آیه ۶۰ - سوره نور

آیه وَ الْقَواعِدُ مِنَ النِّساءِ اللاَّتي لا يَرْجُونَ نِكاحاً فَلَيْسَ عَلَيْهِنَّ جُناحٌ أَنْ يَضَعْنَ ثِيابَهُنَّ غَيْرَ مُتَبَرِّجاتٍ بِزينَةٍ وَ أَنْ يَسْتَعْفِفْنَ خَيْرٌ لَهُنَّ وَ اللهُ سَميعٌ عَليمٌ [60]

و زنان از كار افتاده‌اى كه اميد به ازدواج ندارند، گناهى بر آنان نيست كه لباس‌هاى [رويين] خود را بر زمين بگذارند، در‌حالى‌كه [در برابر مردم] خودآرايى نكنند؛ و اگر خود را بپوشانند براى آنان بهتر است؛ و خداوند شنوا و داناست.

۱
(نور/ ۶۰)

الصّادق ( عَن الحَلَبی عَنْ أَبِی‌عَبْدِاللَّهِ (أَنَّهُ قَرَأَ أَنْ یَضَعْنَ ثِیابَهُنَّ قَالَ الْخِمَارَ وَ الْجِلْبَابَ قُلْتُ بَیْنَ یَدَیْ مَنْ کَانَ فَقَالَ بَیْنَ یَدَیْ مَنْ کَانَ غَیْرَ مُتَبَرِّجَهًٍْ بِزِینَهًٍْ فَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَهُوَ خَیْرٌ لَهَا.

امام صادق ( حلبی نقل می‌کند: امام صادق (آیه: أَن یَضَعْنَ ثِیَابَهُنَّ را تلاوت کرد و فرمود: «منظور از لباس، روسری و روپوش است». عرض کردم: «برداشتن حجاب در نزد هرکس که باشد»؟ فرمود: «در نزد هرکس که باشد [به شرط آنکه] آرایش نکرده باشد و اگر حجاب را بر ندارد برای او بهتر است».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۳۳۰
الکافی، ج۵، ص۵۲۲/ وسایل الشیعهًْ، ج۲۰، ص۲۰۲/ نورالثقلین/ البرهان
۲
(نور/ ۶۰)

الصّادق ( عَن حَریز بنِ عَبدِالله عَنْ أَبِی‌عَبْدِاللَّهِ (أَنَّهُ قَرَأَ أَنْ یَضَعْنَ ثِیابَهُنَّ قَالَ الْجِلْبَابَ وَ الْخِمَارَ إِذَا کَانَتِ الْمَرْأَهًُْ مُسِنَّهًًْ.

امام صادق ( حریز نقل می‌کند: امام صادق (این آیه: أَن یَضَعْنَ ثِیَابَهُنَّ را تلاوت کرد و و فرمود: «منظور از لباس، روسری و روپوش است به شرطی که آن زن، سالخورده باشد».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۳۳۰
الکافی، ج۵، ص۵۲۲/ نورالثقلین/ البرهان
۳
(نور/ ۶۰)

الباقر ( عَن مُحَمَّدِبنِ مُسلِم عَنْ أَبِی‌جَعْفَرٍ (فِی قَوْلِهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ الْقَواعِدُ مِنَ النِّساءِ اللَّاتِی لا یَرْجُونَ نِکاحاً مَا الَّذِی یَصْلُحُ لَهُنَّ أَنْ یَضَعْنَ مِنْ ثِیَابِهِنَّ قَالَ الْجِلْبَابُ.

امام باقر ( محمّدبن‌مسلم نقل می‌کند: از امام باقر (در مورد آیه: وَ الْقَوَاعِدُ مِنَ النِّسَاء اللَّاتِی لَا یَرْجُونَ نِکَاحًا از سؤال شد که منظور چه لباسی است که زنان سالخورده می‌توانند بردارند؟ آن حضرت فرمود: «منظور لباس روپوش است».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۳۳۰
الکافی، ج۵، ص۵۲۲/ وسایل الشیعهًْ، ج۲۰، ص۲۰۲/ نورالثقلین/ البرهان
۴
(نور/ ۶۰)

الصّادق ( مُحَمَّدِ‌بْنِ‌أَبِی‌حَمْزَهًْ عَن أبِی‌عَبدِاللهِ (قَالَ: الْقَواعِدُ مِنَ النِّساءِ لَیْسَ عَلَیْهِنَّ جُنَاحٌ أَنْ یَضَعْنَ ثِیَابَهُنَّ قَالَ تَضَعُ الْجِلْبَابَ وَحْدَهُ.

امام صادق ( محمّدبن‌ابوحمزه نقل می‌کند: امام صادق (فرمود: «اینکه خداوند فرموده است: وَ الْقَواعِدُ مِنَ النِّساءِ اللّاتِی لا یَرْجُونَ نِکاحاً فَلَیْسَ عَلَیْهِنَّ جُناحٌ أَنْ یَضَعْنَ ثِیابَهُنَّ؛ منظور از لباس، فقط روپوش است».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۳۳۰
الکافی، ج۵، ص۵۲۲/ نورالثقلین/ البرهان
۵
(نور/ ۶۰)

الصّادق ( عَنْ أَبِی‌الصَّبَّاحِ الْکِنَانِیِّ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَاعَبْدِ‌اللَّهِ (عَنِ الْقَواعِدُ مِنَ النِّساءِ مَا الَّذِی یَصْلُحُ لَهُنَّ أَنْ یَضَعْنَ مِنْ ثِیَابِهِنَّ فَقَالَ الْجِلْبَابُ إِلَّا أَنْ تَکُونَ أَمَهًًْ فَلَیْسَ عَلَیْهَا جُنَاحٌ أَنْ تَضَعَ خِمَارَهَا.

امام صادق ( ابوصبّاح کنانی گوید: از امام صادق (پرسیدم: «زنان سالخورده چه نوع لباسی را می‌توانند از تن بیرون کنند و کنار بگذارند»؟ فرمود: «روپوش و اگر کنیز باشد، از اینکه روسری خود را بردارد بر او گناهی نیست».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۳۳۰
تهذیب الأحکام، ج۷، ص۴۸۰ / البرهان
۶
(نور/ ۶۰)

علی‌بن‌إبراهیم ( نَزَلَتْ فِی الْعَجَائِزِ اللَّاتِی قَدْ یَئِسْنَ مِنَ الْمَحِیضِ وَ التَّزْوِیجِ أَنْ یَضَعْنَ النِّقَاب.

علیّ‌بن‌ابراهیم ( این آیه درباره‌ی پیرزنانی است که حیض نمی‌شوند و به ازدواج‌کردن امیدی ندارند، اینان می‌توانند لباس از تن برگیرند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۳۳۰
بحارالأنوار، ج۱۰۱، ص ۴۰ / البرهان
۷
(نور/ ۶۰)

الرّضا ( حُرِّمَ النَّظَرُ إِلَی شُعُورِ النِّسَاءِ الْمَحْجُوبِ بِالْأَزْوَاجِ وَ إِلَی غَیْرِهِنَّ مِنَ النِّسَاءِ لِمَا فِیهِ مِنْ تَهْیِیجِ الرِّجَالِ وَ مَا یَدْعُو التَّهْیِیجُ إِلَیْهِ مِنَ الْفَسَادِ وَ الدُّخُولِ فِیمَا لَا یَحِلُّ وَ لَا یَجْمُلُ وَ کَذَلِکَ مَا أَشْبَهَ الشُّعُورَ إِلَّا الَّذِی قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ الْقَواعِدُ مِنَ النِّساءِ اللَّاتِی لا یَرْجُونَ نِکاحاً فَلَیْسَ عَلَیْهِنَّ جُناحٌ أَنْ یَضَعْنَ ثِیابَهُنَّ غَیْرَ مُتَبَرِّجاتٍ أَیْ غَیْرَ الْجِلْبَابِ فَلَا بَأْسَ بِالنَّظَرِ إِلَی شُعُورِ مِثْلِهِن.

امام رضا ( و حرام شده است نظر کردن به موهای زنانی که از جهت شوهران خود در پرده هستند و غیر از زنان از سایر زنان، به جهت اینکه به واسطه‌ی نظر کردن مردان به هیجان می‌آیند و آتش شهوت آن‌ها مشتعل می‌شود، و این باعث فساد و داخل‌شدن در عمل حرام و افعال غیر جمیله می‌شود، و همچنین است چیزهایی مانند موهای زنان، یعنی سایر عورات آن‌ها، مگر آنچه حق تعالی فرموده است: وَ الْقَواعِدُ مِنَ النِّساءِ اللَّاتِی لا یَرْجُونَ نِکاحاً فَلَیْسَ عَلَیْهِنَّ جُناحٌ أَنْ یَضَعْنَ ثِیابَهُنَّ غَیْرَ مُتَبَرِّجاتٍ بِزِینَةٍ؛ مگر لباس «روپوش» که دراین‌صورت به موی چنین زنان نگریستن، اشکالی ندارد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۳۳۰
بحارالأنوار، ج۶، ص۱۰۲/ علل الشرایع، ج۲، ص۵۶۴/ عیون أخبارالرضا (ج۲، ص۹۸/ وسایل الشیعهًْ، ج۲۰، ص۱۹۳/ نورالثقلین
۸
(نور/ ۶۰)

علی‌بن‌إبراهیم ( وَ الْقَواعِدُ مِنَ النِّساءِ اللَّاتِی لا یَرْجُونَ نِکاحاً فَلَیْسَ عَلَیْهِنَّ جُناحٌ أَنْ یَضَعْنَ ثِیابَهُنَّ غَیْرَ مُتَبَرِّجاتٍ بِزِینَةٍ قَالَ نَزَلَتْ فِی الْعَجَائِزِ اللَّاتِی قَدْ یَئِسْنَ مِنَ الْمَحِیضِ وَ التَّزْوِیجِ أَنْ یَضَعْنَ الثِیَابَ ثُمَّ قَالَ وَ أَنْ یَسْتَعْفِفْنَ خَیْرٌ لَهُنَّ أَیْ لَا یَظْهَرْنَ لِلرِّجَالِ.

علیّ‌بن‌ابراهیم ( وَ الْقَواعِدُ مِنَ النِّساءِ اللَّاتِی لا یَرْجُونَ نِکاحاً فَلَیْسَ عَلَیْهِنَّ جُناحٌ أَنْ یَضَعْنَ ثِیابَهُنَّ غَیْرَ مُتَبَرِّجاتٍ بِزِینَةٍ؛ در مورد زنان کهنسالی نازل شده که از عادتِ ماهانه شدن و ازدواج‌کردن ناامید شده‌اند و [براساس این آیه] می‌توانند لباس‌های رویین خود را فرو نهند [البتّه به شرط اینکه خودآرایی نکنند]. آنگاه فرود: وَ أَنْ یَسْتَعْفِفْنَ خَیْرٌ لَهُنَّ یعنی اگر در مقابل مردان [نامحرم] نمایان نشوند [برایشان بهتر است]».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۳۳۲
بحارالأنوار، ج۱۰۱، ص۴۰/ القمی، ج۲، ص۱۰۷/ نورالثقلین/ مستدرک الوسایل، ج۱۴، ص۲۷۶
۹
(نور/ ۶۰)

الصّادق ( جَاءَتِ امْرَأَهًٌْ إِلَی النَّبِیِّ (فَسَأَلَتْهُ عَنْ حَقِّ الزَّوْجِ عَلَی الْمَرْأَهًِْ فَخَبَّرَهَا ثُمَّ قَالَتْ فَمَا حَقُّهَا عَلَیْهِ قَالَ یَکْسُوهَا مِنَ الْعُرْیِ وَ یُطْعِمُهَا مِنَ الْجُوعِ وَ إِنْ أَذْنَبَتْ غَفَرَ لَهَا فَقَالَتْ فَلَیْسَ لَهَا عَلَیْهِ شَیْءٌ غَیْرُ هَذَا قَالَ لَا قَالَتْ لَا وَ اللَّهِ لَا تَزَوَّجْتُ أَبَداً ثُمَّ وَلَّتْ فَقَالَ النَّبِیُّ (ارْجِعِی فَرَجَعَتْ فَقَالَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ وَ أَنْ یَسْتَعْفِفْنَ خَیْرٌ لَهُنَّ.

امام صادق ( از امام صادق (روایت است که فرمود: «زنی نزد پیامبر (آمد و از او درباره‌ی حقّ مرد بر زن سؤال کرد». پیامبر (به او جواب داد. آن زن گفت: «حقّ زن بر مرد چیست»؟ پیامبر (فرمود: «برهنگی او را بپوشاند، او را از گرسنگی سیر کند و اگر گناه کرد از او در گذرد». زن گفت: «زن حقّ دیگری غیر از این بر مرد ندارد»؟ فرمود: «نه». آن زن گفت: «به خدا سوگند که ازدواج نمی‌کنم». سپس خواست که برود. پیامبر (فرمود: «بازگرد»، و آن زن بازگشت و به او فرمود: خداوند عزّ وجل می‌فرماید: أَن یَسْتَعْفِفْنَ خَیْرٌ لَّهنَّ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۳۳۲
الکافی، ج۵، ص۵۱۱/ وسایل الشیعهًْ، ج۲۰، ص۱۶۶
۱۰
(نور/ ۶۰)

علی‌بن‌إبراهیم ( وَ أَنْ یَسْتَعْفِفْنَ خَیْرٌ لَهُنَ أَیْ لَا یَظْهَرْنَ لِلرِّجَال.

علیّ‌بن‌ابراهیم ( وَ أَن یَسْتَعْفِفْنَ خَیْرٌ لهُنَّ یعنی در برابر مردان آشکار نشوند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۳۳۲
بحارالأنوار، ج۱۰۱، ص۴۰/ البرهان
بیشتر