدِ؟ قَالَ لَا وَ لَکِنْ یَمُرُّ فِیهَا کُلِّهَا إِلَّا الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ وَ مَسْجِدَ الرَّسُولِ (صلی الله علیه و آله).
امام صادق (علیه السلام)- جمیل گوید: از امام صادق (علیه السلام) در مورد کسی که جنب باشد و در مساجد بنشیند، سؤال کردم. فرمود: «نباید بنشیند، امّا می‌تواند از آن‌ها عبور کند، به‌استثنای مسجدالحرام و مسجد پیامبر (صلی الله علیه و آله)».
الباقر (علیه السلام)- إِذَا کَانَ الرَّجُلُ نَائِماً فِی الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ أَوْ مَسْجِدِ الرَّسُولِ (صلی الله علیه و آله) فَاحْتَلَمَ فَأَصَابَتْهُ جَنَابَهًٌْ فَلْیَتَیَمَّمْ وَ لَا یَمُرَّ فِی الْمَسْجِدِ إِلَّا مُتَیَمِّماً وَ لَا بَأْسَ أَنْ یَمُرَّ فِی سَائِرِ الْمَسَاجِدِ وَ لَا یَجْلِسْ فِی شَیْءٍ مِنَ الْمَسَاجِدِ.
امام باقر (علیه السلام)- درصورتی که مردی در مسجدالحرام یا مسجد پیامبر (صلی الله علیه و آله) خوابیده باشد، محتلم شود و دچار جنابت شود، باید تیمّم کند و از مسجد بدون تیمّم گذر نکند. امّا عبور از سایر مساجد برای او اشکالی ندارد و نباید در مساجد بنشیند.
الباقر (علیه السلام)- عَنْ أَبِی‌مَرْیَمَ قَالَ قُلْتُ لِأَبِی‌جَعْفَرٍ (علیه السلام) مَا تَقُولُ فِی الرَّجُلِ یَتَوَضَّأُ ثُمَّ یَدْعُو جَارِیَتَهُ فَتَأْخُذُ بِیَدِهِ حَتَّی یَنْتَهِیَ إِلَی الْمَسْجِدِ فَإِنَّ مَنْ عِنْدَنَا یَزْعُمُونَ أَنَّهَا الْمُلَامَسَهًُْ فَقَالَ لَا وَ اللَّهِ مَا بِذَلِکَ بَأْسٌ وَ رُبَّمَا فَعَلْتُهُ وَ مَا یَعْنِی بِهَذَا أَوْ لامَسْتُمُ النِّساءَ إِلَّا الْمُوَاقَعَهًَْ دُونَ الْفَرْجِ.
امام باقر (علیه السلام)- ابومریم گوید: از امام باقر (علیه السلام) در مورد مردی سؤال کردم: «وضو می‌گیرد و پس از آن کنیز را فرا می‌خواند تا دست او را گرفته، تا مسجد همراهی کند؛ بزرگانی از ما ادّعا می‌کنند که این عمل ملامسه است؛ شما چه می‌فرمایید»؟ حضرت فرمود: «به خدا سوگند نه، این عمل اشکالی ندارد و شاید خودم نیز این عمل را انجام داده باشم و منظور أَوْ لاَمَسْتُمُ النِّسَاء نزدیکی بدون ادخال است».
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- أَوْ لامَسْتُمُ النِّساءَ فَلَمْ تَجِدُوا ماءً فَتَیَمَّمُوا أَنَّ الْمُرَادَ بِهِ الْجِمَاعُ خَاصَّهًًْ.
امام علی (علیه السلام)- أَوْ لامَسْتُمُ النِّساءَ فَلَمْ تَجِدُوا ماءً فَتَیَمَّمُوا، به‌طور خاص، آمیزش زناشویی با زنان است.
الصّادق (علیه السلام)- عَنِ الْحَلَبِیِّ عَنْ أَبِی‌عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ أَوْ لامَسْتُمُ النِّساءَ فَقَالَ هُوَ الْجِمَاعُ وَ لَکِنَّ اللَّهَ سَتِیرٌ یُحِبُّ السَّتْرَ فَلَمْ یُسَمِّ کَمَا تُسَمُّونَ.
امام صادق (علیه السلام)- حلبی گوید: از امام صادق (علیه السلام) در مورد آیه: أَوْ لامَسْتُمُ النِّساءَ پرسیدم [که منظور از لمس زنان چیست]»؟ فرمود: «منظور آمیزش جنسی است ولی از آنجایی که خداوند بسیار پرده‌پوش است، این عمل را آن‌طوری که شما می‌نامید بیان نکرده است».
الباقر (علیه السلام)- أتی رسول الله (صلی الله علیه و آله) عَمَّارُ بْنُ یَاسِرٍ فَقَالَ یَا رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) أَجْنَبْتُ اللَّیْلَهًَْ وَ لَمْ یَکُنْ مَعِیَ مَاءٌ قَالَ کَیْفَ صَنَعْتَ قَالَ طَرَحْتُ ثِیَابِی ثُمَّ قُمْتُ عَلَی الصَّعِیدِ فَتَمَعَّکْتُ فَقَالَ هَکَذَا یَصْنَعُ الْحِمَارُ إِنَّمَا قَالَ اللَّهُ فَتَیَمَّمُوا صَعِیداً طَیِّباً قَالَ فَضَرَبَ بِیَدِهِ الْأَرْضَ ثُمَّ مَسَحَ إِحْدَاهُمَا عَلَی الْأُخْرَی ثُمَّ مَسَحَ یَدَیْهِ بِجَبِینِهِ ثُمَّ مَسَحَ کَفَّیْهِ کُلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا عَلَی الْأُخْرَی.
امام باقر (علیه السلام)- عمّاربن‌یاسر نزد رسول خدا (صلی الله علیه و آله) آمد و گفت: «ای رسول خدا (صلی الله علیه و آله)! امشب جنب شدم و آب همراهم نبود». حضرت فرمود: «چه کردی»؟ گفت: «لباسم را از تن در آوردم بر خاک غلت زدم». فرمود: «این کار الاغ است. درصورتی‌که خداوند فرموده است: فَتَیَمَّمُواْ صَعیدًا طَیِّبًا دست های خود را بر زمین زده و آن‌ها را بر یکدیگر مسح کرد، پس از آن دو دست خود را بر پیشانی کشید و سپس هر دو کف دست را مسح کرد و هرکدام را بر دیگری کشید».
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ أَبِی‌أَیُّوبَ عَنْ أَبِی‌عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ: التَّیَمُّمُ بِالصَّعِیدِ لِمَنْ لَمْ یَجِدِ الْمَاءَ کَمَنْ تَوَضَّأَ مِنْ غَدِیرٍ مِنْ مَاءٍ أَلَیْسَ اللَّهُ یَقُولُ فَتَیَمَّمُوا صَعِیداً طَیِّباً قَالَ قُلْتُ فَإِنْ أَصَابَ الْمَاءَ وَ هُوَ فِی آخِرِ الْوَقْتِ قَالَ فَقَالَ قَدْ مَضَتْ صَلَاتُهُ قَالَ قُلْتُ لَهُ فَیُصَلِّی بِالتَّیَمُّمِ صَلَاهًًْ أُخْرَی قَالَ إِذَا رَأَی الْمَاءَ وَ کَانَ یَقْدِرُ عَلَیْهِ انْتَقَضَ التَّیَمُّمُ.
امام صادق (علیه السلام)- ابوایّوب نقل می‌کند: امام صادق (علیه السلام) فرمود: «تیمّم با خاک برای کسی که آب پیدا نکند، مانند کسی است که با آب برکه وضو گرفته باشد. مگر خداوند نفرموده است: فَتَیَمَّمُواْ صَعیدًا طَیِّبًا»! گفتم: «چنانچه در پایان وقت به آب دست یابد، چه»؟ فرمود: «نمازش گذشته است». گفتم: «آیا با آن تیمّم، می‌تواند نماز دیگری بخواند»؟ فرمود: «اگر آب ببیند و توانایی به دست آوردن آن را داشته باشد، تیمّم او باطل می‌شود».
الباقر (علیه السلام)- عَنْ زُرَارَهًَْ، قَالَ: سَالَتُ أَبَاجَعْفَرٍ (علیه السلام) عَنِ التَّیَمُّمِ؟ فَضَرَبَ بِیَدَیْهِ عَلَی الْأَرْضِ ثُمَّ رَفَعَهُمَا فَنَفَضَهُمَا ثُمَّ مَسَحَ بِهِمَا جَبْهَتَهُ وَ کَفَّیْهِ مَرَّهًًْ وَاحِدَهًًْ.
امام باقر (علیه السلام)- زراره گوید: از امام باقر (علیه السلام) در مورد تیمّم پرسیدم؛ دو دست خود را بر زمین کوبیده، بعد آن‌ها را بالا آورد و تکان داد و پس از آن، با دست های خویش، پیشانی و کف‌دستان خود را یک‌بار، مسح کرد.
الکاظم (علیه السلام)- عَنِ الْحُسَیْنِ‌بْنِ‌أَبِی‌طَلْحَهًْ قَالَ: سَأَلْتُ عَبْداً صَالِحاً (علیه السلام) عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ أَوْ لامَسْتُمُ النِّساءَ فَلَمْ تَجِدُوا ماءً فَتَیَمَّمُوا صَعِیداً طَیِّباً مَا حَدُّ ذَلِکَ قَالَ فَإِنْ لَمْ تَجِدُوا بِشِرَاءٍ أَوْ بِغَیْرِ شِرَاءٍ إِنْ وُجِدَ قَدْرَ وُضُوءٍ بِمِائَهًِْ أَلْفٍ أَوْ بِأَلْفٍ وَ کَمْ بَلَغَ قَالَ ذَلِکَ عَلَی قَدْرِ جِدَتِهِ.
امام کاظم (علیه السلام)- حسین‌بن‌ابی‌طلحه گوید: از امام کاظم (علیه السلام) در مورد آیه: أَوْ لاَمَسْتُمُ النِّسَاء فَلَمْ تَجِدُواْ مَاء فَتَیَمَّمُواْ صَعیدًا طَیِّبًا پرسیدم: «که حدّ و مرز آن کدام است، منظور از اگر آب نیافتید، از طریق خریدن یا غیر از خریدن است؟ درصورتی‌که به‌اندازه‌ی وضو یافت شد، با چه قیمتی خریداری کند؟ هزار، صد هزار، چقدر»؟ فرمود: «به‌اندازه‌ی توان و استطاعتش».
الصّادق (علیه السلام)- الصَّعِیدُ الْمَوْضِعُ الْمُرْتَفِعُ وَ الطَّیِّبُ الْمَوْضِعُ الَّذِی یَنْحَدِرُ عَنْهُ الْمَاء.
امام صادق (علیه السلام)- صَعیدًا جای بلند است و طَیِّبًا جایی است که آب از آنجا سرازیر می‌شود.