آیه ۶۳ - سوره واقعه

آیه أَ فَرَأَيْتُمْ ما تَحْرُثُونَ [63]

آيا درباره‌ی آنچه كشت مى‌كنيد انديشيده‌ايد؟!

۱
(واقعه/ ۶۳)

الصّادق (علیه السلام)- إِذَا أَرَدْتَ أَنْ تَزْرَعَ زَرْعاً فَخُذْ قَبْضَهًًْ مِنَ الْبَذْرِ وَ اسْتَقْبِلِ الْقِبْلَهًَْ وَ قُلْ أَ فَرَأَیْتُمْ ما تَحْرُثُونَ أَ أَنْتُمْ تَزْرَعُونَهُ أَمْ نَحْنُ الزَّارِعُونَ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ ثُمَّ تَقُولُ بَلِ اللَّهُ الزَّارِعُ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ ثُمَّ قُلِ اللَّهُمَّ اجْعَلْهُ حَبّاً مُبَارَکاً وَ ارْزُقْنَا فِیهِ السَّلَامَهًَْ ثُمَّ انْثُرِ الْقَبْضَهًَْ الَّتِی فِی یَدِکَ فِی الْقَرَاحِ.

امام صادق (علیه السلام)- هرگاه خواستی زراعتی بکاری، یک مشت از بذر آن را بردار و رو به قبله بایست و بگو: أَ فَرَأَیْتُم مَّا تَحْرُثُونَ أَ أَنتُمْ تَزْرَعُونَهُ أَمْ نَحْنُ الزَّارِعُونَ. این را سه‌بار بگو: بلکه کشاورز واقعی خدا است. سپس بگو: بار خدایا آن را دانه‌ای مبارک بگردان و سلامتی را به‌واسطه‌ی آن به ما ارزانی دار و سپس آن یک مشت دانه را در زمین صاف و هموار بپاش.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۵۰۸
الکافی، ج۵، ص۲۶۲/ وسایل الشیعهًْ، ج۱۹، ص۳۷/ نورالثقلین/ البرهان
۲
(واقعه/ ۶۳)

الصّادق (علیه السلام)- إِذَا غَرَسْتَ غَرْساً أَوْ نَبْتاً فَاقْرَأْ عَلَی کُلِّ عُودٍ أَوْ حَبَّهًٍْ سُبْحَانَ الْبَاعِثِ الْوَارِثِ.

امام صادق (علیه السلام)- وقتی درختی یا دانه‌ای کاشتی بر هر شاخه یا دانه بخوان: پاک و منزّه است [خدایی که] سبب [هرچیز] و وارث [آن است].

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۵۰۸
الکافی، ج۵، ص۲۶۳/ نورالثقلین
۳
(واقعه/ ۶۳)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- لَا یَقُولَنَ أَحَدُکُمْ زَرَعْتُ وَ لْیَقُلْ حَرَثْت.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- هیچ‌یک از شما نگوید: «رویاندم» بلکه بگوید: «کاشتم».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۵۰۸
بحارالأنوار، ج۱۰۰، ص۶۳/ نورالثقلین
۴
(واقعه/ ۶۳)

الصّادق (علیه السلام)- إِنَّ بَنِی إِسْرَائِیلَ أَتَوْا مُوسَی (علیه السلام) فَسَأَلُوهُ أَنْ یَسْأَلَ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ أَنْ یُمْطِرَ السَّمَاءَ عَلَیْهِمْ إِذَا أَرَادُوا وَ یَحْبِسَهَا إِذَا أَرَادُوا فَسَأَلَ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ ذَلِکَ لَهُمْ فَقَالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ ذَلِکَ لَهُمْ یَا مُوسَی فَأَخْبَرَهُمْ مُوسَی فَحَرَثُوا وَ لَمْ یَتْرُکُوا شَیْئاً إِلَّا زَرَعُوهُ ثُمَّ اسْتَنْزَلُوا الْمَطَرَ عَلَی إِرَادَتِهِمْ وَ حَبَسُوهُ عَلَی إِرَادَتِهِمْ فَصَارَتْ زُرُوعُهُمْ کَأَنَّهَا الْجِبَالُ وَ الْآجَامُ ثُمَّ حَصَدُوا وَ دَاسُوا وَ ذَرَّوْا فَلَمْ یَجِدُوا شَیْئاً فَضَجُّوا إِلَی مُوسَی (علیه السلام) وَ قَالُوا إِنَّمَا سَأَلْنَاکَ أَنْ تَسْأَلَ اللَّهَ أَنْ یُمْطِرَ السَّمَاءَ عَلَیْنَا إِذَا أَرَدْنَا فَأَجَابَنَا ثُمَّ صَیَّرَهَا عَلَیْنَا ضَرَراً فَقَالَ یَا رَبِّ إِنَّ بَنِی إِسْرَائِیلَ ضَجُّوا مِمَّا صَنَعْتَ بِهِمْ فَقَالَ وَ مِمَّ ذَاکَ یَا مُوسَی قَالَ سَأَلُونِی أَنْ أَسْأَلَکَ أَنْ تُمْطِرَ السَّمَاءَ إِذَا أَرَادُوا وَ تَحْبِسَهَا إِذَا أَرَادُوا فَأَجَبْتَهُمْ ثُمَّ صَیَّرْتَهَا عَلَیْهِمْ ضَرَراً فَقَالَ یَا مُوسَی أَنَا کُنْتُ الْمُقَدِّرَ لِبَنِی إِسْرَائِیلَ فَلَمْ یَرْضَوْا بِتَقْدِیرِی فَأَجَبْتُهُمْ إِلَی إِرَادَتِهِمْ فَکَانَ مَا رَأَیْتَ.

امام صادق (علیه السلام)- بنی‌اسرائیل به نزد موسی (علیه السلام) آمدند و از او درخواست کردند که از خدای عزّوجلّ بخواهد، آسمان به اراده‌ی آن‌ها ببارد، موسی (علیه السلام) از خدا درخواست کرد و خدای عزّوجلّ فرمود: «باید زراعت کنند تا من به خواسته‌ی آن‌ها عمل کنم». موسی (علیه السلام) به آن‌ها خبر داد، آن‌ها هم کشت و زرع کردند، سپس آسمان به درخواست آن‌ها بارید و به درخواست آن‌ها متوقّف شد و در اثر آن زراعت‌های آن‌ها مثل کوه قد کشید، آن‌وقت درو کردند امّا هیچ‌چیز نیافتند پس با زاری و شکایت به نزد موسی (علیه السلام) آمدند و گفتند: ما از تو خواستیم آسمان به میل ما ببارد، امّا چیزی جز ضرر نصیب ما نشد، موسی (علیه السلام) به درگاه الهی عرضه داشت: خدایا بنی‌اسرائیل می‌گویند: «باریدن باران به میل ما فقط باعث ضرر ما شد». خطاب رسید: «ای موسی (علیه السلام)! من تقدیرکننده‌ی مقدّرات هستم و بنی‌اسرائیل از آنجا که به تقدیر من راضی نشدند و خواستند خودشان تقدیر امور را به‌دست بگیرند، من هم خواست آن‌ها را اجابت کردم و نتیجه‌اش همان شد که دیدند».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۵۰۸
الکافی، ج۵، ص۲۶۲/ نورالثقلین
۵
(واقعه/ ۶۳)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ صَالِحِ‌بْنِ‌عَلِیِّ‌بْنِ‌عَطِیَّهًَْ عَنْ رَجُلٍ ذَکَرَهُ عَنْ أَبِی‌عَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) قَالَ: مَرَّ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) بِنَاسٍ مِنَ الْأَنْصَارِ وَ هُمْ یَحْرُثُونَ فَقَالَ لَهُمُ احْرُثُوا فَإِنَّ رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) قَالَ یُنْبِتُ اللَّهُ بِالرِّیحِ کَمَا یُنْبِتُ بِالْمَطَرِ قَالَ فَحَرَثُوا فَجَادَتْ زُرُوعُهُمْ.

امام صادق (علیه السلام)- ابن‌عطیّه از شخصی روایت می‌کند: امام صادق (علیه السلام) به گروهی از انصار که مشغول کاشتن بودند عبور کرد و به آن‌ها فرمود: «بکارید، چون رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: «خداوند با باد می‌رویاند همان‌گونه که با باران می‌رویاند». پس کاشتند و زراعتشان محصول داد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۵۰۸
الکافی، ج۵، ص۲۶۲/ نورالثقلین
بیشتر