آیه ۲۲ - سوره نور

آیه وَ لا يَأْتَلِ أُولُوا الْفَضْلِ مِنْكُمْ وَ السَّعَةِ أَنْ يُؤْتُوا أُولِي الْقُرْبى وَ الْمَساكينَ وَ الْمُهاجِرينَ في سَبيلِ اللهِ وَ لْيَعْفُوا وَ لْيَصْفَحُوا أَ لا تُحِبُّونَ أَنْ يَغْفِرَ اللهُ لَكُمْ وَ اللهُ غَفُورٌ رَحيمٌ [22]

آن‌ها كه از ميان شما داراى برترى [مالى] و وسعت زندگى هستند نبايد سوگند ياد كنند كه از انفاق نسبت به نزديكان و مستمندان و مهاجران در راه خدا دريغ نمايند؛ آن‌ها بايد عفو كنند و چشم بپوشند؛ آيا دوست نمى‌داريد خداوند شما را بيامرزد؟! و خداوند آمرزنده و مهربان است.

آن‌ها که از میان شما دارای برتری [مالی] و وسعت زندگی هستند نباید سوگند یاد کنند که از انفاق نسبت به نزدیکان و مستمندان و مهاجران در راه خدا دریغ نمایند

۱ -۱
(نور/ ۲۲)

الباقر ( عَن أَبِی‌الجَارُودِ عَنْ أَبِی‌جَعْفَرٍ (فِی قَوْلِهِ وَ لا یَأْتَلِ أُولُوا الْفَضْلِ مِنْکُمْ وَ السَّعَةِ أَنْ یُؤْتُوا أُولِی الْقُرْبی وَ هِیَ قَرَابَهًُْ رَسُولِ اللَّهِ (.

امام باقر ( در روایت ابوجارود امده است امام باقر (درباره‌ی سخن خداوند متعال: وَ لَا یَأْتَلِ أُوْلُوا الْفَضْلِ مِنکُمْ السَّعَةِ أَن یُؤْتُوا أُوْلِی الْقُرْبَی فرمود: «منظور از أُولِی الْقُرْبی، نزدیکان رسول اکرم (هستند».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۲۰۰
القمی، ج۲، ص۱۰۰/ نورالثقلین/ البرهان

آن‌ها باید عفو کنند و چشم بپوشند آیا دوست نمی‌دارید خداوند شما را ببخشد؟! و خداوند آمرزنده و مهربان است

۲ -۱
(نور/ ۲۲)

الصّادق ( الْعَفْوُ عِنْدَ الْقُدْرَهًِْ مِنْ سُنَنِ الْمُرْسَلِینَ وَ الْمُتَّقِینَ وَ تَفْسِیرُ الْعَفْوِ أَنْ لَا تَلْزَمَ صَاحِبَکَ فِیمَا أَجْرَمَ ظَاهِراً وَ تَنْسَی مِنَ الْأَصْلِ مَا أُصِبْتَ مِنْهُ بَاطِناً وَ تَزِیدَ عَلَی الِاخْتِیَارَاتِ إِحْسَاناً وَ لَنْ یَجِدَ إِلَی ذَلِکَ سَبِیلًا إِلَّا مَنْ قَدْ عَفَا اللَّهُ عَنْهُ وَ غَفَرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَ مَا تَأَخَّرَ وَ زَیَّنَهُ بِکَرَامَتِهِ وَ أَلْبَسَهُ مِنْ نُورِ بَهَائِهِ لِأَنَّ الْعَفْوَ وَ الْغُفْرَانِ صِفَتَانِ مِنْ صِفَاتِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَوْدَعَهُمَا فِی أَسْرَارِ أَصْفِیَائِهِ لِیَتَخَلَّقُوا مَعَ الْخَلْقِ بِأَخْلَاقِ خَالِقِهِمْ وَ جَعَلَهُمْ کَذَلِکَ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ لْیَعْفُوا وَ لْیَصْفَحُوا أَ لا تُحِبُّونَ أَنْ یَغْفِرَ اللهُ لَکُمْ وَ اللهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ.

امام صادق ( امام صادق (فرمود: «عفو درهنگام قدرت از سنّت‌های پیامبران و پرهیزگاران می‌باشد، حقیقت عفو آن است که از رفیقت درگذری و چیزی را ظاهر نکنی، و سخن ناروای او را فراموش نمایی و از اصل قضیّه در باطن خود چیزی نگه نداری، و بر احسان خود به آن بیفزایی. کسی به این مقام نخواهد رسید مگر اینکه خداوند از او در گذشته باشد و گناهان گذشته و آینده او را مورد رحمت قرار داده باشد و او را به کرامت خود زینت بخشد، از انوار خود بر او بپوشاند. عفو و غفران دو صفت از صفات خداوند هستند، که آن‌ها را در میان بندگان خود به ودیعت نهاده است تا مردم به اخلاق خداوند متخلّق گردند و خداوند فرموده است: وَ لْیَعْفُوا وَ لْیَصْفَحُوا أَ لا تُحِبُّونَ أَنْ یَغْفِرَ اللهُ لَکُمْ وَ اللهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۲۰۰
بحارالأنوار، ج۶۸، ص۴۲۳/ مصباح الشریعهًْ، ص۱۵۸/ مستدرک الوسایل، ج۹، ص۵؛ «الاحسان» بدل «الاختیارات»
۲ -۲
(نور/ ۲۲)

أمیرالمؤمنین ( إِبْرَاهِیمَ‌بْنِ‌إِسْحَاقَ الْأَحْمَرِیِّ رَفَعَهُ قَالَ: لَمَّا ضُرِبَ أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ ( حَفَّ بِهِ الْعُوَّادُ قَالَ (... إِنْ أَبْقَ فَأَنَا وَلِیُّ دَمِی وَ إِنْ أَفْنَ فَالْفَنَاءُ مِیعَادِی وَ إِنْ أَعْفُ فَالْعَفْوُ لِی قُرْبَهًٌْ وَ لَکُمْ حَسَنَهًٌْ فَاعْفُوا وَ اصْفَحُوا أَ لا تُحِبُّونَ أَنْ یَغْفِرَ اللَّهُ لَکُمْ ثُمَّ أَقْبَلَ عَلَی الْحَسَنِ (فَقَالَ یَا بُنَیَّ ضَرْبَهًًْ مَکَانَ ضَرْبَهًٍْ وَ لَا تَأْثَمْ.

امام علی ( ابراهیم‌بن‌اسحاق احمری در حدیثی مرفوع نقل می‌کند: هنگامی که امیرالمؤمنین (ضربت خورد عیادت‌کنندگان اطراف او جمع شدند ... فرمود: ... اگر زنده بمانم عهده‌دار خونم خواهم بود امّا اگر فنا گشتم پس فنا میعادگاه من است و اگر ببخشم برای من قربت و نزدیکی به خدا و برای شما پسندیده است، پس عفو کنید و ببخشید، آیا دوست ندارید که خداوند شما را بیامرزد؟ واه چه حسرتی بر غافلان هست که عمرشان حجتی برای آن‌ها باشد و روزگارشان به بدبختی و شقاوت بگذرد، خداوند ما و شما را از کسانی قرار دهد که به خاطر تمایلات نفسانی از اطاعت خداوند کوتاهی نمی‌کند یا بعد از مرگ انتقام از او گرفته نمی‌شود، ما فقط متعلق به او هستیم و به سوی او باز می‌گردیم آنگاه حسن (جلو آمد و امام علی (فرمود: «ای پسرم فقط یک ضربه در مقابل ضربه اش به او بزن و دچار لغزش نشو».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۲۰۰
بحارالأنوار، ج۴۲، ص۲۰۶/ نهج البلاغهًْ، ص۳۷۸/ بحارالأنوار، ج۴۲، ص۲۵۴/ نورالثقلین
۲ -۳
(نور/ ۲۲)

السّجّاد ( قَالَ عَلِیُّ‌بْنُ‌الْحُسَیْنِ (... فَاعْفُ وَ اصْفَحْ یَعْفُ عَنْکَ الْمَلِیکُ وَ یَصْفَحْ فَإِنَّهُ یَقُولُ وَ لْیَعْفُوا وَ لْیَصْفَحُوا أَ لا تُحِبُّونَ أَنْ یَغْفِرَ اللهُ لَکُم.

امام سجّاد ( امام سجّاد (می‌فرمود: ... امروز از ما در گذر و ببخش تا آن روز خدا از تو بگذرد؛ چون خودش می‌فرماید: وَ لْیَعْفُوا وَ لْیَصْفَحُوا أَ لا تُحِبُّونَ أَنْ یَغْفِرَ اللهُ لَکُمْ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۲۰۲
بحارالأنوار، ج۴۶، ص۱۰۳/ إقبال الأعمال، ص۲۶۱/ المناقب، ج۴، ص۱۵۸/ نورالثقلین
۲ -۴
(نور/ ۲۲)

الباقر ( یَعْفُو بَعْضُکُمْ عَنْ بَعْضٍ وَ یَصْفَحُ فَإِذَا فَعَلْتُمْ کَانَتْ رَحْمَهًًْ مِنَ اللَّهِ لَکُمْ یَقُولُ اللَّهُ: أَ لا تُحِبُّونَ أَنْ یَغْفِرَ اللهُ لَکُمْ وَ اللهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ.

امام باقر ( برخی از شما عدّه‌ای دیگر را ببخشند و اگر چنین کنند، رحمت خداوند شامل حالشان می‌شود، خداوند می‌فرماید: أَلَا تُحِبُّونَ أَن یَغْفِرَ اللهُ لَکُمْ وَ اللهُ غَفُورٌ رَّحِیم.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۲۰۲
القمی، ج۲، ص۱۰۰/ نورالثقلین/ البرهان
بیشتر