آیه ۷۱ - سوره نساء

آیه يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا خُذُوا حِذْرَكُمْ فَانْفِرُوا ثُباتٍ أَوِ انْفِرُوا جَميعاً [71]

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! آمادگى خود را [در برابر دشمن] حفظ كنيد؛ و در گروه‌هاى متعدّد، يا به‌صورت يك گروه، [طبق شرايط موجود، به‌سوى دشمن] حركت نماييد.

۱
(نساء/ ۷۱)

علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- وَ الْإِیمَانُ فِی کِتَابِ اللَّهِ عَلَی أَرْبَعَهًِْ أَوْجُهٍ فَمِنْهُ إِقْرَارٌ بِاللِّسَانِ قَدْ سَمَّاهُ اللَّهُ إِیمَاناً وَ مِنْهُ تَصْدِیقٌ بِالْقَلْبِ وَ مِنْهُ الْأَدَاءُ وَ مِنْهُ التَّأْیِیدُ فَأَمَّا الْإِیمَانُ الَّذِی هُوَ إِقْرَارٌ بِاللِّسَانِ وَ قَدْ سَمَّاهُ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی إِیمَاناً وَ نَادَی أَهْلَهُ بِهِ فَقَوْلُهُ یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا خُذُوا حِذْرَکُمْ فَانْفِرُوا ثُباتٍ أَوِ انْفِرُوا جَمِیعاً وَ إِنَّ مِنْکُمْ لَمَنْ لَیُبَطِّئَنَّ فَإِنْ أَصابَتْکُمْ مُصِیبَةٌ قالَ قَدْ أَنْعَمَ اللهُ عَلَیَّ إِذْ لَمْ أَکُنْ مَعَهُمْ شَهِیداً وَ لَئِنْ أَصابَکُمْ فَضْلٌ مِنَ اللهِ لَیَقُولَنَّ کَأَنْ لَمْ تَکُنْ بَیْنَکُمْ وَ بَیْنَهُ مَوَدَّةٌ یا لَیْتَنِی کُنْتُ مَعَهُمْ فَأَفُوزَ فَوْزاً عَظِیماً فَقَالَ الصَّادِقُ (علیه السلام) لَوْ أَنَّ هَذِهِ الْکَلِمَهًَْ قَالَهَا أَهْلُ الشَّرْقِ وَ أَهْلُ الْمَغْرِبِ لَکَانُوا بِهَا خَارِجِینَ مِنَ الْإِیمَانِ وَ لَکِنْ قَدْ سَمَّاهُمُ اللَّهُ مُؤْمِنِینَ بِإِقْرَارِهِمْ.

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- و ایمان در کتاب خدا چهار معنی دارد، از جمله اقرار به زبان است، که خداوند آن را ایمان نامیده، و باور به دل و اداء و تأیید است. امّا ایمانی که اقرار زبانی است و خداوند تبارک‌وتعالی آن را ایمان نامیده و اهلش را بدان خوانده، این آیه است: یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا خُذُوا حِذْرَکُمْ فَانْفِرُوا ثُباتٍ أَوِ انْفِرُوا جَمِیعاً و وَ إِنَّ مِنْکُمْ لَمَنْ لَیُبَطِّئَنَّ فَإِنْ أَصابَتْکُمْ مُصِیبَةٌ قالَ قَدْ أَنْعَمَ اللهُ عَلَیَّ إِذْ لَمْ أَکُنْ مَعَهُمْ شَهِیداً وَ لَئِنْ أَصابَکُمْ فَضْلٌ مِنَ اللهِ لَیَقُولَنَّ کَأَنْ لَمْ تَکُنْ بَیْنَکُمْ وَ بَیْنَهُ مَوَدَّةٌ یا لَیْتَنِی کُنْتُ مَعَهُمْ فَأَفُوزَ فَوْزاً عَظِیماً؛ امام صادق (علیه السلام) فرمود: «اگر این کلمه را مردم شرق و غرب گویند همه از ایمان بیرونند، ولی خدا آن‌ها را به خاطر همان اقرار زبانی مؤمن نامیده است».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۳۰۲
بحارالأنوار، ج۶۵، ص۲۷۳/ القمی، ج۱، ص۱۴۲/ البرهان
۲
(نساء/ ۷۱)

الصّادق (علیه السلام)- یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا فَسَمَّاهُمْ مُؤْمِنِینَ وَ لَیْسُوا هُمْ بِمُؤْمِنِینَ وَ لَا کَرَامَهًَْ قَالَ یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا خُذُوا حِذْرَکُمْ فَانْفِرُوا ثُباتٍ أَوِ انْفِرُوا جَمِیعاً إِلَی قَوْلِهِ فَأَفُوزَ فَوْزاً عَظِیماً وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ قَالُوا قَدْ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیَّ إِذْ لَمْ أَکُنْ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) لَکَانُوا بِذَلِکَ مُشْرِکِینَ وَ إِذَا أَصَابَهُمْ فَضْلٌ مِنَ اللَّهِ قَالَ یَا لَیْتَنِی کُنْتُ مَعَهُمْ فَأُقَاتِلَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ.

امام صادق (علیه السلام)- آیه: یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ آن‌ها را مؤمنان نامید؛ درحالی‌که آنان مؤمن نیستند و هیچ کرامت و احترامی برای آن‌ها نیست. سپس آیه: یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا خُذُوا حِذْرَکُمْ فَانْفِرُوا ثُباتٍ أَوِ انْفِرُوا جَمِیعاً و وَ إِنَّ مِنْکُمْ لَمَنْ لَیُبَطِّئَنَّ فَإِنْ أَصابَتْکُمْ مُصِیبَةٌ قالَ قَدْ أَنْعَمَ اللهُ عَلَیَّ إِذْ لَمْ أَکُنْ مَعَهُمْ شَهِیداً وَ لَئِنْ أَصابَکُمْ فَضْلٌ مِنَ اللهِ لَیَقُولَنَّ کَأَنْ لَمْ تَکُنْ بَیْنَکُمْ وَ بَیْنَهُ مَوَدَّةٌ یا لَیْتَنِی کُنْتُ مَعَهُمْ فَأَفُوزَ فَوْزاً عَظِیماً را خواند، و اگر اهل آسمان و زمین بگویند: «خداوند به ما نعمت عطا کرده که با رسول خدا (صلی الله علیه و آله) نبودیم، حتماً مشرک هستند و هرگاه از سوی خداوند فضلی به آن‌ها برسد، خواهند گفت: ای کاش من با آن‌ها بودم و در راه خدا پیکار می‌کردم».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۳۰۲
بحارالأنوار، ج۶۵، ص۲۶۰/ العیاشی، ج۱، ص۲۵۷/ البرهان
۳
(نساء/ ۷۱)

الباقر (علیه السلام)- وَ قَوْلَهُ تَعَالَی یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا خُذُوا حِذْرَکُمْ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ (علیه السلام) أَیْ خُذُوا سِلَاحَکُم.

امام باقر (علیه السلام)- منظور از حِذْرَ در آیه: یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا خُذُوا حِذْرَکُمْ سلاح است. [یعنی اسلحه خود را در دست بگیرید].

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۳۰۲
فقه القرآن، ج۱ ص۳۳۴
۴
(نساء/ ۷۱)

الباقر (علیه السلام)- إِنَّ الْمُرَادَ بِالثُّبَاتِ السَّرَایَا وَ بِالْجَمِیعِ الْعَسْکَرُ.

امام باقر (علیه السلام)- در این آیه مراد از واژه ثُباتٍ، بخشی از سپاه و مقصود از واژه جمیع، لشکر است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۳۰۲
البرهان
بیشتر