آیه فَأَمَّا إِنْ كانَ مِنَ الْمُقَرَّبينَ [88]
[ولى] هرگاه او از مقرّبان باشد.
الباقر (علیه السلام)- عَنْ مُحَمَّدِ‌بْنِ‌زَیْدٍ عَنْ أَبِیهِ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ (علیه السلام) عَنْ قَوْلِهِ عَزَّوَجَلَّ فَأَمَّا إِنْ کانَ مِنَ الْمُقَرَّبِینَ فَرَوْحٌ وَ رَیْحانٌ وَ جَنَّةُ نَعِیمٍ فَقَالَ هَذَا فِی امیرالمؤمنین (علیه السلام) وَ الْأَئِمَّهًِْ (علیهم السلام) مِنْ بَعْدِهِ (علیهم السلام).
امام باقر (علیه السلام)- محمّدبن‌زید از پدرش نقل می‌کند: از امام باقر (علیه السلام) درباره‌ی آیات: فَأَمَّا إِن کَانَ مِنَ المقرّبینَ * فَرَوحٌ و رَیْحَانٌ و جَنَّةُ نَعِیمٍ پرسیدم، حضرت (علیه السلام) فرمود: «این درباره‌ی امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) و امامانی است که پس از او می‌آیند».
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- فَأَمَّا إِنْ کانَ مِنَ الْمُقَرَّبِینَ نزلت فی علی و أصحابه.
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- فَأَمَّا إِنْ کانَ مِنَ الْمقرّبینَ این آیه درباره‌ی علی (علیه السلام) و یارانش نازل شده است.
الباقر (علیه السلام)- عَنْ مُحَمَّدِ‌بْنِ‌حُمْرَانَ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی جَعْفَرٍ (علیه السلام) فَقَوْلُهُ عَزَّوَجَلَّ فَأَمَّا إِنْ کانَ مِنَ الْمُقَرَّبِینَ قَالَ ذَاکَ مَنْ کَانَتْ لَهُ مَنْزِلَهًٌْ عِنْدَ الْإِمَام.
امام باقر (علیه السلام)- محمّدبن‌حمران گوید: از امام باقر (علیه السلام) درباره‌ی آیه: فَأَمَّا إِن کَانَ مِنَ المقرّبینَ پرسیدم. حضرت (علیه السلام) فرمود: «او کسی است که در نزد امام جایگاهی داشته باشد».
الصّادق (علیه السلام)- نَزَلَتْ هَاتَانِ الْآیَتَانِ فِی أَهْلِ وَلَایَتِنَا (علیهم السلام) وَ أَهْلِ عَدَاوَتِنَا فَأَمَّا إِنْ کانَ مِنَ الْمُقَرَّبِین فَرَوْحٌ وَ رَیْحانٌ یَعْنِی فِی قَبْرِهِ وَ جَنَّةُ نَعِیمٍ یَعْنِی فِی الْآخِرَهًِْ.
امام صادق (علیه السلام)- این دو آیه درباره‌ی دوستان و دشمنان ما نازل شده است؛ فَأَمَّا إِن کَانَ مِنَ المقرّبینَ * فَرَوحٌ و رَیْحَانٌ یعنی در قبرش، و جَنَّةُ نَعِیمٍ یعنی در آخرت.
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ أَبِی بَصِیرٍ قَالَ: سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) یَقُولُ فَأَمَّا إِنْ کانَ مِنَ الْمُقَرَّبِینَ فَرَوْحٌ وَ رَیْحانٌ قَالَ فِی قَبْرِهِ وَ جَنَّةُ نَعِیمٍ قَالَ فِی الْآخِرَهًْ.
امام صادق (علیه السلام)- ابوبصیر گوید: از امام صادق (علیه السلام) شنیدم که می‌فرمود: «فَأَمَّا إِن کَانَ مِنَ المقرّبینَ، فَرَوحٌ و رَیْحَانٌ یعنی در قبرش و جَنَّةُ نَعِیمٍ یعنی در آخرت».
الصّادق (علیه السلام)- إِذَا مَاتَ الْمُؤْمِنُ شَیَّعَهُ سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَکٍ إِلَی قَبْرِهِ فَإِذَا أُدْخِلَ قَبْرَهُ أَتَاهُ مُنْکَرٌ وَ نَکِیرٌ فَیُقْعِدَانِهِ وَ یَقُولَانِ لَهُ مَنْ رَبُّکَ وَ مَا دِینُکَ وَ مَنْ نَبِیُّکَ فَیَقُولُ رَبِّیَ اللَّهُ وَ مُحَمَّدٌ (صلی الله علیه و آله) نَبِیِّی وَ الْإِسْلَامُ دِینِی فَیَفْسَحَانِ لَهُ فِی قَبْرِهِ مَدَّ بَصَرِهِ وَ یَأْتِیَانِهِ بِالطَّعَامِ مِنَ الْجَنَّهًِْ وَ یُدْخِلَانِ عَلَیْهِ الرَّوْحَ وَ الرَّیْحَانَ وَ ذَلِکَ قَوْلُهُ عَزَّوَجَلَّ فَأَمَّا إِنْ کانَ مِنَ الْمُقَرَّبِینَ فَرَوْحٌ وَ رَیْحانٌ یَعْنِی فِی قَبْرِهِ وَ جَنَّةُ نَعِیمٍ یَعْنِی فِی الْآخِرَهًْ.
امام صادق (علیه السلام)- وقتی مؤمن می‌میرد، هفتادهزار فرشته تا قبرش او را همراهی می‌کنند، وقتی داخل قبرش قرار داده می‌شود، نکیر و منکر به نزد او می‌آیند و او را می‌نشانند و به او می‌گویند: «پروردگار تو کیست؟ دین تو چیست؟ و پیامبر تو چه کسی است»؟ او در پاسخ می‌گوید: «خداوند پروردگار من است و محمّد (صلی الله علیه و آله) پیامبر من است و اسلام دین من». و آن‌ها در یک چشم‌به‌هم‌زدن، قبر او را برایش فراخ می‌سازند و از بهشت برای او غذا می‌آورند و راحتی و خوشی را به او می‌دهند و این کلام خداوند عزّوجلّ است که می‌فرماید: فَأَمَّا إِن کَانَ مِنَ المقرّبینَ، فَرَوحٌ و رَیْحَانٌ و جَنَّةُ نَعِیمٍ یعنی در قبرش نصیبش می‌شود، و جَنَّةُ نَعِیمٍ یعنی در آخرت.