آیه حَتَّى إِذا جاءَ أَمْرُنا وَ فارَ التَّنُّورُ قُلْنَا احْمِلْ فيها مِنْ كُلٍّ زَوْجَيْنِ اثْنَيْنِ وَ أَهْلَكَ إِلاَّ مَنْ سَبَقَ عَلَيْهِ الْقَوْلُ وَ مَنْ آمَنَ وَ ما آمَنَ مَعَهُ إِلاَّ قَليلٌ [40]
تا آن زمان‌كه فرمان ما فرا رسيد و تنور جوشيدن گرفت [به نوح] گفتيم: «از هر جفتى از حيوانات [از نر و ماده] يك زوج در آن [كشتى] حمل كن! همچنين خاندانت را [بر آن سوار كن] مگر آنها كه قبلاً وعده هلاك آنان داده شده (همسر و يكى از فرزندانت) و همچنين مؤمنان را»! امّا جز عدّه‌ی كمى همراه او ايمان نياوردند!
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- فِی قَوْلِهِ حَتَّی إِذا جاءَ أَمْرُنا وَ فارَ التَّنُّورُ فَقَالَ أَمَا وَ اللَّهِ مَا هُوَ تَنُّورُ الْخُبْزِ ثُمَّ أَوْمَأَ بِیَدِهِ إِلَی الشَّمْسِ فَقَالَ طُلُوعُهَا.
امام علی (علیه السلام)- حَتَّی إِذا جاءَ أَمْرُنا وَ فارَ التَّنُّورُ؛ به خدا قسم! آن تنور، تنورِ نان پختن نبود، سپس به خورشید اشاره کرد. و منظور طلوع خورشید است.
الصّادق (علیه السلام)- عن مفضل‌بن‌عمر: کُنْتُ عِنْدَ أَبِی‌عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) بِالْکُوفَهًْ ... فقُلْتُ له فَأَخْبِرْنِی عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ حَتَّی إِذا جاءَ أَمْرُنا وَ فارَ التَّنُّورُ فَأَیْنَ کَانَ مَوْضِعُهُ وَ کَیْفَ کَانَ فَقَالَ کَانَ التَّنُّورُ فِی بَیْتِ عَجُوزٍ مُؤْمِنَهًٍْ فِی دُبُرِ قِبْلَهًِْ مَیْمَنَهًِْ الْمَسْجِدِ فَقُلْتُ لَهُ فَإِنَّ ذَلِکَ مَوْضِعُ زَاوِیَهًِْ بَابِ الْفِیلِ الْیَوْمَ ثُمَّ قُلْتُ لَهُ وَ کَانَ بَدْءُ خُرُوجِ الْمَاءِ مِنْ ذَلِکَ التَّنُّورِ فَقَالَ نَعَمْ إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ أَحَبَّ أَنْ یُرِیَ قَوْمَ نُوحٍ (علیه السلام) آیَهًًْ ثُمَّ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی أَرْسَلَ عَلَیْهِمُ الْمَطَرَ یُفِیضُ فَیْضاً وَ فَاضَ الْفُرَاتُ فَیْضاً وَ الْعُیُونُ کُلُّهُنَّ فَیْضاً فَغَرَّقَهُمُ اللَّهُ وَ أَنْجَی نُوحاً (علیه السلام) وَ مَنْ مَعَهُ فِی السَّفِینَهًِْ فَقُلْتُ لَهُ کَمْ لَبِثَ نُوحٌ (علیه السلام) فِی السَّفِینَهًِْ حَتَّی نَضَبَ الْمَاءُ وَ خَرَجُوا مِنْهَا فَقَالَ لَبِثُوا فِیهَا سَبْعَهًَْ أَیَّامٍ وَ لَیَالِیَهَا وَ طَافَتْ بِالْبَیْتِ أُسْبُوعاً ثُمَّ اسْتَوَتْ عَلَی الْجُودِیِّ وَ هُوَ فُرَاتُ الْکُوفَهًِْ فَقُلْتُ لَهُ إِنَّ مَسْجِدَ الْکُوفَهًِْ قَدِیمٌ فَقَالَ نَعَمْ وَ هُوَ مُصَلَّی الْأَنْبِیَاءِ (وَ لَقَدْ صَلَّی فِیهِ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) حِینَ أُسْرِیَ بِهِ إِلَی السَّمَاءِ فَقَالَ لَهُ جبرئیل (علیه السلام) یَا مُحَمَّدُ (صلی الله علیه و آله) هَذَا مَسْجِدُ أَبِیکَ آدم (علیه السلام) وَ مُصَلَّی الْأَنْبِیَاءِ (فَانْزِلْ فَصَلِّ فِیهِ فَنَزَلَ فَصَلَّی فِیهِ ثُمَّ إِنَّ جبرئیل (علیه السلام) عَرَجَ بِهِ إِلَی السَّمَاءِ.
امام صادق (علیه السلام)- مفضّل‌بن‌عمر گوید: وقتی که نزد امام صادق (علیه السلام) در کوفه بودم... به امام (علیه السلام) عرض کردم: «مرا از تفسیر کلام خدا عزّوجلّ حَتَّی إِذا جاءَ أَمْرُنا وَ فارَ التَّنُّورُ خبر ده. محلّ آن کجا و چگونه بوده است»؟ فرمود: «آن تنور در خانه‌ی یک پیره‌زن با ایمان بود که پشت قبله میمنه‌ی مسجد قرار داشت من به او گفتم: «اینجا اکنون محلّ زاویه‌ی باب‌الفیل است». سپس گفتم: «آغاز جوشش آب از این تنور بوده است»»؟. در پاسخ فرمود: «آری! راستی خدا عزّوجلّ دوست داشت که به قوم نوح (علیه السلام)، آیه و معجزه‌ای نشان دهد و سپس خدای تبارک‌وتعالی بر آنها بارانی سیل‌آسا بارید و نهر فرات و همه‌ی چشمه‌ها هم جوشیدند و خداند متعال آنان را غرق کرد و نوح (علیه السلام) و همراهانش را در کشتی نجات داد». گفتم: «نوح (علیه السلام) چه مدّتی در کشتی ماند تا آب‌ها فروکشیدند؟ و از آن به در آمدند»؟ امام (علیه السلام) فرمود: «هفت روز و هفت شب و کشتی هفت دور گرد خانه کعبه گردید و سپس بر کوه جودی استوار شد که بر کناره‌ی فرات در کوفه است». گفتم: «مسجد کوفه قدیم است»؟ فرمود: «آری آن محلّ نماز پیامبران (است و رسول خدا (صلی الله علیه و آله) هم در طیّ سفر معراج به آسمان در آنجا نماز خواند و جبرئیل به او گفت: «ای محمّد (صلی الله علیه و آله) این مسجد پدرت آدم (علیه السلام) است و محلّ نماز پیامبران (است فرود شو! و در آنجا نماز بخوان و فرود آمد و در آن نماز خواند و سپس جبرئیل او را به آسمان بالا برد».
الباقر (علیه السلام)- مَسْجِدُ کُوفَانَ رَوْضَهًٌْ مِنْ رِیَاضِ الْجَنَّهًِْ صَلَّی فِیهِ أَلْفُ نَبِیٍّ وَ سَبْعُونَ نَبِیّاً (وَ مَیْمَنَتُهُ رَحْمَهًٌْ وَ مَیْسَرَتُهُ مَکْرُمَهًٌْ فِیهِ عَصَا مُوسَی (علیه السلام) وَ شَجَرَهًُْ یَقْطِینٍ وَ خَاتَمُ سُلَیْمَانَ (علیه السلام) وَ مِنْهُ فارَ التَّنُّورُ وَ نُجِرَتِ السَّفِینَهًُْ وَ هِیَ صُرَّهًُْ بَابِلَ وَ مَجْمَعُ الْأَنْبِیَاءِ (.
امام باقر (علیه السلام)- مسجد کوفه روضه‌ایی از روضه‌های بهشت است، هزاروهفتصد پیامبر (در آن نماز گزارده‌اند. جانب راست آن رحمت و جانب چپش کرامت و بزرگواری است. عصای موسی و درخت کدو و نگین و خاتم سلیمان (علیه السلام) در آن است. تنور طوفان از آن جوشیده و کشتی نوح (علیه السلام) در آن ساخته شده است و آن برگزیده‌ی منطقه بابل و مجمع پیامبران (است.
الصّادق (علیه السلام)- لَمَّا أَرَادَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ هَلَاکَ قَوْمِ نُوحٍ (علیه السلام) عَقَّمَ أَرْحَامَ النِّسَاءِ أَرْبَعِینَ سَنَهًًْ فَلَمْ یَلِدْ {یُولَدْ} فِیهِمْ مَوْلُودٌ فَلَمَّا فَرَغَ نُوحٌ (علیه السلام) مِنِ اتِّخَاذِ السَّفِینَهًِْ أَمَرَهُ اللَّهُ أَنْ یُنَادِیَ بِالسُّرْیَانِیَّهًِْ لَا یَبْقَی بَهِیمَهًٌْ وَ لَا حَیَوَانٌ إِلَّا حَضَرَ فَأَدْخَلَ مِنْ کُلِّ جِنْسٍ مِنْ أَجْنَاسِ الْحَیَوَانِ زَوْجَیْنِ فِی السَّفِینَهًِْ وَ کَانَ الَّذِینَ آمَنُوا بِهِ مِنْ جَمِیعِ الدُّنْیَا ثَمَانِینَ رَجُلًا فَقَالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ احْمِلْ فِیها مِنْ کُلٍّ زَوْجَیْنِ اثْنَیْنِ وَ أَهْلَکَ إِلَّا مَنْ سَبَقَ عَلَیْهِ الْقَوْلُ وَ مَنْ آمَنَ وَ ما آمَنَ مَعَهُ إِلَّا قَلِیلٌ وَ کَانَ نَجَرَ السَّفِینَهًَْ فِی مَسْجِدِ الْکُوفَهًِْ فَلَمَّا کَانَ فِی الْیَوْمِ الَّذِی أَرَادَ اللَّهُ هَلَاکَهُمْ کَانَتِ امْرَأَهًُْ نُوحٍ (علیه السلام) تَخْبِزُ فِی الْمَوْضِعِ الَّذِی یُعْرَفُ بِفَارَ التَّنُّورُ فِی مَسْجِدِ الْکُوفَهًِْ.
امام صادق (علیه السلام)- زمانی‌که خداوند اراده فرمود قوم نوح (علیه السلام) را هلاک گرداند، رَحِم زنانشان را به مدّت چهل سال عقیم کرد و در نتیجه در این مدّت نوزادان در میان آنها به دنیا نیامدند. هنگامی‌که نوح (علیه السلام)، ساخت کشتی را به سرانجام رسانید، خداوند به او فرمان داد که با لهجه‌ی سریانی موجودات را به سمت کشتی فرا بخواند. پس همه‌ی حیوان‌ها و درندگان گرد آمدند و نوح از هر حیوانی، دو جفت در کشتی سوار کرد و تعداد مردمی که از سراسر دنیا به وی ایمان آورده بودند، هشتادنفر بودند. پس خداوند متعال فرمود: احْمِلْ فِیها مِنْ کُلٍّ زَوْجَیْنِ اثْنَیْنِ وَ أَهْلَکَ إِلَّا مَنْ سَبَقَ عَلَیْهِ الْقَوْلُ وَ مَنْ آمَنَ وَ ما آمَنَ مَعَهُ إِلَّا قَلِیلٌ نوح (علیه السلام) ساختن کشتی را در مسجد کوفه انجام می‌داد و در آن روزی که پروردگار خواست آنان را هلاک گرداند، همسر نوح (علیه السلام) در آن قسمت از مسجد کوفه که به فار التَّنُّور نامیده می‌شود، نان می‌پخت.
الصّادق (علیه السلام)- ثُمَّ أَمَرَهُ أَنْ یَحْمِلَ فِیهَا مِنْ کُلٍّ زَوْجَیْنِ اثْنَیْنِ الْأَزْوَاجَ الثَّمَانِیَهًَْ الَّتِی خَرَجَ بِهَا آدم (علیه السلام) مِنَ الْجَنَّهًِْ لِیَکُونَ السَّفِینَهًِْ قَالَ فَحَمَلَ نُوحٌ (علیه السلام) فِی السَّفِینَهًِْ الْأَزْوَاجَ الثَّمَانِیَهًَْ الَّتِی قَالَ اللَّهُ وَ أَنْزَلَ لَکُمْ مِنَ الْأَنْعامِ ثَمانِیَةَ أَزْواجٍ مِنَ الضَّأْنِ اثْنَیْنِ وَ مِنَ الْمَعْزِ اثْنَیْنِ وَ مِنَ الْإِبِلِ اثْنَیْنِ وَ مِنَ الْبَقَرِ اثْنَیْنِ فَکَانَ زَوْجَیْنِ مِنَ الضَّأْنِ زَوْجٌ یُرَبِّیهَا النَّاسُ وَ یَقُومُونَ بِأَمْرِهَا مَعِیشَهًًْ لِعَقِبِ نُوحٍ (علیه السلام) فِی الْأَرْضِ کَمَا عَاشَ عَقِبُ آدم (علیه السلام) فَإِنَّ الْأَرْضَ تَغْرَقُ وَ مَا فِیهَا إِلَّا مَا کَانَ مَعَهُ فِی وَ زَوْجٌ مِنَ الضَّأْنِ الَّتِی تَکُونُ فِی الْجِبَالِ الْوَحْشِیَّهًِْ أُحِلَّ لَهُمْ صَیْدُهَا وَ مِنَ الْمَعْزِ اثْنَیْنِ زَوْجٌ یُرَبِّیهَا النَّاسُ وَ زَوْجٌ مِنَ الظِّبَاءِ وَ مِنَ الْبَقَرِ اثْنَیْنِ زَوْجٌ یُرَبِّیهِ النَّاسُ وَ زَوْجٌ هُوَ الْبَقَرُ الْوَحْشِیُّ وَ مِنَ الْإِبِلِ زَوْجَیْنِ وَ هِیَ الْبَخَاتِیُّ وَ الْعِرَابُ وَ کُلُّ طَیْرٍ وَحْشِیٍّ أَوْ إِنْسِیٍّ ثُمَّ غَرِقَتِ الْأَرْضُ.
امام صادق (علیه السلام)- آنگاه خداوند به نوح (علیه السلام) وحی کرد که در آن از هر زوج دو تا سوار کشتی کنند و مراد ازواج هشتگانه‌ای است که همراه آدم از بهشت خارج شدند تا معیشت زندگی آدم از آنها تأمین شود و همین ازواج را نوح (علیه السلام) سوار بر کشتی نمود، چون زمین و همه‌ی آنچه روی آن است در شرف غرق‌شدن بود. و این ازواج هشتگانه در قرآن یاد شده و خداوند می‌فرماید: و برایتان از چارپایان هشت جفت بیافرید. (زمر/۶) از گوسفند، نر و ماده و از بز، نر و ماده. (انعام/۱۴۳) و از شتر نر و ماده و از گاو نر و ماده. (انعام/۱۴۳) که مراد از ازواج، دو زوج وحشی و اهلی است، به علاوه نوح (علیه السلام) از صنف پرندگان نیز، دو گروه وحشی و اهلی را همراه خود به کشتی برد و پس از آن زمین غرق شد.
الصّادق (علیه السلام)- إِنَّ اللَّهَ أَمَرَ نُوحاً (علیه السلام) أَنْ یَحْمِلَ فِی السَّفِینَهًِْ مِنْ کُلٍّ زَوْجَیْنِ اثْنَیْنِ فَحَمَلَ النَّخْلَ وَ الْعَجْوَهًَْ فَکَانَا زَوْجاً.
امام صادق (علیه السلام)- خدا نوح (علیه السلام) را امر فرمود: «تا در کشتی از هر نوع دو تا سوار کند و درخت خرما و عجوه را بار کرد و با هم جفت بودند».
الصّادق (علیه السلام)- إِنَّ أَوَّلَ شَیْءٍ مَاتَ مِنَ الدَّوَابِّ الْحِمَارُ الْیَعْفُورُ تَوَفَّی سَاعَهًَْ قَبْضِ رَسُولِ اللهِ (صلی الله علیه و آله) قَطَعَ خِطَامَهُ ثُمَّ مَرَّ یَرْکُضُ حَتَّی وَافَی بِئْرَ بَنِی حَطْمَهًَْ بِقُبَا فَرَمَی بِنَفْسِهِ فِیهَا فَکَانَتْ قَبْرَهُ ثُمَّ قَالَ أَبُوعَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) إِنَّ یَعْفُورَ کَلَّمَ رَسُولَ‌اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) فَقَالَ بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی إِنَ أَبِی حَدَّثَنِی عَنْ أَبِیهِ عَنْ جَدِّهِ أَنَّهُ کَانَ مَعَ نُوحٍ (علیه السلام) فِی السَّفِینَهًِْ فَنَظَرَ إِلَیْهِ یَوْماً نُوحٌ (علیه السلام) وَ مَسَحَ یَدَهُ عَلَی وَجْهِهِ ثُمَّ قَالَ یَخْرُجُ مِنْ صُلْبِ هَذَا الْحِمَارِ حِمَارٌ یَرْکَبُهُ سَیِّدُ النَّبِیِّینَ (صلی الله علیه و آله) وَ خَاتَمُهُمْ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی جَعَلَنِی ذَلِکَ الْحِمَار.
امام صادق (علیه السلام)- اوّلین حیوانی که از این چهارپایان مرد، یعفور بود و شرح آن این است که هنگامی که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) از این عالم رحلت نمود این حیوان ریسمان مهار خود را قطع کرد و گریخت و پیوسته می‌دوید تا به چاه بنی حطمه در قبا رسید و خود را در آن انداخت و همان چاه قبر آن حیوان گردید، این درازگوش (یعفور) با رسول خدا (صلی الله علیه و آله) سخن گفت و اظهار داشت: «پدر و مادرم فدایت، پدرم از پدرش، از جدّش نقل نمود که با جناب نوح (علیه السلام) در کشتی بود حضرت نوح (علیه السلام) روزی به او نگریست و دست به صورتش کشید. از پشت این درازگوش، درازگوشی به هم می‌رسد که سیّد النّبیین و خاتم الأنبیاء (صلی الله علیه و آله) بر آن سوار می‌شود و حمد و سپاس می‌کنم خدا را که آن درازگوش را من قرار داد.
الباقر (علیه السلام)- عَنْ أَبِی‌جَعْفَرٍ (علیه السلام) فِی قَوْلِهِ وَ جَعَلْنا ذُرِّیَّتَهُ هُمُ الْباقِینَ یَقُولُ الْحَقُّ وَ النُّبُوَّهًُْ وَ الْکِتَابُ وَ الْإِیمَانُ فِی عَقِبِهِ وَ لَیْسَ کُلُّ مَنْ فِی الْأَرْضِ مِنْ بَنِی آدم (علیه السلام) مِنْ وُلْدِ نُوحٍ (علیه السلام) قَالَ اللَّهُ فِی کِتَابِهِ احْمِلْ فِیها مِنْ کُلٍّ زَوْجَیْنِ اثْنَیْنِ وَ أَهْلَکَ إِلَّا مَنْ سَبَقَ عَلَیْهِ الْقَوْلُ وَ مَنْ آمَنَ وَ ما آمَنَ مَعَهُ إِلَّا قَلِیلٌ وَ قَالَ أَیْضاً ذُرِّیَّةَ مَنْ حَمَلْنا مَعَ نُوحٍ.
امام باقر (علیه السلام)- حق، نبوّت، کتاب و ایمان در نسل او (قرار داد)، و همه فرزندان آدم که روی زمین زندگی می‌کنند، از فرزندان نوح نیستند. خداوند در قرآنش می‌فرماید: «در آن از هر حیوانی یک جفت، با کسانت مگر کسی که قبلاً درباره او سخن رفته است و کسانی که ایمان آورده‌اند، حمل کن، و با او جز عده اندکی ایمان نیاورده بود» و نیز فرموده است: «[ای] فرزندان کسانی که [آنان را در کشتی] با نوح برداشتیم.
الصّادق (علیه السلام)- عن الصادق (علیه السلام) فی حدیث یذکر فیه القائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) و فَإِذَا نَشَرَ رَایَهًَْ رَسُولِ‌اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) انْحَطَّ عَلَیْهِ ثَلَاثَهًَْ عَشَرَ أَلْفَ مَلَکٍ وَ ثَلَاثَهًَْ عَشَرَ مَلَکاً کُلُّهُمْ یَنْظُرُونَ الْقَائِمَ (عجل الله تعالی فرجه الشریف) وَ هُمُ الَّذِینَ کَانُوا مَعَ نُوحٍ (علیه السلام) فِی السَّفِینَهًِْ.
امام صادق (علیه السلام)- و چون پرچم رسول خدا (صلی الله علیه و آله) را برافرازد سیزده هزار و سیزده فرشته از آسمان بر وی فرود آید و همگی آن ها بر قائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) بنگرند، آنان کسانی هستند که همراه نوح (علیه السلام) در کشتی بودند.
الکاظم (علیه السلام)- یَا هِشَام! ... مَدَح اللَّه الْقِلَّهًْ فَقَالَ وَ مَنْ آمَنَ وَ ما آمَنَ مَعَهُ إِلَّا قَلِیل.
امام کاظم (علیه السلام)- ای هشام ... خداوند عدّه‌ی کمی را مدح کرده و فرموده است: وَ مَنْ آمَنَ وَ ما آمَنَ مَعَهُ إِلَّا قَلِیل.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- عَنْ أبْن‌عَبّاس: خَرَجَ مِنَ الْمَدِینَهًِْ أَرْبَعُونَ رَجُلًا مِنَ الْیَهُودِ قَالُوا انْطَلِقُوا بِنَا إِلَی هَذَا فَإِنَّهُ یَقُولُ أَنَا رَسُولُ رَبِّ الْعَالَمِینَ فَکَیْفَ یَکُونُ رَسُولًا وَ آدم (علیه السلام) خَیْرٌ مِنْهُ وَ نُوحٌ (علیه السلام) خَیْرٌ مِنْهُ وَ ذَکَرُوا الْأَنْبِیَاءَ (فَقَالَ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) لِعَبْدِ اللَّهِ‌بْنِ‌سَلَامٍ التَّوْرَاهًُْ بَیْنِی وَ بَیْنَکُمْ فَرَضِیَتِ الْیَهُودُ بِالتَّوْرَاهًِْ فَقَالَتِ الْیَهُودُ نُوحٌ (علیه السلام) خَیْرٌ مِنْکَ لِأَنَّهُ رَکِبَ السَّفِینَهًَْ فَجَرَتْ عَلَی الْجُودِیِّ قَالَ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) لَقَدْ أُعْطِیتُ أَنَا أَفْضَلَ مِنْ ذَلِکَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ أَعْطَانِی نَهَراً فِی السَّمَاءِ مَجْرَاهُ تَحْتَ الْعَرْشِ عَلَیْهِ أَلْفُ أَلْفِ قَصْرٍ لَبِنَهًٌْ مِنْ ذَهَبٍ وَ لَبِنَهًٌْ مِنْ فِضَّهًٍْ حَشِیشُهَا الزَّعْفَرَانُ وَ رُضْرَاضُهَا الدُّرُّ وَ الْیَاقُوتُ وَ أَرْضُهَا الْمِسْکُ الْأَبْیَضُ فَذَلِکَ خَیْرٌ لِی وَ لِأُمَّتِی وَ ذَلِکَ قَوْلُهُ تَعَالَی إِنَّا أَعْطَیْناکَ الْکَوْثَرَ قَالُوا صَدَقْتَ یَا مُحَمَّدُ (صلی الله علیه و آله) وَ هُوَ مَکْتُوبٌ فِی التَّوْرَاهًِْ هَذَا خَیْرٌ مِنْ ذَاکَ ثُمَّ قَالَ لَهُمْ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) لَقَدْ أَقَامَ نُوحٌ (علیه السلام) فِی قَوْمِهِ وَ دَعَاهُمْ أَلْفَ سَنَهًٍْ إِلَّا خَمْسِینَ عَاماً ثُمَّ وَصَفَهُمُ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ فَقَلَّلَهُمْ فَقَالَ وَ ما آمَنَ مَعَهُ إِلَّا قَلِیلٌ وَ لَقَدْ تَبِعَنِی فِی سِنِّیَ الْقَلِیلِ وَ عُمُرِیَ الْیَسِیرِ مَا لَمْ یَتْبَعْ نُوحاً (علیه السلام) فِی طُولِ عُمُرِهِ وَ کِبَرِ سِنِّهِ وَ إِنَّ فِی الْجَنَّهًِْ عِشْرِینَ وَ مِائَهًَْ صَفٍّ أُمَّتِی مِنْهَا ثَمَانُونَ صَفّاً وَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ جَعَلَ کِتَابِیَ الْمُهَیْمِنَ عَلَی کُتُبِهِمُ النَّاسِخَ لَهَا وَ لَقَدْ جِئْتُ بِتَحْلِیلِ مَا حَرَّمُوا وَ تَحْرِیمِ بَعْضِ مَا أَحَلُّوا.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه) گوید: «چهل نفر از یهودیان مدینه گفتند: «برویم پیش این جادوگر دروغگو و او را سرزنش نماییم و تکذیبش کنیم. او مدّعی است من پیامبر خدای جهانم! چگونه می‌تواند پیامبر باشد با اینکه آدم و نوح (علیها السلام) از او بهتر هستند». و یکایک انبیاء (را نام بردند. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) به عبدالله‌بن‌سلام فرمود: «بین من و تو تورات حاکم باشد». یهودیان راضی شدند... گفتند: «نوح (علیه السلام) بهتر از توست». فرمود: «به چه دلیل»؟ گفتند: «چون او سوار کشتی شد و بر جودی گذشت». فرمود: «به من از نوح (علیه السلام) بهتر داده‌اند». گفتند: «چه چیز»؟ فرمود: «خداوند به من نهری در آسمان عنایت کرده که مجرای آن زیر عرش است. بر آن یک میلیون قصر است با یک خشت از طلا و یک خشت از نقره. خار و خاشاک آن زعفران است و سنگریزه‌ی آن دُرّ و یاقوت است و زمینش از مُشک سفید. این برای من و امّتم بهتر است. و آیه‌ی شریفه: ما کوثر را به تو عطا کردیم. (کوثر/۱) اشاره به همین مطلب است». گفتند: «صحیح است! این مطلب در تورات نوشته شده و این نهر بهتر از آن است». پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: «نوح (علیه السلام) در میان قوم خود نهصدوپنجاه سال درنگ کرد و آنها را دعوت به دین خدا نمود، ولی خداوند تعداد مؤمنان به او را اندک شمرده و فرمود: وَ ما آمَنَ مَعَهُ إِلَّا قَلِیلٌ، ولی در سنّ کم و عمر کوتاهم آنقدر پیرو من شدند که در طول عمر نوح (علیه السلام) پیرو او نشدند. در بهشت صدوبیست صف هستند که هشتاد صف آن از امّت من می‌باشند. خداوند عزیز کتاب مرا حاکم و ناسخ بر کتب آنها قرار داده است، من چیزهایی را که حرام کرده‌اند حلال نموده‌ام و بعضی از چیزهایی را که حلال دانسته‌اند حرام نموده‌ام»».
الباقر (علیه السلام)- عَنْ حُمْرَان: فِی قَوْلِ اللَّهِ وَ ما آمَنَ مَعَهُ إِلَّا قَلِیلٌ قَالَ (علیه السلام) کَانُوا ثَمَانِیَهًًْ.
امام باقر (علیه السلام)- حُمران گفت: امام باقر (علیه السلام) درباره‌ی تفسیر کلام خداوند: وَ ما آمَنَ مَعَهُ إِلَّا قَلِیلٌ فرمود: «[آنها] هشت تن بودند».
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- قَدْ قَطَعَ اللَّهُ عُذْرَ عِبَادِهِ بِتَبْیِینِ آیَاتِهِ وَ إِرْسَالِ رُسُلِهِ لِئَلَّا یَکُونَ لِلنَّاسِ عَلَی اللهِ حُجَّةٌ بَعْدَ الرُّسُلِ وَ لَمْ یُخْلِ أَرْضَهُ مِنْ عَالِمٍ بِمَا یَحْتَاجُ الْخَلِیقَهًُْ إِلَیْهِ وَ مُتَعَلِّمٍ عَلَی سَبِیلِ نَجَاهًٍْ أُولَئِکَ هُمُ الْأَقَلُّونَ عَدَداً وَ قَدْ بَیَّنَ اللَّهُ ذَلِکَ فِی أُمَمِ الْأَنْبِیَاءِ (وَ جَعَلَهُمْ مَثَلًا لِمَنْ تَأَخَّرَ مِثْلَ قَوْلِهِ فِی قَوْمِ نُوحٍ (علیه السلام) وَ ما آمَنَ مَعَهُ إِلَّا قَلِیلٌ وَ قَوْلِهِ فِیمَنْ آمَنَ مِنْ قَوْمِ مُوسَی (علیه السلام) وَ مِنْ قَوْمِ مُوسی (علیه السلام) أُمَّةٌ یَهْدُونَ بِالْحَقِّ وَ بِهِ یَعْدِلُونَ وَ قَوْلِهِ فِی حَوَارِیِّ عِیسَی (علیه السلام) حَیْثُ قَالَ لِسَائِرِ بَنِی إِسْرَائِیلَ مَنْ أَنْصارِی إِلَی اللهِ قالَ الْحَوارِیُّونَ نَحْنُ أَنْصارُ اللهِ آمَنَّا بِاللهِ وَ اشْهَدْ بِأَنَّا مُسْلِمُونَ یَعْنِی أَنَّهُمْ یُسَلِّمُونَ لِأَهْلِ الْفَضْلِ فَضْلَهُمْ وَ لَا یَسْتَکْبِرُونَ عَنْ أَمْرِ رَبِّهِمْ.
امام علی (علیه السلام)- خداوند با تبیین این آیات و ارسال رسولان جای هیچ عذر و بهانه‌ای را برای خلایق باقی نگذاشته، تا خلایق هیچ حجّتی پس از رسولان بر خداوند نداشته باشند، و زمین را از هیچ عالم نیازمند به او یا متعلّم بر راه نجات خالی نگذاشته، با اینکه اینان از نظر تعداد بسیار کم و اندکند. و خداوند این موارد را در امّت‌های پیامبران بیان داشته و آن را مثلی برای پیشینیان قرار داده است مانند آیه‌ای که درباره‌ی قوم نوح (علیه السلام) فرموده: وَ ما آمَنَ مَعَهُ إِلَّا قَلِیلٌ، و سخنش درباره‌ی افرادی که از قوم موسی (علیه السلام) به او ایمان آوردند: گروهی از قوم موسی هستند که مردم را به حق راه می‌نمایند و به عدالت رفتار می‌کنند. (اعراف/۱۵۹) و آیه‌ای که درباره‌ی حواریون عیسی (علیه السلام) خطاب به سایر بنی‌اسرائیل فرستاده: چه کسانی در راه خدا یاران من هستند؟ حواریان گفتند: ما یاران خداییم. به خدا ایمان آوردیم. شهادت ده که ما تسلیم هستیم. (آل عمران/۵۲) مطلب حضرت عیسی (علیه السلام) این بود که معلوم او گردد که کدام‌یک از ایشان فضل خود را تسلیم اهل فضل نموده و از فرمان پروردگار استکبار نمی‌کنند.
الباقر (علیه السلام)- عن زیدبن‌سلّام الجعفی دَخَلْتُ عَلَی أَبِی‌جَعْفَرٍ (علیه السلام) فَقُلْتُ أَصْلَحَکَ اللَّهُ إِنَّ خَیْثَمَهًَْ الْجُعْفِیَّ حَدَّثَنِی عَنْکَ أَنَّهُ سَأَلَکَ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ وَ ما آمَنَ مَعَهُ إِلَّا قَلِیلٌ فَأَخْبَرْتَهُ أَنَّهَا جَرَتْ فِی شِیعَهًِْ آلِ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) فَقَالَ وَ اللَّهِ صَدَقَ خَیْثَمَهًُْ کَذَا حَدَّثْتُهُ.
امام باقر (علیه السلام)- زیدبن‌سلّام الجعفی گوید: «خدمت حضرت باقر (علیه السلام) رسیده عرض کردم: «خیثمه‌ی جعفی گفته است که تفسیر این آیه را از شما سؤال کرده: وَ ما آمَنَ مَعَهُ إِلَّا قَلِیلٌ و شما در جواب فرمودی: «این آیه درباره‌ی شیعیان آل محمّد (جاری است». فرمود: «به خدا قسم! خیثمه راست گفته است همین‌طور به او گفته‌ام»».