آیه ۷۲ - سوره کهف

آیه قالَ أَ لَمْ أَقُلْ إِنَّكَ لَنْ تَسْتَطيعَ مَعِيَ صَبْراً [72]

گفت: «آيا نگفتم تو هرگز نمى‌توانى با من شكيبايى كنى»؟!

۱
(کهف/ ۷۲)

الباقر ( فِی رِوَایَهًِْ أَبِی الْجَارُودِ عَنْ أَبِی‌جَعْفَرٍ (وَ قَوْلُهُ لَقَدْ جِئْتَ شَیْئاً إِمْراً هُوَ الْمُنْکَرُ وَ کَانَ مُوسَی (یُنْکِرُ الظُّلْمَ فَأَعْظَمَ مَا رَأَی.

امام باقر (علیه السلام)- سخن خداوند لَقَدْ جِئْتَ شَیْئاً إِمْراً، آن، کار ناپسند است و موسی (علیه السلام) ظلم را نمی‌پسندید؛ به‌همین‌خاطر چیزی را که دید بزرگ شمرد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۸، ص۵۶۲
بحارالأنوار، ج۱۳، ص۲۸۶/ القمی، ج۲، ص۴۰
۲
(کهف/ ۷۲)

علی‌بن‌ابراهیم ( فَمَرُّوا ثَلَاثَتُهُمْ حَتَّی انْتَهَوْا إِلَی سَاحِلِ الْبَحْرِ وَ قَدْ شُحِنَتْ سَفِینَهًٌْ وَ هِیَ تُرِیدُ أَنْ تَعْبُرَ فَقَالَ أَرْبَابُ السَّفِینَهًِْ نَحْمِلُ هَؤُلَاءِ الثَّلَاثَهًَْ نَفَرٍ فَإِنَّهُمْ قَوْمٌ صَالِحُونَ فَحَمَلُوهُمْ فَلَمَّا جَنَحَتِ السَّفِینَهًُْ فِی الْبَحْرِ قَامَ الخِضْر إِلَی جَوَانِبِ السَّفِینَهًِْ فَکَسَرَهَا وَ حَشَاهَا بِالْخِرَقِ وَ الطِّینِ فَغَضِبَ مُوسَی (غَضَباً شَدِیداً وَ قَالَ لِلْخَضِرِ أَ خَرَقْتَها لِتُغْرِقَ أَهْلَها لَقَدْ جِئْتَ شَیْئاً إِمْراً فَقَالَ لَهُ الخِضْر (أَ لَمْ أَقُلْ إِنَّکَ لَنْ تَسْتَطِیعَ مَعِیَ صَبْراً قالَ مُوسَی لا تُؤاخِذْنِی بِما نَسِیتُ وَ لا تُرْهِقْنِی مِنْ أَمْرِی عُسْرا فَخَرَجُوا مِن السَّفِینَهًِْ.

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- پس سه نفری به راه افتادند تا به ساحل دریا رسیدند و کشتی پر از مسافری را درحال عبور دیدند، مسافران کشتی با دیدن این سه نفر گفتند: «این سه نفر افراد صالحی به نظر می‌رسند، آن‌ها را سوار کنید»، وقتی کشتی به همراه آن‌ها به حرکت در آمد، خضر (علیه السلام) برخاست و به کناره‌ی کشتی رفت و آن را شکست و بعد با گل و کاه آن را ترمیم کرد، موسی (علیه السلام) شدیداً عصبانی شد و به خضر (علیه السلام) گفت: «أَ خَرَقْتَها لِتُغْرِقَ أَهْلَها لَقَدْ جِئْتَ شَیْئاً إِمْراً». خضر (علیه السلام) فرمود: «أَ لَمْ أَقُلْ إِنَّکَ لَنْ تَسْتَطِیعَ مَعِیَ صَبْراً». موسی (علیه السلام) گفت: «لا تُؤاخِذْنِی بِما نَسِیتُ وَ لا تُرْهِقْنِی مِنْ أَمْرِی عُسْرا» و سپس هرسه از کشتی خارج شدند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۸، ص۵۶۲
القمی، ج۲، ص۳۸/ بحارالأنوار، ج۱۳، ص۲۷۹/ نورالثقلین؛ «بتفاوت لفظی»
۳
(کهف/ ۷۲)

الصّادق ( فَانْطَلَقَا حَتَّی انْتَهَیَا إِلَی مِعْبَرٍ فَلَمَّا نَظَرَ إِلَیْهِمْ أَهْلُ الْمِعْبَرِ فَقَالُوا وَ اللَّهِ لَا نَأْخُذُ مِنْ هَؤُلَاءِ أَجْراً الْیَوْمَ نَحْمِلُهُمْ فَلَمَّا ذَهَبَتِ السَّفِینَهًُْ وَسَطَ الْمَاءِ خَرَقَهَا قَالَ لَهُ مُوسَی کَمَا أُخْبِرْتُمْ ثُمَّ قَال أَ لَمْ أَقُلْ إِنَّکَ لَنْ تَسْتَطِیعَ مَعِیَ صَبْراً قالَ لا تُؤاخِذْنِی بِما نَسِیتُ وَ لا تُرْهِقْنِی مِنْ أَمْرِی عُسْراً.

امام صادق (علیه السلام)- موسی و خضر (علیها السلام) روانه شدند تا به دریا رسیدند و سوار کشتی شدند، خضر (علیه السلام) شروع به سوراخ‌نمودن کشتی کرد، موسی (علیه السلام) فرمود: «ای خضر (علیه السلام) چه می‌کنی، چرا کشتی را سوراخ می‌کنی مگر نمی‌دانی اهلش غرق می‌شوند و این عمل بسیار بد عملی است». خضر (علیه السلام) گفت: «مگر قول و عهد خود را فراموش نمودی: و أَ لَمْ أَقُلْ إِنَّکَ لَنْ تَسْتَطِیعَ مَعِیَ صَبْراً* قالَ لا تُؤاخِذْنِی بِما نَسِیتُ وَ لا تُرْهِقْنِی مِنْ أَمْرِی عُسْراً».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۸، ص۵۶۲
بحارالأنوار، ج۱۳، ص۳۰۷/ العیاشی، ج۲، ص۳۳۲
بیشتر